ïïïeuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Zondag 8 October.
Klein s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27‘/2 ct. Gebro
ken Thee ook per ons.
I
1916.
No. 81.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
55ste Jaargang.
J
I
VOOR
BINNENLAND.
DE WATERSNOOD.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Bolswardsche Courant
afzonderlijke
K.
I
d. Gooische meent f 28.000, Ter- sigaren, afkomstig
Men schrijft
Een onderwijzeres
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
Geen spionnen.
De twee reeds bejaarde heeren, die Zaterdag
onder verdenking van spionnage nabij de
spoorbrug over de Maas te Maastricht werden
aangehouden, zijn op vrije voeten gesteld,
omdat bleek, dat de verdenking niet gegrond
was. L. K.
ver-
opgaven wordt
campagnejaar.
zeer ruime
Bovendien zal
Tram-incident.
Gisteravond maakte van lijn 9 een passa
gier gebruik, die blijkbaar niet met volle
toestemming zijner vrouw de echtelijke woning
verlaten had. In de Amstelstraat te Amsterdam
nl. bemerkte de vrouw, attent gemaakt door
haar zoontje, haar man op het trambalcon,
hetgeen haar zóó in woede deed opsteken,
dat zij luid schreeuwende de tram trachtte
bij te houden, den man sommeerende «er af
te komen”. Aangezien zij veel gevaar liep
onder den wagen terecht te komen, deed de
conducteur de tram stoppen, waarna de ver
volgde echtgenoot het blijkbaar verstandiger
vond zijn weg verder maar wandelend te
vervolgen. Dit wandelen veranderde echter
Gaasterland, 4 Oct. Dezer dagen attra
peerde een rijksveldwachter een gf interneerden
Belg op strooperij (hazestrikken). De veld
wachter vroeg hem, of er ook meer waren,
waarop de Belg antwoordde: Ja, daar om den
hoek zijn er nog twee. Toevallig was daar
een burger met een fiets, onder wiens bewaking
de veldwachter den strooper stelde, terwijl hij
zelf de beide andere stroopers nazette. Toen
de veldwachter ver genoeg verwijderd was,
gaf de Belg den burger een stoot, greep diens
fiets, sprong er op, reed er een eind op weg,
wierp toen de fiets te water en maakte zich
uit de voeten.
Gaasterland. 5 Oct. Was andere jaren 1
Oct. de dag waarnaar onze lijstervangers reik
halzend uitzagen, ditmaal was er lang zooveel
animo niet als anderd’, wat zeker mede hierin
zijn oorzaak vindt, dat er thans veel ander
werk aan den winkel is, waar meer mee ver
diend wordt. Velen hebben dan ook hun
strikken rustig op zolder laten hangen, en
zijn elders aan den arbeid getogen. Doordat
er deze week weinig of geen gunstigen wind
woei, is de vangst tot nog toe nihil. Evenals
vorige jaren belast de V. P. N. zich weder
met den verkoop der gevangen vogels.
Wonseradeel, 5 Oct. Het valt niet te
ontkennen, dat het den landbouwers tegen
woordig voor den wind gaat, maar ook de
landarbeiders hebben een goeden tijd. Los
werkvolk laat zich betalen tegen 50 cent per
uur, terwijl zij, die hun eigen werk hebben,
door werkzaamheden aan te nemen, per week
85 5 45 gulden verdienen. Het is geen
zeldzaamheid, dat in één huisgezin per week
meer dan f 100 wordt binnengebracht.
Arum, 5 Oct. Meldden we dit voorjaar
als een groote bijzonderheid, dat er vlas werd
gekocht tegen f 250 per pondemaat, dit cijfer
valt geheel in ’t niet als we zeggen, dat deze
prijs in den nazomer bijna werd verdubbeld.
Zij, die dit voorjaar vlas kochten, maken dus
een zoet winstje.
Ook de verbouwers van suikerbieten hebben
geen reden tot klagen. Men bedingt hiervoor
toch zulke hooge prijzen, dat ze elke ver
wachting te boven gaan, ’t Hangt natuurlijk
af van kwaliteit en kwantiteit, doch f 400
men gerust als gemiddelde
schellingerdijk f 100.000, Heemraadschap
Wieringen f 50.000, Polder Waard Nieuw-
land op Wieringen f 25.000.
Voor verhoogde raming provinciale nood-
waterkeering en door de plaats gehad hebbende
drooglegging der overstroomde gebieden zal
nog noodig zijn f 150.000, hieronder begrepen
teruggaaf aan de gemeenten Purmerend en
Zaandam van gedane uitgaven.
