Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1
I
Klein s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27 72 ct. Gebro
ken Thee ook per ons.
1916.
55ste Jaargang.
No. 93.
Verscnijnt Donderdags en Zondags.
f
I
i
J
VOOR
1
Zondag 19 November.
t
BINNENLAND.
Aan het VERSLAG van de
Vereeniging voor Ambachts-
teekenonderwijste Bolsward,
over het jaar 1 Mei 1915-1916,
ootleenen wij het volgende.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Bolswardsche Courant
\fzonderlijke
en
vast salaris van
PETRUS van NUS
DOUWE PLANTINGA
school en
te Sneek,
de Hoogstraat.
was weder werkzaam
aan deAmbachts-
u
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
1
H
H
JELLE van der HOUW
u
n
voor meubelmaken,
smeden,
meubelmaken,
timmeren,
u
smeden,
timmeren.
Na afloop van den cursus werden de teeke-
ningen, door de leerlingen gemaakt, ter bezich
tiging gesteld van de leden en van ouders
en verzorgers der leerlingen. Vele belangstel
lenden waren daarbij tegenwoordig, ’t Was
een lust al het werk te zien, waaronder zeer
fraaie stukken werden aangetroffen, die bijzon
der getuigden van de goede lessen en de toe
wijding van de onderwijzers en de vatbaarheid
der leerlingen, die het onderwijs hebben
genoten, zoodat het groote nut van de ambachts-
teekenschool ten volle werd bewezen.
De Voorzitter sprak de tevredenheid van
het Bestuur uit over het gedrag en de vor
deringen der leerlingen, terwijl hij wees op
het belang van het onderwijs, dat zij nu
weder hebhen genoten en dat hun van nut
zal zijn bij de beoefening van hun ambacht en
moedigde hen aan, zich verder te bekwamen
in eigen belang 'en anderen tot voorbeeld.
Ook prees en dankte hij de onderwijzers voor
hunne goede leiding en de gegeven lessen.
Ten slotte reikte de Voorzitter een net
gedrukt en verder door den heer S. Bakker,
hoofd der school, fraai gecalligrafeerd getuig
schrift uit aan voornoemde 7 leerlingen.
De klacht, in het vorige verslag geuit, over
te weinig ruimte en onvoldoenden geldelijken
steun, kunnen we hier herhalen, doch nu in
Wij hebben het genoegen, U het 25ste
jaarverslag van onze Vereeniging aan te bieden.
De cursus ving aan 7 October 1915 en
eindigde 25 Eebruari 1916.
33 Leerlingen hadden zich aangemeld, doch
wegens de beperkte ruimte werden 24 tot de
lessen toegelaten.
Het onderwijs werd gegeven in twee lokalen
van het schoolgebouw aan
Als hoofd der school
de heer 8. Bakker, leeraar
de Middelbaar Technische School
en naast hem werd les gegeven
door de heeren J. Dijkstra in bouwkundig
teekenen, J. Keikes in handteekenen en G.
Leverland in rekenen. De heer Bakker liet
zich soms vervangen door den heer Hofstee,
eveneens leeraar aan de Ambachtsschool te
Sneek.
De leerlingen werden ingedeeld in 4 klassen.*
De verdeeling over de verschillende ambachten
is als volgt:
8 Timmerlieden, 3 meubelmakers, 7 smeden,
1 koperslager, 1 metaaldraaier, 2 metselaars,
1 steenhouwer en 1 tuinman.
ABONNEMENTSPRIJS; 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
het vooruitzicht van beterschap. Het aantal
leden steeg weer tot 39, terwijl het Weeshuis,
het Armbestuur en de Vereeniging tot Bevor
dering van Handel en Nijverheid jaarlijksche
bijdragen toezegden, zooals onze vereeniging
die al jaren van de Gemeente en het Sint-
Anthony-gasthuis geniet. Een woord van
dank voor dezen steun is hier op zijn plaats.
Er zijn bij het Bestuur plannen in over
weging tot uitbreiding van de school door
bijbouw van een nieuw lokaal, waarvoor het
krachtige medewerking van de Gemeente ver
wacht, terwijl het tevens een poging zal doen
tot het verkrijgen van Rijkssubsidie, waardoor
de vereeniging belangrijk sterker zou worden.
Het Rijk stelt echter aan de gesubsidieerde
scholen eischen, waaraan de onze niet kan
voldoen, zoodat ook een reorganisatie van het
onderwijs moet worden voorbereid.
