lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
i
s
Klein s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27‘/2 ct. Gebro
ken Thee ook per ons.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
1916.
öösta Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 97.
I
I
t
1
VOOR
Zondag 3 December.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Uit de Raadszaal.
In vele winkels vèrkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
BINNENLAND.
Bolswardsche Courant
3 maanden.
afzonderlijke
i
Vergadering op Vrijdag 1 December 1916.
zou hij
het recht
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per
Franco per post 50 Cents,
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
deze voorstellen
De heer
geen 75 pCt. van
den laagst gestelden
was naar
van gisteren
B. en W. be-
een breede be-
d. Wal wil toch zijn voorstel
er zijn groote gezinnen die
dan 70 M3. gas gebruiken. Hij wil bet
regelen 40 M3. per maand voor 8 cent
voor de
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Buitengewone tijden maken buitengewone
maatregelen noodig, en daar er een buiten
gewoon gebrek aan steenkolen dreigt te komen,
worden dringende eischen gesteld ter bezuini
ging van het verbruik. De missive van den
Minister, die aan alle gemeentebesturen den
eisch heeft gesteld ten spoedigste maatregelen
te nemen en bij verordening beperkende con
ditiën in 't leven te roepen die een bezuiniging
van gas- en electriciteitsgebruik gebiedend
voorschrijven, maakte het noodig, d^t hier
beden een raadsvergadering werd gehouden.
Ofschoon ’t weer Vrijdagavond was, leek ons
de agenda nog al van onschuldigen aard en
hadden wij verwacht er. met een koopje af
te komen.
Meegevallen is ’t echter niet, maar we zijn
tevreden want te 9 uur was ’t afgeloopen.’
De heer Vis was afwezig wegens ongesteld
heid, en daar de Burgemeester door uitstedig-
heid ook verhinderd was, de vergadering bij
te wonen, was de heer Kramer voorzitter.
De notülen worden goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Missive van den heer M. Oberman,
dat hij bedankt als Weesvoogd.
b. Missive van den heer J. Bouma, dat
hij de benoeming tot Armvoogd niet aanneemt.
van Ged. Staten, houdende
de schoolgeldkohieren.
van Ged. Staten, houdende
de verhuring van grond aan
c. Resolutie
goedkeuring van
d. Resolutie
goedkeuring van
B. Hengst.
e. Idem, goedkeurende het suppletoir ko
hier van hoofdel. omslag.
f. Missive van het Bestuur der Openbare
leeszaal te Sneek dank betuigende voor de
verleende subsidie.
g. Missive van den Commissaris der
Koningin dat tot onbezoldigd rijksveldwachter
is aangesteld L. de Vries, brugwachter.
Deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
h. Adres der Timmerliedenvereeniging
„Volharden bij het ideaal” verzoekende het
loon van den te benoemen stadstimmerman
f 2 per week te verhoogen en te stellen op
f 16 tot f 18, aangezien het uurloon hier
23 cent bedraagt en dus voor een gewoon
timmerman al iets hooger komt, terwijl voor
dezen ambtenaar er de pensioenpremie nog
afgaat.
Tevens wordt verzocht zoo mogelijk een
ingezetene voor deze betrekking te benoemen.
De Foorzitter stelt voor, op het eerste
gedeelte afwijzend te beschikken, wijl die zaak
in de vorige vergadering reeds geregeld is,
terwijl met het laatste deel van 't adres rekening
kan worden gehojiden.
Met algemeene stemmen alzoo besloten.
i. Missive van bet bestuur der Stads
spaarkas houdende aanbeveling in de periodieke
vacature bestaande uit de heeren P. de Jong
aftredend lid en C. H. de Haas.
Voorstel van de heeren D. B. Eerdmans,
S. J. Praamsma en P. van der Wal om de
gemeentebegrooting te wijzigen door de gelden
voor staangelden der kermis te royeeren, ten
bedrage van f 741.15 en het fonds voor
onvoorziene uitgaven daarmee te verminderen.
k. Adres van de Vereeniging voor Evangeli-
De heer Praamsma deelt dat gevoelen. De
heer Terhenne stemt er ook mee in, en wie
er al belang bij heeft, kan dan met petroleum
verlichten. Het voorschrift is niet dat de
winkels bepaald gesloten moeten zijn na dat
uur.
De Voorzitter merkt op dat bij Burg, en
Weth. deze zaak ook breed besproken is, maar ’t
is voorgesteld om tot bezuiniging te komen.
