Jïeuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1916.
Verscnijnt Donderdags en Zondags.
ööste Jaargang.
No. 78.
I
Donderdag 28 September.
RAADSO VERZICHT.
fa
Uit Wonseradeel.
1
BINNENLAND.
1910 f 28.367
1911 - 25 940
1912 - 27.362
1913 29.832
1914 32.771
1915 38.415
1916 39.000
1917 ....- 52.000
INGEZONDEN.
Bolswardsche Courant
VOOR
afzonderlijke
i
L. Statema, hoofd der o. 1. school te
weer
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
van politie
hebben er dns niet
na hnn ontslag ge-
I
leehelpen tot den
bouw van een ruime tribune met bergplaats.
't Bestuur der afdeeling „Bolsward"
R. J. VOS, Voorzitter.
G. fl. v. d. WERF, Penningmeester.
G. H. SUTHERLAND ROYAARDS,
Secretaris.
blijven.
en Vellinga
hier toch weer
zoo geheel mee
A. BANNING.
H. BEEKHUIS.
J. M. KINGMA.
L. KINGMA.
J. KONING.
H. F. v. d. WERF.
Sneek, 26 Sept. Ons D'. B. is eindelijk
met den Districtsschoolopziener inzake het
formeeren van een voordracht voor hoofd van
school no. 3 tot overeenstemming gekomen.
Na ’t afkeuren van des schoolopzieners tal
in Den Haag, besloten de heeren wegens de
hooge kosten maar geen vergelijkend examen
te houden.
Men heeft nu opnieuw eenige sollicitanten
in hun school bezocht en uit dat aantal
bezochten is thans ’t volgend 3tal opgemaakt:
H. Schurink, onderwijzer aan school
1, alhier;
J. v.
in een
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
1.
no. i
2. J. v. d. Klei, hoofd der o. 1. school
te Oosterwolde;
3.
Appelscha.
Uit deze voordracht doet de Raad in de
e. v. zitting een keuze.
Harlingen. De zuinigheid bedriegt nog al
eens de wijsheid. Iemand hier verzond een
brief met twee bankbiljetten van f 25 naar
een adres te Haarlem. Maar de brief met
inhoud is niet aan het adres gekomen, men
vermoedt dat hij gestolen is. O. N.
Tot Arm meester van Hennaarderadeel
is door den Raad dier Gemeente, in zijne
vergadering van Zaterdag j.l. benoemd de heer
R. Reitsma te Pingjum, Armmeester vau
Wonseradeel.
Bolsward gaat hard vooruit in de verhoo-
ging van den Hoofdelijken Omslag.
Reeds gingen een paar weken hier geruchten,
dat de raming voor 1917 belangrijk booger
zou zijn en werd zelfs voorspeld, dat de
belastingbetalers in 1917 ongeveer 2/3 meer
zouden moeten betalen.
Uit de ramingcijfers in de laatste raadsver
gadering genoemd, blijkt gelukkig, dat het
zoo hoog nog niet komt, maar toch is de
vaste verbooging welke nu reeds noodzakelijk
wordt geacht, minstens f 13.000, zeker een
buitengewone stijging.
Onderstaand- laten wij de cijfers van den
Hoofdelijken Omslag over de laatste jaren
volgen, waaruit duidelijk blijkt hoe vooral in
de drie laatste jaren de verbooging van betee-
kenis is.
Het laatste cijfer geeft nog maar
voorloopige raming aan en er
een
bestaat wel
kans, dat het hier niet bij blijft, gezien de
vele aanvragen van ambtenaren om verhoo-
ging van salarissen, welke verzoeken bij de
behandeling der begroeting aan de-orde komen
en .dan nog bovendien eene verbooging van
de uitgaven voor de politie, wat alleen wel
f 2000 tot f 3000 zal kosten.
Wanneer de Gemeenteraad aan al deze
verzoeken en voorstellen zijne goedkeuring
hecht, dan zal het cijfer van den Hoofdelij
ken Omslag nog aanmerkelijk verhoogd worden.
Volgens den Voorzitter is hier de toestand
van ons politiewezen onhoudbaar geworden,
door het bedanken van eenige politieagenten
2e klasse en is dus eene reorganisatie drin
gend noodig.
Zijn wij goed ingelicht, dan zijn er thans
nog slechts 3 van de 8 agenten
2e klas in functie, en
minder dan 5 voor en
nomen.
Wij bemerkten niets van eene oproeping
van sollicitanten voor deze betrekking en
krijgt het dus den schijn, dat hier het uit-
stervingssystèem wordt toegepast en de Ge
meenteraad dus voor het feit wordt geplaatst
om voor de kosten der politie weer dieper
in den zak te tasten.