Zoo men uit deze opgave ziet staat Waterland
aan de spits met f 4750.000. De Water-
landsche zeedijk heeft ook wel het meest ge
leden. Rusteloos wordt hier echter gearbeid
om den gehavenden dijk althans voor den
komenden winter met zijn stormen en buiten
gewone vloeden weerbaar te maken. Het al-
geheele herstel aldaar zal nog wel een jaartje
vorderen.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgena
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
kwaliteit
per pondemaat kan
opbrengst beschouwen.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Heeg. Uit een zuinigheidsoogpunt is ook
hier een vervroegde winkelsluitingbeweging
ontstaan. Resultaat daarvan is dat voortaan
de winkels om 9 uur gesloten zullen zijn.
De Banier.
Wonseradeel. Het Raadsbesluit tot het
opheffen der school te Idsegahuizen is door
Ged. Staten goedgekeurd.
Steenwijk. In verband met den sigaren
diefstal te dezer stede, die over een tijdvak
van twee a drie jaren vele duizenden sigaren
beloopt, werd gisteren, als heler, in arrest
gesteld zekere H. van K. alhier, terwijl naar
de Zw. Ct. verneemt nog meer arrestaties van
personen, die bij bedoelden diefstal betrokken
zijn, doch op heden hun verblijf buiten Steen
wijk hebben, zullen geschieden.
De sigaren, waarvan de fabrieksprijs f 35
per mille bedraagt, werden voor f 10 en f 15
per duizend van de hand gedaan. Reeds lang
vermoedde men, dat er sigaren gestolen werden,
totdat gisteren bij toeval de diefstal aan het
licht kwam.
Hedenmorgen werd in een der grachten
drijvende gevonden een zak tabak en een zak
van den diefstal bij de
Ofschoon de watersnood sinds eenigen tijd
tot het verleden behoort en alle geteisterde
streken weder drooggemalen zijn, zal het
onzen lezers zeker nog wel belang inboezemen
te weten waar al het geld vandaan moet
komen, noodig voor de verrichte herstellingen
van dijken en zeeweringen en de bedragen
welke nog geruimen tijd noodig zullen blijken.
Want al wordt er aan de Zuiderzeekust hard
gewerkt, de onmetelijke schade te herstellen,
men is er nog lang niet en bij honderden
en honderden kipkar-ladingen wordt nog
zand aangevoerd teneinde de vernielde of
geramde dijken op de gewenscbte hoogte te
brengen.
Teneinde al deze kosten te dekken hebben
nu Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
aan de Provinciale Staten een geschrift ge
zonden betreffende een voorstel tot het aan
gaan van eene geldleening.
Als bekend worden de herstellings- en
verbeteringswerken aan de Zuiderzeedijken
dier provincie uitgevoerd door de waterschap
pen, van ouds met deze taak belast. Echter
de ramp die in de eerste maanden van dit
jaar over onder hen ressorteerende streken
kwam, bracht financieele eischen mede, in
vele gevallen echter veel te zwaar om door
hen gedragen te worden. Daarom achtten
Gedeputeerde Staten het op hun weg te liggen
in dezen bemiddeling en steun te verleenen.
De kosten der zoogenaamde provinciale nood-
keering en die der droogmaling van de over
stroomde gebieden heeft zij voorloopig voor
hare rekening genomen.
De begrooting van kosten welke Ged.
Staten nu hebben gemaakt beloopt de som
van f 18 Millioen, welk bedrag zij zich
voorstelt te dekken door eene leening. De
rentevoet stellende op hoogstens 41/2 pCt.,
zou het der provincie jaarlijks tot een ver
schuldigde rente brengen van f 810.000.
Aannemende dat de gelden in den loop van
de maand November zullen kunnen worden
opgenomen, achten zij het dan ook nood
zakelijk het totaal bedrag der op te nemen
gelden te verhoogen met 2 maal f 810.000
plus f 67.000, zijnde de rente over de maand
December en dus te bepalen op ten hoogste
f 19.687.500 of rond f 19.700.000.
Ged. Staten stellen nu voor hen te mach
tigen ten laste der provincie een geldleening
aan te gaan van zoodanig nominaal bedrag
als noodig zal blijken om de som van ten
hoogste f 19.700.000 te verkrijgen, rentende
hoogstens 41/2 pCt., telken jare ten minste
x/ö0 deel van bet nom. bedrag af te lossen,
aanvangende in 1919.
Het is niet onaardig eens te zien waartoe
deze gelden grootendeels zullen moeten dienen.
