I
i
Stadsnieuws.
J
PREDIKBEURTEN.
Zondag 22 Oct.
(5
HERVORMDE KERK.
GER. KERK (Nieuwe Hofstraat).
Geslaagd.
Groote Kalvermarkt.
KERKCONCERT.
Aldo Antoniëtti A. Alt.
Dinsdag 17 October 1916.
auto werd
A
I
deel
voor
prijs
en
gevallen
waarbij
tt
E.1
V
Er hadden
De
Arnh. Cl.
Hier is
het beste wat er bestaat in de
dat op eene wijze, die onver-
aan de
Ws.
’s Voormiddags
Ds. DE HOOG
’s Avonds ö1^ uur:
DEZELFDE.
’s Voormiddags 93/4 uur:
Dr. C. J. N1EMEIJER.
’s Avonds 53/4 uur:
Ds. D. N. ZUITHOFF.
DOOPSGEZINDE KERK.
’s Voormiddags 93/4 uur:
GEEN DIENST.
’s Voormiddags 9i/2 uur:
Ds. J. op ’t HOLT.
’s Avonds öi/4 uur:
DEZELFDE.
BROEREKERK.
uur
van Harlingen.
Tengevolge van
de auto in een
Leeuwarden, 17 Oct. Gisterenavond te
ongeveer half elf is brand uitgebroken in de
cichoreifabriek van de firma Ter Horst aan
het Oldegalileën. De heele fabriek, waarin
zich een flinke hoeveelheid cichorei bevond,
is uitgebrand. Gelukkig dat er zoo goed als
geen wind was, anders hadden de daar ter
plaatse staande talrijke woningen groot gevaar
geloopen. Te ongeveer 1 uur was de brand
weer, die met eenige brandspuiten en een
zestal slangen op de waterleiding het vuur
Dure huishouding.
De Amsterdamsche gemeenteraad is be
gonnen met voor de uitvoering der distri-
butiewet een crediet toe te staan van f 750.000.
Daar betaalt het Rijk negen maal zooveel bij,
dat is samen dus millioen alleen voor
Amsterdam. En wie zal zeggen voor hoe
lang dit strekt.
Mej. A. Terhenne alhier, leerlinge van den
heer de Ruiter te Sneek, slaagde voor het
examen als assistent apotheker te Utrecht.
Benoemd.
Tot tijdelijk ambtenaar ter secretarie alhier
is benoemd de heer P. de Jager te Kappelle
aan den Ysel, terwijl tot 3en ambtenaar is
benoemd W. de Boer alhier.
De groote najaarskalvermarkt kenmerkte
zich heden door een vluggen handel» Daar
de laatste weken des Donderdags telkens een
aanzienlijke partij kalveren was aangevoerd,
was heden de voorraad niet zoo groot als
men dit wel gewend is. De aan voer bedroeg
ongeveer 500 stuks. De prijzen varieerden
natuurlijk zeer, wijl de kwaliteit zeer uiteenliep.
Er waren er bij waarvoor f 150 en meer
werd neergeteld, maar er waren ook bij die
de f 60 niet konden halen.
Het is beslist eene goede gedachte geweest
van den heer Alt, om zijn vriend, den solo-
violist Antoniëtti, nog eens uit te noodigen tot
een gemeenschappelijk concert, te Bolsward.
Dit zullen allen moeten constaleeren, die
Dinsdagavond waren opgegaan naar de Groote
Kerk, om naar de prestatiën dezer beide
kunstenaars te luisteren. Het bleek ook uit
de bizonder voldoende opkomst van het publiek.
De environs hadden, (dit wordt usance,) ook
alweer hun vertegenwoordigers. We zagen er
meerdere belangstellenden, (de echte liefheb
bers,) die gaarne een uur, zelfs meer, fietsen,
heen en terug, om te kunnen genieten van
het beste op kunstgebied, wat hier werd
aangeboden.
