Jfieuws- en Advertentieblad
9
Bols ward en Wonseradeel.
Zondag 1 October.
Klein s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27'/2 ct. Gebro
ken Thee ook per ons.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
1916.
No. 79.
65ste Jaargang.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
S
De twee hoofdpunten.
VOOR
3 maanden.
afzonderlijke
1
Tram-ontsporing.
der Rotterdamsche
van
de woningstichting
inzender in het Fr.
op, dat, volgens art.
onderlinge kennisma-
voorlichting te bevor-
te worden
Alg. H.
In vele winkels verkrijgbaar.
«het
Smokkelen.
Men schrijft uit Venlo aan het Hbl.:
Nu in de dorpen tusschen Venlo en Roer-
stoomtram,
Hellevoetslnis, gistermiddag
halfdrie te Rotterdam moest aankomen, is
zijn bij drie Raadsleden
De politiemacht is
Alg. H.
onzer Algemeene Armvoogdij
en uitgaaf tot
p 'i
Middagmalen tegen den kostenden prijs.
Naar de N. R. Ct. verneemt, bestaat te
Rotterdam het.plan, goedkoope middagmalen
beschikbaar te stellen tegen den kostenden
prijs.
Het gaat uit van de afd. Rotterdam van
de Ned. Vereeniging van Huisvrouwen. Benige
jaren geleden richtte deze vereeniging aldaar
de Coöperatieve Keuken op, die blijkbaar aan
een behoefte voldoet. Voor velen echter zijn
deze middagmalen te duur, en daar met de
algemeene stijging van de prijzen der levens
middelen het dezen winter zeker voor menige
huismoeder een harde dobber zal worden, haar
gezin goed en goedkoop te voeden, heeft de
vereeniging gemeend te moeten trachten haar
daarin tegemoet te komen.
De bedoeling is deze middagmalen beschik
baar te stellen voor pl.m. 20 ct. per liter en
daar een gezin van 4 personen zeker voldoende
heeft aan 3 L., zal bet middagmaal op 15 cent
de persoon berekend kunnen worden.
Voor dezen prijs hoopt de vereeniging te
beginnen met 2 1 October een voedzaam
en goed toebereid maal te kunnen verschaffen,
dat, ter voorkoming van expeditiekosten, aan
de keuken moet worden afgebaald.
Het is geen liefdadigheidde inkomsten
moeten de kosten dekken, maar daarbij is de
installatie buiten rekening gelaten. De kosten
van deze eerste, hoogst eenvoudige installatie
in de Nieuwe Rubbenstraat No. 3, zijn bestreden
uit giften, voor het goede doel verzameld. Het
ligt in de bedoeling, wanneer deze goedkoope
keuken opneemt, niet alleen in het oosten der
stad, maar in verschillende wijken dergelijke
keukens op te richten.
over
De machinist die beklemd geraakte,
Van de passagiers werd niemand
Alg. H.
Duizend gulden terecht.
Dezer dagen vermiste iemand te Wildervank
een papiertje ’an f 1000. De politie onder
zocht de zaak, deed huiszoeking ten huize
van de moeder van het dienstmeisje, doch
zonder resultaat. Gistermorgen werd het bank
biljet in de brievenbus teruggevonden.
Alg. H.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per
Franco per post 50 Cents,
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Kermisgasten.
Naar aanleiding van het besluit van den
Brakelschen Raad, de kermis dit jaar niet te
doen doorgaan, hebben zich aldaar volksop-
loopen voorgedaan en
de ruiten ingeworpen,
versterkt.
Het Nieuws v. d. Dag schrijft
De aankondiging dat de Duitsche Rijks-
kanselier Donderdag den 28en een groote rede
zou houden in den Rijksdag, en de verwachting
dat behalve de binnenlandsche moeilijkheden
ook de verhouding tot het buitenland, m. a. w.
de vredeskansen ter sprake zouden komen,
heeft op de heele wereld velen met spanning
vervuld. Want gelijk wij gisteren uiteenzetten,
twee hoofdpunten zijn ’t die de kans op een
althans eenigermate duurzamen vrede be-
heerschen België’s herstel en ’n internationale
regeling van het geheele vraagstuk der ge
schillen tusschen beschaafde Staten. En na al
hetgeen er reeds, over en weer, gesproken en
geschreven is, stond ’t aan Berlijn, ons
verlossende woord" te laten hooren.