Wij tasten hier in het onzekere wat de
ware oorzaak van het bedanken der 2e klas
agenten is, maar toch is blijkbaar geen poging
gedaan om plaatsvervangers te verkrijgen.
Onze vorige Burgemeester heeft vroeger
plannen tot reorganisatie der politie bij den
Gemeenteraad ingediend, maar bijna unaniem
verklaarden onze afgevaardigden zich toen
tegen verbooging van dien post, waarop de
oude toestand is bestendigd.
Of de voorstellen thans meer kans van
slagen zullen hebben zullen we afwachten.
Naar onze meening is het in den tegen-
woordigen abnormaïen tijd alleszins noodig
om de tering naar de nering te zetten en
waar ons gemeentebudget reeds zooveel dui
zenden guldens het volgende jaar naar boven
gaat, achten wij den tijd om nog meer uit
gaven te creëeren, al heel ongelukkig gekozen.
Onze afgetreden Wethouder van finantiën
streefde er naar om zooveel mogelijk schulden
af te lossen en zoo weinig mogelijk nieuwe
schulden aan te gaan, waardoor dan ook onder
zijn beheer de belastingbetalers alle reden
hadden om tevreden te zijn, maar na zijn
aftreden stijgen de uitgaven onrustbarend en
wordt zijne beproefde leiding in ons bestuur
gemist.
Nu weten wij heel goed, dat de oorlogs
toestand een der oorzaken van de stijging
der uitgaven is, maar toch zijn er ook vele
besluiten genomen, welke veel geld kosten,
zonder dat er baten tegenover staan.
Wij denken dan in de eerste plaats aan
ons park. Toen men besloot deze schenking
te aanvaarden, werden de jaarlijksche kosten
geraamd op ongeveer f 1600, maar de thans
goedgekeurde rekening wijst een veel hooger
bedrag aan.
Dan het aanleggen eener nieuwe begraaf
plaats, waardoor een flink stuk greidland, dat
voordeelig verhuurd werd er thans renteloos
Ook moest men niet te veel zien naar de
onkosten, de goede resultaten zullen niet
uitblijven.
Wethouder Piersma was nog even opposant
als de vorige vergadering. Hij kon het nog
niet goedvinden datmaar de Voorzitter
wilde geen oude koeien uit de sloot gehaald
hebben, zakelijk moest men
De h.h. Timmer, Ypey
motiveerden bun straks wor-stemmen, de beer
Salverda oordeelde dat men „de abnormale
tijdsomstandigheden” wel wat veel aan haalde,
om plannen door te drijven. Wethouder
Piersma legde nog eens nadruk op het heffen
van opcenten van eigendommen, aan uit
wonende eigenaren behoorende. En toen
boorden we eene waarheid als ’n koe«de
wetsregeling gaat in ons land zoo 1 a n g z a a m”.
(Behalve als ’t gaat om de oorlogsuitgaven
er /door te krijgen. Opmerking van den
Verslaggever).
In stemming gebracht, werd het voorstel
van B. en W. aangenomen. Wonseradeel
wordt dus lid van de Ver. van Ned. Gem.
en tevens van de Fr. afd. dier Vereeniging.
In de vergadering van 29 Juli 1916 was
besloten tot opheffing der O;' L. school te
Idsegahuizum, met ingang van 1 Jan. 1917.
Van dit besluit was bij schrijven van 31 Juli
1916 kennis gegeven aan Ged. Staten. Volgens
art. 196 der wet op het lager onderwijs,
moeten Ged. Staten binnen 30 dagen bericht
geven, of zij het genomen besluit al of niet
goedkeuren, of dat zij hunne beslissing
verdagen.
Art. 197 dier zelfde wet bepaalt, dat Ged.
St. geacht worden het besluit van den Raad
goed te keuren, indien er in 't geheel geen
bericht
Er
komen
stelden nu B. en W. voor, dat de Raad zou
besluiten «aan te nemen, dat het genoemde
Raadsbesluit van 29 Juli j.l. (opheffing) door
het College van Ged. Staten was goedgekeurd”.
De heer Ypey dacht aan een mogelijke
vergissing van het hoog Provinciaal College,
en wilde dus nu geen besluit laten nemen,
’t kon toch wel wachten tot de volgende
bijeenkomst.
Den heer Timmer had het ten zeerste ver
baasd, dat er geen antwoord van Ged. St.
was binnengekomen, en zou wel in hooger
beroep willen gaan als ér maar eene
meerderheid was te vinden om hiertoe den
Raad te doen besluiten. En die meerderheid
was er niet... dus «’t zal niet gaah”.