De heer Oosterbaan meent dat voor de
apotheken toch ’n uitzondering dient te worden
gemaakt.
Hierin gaat men algemeen mee en het
voorstel B. en W. betreffende artikel 1, winkels,
wordt aangenomen plet 11 tegen 1 stem, de
heer Boersma.
Art. 2. Vereenigingslokalen, koffiehuizen
enz. Hierbij merkt de heer Terhenne op, dat
de Doelezaal dikwerf vergaderingen en bijeen
komsten heeft, soms lang te voren bepaald.
Hiervoor zou hij een milde toepassing gaarne
.zien van het recht van vrijstelling, wat aan
den Burgemeester is toegekend.
De Voorzitter denkt wel dat daarmee rekening
zal worden gehouden.
Dit artikel en al het verdere (samen 8
artikels) wordt goedgekeurd met algemeene
stemmen.
Ook het voorstel om deze verordeningen
inzake gasverbruik reeds morgenvroeg te doen
afkondigen, wordt met algemeene stemmen
aangenomen.
3. Benoeming Armvoogd.
De aanbeveling van voogden bestaat uit:
1. Joh. Bruinsma. 2. J. Elzinga.
Er wordt vooraf bepaald dat deze benoeming
geldt voor het tijdvak dat nog van 1916
over is. Zoodat met 1 Januari de periodieke
aftreding plaats heeft.
De heer J. Bruinsma wordt benoemd met
7 stemmen, de heer J. Elzinga verkreeg 2
stemmen en 3 briefjes waren blanco.
Sluiting der vergadering.
Sneek, 1 Dec. Onze raad heeft gisteren
avond druk, zeer druk gesproken, zoodat de
agenda met haar 18 punten niet eens voor
de helft kon worden afgewerkt.
Daarom werd voor de nog te behandelen
10 punten de voortzetting der zitting bepaald
op a.s. Maandagavond.
Alsdan komt ook aan de orde: Voorstel van
B. en W. tot vaststelling van verordeningen
op den H. O.
De quintessens van de zitting
was punt 8a: voorstel van
treffende den gasprijs. Na
spreking er over werd besloten:
a. De prijs van het gas blijft
eerste 40 M3. op 7 ct. per M3.
b. Boven 2/3 van ’t gewone gebruik, ge
rekend naar de overeenkomstige maand van
het vorige jaar, wordt 25 ct. per M3. berekend,
met dien verstande, dat dit maximum niet
boven de 500 M3. mag gaan.
c. In de winkels moeten de lichten ’s avonds
na ,8 uur, Zaterdagsavonds 10 uur, gedoofd
worden. Zulks met ingang van 6 Dec. a.s.
Een voorstel om de cafe’s ’s avonds om
10 uur te sluiten, viel met 7 6 stemmen.
Bij niet naleving der gemaakte verordening
wordt de gastoevoer afgesneden.
Sneek, 1 Dec. De Jan van Nassau school
alhier ondergaat een belangrijke uitbreiding.
’t M.u.l.o. onderwijs en ’t Lager komt
voortaan niet meer onder één hoofd, maar
wordt gescheiden; waardoor ’t getal hoofden
met één aan die inrichting wordt vermeerderd.
Verder wordt op een vrij terrein een nieuwe
school voor L.O. gesticht met iemand aan
’t hoofd die rechtzinnig lidmaat der Herv.
Kerk is. Daardoor wordt de orthodoxe partij
in de Herv. Kerk alhier de gelegenheid
benomen, zelf binnen afzienbaren tijd een
school te stichten en zal aan een paar open
bare scholen in onze gemeente zeer waar
schijnlijk een gevoelige slag worden toegebracht.
Waar de Jan van Nassau stichting thans
reeds 570 leerlingen telt, laat ’t zich aanzien
dat een volgend jaar dit getal wel eens met
eenige honderden zou kunnen stijgen.
Niet- vredelievende kaartspelers.
Na afloop van een schutjaspartij te Beets
(Fr.) is de politie door eenige personen aan
gevallen en ernstig mishandeld. De politie
maakte van de sabel gebruik. Vijf dezer bel
hamels zijn door den burgemeester in hechtenis
genomen. Alg. H,
Het eerste artikel der verordening wordt
goedgekeurd. Art. 2 het industrieele gasver
bruik 7 cent en boven 70 pCt. 10 cent
lokte geen discussie, maar het gasverbruik
over den muntmeter maakte de tongen weer
los.