Het tweede punt is zeker niet minder
gewichtig dan het eerste, en de pessimisten,
die slechts oor hebben voor de groote woorden
waarmee de Staatslieden elkaar als helden van
Homeros, uit de verte bevechten, mogen zich
herinneren dat althans van Engelsche zijde
steeds duidelijker ook op dit oorlogsdoel is
gewezen. Dat de geallieerden vechten voor
een betere internationale verhouding en dus
ook voor de rechten der kleine Staten is tot
zekere hoogte juist mits er steeds bij
bedacht worde dat door verplettering van den
tegenstander aan die toekomstige verhouding
én aan de kleine Staten de denkbaar slechtste
dienst zou worden bewezen. Het staat echter
vast, dat vóór en na het uitbreken van den
oorlog het streven naar een internationale
verstandhouding van Engeland is uitgegaan,
terwijl aan den Duitschen kant slechts van
eigen beveiliging, waarborgen voor de toe
komstige bescherming en ontwikkeling van
Duitschland en zijn bondgenooten sprake was,
zoo daar ook ai eens gerept werd van een
duurzamen vrede.
Wel kon in den eersten tijd de eisch tot
//vernietiging van bet Pruisische militarisme”
den indruk maken van een verbloemden toeleg
om Duitschland zelf uiteen te scheuren en te
vernietigen, maar later heeft bet niet ont
broken aan toelichtingen die de scherpte van
dat woord wegnamen. Den 23en Februari
1916 sprak Asquith nog slechts van ver
nietiging der militaire overheersching van
Pruisen, en den lOen April verklaarde hijzelf
de uitdrukking «verplettering van ’t Pruisische
militarisme" aldus een betere internationale
verhouding mag niet belemmerd worden door
een militaire kaste. Ziedaar een redelijker en.
wenschelijker oorlogsdoel
Het bestuur van den Ned. Anti-Oorlog
wijst ook daarop in zijn gisteren door ons
vermelden brief aan de //Zenstralstelle Völker-
recht”. Het brengt in herinnering dat minister
Asquith aan de naar Londen gekomen Fransche
parlementsleden verzekerde: //Het doel van
de Geallieerden is, den weg te banen voor
een internationaal stelsel dat bet beginsel van
gelijk recht voor alle beschaafde staten zal
verzekeren, en het beginsel te vestigen, dat
internationale vraagstukken moeten beslecht
worden in vrije onderbandeling op voet van
gelijke rechten tusschen vrije volkeren. Ook
minister Grey stelde, in een gesprek met een
medewerker van de Chicago Daily News, de
door hem gewenschte toekomstige verhouding
aldus: «Als gij (nl. een regeering die niet
van een onpartijdigen rechter zal kunnen
verkrijgen wat zij wenscht) tracht een oorlog
De trein
die komende
om
te Rijswijk even voor Rhoon gederailleerd.
De locomotief ligt op zijde in een sloot.
De volgende bagagewagen staat er recht tegen
en het passagiersrijtuig staat dwars
de rails,
is gedood,
gekwetst.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
zou maken. Maar jawel, de beeren wisten het
door praten en weer praten en nog eens praten
zoo te rekken, dat de voorz. eerst bij halfelf
de zitting kon sluiten.
Niettegenstaande de dure tijden ging de
Raad toch accoord met ’t voorstel van B. en
W. tot aankoop van 2 stukjes land aan het
Zomerrak voor f 6895, welke beide perceelen
ter gelegener tijd moeten dienen tot ver-
breeding van genoemd Vaarwater.
Op aansporing van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken besloot de Raad ’t aantal
weegtoestellen op onze veemarkt met één te
vermeerderen.
De rekening
voor 1917 sloot in ontvang
een bedrag van f 23657.60.
Aan den leeraarf der H. B. S., J. L. Dijk
huis, werd vergunning verleend 2 uren per
week les te geven aan de Rijkszuivelschool
te Bolsward.
Sneek. Naar aanleiding, dat de gemeente
besloten heeft zelve den woningbouw in handen
te nemen in plaats van
te steunen, vestigt een
Dagbl. de aandacht er
32, le lid der Woningwet, de gemeente
slechts tot aanbouw van woningen mag over
gaan, ingeval dit noodzakelijk is voor de
richtige uitvoering van de Woningwet, m.a.w.
de gemeente mag alleen optreden als het
particulier initiatief achterwege blijft.
En stelt dan de vraag: Is dan bovenver
meld raadsbesluit tot gemeentelijken woning
bouw niet in strijd met de wet?
Joure. Op de heden Donderdag gehouden
veemarkt waren aangevoerd 637 paarden,
slechts 91 koeien, 44 schapen, 60 varkens
en 10 geiten.