Specificeerend zullen we dan zien, dat noodig
zal zijn voor:
Anna Pauwlonapolder f 1600.000, Polder
Wieringerwaard f 100.000, Polder Waard
en Groet f 650.000, Ambacht van West-
Friesland Vier Noorder Koggen f 160.000,
Ambacht van West Friesland genaamd Drech-
terland f 3500.000 Heemraadschap v., d.
Schardam en Keukendijk f 390.000, Zuid-
polder bij Edam f 850.000, Polder Zeevang
f 1080.000, Polder Katwoude f 1170.000,
Nieuwetdam bij Monnikendam f 50.000,
Hoogheemraadschap Waterland f 4750.000,
Hoogheemraadschap v. Zeeburgen Diemerdijk
f 800.000, Prov. zeedijk tusschen Muiderberg
en Naarden f 310.000, Hoogheemraadschap
v. d. Zeedijk beoosten Muiden f 404.000,
Dijk v. -
firma Rijkmans alhier. Waarschijnlijk beeft
een der helers deze, bevreesd voor huiszoeking,
in het water geworpen. De verdachte K.
bevindt zich, evenals de medeplichtige v.
nog in voorarrest.
Jacht.
In Friesland is de groote jacht, welke
j.l. Maandag geopend is, tot dusver voor de
jagers niet onvoordeelig geweest; er is meer
wild dan verleden jaar. Het jachtveld is ruim
van hazen voorzien. Fazanten en patrijzen
worden nog al veel gezien, ofschoon hun
aantal blijkbaar met ieder jaar afneemt. Kor
hoenders zijn er nog weinig; zij houden zich
meest in de bosscben op. Waterwild is er
overvloedig; de hooge waterstand was voor
de eendvogels zeer gunstig; pijlstaarten, water
snippen en smienten, worden eerst in den
loop dezer maand verwacht. Het koele weder
begunstigt zeer de verzending naar het buiten
land, waar het wild grooten aftrek heeft.
De jachtvelden in de provincie zijn dit
jaar duur verpacht. N. Sn.'Ct.
Ergerlijk.
ons uit Barneveld
aan de openb. school te
Stroe, is bij avond door een paar militairen
.uit de Harskamp op de meest schandelijke
wijze aaogerand. Na haar van de fiets en
vervolgens van den weg af te hebben gesleurd,
wierpen de schavuiten haar op den grond en
rukten haar de kleederen van het lichaam,
terwijl zij haar tevens den mond dicht hielden,
om het schreeuwen te voorkomen. Toch werd
een en ander gelukkig opgemerkt door een
paar andere soldaten, waarna de aanranders
het hazenpad kozen. Alg. H.
Valsch Bankbiljet.
De politie te Haarlem heeft procesverbaal
opgemaakt tegen een man aldaar, die opzettelijk
een nagemaakt bankbiljet van f 40 heeft uit
gegeven, wetende dat dit valsch was. Hij
verklaarde, het bankbiljet ontvangen te hebben
doch zich niet te herinneren van wien. Het
biljet was zeer slecht nagemaakt.
Alg. H.
Eigenaardige Praktijken.
Een industrieel te Haarlem deed bij de
politie aldaar aangifte dat hij een automobiel
aan iemand in bruikleen gegeven had. Deze
heeft de automobiel te Amsterdam verkocht
en voor het geld een motorfiets gekocht. De
politie heeft de automobiel en de motorfiets
in beslag genomen. Alg. H.
Suiker.
Naar wij vernemen zullen de Westersuiker-
raffinaderij en de suikerraffinaderij v.b. Spakler
en Tetterode de volgende week hare werkzaam
heden hervatten, waarna binnen enkele dagen
met de aflevering van suiker kan worden
begonnen.
Hoewel de distributieregeling en alles wat
daarmede samenhangt voor het volgende cam
pagnejaar nog niet geheel gereed is, kan
toch reeds de geruststellende verzekering wor
den gegeven, dat een tekort als zich dit jaar
voordeed, niet herhaald zal worden. Het
suikerdistributiekantoor heeft aan alle kruide
niers, fabrikanten enz. gevraagd hoeveel suiker
zij het afgeloopen campagnejaar hebben
bruikt. Het totaal van deze
nu gereserveerd door het a.s.
Men rekent dan echter op een
toeneming van het t verbruik.
dan nog voor alle eventualiteiten een groote
reserve worden gehouden.