De heer v. d. Wal merkte op dat de
Minister rekening wil houden met de draag
kracht der ingezetenen, en dan meent hij, dat
hierbij de gebruikers van muntmeters te zwaar
belast worden, daar ’n arbeidersgezin dan wel
50 cent per week meer moet betalen voor
gas.
De heer Terhenne merkt op, dat het er om
te doen is het gasverbruik te verminderen en
de minister zet door ingrijpende maatregelen
de stok bij de deur. Er moet bezuinigd
worden, en nu is er wel rekening gehouden
met de draagkracht. In dit voorstel wordt
het gas voor industrie voor 7 cent, maximum
10 cent geleverd, gas over den muntmeter is
ook niet veel verhoogd, bij matig gebruik.
Hij wil daarom wel eens weten wat gemiddeld
door de muntgasgebruikers wordt gebruikt.
De heer Lunter licht toe, dat 30 M3. slechts
1 cent verhoogd wordt en verder geleidelijke
opklimming. Niet verhoogen zou onbillijk
zijn tegenover gebruikers van een gewonen
meter. Velen zullen zelfs onder 30 M3. blijven,
want gemiddeld wordt over* de muntmeters
28 M3. per maand geleverd.
De heer v. d. Wal merkt op, dat in Sneek
en Léeuwarden het gunstiger is bepaald, vooral
de groote gezinnen worden hier te hoog belast
meenf hij, die moeten grooter pot koken.
De heer Oosterbaan meent dat de lamp en
kachel gelijke diensten doen in een groot of
klein gezin. De verbooging voor gasgebruikers
over den muntmeter bedraagt (op 60 M3. be
rekend) 271/2 pCt. en met den gewonen meter
bedraagt de verbooging 48 pCt. Er is wel reke
ning gehouden met den toestand. Velen uit
den kleinen middenstand hebben ’t trouwens
vaak zwaarder dan menig arbeider. Uit het
adres der timmerlieden-vereeniging bleek
zoo pas nog dat het uurloon voor hen be
draagt 23 cent, waardoor die bewering alreeds
wordt bewezen.
De heer Eerdmans meent ook, dat de heer
v. d. Wal gefaald heeft bij den opzet van zijn
berekening. Hij moet niet de grootste gas
gebruikers nemen, de kleineren daar bij moet
hij beginnen en die worden al reeds billijk
behandeld.
De heer v.
handhaven, want
meer
zoo
en het hoogere voor 12 cent.
De heeren v. d. Klei en Boersma steunen
dit voorstel.
Nadat het door de heeren Lunter, Terhenne
en Praamsma is bestreden en door de heeren
v. d. Klei en v. d. Wal werd verdedigd, viel
het voorstel v. d. Wal met 9 tegen 3 stemmen
vóór, de heeren v. d. Klei, v. d. Wal en Boersma.
De geheele verordening werd aangenomen
met 11 stemmen tegen 1, de heer v. d. Wal.
2b. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van eene verordening
tot beperking van het gasverbruik in winkels
en cafes.
Dit voorstel, berustende op dezelfde aan
schrijving van den Minister, behelst, dat de
houders van winkels, magazijnen, uitstalkasten
enz., tusschen 8 uur ’s avonds en 7 uur 's
morgens, geen gaslicht mogen branden in die
lokalen.
2o. Voor de lokalen van vereeniging, koffie
huizen enz., tusscben ’s avonds 10 uur en ’s
morgens 7 uur is het gebruik van gaslicht
verboden.
Voor de winkels is Zaterdags en ook 4 en 5
Dec. de verlichting met gas toegelaten tot
10 uur.
Voor bijzondere gelegenheden en omstan
digheden kan de Burgemeester verlenging
toestaan.
Op de overtreding is een straf’ gesteld van
hoogstens f 25 boete of 5 dagen hechtenis.
De heer v. d. Klei zou met het oog op
het belang van den winkelstand het op 4 en 5
December liever tot 11 uur willen toestaan.
Ook de heer Boersma is van dit idéé.
De heer Oosterbaan merkt op dat het te
doen is om minder kolen verbruik, en het is
voor allen gelijk, het publiek kan evengoed
de inkoopen vroeger doen. Hij meent dat
het in 't belang van de winkeliers is vroeger
te sluiten.
satie, adhesie betuigende aan het adres om
de kermis af te schaffen, daar door sport en
wedstrijden, volksfeesten en optochten reeds
een stap in de goede richting wordt gedaan.