Het was ditmaal voor ’t allereerst dat de
tram op dezen najaarsve^marktdag geregeld
doorreed. Vroeger werd gestopt aan het station
en dan moesten de passagiersen vrachtgoederen
de plaats passeeren om ineen bij de school
gereedstaande tram verder te reizen. Dat was
natuurlijk zeer bezwaarlijk en nu de tram in
andere krachtiger handen overging, wilde men
dat oponthoud en dien last niet meer, doch
trots bestaande gemeente-verordeningen
doorrijden. Een lid van den raad van toezicht
op de spoorwegen, vergezeld o.a. van onzen
burgemeester en den gem.-secretaris, maakten
een rit mee, terwijl verscheidene marechaussees
zich telkens op de doorrijdende trams bevonden.
’t Ging zachtjes, heel zachtjes en zonder
binder, ’t Bleek, dat het zoo wél kon. Na
tuurlijk waren nu in de Midstraat en aan de
Enkele Regel minder paarden; op den Scheens-
weg echter zooveel te meer.
In den vervolge zal nu de tram op alle
veemarktdagen wel gewoon doorrijden.
J. Ct.
1200 kippen gestikt.
Van 2000 kippen, die in een gesloten spoor-
waggon van Nijmegen naar Arnhem werden
vervoerd, bleken bij aankomst 1200 te zijn
gestikt. Het doode gevogelte werd naar het
gemeenteslachthuis gebracht om
verbrand.
te beginnen, dan zullen wij u beschouwen
als den vijand der gezamenlijke menschbeid
en u dienovereenkomstig behandelen". Den
4en Augustus heeft Asquith nog eens gezegd,
dat «de heerschappij van het publiek recht
in Europa van het gebied der nagestreefde
idealen moet worden overgebracht naar dat
van de concrete werkelijkheid”.
En de A. O. R. zegt terecht, dat men
«tegenover deze uitingen van Engelsche staats
lieden,.. helaas in de tot dusver gehouden
redevoeringen van den Duitschen Rijkskan-
selier en van de Duitsche partijleiders al te
zeer mist een duidelijk blijk van instemming
met deze nieuwe internationale politiek, die
gericht is op het handhaven van den vrede
tusschen vrije en gelijkgerechtigde volkeren”.
En nu heeft dan de Rijkskanselier gesproken.
In haast eindelooze reeks valt heteene teiegram-
velletje na het andere op onze schrijftafel...
Diepe, bittere teleurstelling voor al wie
verwacht had, dat de heer v. Bethmann-
Hollweg zou toonen, den ontzaglijken ernst
van dit tijdsgewricht te beseffen! Geen hoog,
zij ’t toornig woord, sprekend van zelfbebeer-
sching, van ongebroken moed maar tevens
erkennend dat dit voorbeeldelooze bloedvergieten
zoo spoedig mogelijk moet leiden naar een
betere toekomst, een eerlijker verstandhouding
tusschen de naties. Een nog-al taaie revue.
Dan wat verwijten en getwist, copy voor de
Norddeutsche Allgemeine, zou men zeggen. En
ten slotte de bekende tirades. Nu ja, het
zwaard is Duitschland in de band gedrukt.
De Duitsche en Oostenrijksche diplomaten zijn
in Juli 1914 door de samenspannende wereld
overrompeld. Zij hebben nooit anders dan een
verdedigingsoorlog gevoerd. België was kwaad
aardig genoeg om tegen te spartelen toen het
gewurgd werd. De vijand schendt ieder oogen-
blik het volkenrecht... Dat weten we zoo
langzamerhand, men kent het haast van buiteh.
Wij wit, de vyand zwart.
Maar naast die wij nemen het gaarne
aan oprecht gemeende uitingen van door
zettingskracht en vaderlandsliefde, hadden we
toch recht om iets anders te verwachten dan:
«Wij willen ook de vrijheid der volkeren, n.l.:
Duitschland beschermen tegen iederen aanval”.
Of: «Vrije baan voor de sterken”. Met Nietzsche
alléén komen wij er toch niet. Eu de ziedende
haat tegen Engeland die uit de woorden van
den Kanselier spreekt, belooft niets goeds
voor de toekomst.
Achter de versleten lyriek, de klinkende
frazen, de fossiele leuzen van het hoera-patriot-
tisme waaraan de menschbeid ontgroeid is,
achter het gebral van de „Festedrufl"-
schreeuwers en het applaus van de afgevaar
digden in de pronkerige Rijksdagzaal, hooren
wij de zucht van teleurstelling, den gesmoorden
kreet van wanhoop, die morgen zal opgaan
uit de borst van vijftig millioen bij den oorlog
betrokken mannen, van de honderden millioenen
om hen heen... Voor hèn bracht de Rijks
kanselier niets. Zij mogen voortgaan met te
sterven en verminkt te worden, tienduizend
iederen nieuwen dag.