Het Bestuur zal trachten, zijn plannen uit
te voeren en vertrouwt hierbij op de belangstel
ling en den steun van Bolsward’s ingezetenen.
Hoe meer deze toonen, het ambachtsteeken-
onderwijs te waardeeren, hoe meer kans van
slagen de plannen hebben.
Omdat een broeder van bem reeds gesneu
veld was, besloot de opgeroepene, na rijp
beraad niet te gaan, doch dit kostte hem zijn
betrekking.
De in Duitschland gevestigde firma, voor
welke hij te IJmuiden werkzaam was, ontsloeg
hem wegens deze onvaderlandslievende daad
onmiddellijk uit haar dienst.
Bijbaantjes.
Naar aanleiding van het vermeldde omtrent
bijbaantjes door predikanten, meldt men ons,
dat een predikant in Noord-Holland met
bijzonderen ijver een dagblad (of wellicht meer)
als correspondent vertegenwoordigt. Z.Eerw.
woont in die qualileit vergaderingen, ook
die van den gemeenteraad, bij.
En een predikant bij de Herv. Gemeente
in een dorp onder Schoterland, is benoemd
tot bezoldigd kassier bij de Boerenleenbank
aldaar. Hij zal deze betrekking iyiast zijn
predikambt waarnemen. N. v. d. D.
Gebrek aan aardappelen.
Naar wij vernemen zullen in de eerstvol
gende maanden door het geheele land lezingen
gehouden worden over volksvoeding.
Het doel van deze lezingen is om meer en
meer in verschillende kringen de gedachte te
doen doordringen, dat er behalve aardappelen
nog ander en zelfs beter volksvoedsel bestaat.
De minister van landbouw, handelen nijver
heid, de heer Posthuma, moet daarvoor het
initiatief genomen hebben. Enkele conferenties
met besturen van vereenigingen, die zich op
dit gebied bewegen, zijn aan zijn departement
gehouden.
Het gevolg is geweest, dat zich een com
missie heeft gevormd, die het denkbeeld zal
uitwerken. N. v. d. D.
Vrouwenkiesrecht.
Het volgende protest wordt verspreid
Namens duizenden en duizenden in den
lande protesteeren wij tegen de beslissing,
door de Tweede Kamer genomen bij aanneming
van art. 80, zooals dat thans ten opzichte
van het Vrouwenkiesrecht luidt.
Innig verontwaardigd gevoelen wij ons, dat
hierbij de belangen van alle vrouwen zijn
opgeofferd aan die van een klein procent der
mannen.
De stroom van mooie woorden, waarmee
het belang van Vrouwenkiesrecht voor den
Staat door den Minister en vele Kamerleden
werd aangetoond, zijn ijdele klanken gebleken.
Onbegrijpelijk is het, waar men erkend
heeft, dat Vrouwenkiesrecht in den geest van
onzen tijd ligt, dat het ook in ons land komen
moet en spoedig komen zal, men den moed
heeft gemist om bij deze Grondwetsherziening,
nu de juiste tijd voor ons land daar was, het
kiesrecht den vrouwen te verleenen.
Door deze inconsequentie der Tweede Kamer
worden de vrouwen nu genoodzaakt, den strijd
in het land te hervatten, den strijd die zwaar
der en bitterder zal zijn dan te voren.
De vrouwen zullen thans het Binnenhof
verlaten, omdat daar voorloopig voor haar
niets meer te wachten is. Doch laten de
mannen niet meenen, dat zij met aanneming
van artikel 80 de vrouwen tot zwijgen heb
ben gebracht. De agitatie voor Vrouwen
kiesrecht zal niet eindigen alvorens het Alge
meen Vrouwenkiesrecht in de Grondwet is
vastgelegd.
(w.u.) Het hoofdbestuur der Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht.
Gebrek aan kolen.
De burgemeester van Enschedé heeft bekend
gemaakt dat geen vergunning meer zal worden
verleend tot het open houden van tapperijen
enz. des avonds na lö1^ uur, met het oog
op de noodzakelijkheid van inkrimping der
gasproductie.
Tabaksgebruik door kinderen.
De Raad van Renkum stelde een verorde
ning vast tot beteugeling van bet gebruik
van tabak door kinderen, waarbij het ver-
koopen, ten geschenke aanbieden of verstrekken
van tabak, sigaren of sigaretten aan kinderen
beneden 14 jaar, door verkoopers van tabaks
artikelen strafbaar worden gesteld met hechtenis
van ten hoogste zes dagen of geldboete van
ten hoogste f 25. Bovendien worden strafbaar
gesteld de kinderen beneden 14 jaar, die op
den openbaren weg of in openbare gebouwen
worden aangetroffen in het. bezit van tabak,
sigaren of sigaretten (geldboete van ten
hoogste f 10).