Want, dit is het geval geweest,
gespeeld van
literatuur, en
beter) ijk is.
De heer Antoniëtti had een keur van
obligaten voor ons uitgezócht. Beginnen we
te vermelden «Chaconne”, van Bach. Dit is
een der moeilijkste werken uit bet solisten
repertoire. «Bach dreef de meerstemmigheid
op de viool tot het uiterste waardoor die
polyphone muziek moest lijden onder het
noodzakelijke arpeggiando”.
We moeten zeggen dat de violist deze klip
meesterlijk outzeilde. Ja natuurlijk, als daar
drie noten tegelijk moeten worden gespeeld,
wordt het op de viool altijd arpeggio, dat
kon niet anders. Maar dit wereldberoemd
opus, zóó gespeeld als dat Dinsdagavond bet
geval was, komt de volmaaktheid schier nabij.
Welk een kolossale techniek, wat een loon
vorming, vooral op de d snaar, hoe glashelder
en zuiver.
Het «Preludio” van denzelfden componist
is van anderen aard, boeide ons niet zoo,
wat den inhoud aangaat, maar de wedergave
was zoo in stijl, zoo correct, zoo met een
geheel overwinnen der groote technische
moeilijkheden, dat we haast niet kunnen
veronderstellen, dat het mooier kan worden
gespeeld.
En dan het «Largo41 van Handel, het Largo.
Zou er een muziekstuk zijn, dat zoo algemeen
bekend is als dat? Het groote werk, Xerxes,
is bijna geheel
vond zijn weg
Gestoken.
Een landweersoldaat te Rotterdam met
verlof over uit Groningen, maakte Maandag
avond in een koffiehuis kennis met een
Chinees, deel uitmakende van de bemanning
van een aan de Petroleumkade liggend stoom
schip. Later hebben beiden het koffiehuis
verlaten om zich naar een kosthuis in de
Brielschelaan te begeven. Daar zijn ze niet
geweest, maar des avonds omstreeks elf uren
vonden burgers en agenten van politie, toe
geschoten op het hulpgeroep van den Chinees,
den landweersoldaat zwaar verwond liggen
nabij het stoomgemaal in de Pretorialaan.
Door messteken is hij in den buik en aan
een hand verwond. In den nacht is de man
naar het ziekenhuis gebracht, waar men zijn
toestand levensgevaarlijk achtte.
De landweersoldaat zegt, dat de Chinees
hem de messteken heeft toegebracht, hetgeen
deze ontkent. Getuigen zijn bij hetgeen ge
beurd is niet tegenwoordig geweest, maar
het mes, waarmede gestoken is, werd in het
bezit van den Chinees gevonden en als zijn
eigendom herkend. De Chinees is gearresteerd.
A. R. Ct.
Langer in dienst houden.
Verschenen zijn
le. een wetsontwerp tot het langer in
dienst houden van ingelijfden bij de militie
hoofdzakelijk betrekking hebbende op de
dienstplichtigen bij de bereden corpsen tot
de lichtingen 1906, 1907 en 1908 behoorende,
bij de corpsen pantserfort-artillerie en torpe-
disten der lichtingen 1906, 1907, 1908
en 1909 en bij de zeemilitie der lichtingen
1909, 1910 en 1911
2e. tot het langer in dienst houden van
dienstplichtigen bij de landweer, betrekking
hebbende op de landweerlichtingen 1907,
1908, 1909 en 1910 (militielichtingen 1899,
1900, 1901 en 1902)
3e. tot verlenging van den duur van den
dienstplicht bij den landstorm, welk wets
ontwerp betreft de landstormplichtigen, die
in het loopende jaar het 40e levensjaar vol
brengen of hebben volbracht. Het zijn voor
namelijk personen, die landstormplichtig zijn
geworden krachtens de wet van 11 Juni 1915,
dit zijn de dienstplichtigen van de landweer-
lichting 1904 (militielichting 1896).