Bij stemming (1 st. tegen, de heer Ypey),
verklaarde de Raad dat hij aannam, dat de
opheffing der O. L. school te Idsegahuizum,
ingaande 1 Jan. 1917, door Ged. Staten was
goedgekeurd en werden B. en W. gemachtigd
afschrift van dit besluit te doen toekomen
aan Ged. St. ter kennisneming. Ws.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Het is nu ongeveer een maand geleden,
dat het verschrikkelijk ongeluk met de tribune
van de Kaatsvereehiging plaats vond.
De gevolgen waren uiterst noodlottig, een
jongen heeft zelfs het leven er bij moeten
laten, en de andere, ernstig verwond aan het
been, is gisteren naar ’t Ziekenhuis te Sneek
overgebracht, omdat het verloop der genezing
dit noodzakelijk maakte.
Al wordt dus al het mogelijke gedaan om
althans te verhelpen wat doenlijk is, het ge
beurde is helaas niet ongedaan te maken.
Maar men dient nu in elk geval er voor
te zorgen, dat zich zooiets in Bolsward niet
weer zal kunnen voordoen. De gevolgen zijn
daarvan te vreeselijk.
En sportfeesten zullen er
komen, het leven brengt dat
en dat is gelukkig ook.
Ook zullen de menschen
tribune willen zitten.
Zij, die de sportfeesten of andere openlucht
bijeenkomsten hebben te leiden, moeten het
publiek kunnen verzekeren, dat een herhaling
van het gebeurde tot de onmogelijkheden
behoort, dat er dus een nieuwe zeer sterke
tribune komt.
Bolswardsche ingezetenen zijn daar ook niet
ongevoelig voor, dit blijkt uit de enkele be
langrijke giften, die reeds, tengevolge van
den oproep van den Voorzitter der Kaats-
vereeniging bij dit blad inkwamen. Men kan
niet verwachten, dat allen die hiertoe wel
gaarne iets willen bijdragen, mede spontaan
dit inzenden. Het is bekend, dat bet per
soonlijk gevraagd moet worden. Een 16-tal
heeren hebben zich bereid verklaard dat te doen.
Van de Afd. «Bolsward” van den «Neder-
landschen bond van lichamelijke opvoeding”
kwam het bemoedigende bericht, dat zij deze
pogingen met kracht zou steunen. -
Waar zoovele menschen bun instemming
hebben betuigd en bereid gevonden zijn, samen
te werken, zal het beroep op de ingezetenen
niet tevergeefs kunnen zijn. Ieder geve naar
zijn vermogen. Ook een kleine gift is zeer
welkom.
Het Bestuur van de Kaalsv. „Bolsward":
J. M. KINGMA, Voorzitter.
K. H. de VRIES, Penningmeester.
J. P. TJNTEMA.
W. M. BRANDENBURG,Secretaris.
Nog ingekomen bij de Kaatsvereeniging
«Bolsward” een gift *van f 25,maakt
totaal f 240,i
Mijnheer de Redacteur!
Ondergeteekenden, bestuursleden van de
afdeeling «Bolsward” van «den Nederlandschen
Bond voor lichamelijke Opvoeding”, verzoeken
U beleefd het volgende in uw blad te willen
opnemen.
Door 't Bestuur van de afdeeling «Bols
ward” van «den Nederlandschen Bond voor
Lichamelijke Opvoeding”, is aan ’t Bestuur
van de Kaatsvereeniging «Bolsward” ’t ver
zoek gericht, door een persoonlijk bezoek bij
de ingezetenen van Bolsward te trachten de
giften voor een nieuwe tribune nog belangrijk
te vermeerderen.
Want is het voor de Kaatsvereeniging
noodzakelijk een nieuwe tribune te verkrijgen,
niet in mindere mate is dit een eiscb voor
de beoefening der andere openluchtspelen.
Nu door het Koninklijk Besluit van 19
Juli 1916 in de toekomst deze openluchtsport
ook bier in Bolsward zonder twijfel sterk
uitgebreid zal worden, is een ruimer berg
plaats voor spelmateriaal en een grootere
kleed- en .waschgelegenheid noodzakelijk.
Waar dikwerf in de volgende jaren ook
aan het publiek gelegenheid zal worden ge
geven, zich te kunnen overtuigen van het
geen op dit gebied wordt bereikt, is een
flinke tribune onmisbaar.