BINNENLAND.
Arum, 28 Sept. Dank zij het gunstige
weder, kan de dorschmachine geregeld door
werken. Van ’s morgens tot ’s avonds hoort
men het eentonig gesnor dezer machine, die
de schoven graan op een vernuftige wijze
ontdoet van de korrels, welke gezuiverd te
voorschijn komen, terwijl gelijktijdig het stroo
tot stevige pakken wordt geperst.-Nog enkele
dagen en de machine heeft weer bijna een
jaar rust.
Wolvaga, 27 Sept. Ook hier krijgen we,
evenals op andere plaatsen, suikernood. Is in
een paar winkels nog suiker te verkrijgen,
spoedig zal ook daar de voorraad uitverkocht
zijn, zoodat we de volgende week althans
zij, die geen tijdigen inslag hebben gedaan
er van verstoken zullen zijn, totdat de gemeente
van den nieuwen oogst een hoeveelheid ter
distribueering zal hebben ontvangen.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 29 Sept. De hoogst aangeslagene
alhier in den H. O. beeft voor 1916 in de
gemeentekas te storten 5.28 pCt. van een
geraamd inkomen, groot f 45500, na aftrek
van f 400 voor noodzakelijk levensonderhoud.
Sneek, 29 Sept. We hadden hoop dat
onze Raad gisteren avond met 14 weinig
beteekenende punten van de agenda ’t kort
mond op de vergunningen tot inslag van
winkelvoorraden door de controleerende amb
tenaren steeds sterker besnoeid wordt, ontstaat
voor de smokkelaars al grooter moeilijkheid
om smokkelwaar' in belangrijke hoeveelheden
bijeen te krijgen. Nog worden wel tal van
partijtjes vleesch- en kruidenierswaren heimelijk
van de overzijde van de Maas naar de grens
gebracht, maar het verplichte opleggen van
de meeste roeibooten en het verbod tot ’s nachts
overvaren der veerponten is toch oorzaak, dat
de smokkelhandel ook hier niet beet meer
vlotten wil.
Natuurlijk zochten de slimme vogels een
nieuwen uitweg en zij hebben dien thans ge
vonden in de treinen tussen Venlo en Roer
mond. In Roermond bestaan geeq of weinig
beperkende bepalingen betreffende handel en
nering in ten uitvoer verboden goed. Daar is
dus het dorado voor den aankoop van spek,
ham en al die vette waren, welke zoo welkom
zijn in het Duitsche land. De ambtenaren van
hun kant echter visiteeren op het onverwachtst
op de tusschenstations alle uitstappende pas
sagiers of nemen soms den nog strenger maat
regel om alle reizigers te doen uitstappen tot
visitatie der bagage of aan den lijve.
De, nieuwste truc is nu om de smokkelwaar
op te voren afgesproken plaatsen uit het por
tierraam op de spoorbaan te werpen, waar dan
een helper klaar staat, die er onmiddellijk met
de vracht vandoor gaat. Maar ook de amb
tenaren zijn er als de kippen bij, om mede
te vangen naar alles wat aldus op goed geluk
uit den voortstuivenden trein wordt geworpen.
Vooral versch en licht gezouten varkensvleesch
en spek, verpakt in zakjes en doozen, is in trek
om op deze wijze er uit gekogeld te worden.
«Het lijkt soms wel Sinterklaasavond”,
vertelde een militair kommies, «zooals de
stukken je om de ooren kunnen vliegen, als
ze je in ’t donker bij ongeluk voor een helper
aanzien, ’t Gaat alleen wat hardhandig, vooral
als ’t je overkomt, zooals mij gebeurde, dat
een stuk van dertig pond met een sneltrein
vaart tegen je aansmakt”.
Een feit is bet, en het doet goed, dit eens
opeplijk te kunnen getuigen, dat de grens-
amhtenaren, zoowel de eigenlijke kommiezen
als de militaire hulpkommiezen, met animo
hun dienst verrichten.
Naar het Wkbl. v. d. Vrijz. Herv.
verneemt, worden door eenige personen van
verschillende richting pogingen gedaan, om te
komen tot oprichting eener Hervormde Friesche
Predikanten-Vergadering, en dat wel met het
uitgesproken doel, om
king, waardeering en
deren.
Ter bespreking van het plan zal Maandag
16 October te Leeuwarden een bijeenkomst
worden gehouden.
Bolswardsclie Courant
F
I
till
'Hl
I
op
l
I
i