Kan men met het verzoek tot afschaffing niet
meegaan, dan wordt toch verzocht het plein
voor de Broerekerk niet voor kermisterrein te
gebruiken, daar het de bezoekers dier kerk
onaangenaam aandoet, wijl op den Zondag
de godsdienstoefeningen versteld moeten worden
evenzoo ook de catechisatie, terwijl door de
baldadigheid steeds in ‘die week de ramen
der kerk beschadigd worden.
Dit adres wordt ter visie gelegd, en op
verzoek van den heer Terhenne ook preadvies
door B. en W. zal worden uitgebracht.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot in gebruik gewag van een lokaal
der Fransehe school aan de Staatscommissie
voor Eerste hulp bij Bedrijfsongevallen, tot
het houden van een cursus in eerste hulp bij
bedrijfsongevallen.
Van het lid der Staatscommissie^ voor het
houden van cursussen voor „Eerste hulp bij
ongevallen” wordt bericht dat hier een cursus
zal worden gegeven door den heer A. Banning,
gedurende 12 weken des Woensdagsavonds.
Van de Gemeente wordt daarvoor een lokaal
der oude Fransehe school verzocht.
B. en W. adviseeren het verzoek in te
willigen, doch voor ’t gebruik van vuur en
licht f 20 te vorderen, en overigens op de
gewone voorwaarden bij dergelijke verzoeken.
Met algemeene stemmen aangenomen.
2a. Foorstel van Burgemeester en Wet
houders tot tijdelijke verbooging van den gas
prijs.
Ingevolge de missive van den Minister om
over te gaan tot de noodzakelijke besparing
van kolenverbruik als brandstof en vóór 7
December een verordening daartoe in werking
te stellendoor verbooging van den gas-
prija het verbruik boven een bepaalde hoeveel
heid zeer verhoogd te belasten, en bij winkels
en café’s een vervroegde sluiting, althans beper
king van gasverlichting te gelasten.
B. en W. stellen daarom, in overleg met
de Gascommissie voor, te bepalen dat de prijs
van het gas over den gewonen meter zal
bedragen 8 cent per Stère voor 70 pCt. van
normaal gebruik en bet overige tegen 16 ct.
per M3. mits 30 M3. per maand en minder
blijft geheel 8 cent. Voor industrieele doel
einden wordt het gas geleverd voor 7 cent
tot 70 pCt. voor normaal gebruik en het
meerdere tegen 10 cent.
Gas over muntmeters wordt tot 30 M3.
per maand 9 cent, 31 tot 50 M3. 11 cent,
51 70 meter 14 cent en bet hoogere ge
bruik dan 70 M3. tegen 16 cent. Het meer-,
dere boven 8 cent moet bij het opuemen van
den meter bijgepast worden of binnen 3
dagen aan de gasfabriek betaald worden, wijl
anders de gastoevoer wordt afgesneden.
Aan alle .gasverbruikers zal een tarief wor
den uitgereikt.
Bij de behandeling van
werd nog al heel wat gesproken.
Boersma vroeg waarom
normaal gebruik voor
prijs werd beschikbaar gesteld, dat
hij meent toch eerst de bedoeling.
De Voorzitter antwoordt dat dit eerst wel
bedoeld is, voor de berekening is gebleken
dat 70 pCt. beter uitkomt.
Den heer Eisma is de<prijs ontzettend mee
gevallen, want wat hier wordt voorgesteld is
verre beneden sommige andere steden. Hij
ziet echter nog al moeielijkheid hoe men in
bijzondere gevallen het normaal .gebruik zal
bepalen, want de overeenkomende maand van
het vorig jaar kan niet altoos als maatstaf
dienen.
De heer Eerdmans heeft ook dit bezwaar
ingezien, want er kunnen zijn die in dit jaar
hun zaken hebben uitgebreid, en dus nu
meer gas moeten hebben.
De heer Lunter wil beide sprekers gerust
stellen. Met wijziging en verandering wordt
rekening gehouden.
Na een uitgebreide discussie tusschen de
heeren Eerdmans, Oosterbaan, Terhenne, de
Voorzitter en Keikes, wordt de redactie iets
gewijzigd, zoodat in gevallen, waar bet over
eenkomend verbruik der maand het jaar te
voren niet als maatstaf kan gelden, de
Directie der Gasfabriek het normaal gebruik
zal schatten.