Uitvoering der distributienet.
De Vereeniging van Nederlandsche Gemeen
ten beeft aan den Minister van Binnenlandsche
Zaken verzocht te willen bevorderen, dat'
uniformiteit wordt gebracht in de aanwijzingen
van Gedeputeerde Staten omtrent den duur
bekampte, den brand in zooverre meester,
dat van direct gevaar voor de omwonenden
geen vrees meer behoefde te worden gekoesterd.
Een groot aantal menschen waren in de nabij
heid van de plaats des onheils op de been.
N. 8. Crt.
Hollum (A.) De laatste dagen wordt aan
het Amelandsche strand een groote hoeveelheid
margarine gevonden. Ons werd medegedeeld
dat de, boter over het algemeen goed van
kwaliteit is. Ze wordt hier voor 10 a 12
cent per pond verkocht. Fr. Dgbl.
Van Vlieland wordt gemeld:
Zaterdagmorgen werd tusschen 7 en 8 uur
de heele dorpsbevolking opgeschrikt door de
tijding, dat op het Hoekje, d. i. de westpunt
der duinenrij, een schip gestrand was, de
vischlogger IJ. M. 290, en dat er twee lijken
op het strand lagen. Ontzettend! Daar was
wie weet hoeveel uren geleden reeds
een vreeselijk drama afgespeeld; daar is
wie beschrijft het hoe gekampt tegen een
verschrikkelijken dood, zonder dat één poging
om hulp kon worden gedaan. Waren dan
niet, vóór de stranding, noodseinen gegeven?
Of zijn ze niet opgemerkt? Wie zal’t zeggen
Dat zal wel nooit opgehelderd worden. Feit
is, dat, wie hulp hadden kunnen geven, pas
tijding van de ramp kregen, toen ’t te laat was.
Intusschen, dat wist men toen nog niet
en daarom reed weldra de reddingscommissie
met roeiers en andere helpers naar de plaats
des onheils. Daar zag men den gloednieuwen
motorlogger, IJ. M. 290 ongeveer 1000 M.
uit de duinen boog op het strand zitten, zóó
hoog, dat ’t te verwachten was, dat het val
lende getij het vaartuig voor een deel droog
zou leggen. De reddingboot behoefde dan ook
niet te water. Toen men na nog een poos
getoefd te hebben, het vaartuig naderde en
beklom, kreeg niemand op zijn vraag eenig
antwoord, ’t Schip was verlaten. Hier gaven
de beide aangespoelde lijken en de leege
sloep, in de nabijheid op ’t strand geworpen,
een welsprekend antwoord. Het schijnt wel
zeker te zijn, dat de bemanning het schip in
de boot heeft willen verlaten. Deze is om
geslagen en de mannen hebben den dood in
de golven gevonden. Uit een aan boord in
gesteld onderzoek bleek, dat het schip be
hoorde aan de IJmuider loggermaatschappij,
dir. J. Visser, dat de bemanning (15 man)
meest afkomstig was uit Egmond. Ook de
schipper Kors Zwart was een Egmonder.
Het schip is niet lek en bevat een fijke
lading visch, van welke lading een 60 vaten
aan dek stonden.
Met het lossen der lading en het aftuigen
van het vaartuig is bereids een aan vang ge
maakt. Het schip behoeft geenszins als ver
loren beschouwd te worden.
Na de beide lijken, die reeds aanstonds
op het strand lagen, zijn in den loop van
den dag nog 7 lijken aangedreven.
De directeur der Maatschappij, de heer
J. Visser, heeft ze voor het meerendeel her
kend. Ze zullen naar hunne woonplaatsen
worden vervoerd om aldaar begraven te worden.
N. H. Cl.
V arkenshandel
In den Gelderschen Achterhoek is het
slachten van varkens weer geregeld begonnen.