Sneek, 17 Nov. Bij den C. v. P. alhier
melddezich hedenmorgen een 19-jarige Duitscher
uit Nottulen aan, die bij Losser over de grens
was gekomen.’
Victor Fels moest na zijn drieweeksch verlof
te Ochtrop naar ’t front terugkeeren, waarvoor
hij weer zich te Coesfeld moest melden. In
plaats daarvan ging ’t jong soldaatje Holland
in, kwam, zoo we boven schreven, vanmorgen
hier en zal thans, omdat hij van beroep
boerenarbeider is, hier werk zien te krijgen.
Vrijzeker zal hem dat wel gelukken.
Witmarsum, 15 Nov. Door het schrikken
voor de tram geraakten alhier twee paarden,
gespannen voor een boerenwagen, van den
voerman H. T. op hol. Met den bestuurder
zaten er een tweetal kinderen op den wagen,
die er in tijds afkropen. De wagen botste
tegen de dorpsbrug en vloog in stukken. De
bestuurder K. S. bekwam echter geen letsel.
Kimswerd, 16 Nov. Een landbouwer al
hier maakte uit één pondemaat voerbieten
meer dan f 709.
•Arum, 16 Nov. Het veefonds ,/Arum e. o.”
heeft van 12 Mei tot 12 Nov. voor 4 ge
storven runderen uitgekeerd f 536.50. In
geschreven waren 717 runderen. Het ver
zekerde kapitaal bedroeg f 231.620. De omslag
is bepaald op 20 cent per f 100 verzekerd
kapitaal. Het tekort zal uit het Reservefonds
worden genomen.
Witmarsum, 16 Nov. Dat bij verhuringen
groote buursommen worden bedongen, daaraan
raakt men zoo zoetjes aan gewend, maar dat
men voor een stukje bouwland een bedrag
durft te bieden, berekend naar f 350
per pondemaat, meenen we als een bijzonder
heid te mogen vermelden.
Gaasterland, 15 Nov. Het lijstervangen
kan thans als geëindigd worden beschouwd.
Er is niet het resultaat verkregen, waarop
men had gehoopt. Wel zijn er een paar dagen
buitengewoon veel gevangen, doch de meeste
vogels zijn dezen herfst voorbijgetrokken. Ook
liepen de prijzen, in verhouding van het
vorige jaar, iets naar beneden. Snippen waren
er dfc laatste dagen nog veel. Gistermorgen
waren er oog verschillende netten, die vijf
stuks bemachtigden. De prijs daarvan is
omstreeks f 1.20 per stuk.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Jours. Zaterdagavond tegen tienen, ont
dekten een paar voorbijgangers in de meubel-
schilderwerkplaats van den heer J. Blaauw in
de Torenstr^at vrij hoog opgaande vlammen.
Gelukkig dat ze spoedig met enkele emmers
water gedoofd konden worden.
Oorzaak was broei in een zwartselton
daaruit stegen dan ook de vlammen op.
Deskundigen zeggen dat zwartsel, die
eenigszins damp wordt, begint te broeien en
warm wordt, tot eindelijk de vlammen uitslaan.
De organisaties van de S. D. A. P.
Meubelmakers en Behangers, Fabrieksarbeiders
en Timmerlieden, hebben het plan opgevat,
te komen tot de oprichting van een arbeiders-
coöperatie. Zij meenen dat de tegenwoordige
tijden voldoende hebben aangetoond, de nood
zakelijkheid voor de arbeidersklasse, om door
samenwerking in het bezit te raken van eigen
bakkerij, kruidenierswinkel, etc.
Een voorloopig comité van bestuursleden
van de Afdeelingen der genoemde organisaties
zal deze zaak verder voorbereiden.
J ouster Crt.
Nu de mollevelletjes weer duur zijn,
ziet men dagelijks weerpersonen uit de
Wouden komen, welke in wijden omtrek hun
geluk beproeven. Gewapend met een spade
en vergezeld van een hond, trekken ze de
landen door om de diertjes te bemachtigen.
Bij de familie de Haas te Franeker is
de dienstbode J. v. d. V. zoo ongelukkig van
de trap gevallen, dat zij op de plaats dood
bleef.