Laten we daarom allen m
heen ligt, zonder dat er direct behoefte be
staat om het nieuwe gedeelte kerkhof in
gebruik te nemen.
De nieuwe veelading bij bet Schildwijk
wordt slechts een enkele maal gebruikt en
levert geen baten.
De woningbouw, waarover al zooveel stof
is opgejaagd, zal zeker ook aan onze gemeente
een aardige duit kosten, terwijl thans weer
tot versiering der stad onze quenastkeien
verdwijnen en moeten plaats maken voor
waalklinkers, die volgens deskundigen veel
duurder aan onderhoud zijn.
Ofschoon onze beide Wethouders zich tegen
deze nieuwe uitgaaf verklaarden, was de meer
derheid van den Gemeenteraad voor dit laatste
voorstel.
Zoo volgt de eene uitgaaf de andere en
kunnen de belastingbetalers maar steeds meer
dokken.
Waar reeds het levensonderhoud tegen
woordig belangrijk duurder is en ook het
Rijk extra belastingen gaat heffen, terwijl
voor menigeen de strijd voor het bestaan
zwaar is, is het werkelijk te hopen, dat in
het vervolg de noodige zuinigheid in onze
gemeente worde betracht.
Dat er meerdere gemeenten zijn, waar de
gemeentebelasting met een derde of de helft
verhoogd is, gelooven wij gaarne, maar wie
zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht.
Ons is b.v. een gemeente bekend met onge
veer het dubbele aantal ingezetenen als
Bolsward, waar de omslag slechts met 1/8
gedeelte zal worden verhoogd.
Met belangstelling zien wij de behandeling
der gemeente-begrooting in onze gemeente
tegemoet.
VERGADERING v./d. GEMEENTERAAD,
-:- Zaterdag 23 September 1916. -:-
Geen, lange zitting. Er werd vlug gewerkt,
de agenda telde niet veel nommers. Volgt
hier, in kort bestek, een verslag van de
voornaamste behandelde zaken.
De Commissaris der Koningin had eene
missive ingezonden, naar aanleiding van de
zaak: «beteugeling van drankmisbruik bij
mobilisatie.” Na voorlezing van een schrijven
van de commissie voor de strafverordeningen,
over wijziging van de politie-verordening,
terzake hetzelfde onderwerp, werd de politie
verordening zoodanig gewijzigd, dat de Burge
meester nu voortaan ook het recht heeft,
drankgebruik op straat te verbieden.
Het Onderwijzersgenootschap «Wonseradeel”
vroeg, bij verzoekschrift, .verbetering van de
salarisregeling. Het wees op toestanden in
andere gemeenten, haalde aan de nog onlangs
verbeterde tractementen der lagere ambtenaren
ter secretarie en zou gaarne zien, dat het
salaris der onderwijzers meer in overeenstem
ming werd gebracht met dat der andere
gemeente-ambtenaren.
Dit verzoekschrift werd in handen gesteld
van eene commissie van rapporteurs, om daarna
te worden besproken bij de behandeling der
gemeente-begrooting 1917.
Een voorstel tot vaststelling eener ver
ordening op het bergen van baggerspecie, zal
in de volgende Raadszitting in behandeling
komen.
Tot Hoofd der O. L. School te Tjerkwerd
werd benoemd de heer O. Huttinga, onder
wijzer aan de O. L. School te Ruinen, met
algemeene stemmen, (1 stem blanco). Met
den benoemde stonden op de voordracht de
h.h. J. Leeuwen, onderwijzer te Haskerhorne
en L. Larooy, Hoofd der O. L. School te
Kollumerzwaag.
In de vorige vergadering was ter tafel
gebracht een voorstel van B. en Wom
Wonseradeel lid te doen worden van de Ver.
van Ned. Gemeenten, tevens lid van de Friesche
Afd. dier vereeniging. Na een warm debat
was de zaak toen verdaagd, met 9 tegen 4
stemmen, tot de volgende vergadering.
Dat was heden. Aldus werd de behande
ling nu voortgezet. Nieuwe gezichtspunten
werden niet aangegeven, het pro en contra
zat nog vrijwel bij dezelfde raadsleden als op 9
Sept. j.l.
De Voorzitter hield nog een krachtig plei
dooi voor toetreding, en verwees naar hetgeen
Wethouder de Vries (Amsterdam) kortgeleden
had gesproken op eene vergadering van anti-
rev. Raadsleden. Men moest meerdere samen
werking zoeken, meer voeling houden met
andere gemeenten, dat was van groot belang.
van hun College binnen komt.
was geen antwoord ge-
ergo, met de hand op de wet,
B. en W. voor, dat de Raad