In hoofdzaak worden thans lichte varkens
geslacht met een levend gewicht van 150
tot 200 pond waarvoor 43 cent per pond
wordt betaald. Voor de landbouwers welke
door voedergebrek hun varkens niet zoo lang
kunnen mesten is de afname van lichte var
kens nog een voordeel. Arnh. Ct.
Automobiel-ongeval.
Uit Lochem wordt gemeld, dat Zaterdag
morgen op den Zutphenschen straatweg een
tamelijk ernstig ongeval plaats had.
De heer Völcker, wonende te Gorssel, reed
met zijn auto op den Zutphenschen weg,
toen er van den Vordenscben weg een melk
wagen aankwam, bestuurd door den landbou
wer L. uit Klein-Dochteren.
De chauffeur wilde voor den wagen uit
wijken, doch had daarbij ’t ongeluk tegen een
aldaar staanden ijzeren handwijzer te rijden,
welke in stukken vloog.
den hevigen schok, kwam
sloot terecht.
geen persoonlijke ongelukken plaats,
zwaar beschadigd.
Kadervorming
De Opperbevelhebber heeft, naar de Avp.
meldt, bepaald, dat de militielichtingen en
landstormjaarklassen, waarin de dienstplich
tigen hun eerste oefening van 8^2 maand
hebben volbracht, in den vervolge voor
wat de opleiding en bevordering betreft
als oudere lichtingen zullen worden beschouwd,
waardoor bedoelde landstorm- en militieplich-
tigen ook in aanmerking kunnen komen voor
bevordering tot korporaal of sergeant.
Een dwaas gerucht.
Men schrijft aan de N. R. Ct.:
en Maandag heerschte in Kleef,
omliggende dorpen een soort van
deden de meest dwaze geruchten
Men wist te vertellen, dat Neder-
de zijde der entente had ge-
met het mobiliseeren
1
der geldleeningen die de gemeenten zullen
moeten aangaan tot dekking van de uitgaven,
voortvloeiende uit de Distributiewet.
Verder is aan den Minister van Landbouw
verzocht steenkolen en anthraciet voor lageren
prijs voor huisbrand beschikbaar te stellen,
aangezien turf slechts in eenige streken van
het land daarvoor wordt gebruikt, goedkoopere
cokes slechts in steden met een gasfabriek
beschikbaar kan worden gesteld en een groot
van het pubiek dus steenkolen en anthraciet
den huisbrand moet bezigen, waarvan de
voor de meeste gezinnen te drukkend is.
Gebrek aan werkvolk.
Er heerscht te Bergen-op-Zoom, ten gevolge
van de mobilisatie, de suikercampagne en niet
het minst als gevolg van den welig tierenden
smokkelhandel, zóó groot gebrek aan werk
krachten, dat vrouwen en meisjes, die aan de
haven steenen lossen, met gemak een dagloon
van f 4 f 4.50 bedingen kunnen. Zelfs zijn
er firma’s van elders, die voor dien prijs nog
niet eens hulp konden krijgen en hun eigen
personeel moesten laten overkomen om te kun
nen lossen. Alg. H.
waaruit het is genomen,
onbekend, doch dit Largo
over de geheele wereld.
’t Behoeft niet gezegd, dat Handel zeer
waardig werd weergegeven, zoo ook «Aria”,
van Karl Goldmark (1832, Hongarije) zoo
bizonder interessant in het eerste gedeelte.
Een zoetvloeiend «Menuetto” van Haydn
viel vooral bij de groote massa in goede aarde.
De heer Alt opende het concert met Allegro
Moderato, van Guilmant, een mooi begin,
dat stemming bracht.
De «Pastorale” van Cësar Franck gaf onzen
organist gelegenheid weer eens zijn meester
schap te toonen in het registreeren. Wat
kleuren en wat tinten.
De Fantasia in G. (IV, no. 11,) van Bach
heeft des heeren Alt’s bizondere sympathie.