De Ned. Bond van Aardappelen-, Groenten
en Fruithandelaren, heeft per telegram aan
den Minister van Landbouw verzocht den
uitvoer van spruiten zoodanig te regelen, dat
er voldoende voorraad van deze soort groenten
voor bet binnenland beschikbaar blijft, tegen
matiger prijs dan thans het geval is.
Niet naar de loopgraven.
Een te IJmuiden gevestigde vischhandelaar,
werd dezer dagen, als Duitsch onderdaan, door
de regeering van zijn land voor den militairen
Sneek, 17 Nov. Onze Raad begon gisteren
morgen 10 uur eindelijk met de behandeling
van de Begr. voor ’t volgend1 jaar.
Onder meer werd tot 't volgende besloten
Op de vraag of de jaarwedde van den
Burg, niet van f 2500 op f 3200 moest worden
gebracht, antwoordde de w. v. Dr. Bouma,
dat de Kon. goedkeuring op de nieuwe regeling
nog niet is afgekomenwaarom 't bedrag
van f 2500 is uitgetrokken.
Bij de onvoorziene uitgaven echter is op
de verhooging tot f 8200 gerekend.
De Weth. zagen hun salaris b. n. g. ver
hoogd van f 400 tot f 500.
’t Voorstel, om de presentiegelden der
Raadsleden te verhoogen met f 250, werd
verworpen met 8 tegen 4 stemmen.
De jaarwedden van ’t Secretarie-pers.
werden aangenomen, conform ’t voorstel van
B. en W'.Hoofdcommies f 1600f 1900,
Commies f 1300f 1600, Adjunct-Commies
f 1000—f 1300, Ambt. Ie klas f 600 f 800
2e klas f 300—f 500.
Dé Gemeente-ontvanger kreeg f 275 meer,
de Gemeente-architect niets meer.
De post, vernieuwing van straten en wallen,
werd verlaagd van f 5500 tot f 1000 n. b.
Voor de demping der Wip werd een
memorie-post aangebracht.
De directeur der Gasfabriek, voor wien
B. en W. f 500 meer hadden geraamd (van
f 3200 op f 3700), zag ’t bewust voorstel
stranden met 7 tegen 5 stemmen.
De directeur der Gemeente-reiniging zag de
emolumenten bij zijn functie vervallen en ziet
daarvoor in de plaats een
f 1700 met vrije woning.
Voor de agenten van politie stelden B. eu W.
voor, den toeslag voor woninghuur te doen
vervallen en de jaarwedden te bepalen voor
een agent 2e klas f 675 tot f 850, le klas
tot f 900.
Aangenomen werd, geen onderscheid meer
te maken tusschen agenten le en 2e klas.
Voorts de jaarwedden te bepalen op aanvang
f 700 met 3 maal f 50 na 2 jaren en een
4e verhooging van f 50 na 12 dienstjaren.
Meegedeeld werd daarna dat de plannen
voor ’t bouwen van 26 woningen gereed zijn
en thans zich reeds bij de Gezondheids
commissie bevinden om advies.
De onderwijzers(essen) hadden verzocht ’t
aanvangssalaris van f 650 op f 700 te stellen,
plus vijf tweejaarlijksche verhoogingen van
f 100.
’t D. B. had alleen voor ’t eerste punt gead
viseerd. ’t Geheele verzoek van de onder
wijzers werd aangenomen met 9 tegen 2
stemmen (de beide Weth.)
Door dit besluit krijgen onderwijzers zonder
hoofdacte met 1 Jan. na de volle dienstjaren
f 1200 f 150 h.b., maakt f 1350.
Op ’t verzoek van 't Bestuur der O. Lees
zaal, om de subsidie van f 850 op te voeren
tot f 1200, werd afwijzend beschikt.
De gemeente-geneesheeren kwamen van
f 350 op f 450; 7 drankbestrijdersvereeni-
gingen kregen elk f 35.
De post tekort op de uitvoering van de
Distributiewet werd geraamd op f 12500.
De voortzetting der ^ontvangsten” vindt
Maandagavond plaats. dienst opgeroepen.
Over het algemeen was het gedrag der
jongens zeer goed en werd er vlijtig gewerkt.
,Een leerling heeft in de maand Januari wegens
het veranderen van vak de school verlaten.
Het Bestuur kende overeenkomstig het
voorstel van directeur en leeraren het getuig
schrift toe aan alle leerlingen van de 4de
klasse, met name:
DOUWE BANGMA
IMKE BLAUW
JENZE BOOTSMA
ALE COUPERUS