Verder worden maatregelen ontworpen om
te voorkomen dat fabrieken, die voor export
werken, haar benoodigde quantiteiten, zij het
ook tijdelijk, aan de binnenlandscbe consumptie
onttrekken. Randelsbl.
spoedig in draven, daar de vrouw, zoodra hij
weer op de straat stond, hem op zulke krach
tige oorvegen tracteerde, dat de man, met
achterlating zelfs van zijn hoed, de vlucht
nam in de richting van het Rembrandtplein.
Alg. Hdbl.
Van Hollum (A.) wordt gemeld:
Weer zingt Natuur in d’ afgevallen bldren
Haar laatste lied, haar najaars elegie
Ten Kate.
De vroolijke zomer is verdwenen. De
boomen verliezen hun dos; vergeelde bladeren
bedekken den grond. Somber welft zich de
lucht over de steeds meer verlaten velden.
Soms ontlast zich de grijze wolkenmassa in
een piassenden regen... Koud en guur blaast
de scherpe najaarswind over de eenzame
weiden... ’t Is herfst.
Op Ameland zijn de landerijen reeds voor
het meerendeel kaal. De veldvruchten ztjn
meestal binnengehaald. Hier en daar zit
nog een groepje menschen, om de winteraard
appels te rooien, soms wordt nog ee»
vracht rogge in de schuur gebracht, maar
de voornaamste werkzaamheden op veld en
akker zijn afgeloopen, en de «vrijgang” is
ingeluid. In weemoedige rust liggen daar
de bouw- en weilanden; klagend strijkt de
wind over de vlakten... Doodsch en stil
liggen ook de buiten weiden, waar voor korten
tijd het geraas van de machine weerklonk,
over de uitgestrekte mosterdvelden. Die arbeid
is thans ook afgeloopen, en nu wordt door
de locomobiel het graan van sommige boeren
gedorscht en geperst, ’t Gaat vlug: 30
H.L. per uur; per H.L. wordt 50 ct. loon
berekend, plus 10 ct. voor het persen van
het stroo in blokken. Velen maken er ge
bruik van. Over eenige dagen vertrekt ook
deze dorschmachine van ons. Dan verzinkt
Ameland weer in zijn najaars-verlatenheid,
het preludium van den barren winter...
N. Harl. Cl.
Het „strunen" verdedigd.
Als de jónge dochters van L. Vellinga te
Giekerk bezoek van haar vrijers hadden, waren
er ook «struners om ’e glêzen”. Dat begon
de meisjes en ook haar ouders te vervelen.
Men verzocht veldwachter Stuveling eens
wacht te houden. Deze was den menschen
daarin gaarne ter wille en bevond zich in
den nacht van 25 op 26 Juni op zijn post.
Hij heeft toen drie jongens op het goed
afgesloten erf geattrapeerd, nl. 3en 20-jarigen
A. D., den 19-jarigen J. B. en den 17-jarigen
R. K., de eerste en de derde van boeren
bedrijf, de tweede smidsknecht.
Voor erfvredebreuk staat het drietal terecht.
Zij geven toe, op het erf te zijn geweest.
De subst.-officier zal ditmaal nog geen
strenge straf vragen. Eisch ieder f 10 boete,
voor D. en B. te vervangen door 10 dagen
hechtenis, voor K. door 1 maand tuchtschool.
De raadsman van den minderjarige, mr.
van Apeldoorn te Leeuwarden, brengt onder
de aandacht, dat het «strunen” een gebruik
in Friesland is, waar niemand kwaad in ziet.
Hij leest een passage uit een van Waling
Dijkstra’s werken aangaande deze jongens-
liefhebberij voor. De veldwachter heeft de
zaak erg overdreven en had eigenlijk op de
bank der beschuldigden moeten zitten, omdat
hij de jongens met een stok tegen bet hoofd
heeft geslagen. Pleiter dringt er op aan, dat
de rechtbank de knapen zal vrijspreken, omdat
zij met het betreden van het erf geen mis
dadig doel hebben gehad en daar evenmin
waren in den tijd, voor de nachtrust bestemd.
Het zou hem spijten, als een zoo oud en
bekend Friesch gebruik nu ook al tot misdrijf
werd gestempeld. Alle kleur zou op die manier
aan het leven worden ontnomen.
De subst.-officier is het niet met den
verdediger eens. Waarom zou deze Vellinga
niet mogen worden beschermd, als hij dat
vraagt. Hij is toch niet dadelijk naar de
politie geloopen en ongetwijfeld beeft men
bier met een misdrijf tegen de openbare orde
te doen.
Volgt dupliek van den raadsman.
L. Ct.