Hij speelde deze in plaats van de aangekon-
digde Prelude en Fuga (IV, no 5). Deze
wonderbaar interessante orgelcompositie geeft
den solist alle gelegenheid zijn meesterschap
op het orgel te toonen. Wie het nog niet
wist, zal nu tot de overtuiging zijn gekomen,
dat de Bolswardsche organist een meester is
op zijn instrument. (Ik kan echter nooit
vrede hebben met de klankschakeering een
paar maten voor het slot.)
Dat de begeleiding der vioolsolo’s bij den
heer Alt in goede handen was, hadden we
reeds opgemerkt bij de vorige concerten dezer
beide heeren. Dat sloot alles als een bus,
superbe.
't Is een prachtig concert geweest,
b.h. solisten daarvoor onzen dank.
Winteraardappelen
(Officieel). Wanneer in gewone om
standigheden (in vredestijd) de oogst van
aardappelen geschikt om te eten niet groot
is, dan is dit slechts ten deele een bezwaar,
omdat in dat geval, door aanvoer uit bet
buitenland, in het tekort hier te lande is te
voorzien.
Nu ons land rondom is ingesloten door
oorlogvoerenden, kan die aanvoer niet plaats
hebben en zijn wij op onzen eigen voorraad
aangewezen. En hiermede dient rekening te
worden gehouden, nu de oogst van eet-
aardappelen dit jaar zeer te wenschen overlaat.
Zooals niet onbekend is, onderscheidt men
twee hoofdsoorten van aardappelen en wel
die welke verbouwd zijn op kleigronden en
die, welke verbouwd zijn op zand- en veen
gronden. Over het algemeen kunnen de
aardappelen van den kleigrond, bravo’s,
blauwen, bonte blauwen, Frisia’s, De Wets
en Industrie het langst bewaard worden en
zijn zij midden Juni nog goed. Zandaardappelen
(als Eigenheimers, Groninger Kronen en
Roode Stars) zijn minder houdbaar, waarom
het als vanzelf spreekt, dat deze laatste
soorten dus nu het eerst moeten worden
gegeten, ook door hen die in normale jaren
andere aardappelen gebruiken. Indien het
publiek zich in het komende voorjaar (als
de meeste zandaardappelen ongeschikt voor
de consumptie zijn geworden) vee) moeite en
last wil besparen, dan moet het zich er in
schikken om thans eerst die aardappelen te
eten, die de Regeering als eetaardappelen
beschikbaar stelt. Deze aardappelen kunnen
tot Februari a.s. voor winterprovisie worden
opgeslagen, en zij die gewoon zijn hun voorraad
voor den winter op te doen, zullen goed doen,
thans ook tot Februari a.s. van de beschikbaar
gestelde zandaardappelen hun provisie op te
slaan. Daarna worden de kleiaardappelen in
consumptie gebracht en kan men voor de rest
van den tijd dan daarvan inslaan.
In verband hiermede heeft de Regeering
het noodig geoordeeld een verbod uit te
vaardigen om bovengenoemde kleiaardappelen
van de eene plaats naar de andere te vervoeren
en zullen verzoeken (die reeds menigvuldig
inkomen) om voor de winterprovisie elders
bestelde aardappelen te mogen ontvangen,
steeds worden afgewezen, zoolang dit vervoer-
verbod niet is opgeheven.
Wanneer het publiek medewerkt, zal alles
zijn vrij normaal verloop hebben.
Werkt het bij de aardappelvoorziening
evenwel niet mede, dan zal het einde zijn
last dragen, maar dan zal er ook geen enkele
reden zijn om klachten te laten hooren.
Alg. H.
Uitvoer van melk met suiker naar Duilschland.
De Haagsche correspondent van de Tel.
verneemt, dat groote partijen gecondenseerde
melk naar Duitschland worden uitgevoerd, bij
welker bereiding geen inlandsche, doch uit
Duitschland aangevoerde suiker wordt gebruikt.
Daar bij invoer van deze suiker geen certifi
caten van oorsprong kunnen worden vertoond
(misschien is ze afkomstig uit Belgie of Polen),
zou daarvan, volgens de suikerconventie van
Brussel, behalve accijns ook het buitengewone
invoerrecht betaald moeten worden. Door den
minister van Landbouw is echter met belang
hebbenden een regeling getroffen volgens
welke bij uitvoer van met buitenlandsche
suiker bereide melk niet alleen de accijns,
maar ook het buitengewone invoerrecht wordt
teruggegeven.
Hoe het buitenland wordt ingelicht.
Het Svenska Dagbladet van den 12en bevat
een sensatieverhaal uit Holland, dat een goed
voorbeeld vormt van de wijze, waarop het
buitenland over ons land wordt ingelicht.
Volgens den correspondent van het Zweedsche
blad is er dezer dagen te Rotterdam oproer
geweest onder de soldaten deze joegen hun
officieren weg, verschansten zich in een school,
werden door mariniers en politie aan-
en gebombardeerd met licht geschut,
een bierbrouwerij en een munitie-
voorraad in de lucht vlogen en tallooze dooden
vielen.
Volgens den correspondent is het streng
verboden over het gebeurde te schrijven of
sprekenen zoo verklaart hij het feit, dat
men in Zweden weet wat den Hollanders nog
onbekend is. Intusschen zal er wel geen
Hollander zijn, die gelooft wat deze corres
pondent blijkbaar in een phantastisehen droom
geschreven of uit zijn duim gezogen heeft.
Zondag
Goch en
paniek en
de ronde,
land zich aan
schaard en bezig was
van alle met verlof gezonden manschappen.
Velen zagen in gedachte hunne geliefde stad
reeds door de Hollanders platgeschoten. Het
mooiste van de zaak is echter, dat het offici-
eele Clever Kreisblatt, in het nummer van
Maandagavond zijn lezers trachtte gerust te
stellen met de mededeeling, dat de reeds lang
voorgenomen proefmobilisatie op 11 dezer
is begonnen, maar dat er volstrekt geen ge
vaar is, dat Nederland de Duitsche grens
zal schenden, dat Koningin Wilhelmina her
haaldelijk verzekerd heeft, de neutraliteit te
zullen bewaren en dat men daarop stellig kan
vertrouwen. «Nederland is niet Griekenland
en heeft bovendien Duitschland in den rug!”
Duitsche industrie.
Ten gevolge van het feit, dat bet nog
steeds niet mogelijk is, de in Duitschland
vervaardigde groote motor- en bijwagens inge
voerd te krijgen, is de Haagsche Tram-Mij.
wegens materieelgebrek genoodzaakt op enkele
lijnen met name de lijnen 5 en 7, tijdens
de zeer drukke uren, ook gedurende den
winter, open volgwagens te laten rijden.
Alg. H.
Een schildwacht aangevallen.
Zondagavond werd een schildwacht, op post
staande voor de Bagijnestraat te ’s-Graven-
hage, door vier burgers lastig gevallen. De
laatsten gingen tot handtastelijkheden over en
wilden den schildwacht te lijfdeze verdedigde
zich zoo goed mogelijk, doch kon niet verhin
deren dat men hem eenige flinke opstoppers
gaf, waardoor hij buiten kennis geraakte en
later zelfs een zenuwtoeval kreeg. De man
wordt thans verpleegd in het militair hospi
taal en is beterende. Alg. H.
Vergiftiging
Het gezin van den aardappelkoopman Pat
te Wolfaartsdijk gebruikte Donderdag inge
maakte groente. Man, vrouw en dochter
werden onwel. Zaterdagnacht is de vrouw over
leden. Zondagavond is de dochter gestorven.
De toestand van den man is gevaarlijk.
Alg. H.
