ïïieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 23.
1917.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
56ste Jaargang.
IS THANS
Zondag 18 Maart.
Leerzame tijden.
BINNENLAND.
I
27 ct. p. ons, 34 ct. p. vierd^l.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Te Bolsward bij Firma Lemstra.
Makkum W. v. d. Goot.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Bolswardsche Courant
VOOR
Afzonderlijke
KLEIN S THEE
Fr.
gaat hun precies zooals hier
men
Men komt
9
Beckum.
Alg. H.
mantel van een der
stel schoon ondergoed
Het was
van Amersfoort heeft
heeft reeds met de
thans met Wibaut, en men
stelt dan den Amsterdamschen wethouder
tegenover den minister, terwijl De Telegraaf
zelfs geijverd heeft om Posthpmadoor Wibaut
te doen vervangen. Met terzijde stelling van
boter of vet te bekomen beide 10 Mark
per pond.
de dammen op te breken,
een halve voet ijs in. Men
den kant van Heeg andere
daar het meer zullen opbreken,
Hilversum zal
in gaan ver-
n daartoe
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
zooveel beter zou maken dan minister
Posthuma, moeten wij toch op een enkel
ding wijzen.
De heer Wibaut heeft als wethouder van
•Amsterdam in hoofdzaak te letten op het
belang der consumenten. Hij kan bovendien
met het beschikbaar stellen van levens
middelen, beneden den normalen prijs, ge
makkelijk royaal wezen, omdat het rijk negen
tienden van het verlies betaalt. Een minister
heeft evenwel rekening te houden niet slechts
met de behoeften eener groote stadsbevol
king, maar ook met de behoeften van het
platteland, met de belangen van handel en
industrie, en wat ook nog al gewicht in de
schaal legt, met den toestand van ’s Rijks
schatkist. Want, in het vorenstaande hadden
wij het nog voornamelijk over de ontevre
denheid der verbruikers, maar de klachten
die komen uit de 'kringen van handel en
industrie zijn nog veel erger.
De sociaal-democraten kunnen dan ook
nog zoo vaak beweren dat het aan Posthuma
ligt, gebleken is dat de tegenwoordige maat
regelen, als proef van een stelsel van Staats
inmenging, gaande in socialistische richting,
•voor na den oorlog, mislukt zijn.
Men zal ons misschien tegenwerpen, dat
deze maatregelen in onze dagen van
schaarschte wel niet populair zijn, maar
waarschijnlijk tot zegen van de metischheid
zouden strekken, als er weer overvloed van
productie zal zijn.
Wie echter meent, dat de klachten niet
meer gehoord zouden worden na den oorlog,
die vergist zich. Juist dan bestaat er geen
enkele reden meer om de bevolking zoo’n
dwang op te leggen, als zij zich thans met
’t oog op den toestand laat welgevallen.
Het laten van de distributie in handen van
den Staat, met de productie er nog bij, zou
naar onze meening tot zulk een storm van
klachten en ontevredenheid aanleidinggeven,
dat men weer hard zou terug verlangen
naar het normale handelsverkeer.
In tijden van dwang, van ongekende be
lemmering van handel en industrie, van
gebrek aan voldoende voedsel en brandstof,
zijn maatregelen als waaronder wij leven,
onmisbaar. Juist omdat iedereen dat begrijpt,
buigt men er zich onder. Maar zoodra de
oorlog voorbij is, en de Schepen weer het
noodige kunnen aanvoeren, zal men het
héérlijk vinden van de Staatsvoogdij ont
slagen te zijn.
Chassez le naturel, il revient au galop.
Een aanbeveling van overheidsbemoeiing
in de distributie, ook in normale tijden,
kunnen wij in de tegenwoordige maatregelen,
hoe onmisbaar thans ook, niet zien.
Vrij Friesland.
Er zijn menschen, die in de krasse maat
regelen welke er tegenwoordig genomen
dienen te worden voor de volksvoeding, reeds
een begin zien van een socialistische regeling
der productieverdeeling.
Verschillende sociaal-democraten hebben
zich altijd meesters getoond in hetaanwijzen
van feiten, welke volgens hun meening een
aanduiding waren dat de socialistische maat
schappij op komst is. Wanneer gasfabrieken,
trams, electrische centralen, spoorwegen enz.
door rijk of gemeente in beheer werden ge
nomen, dan juichten de aanhangers der
socialistisché partijen, omdat de maatschappij
weer een eind in hun richting was gedreven.
En tegelijkertijd werd daarbij de opmerking
gemaakt, waarom exploitatie van overheids
wege wel zou kunnen gebeuren voor het
een, maar waarom niet voor het ander. Wie
de laatste vraag weerlegde met het argument
dat slechts enkele zaken, met voor de ge
meenschap gunstig resultaat, door de overheid
kunnen worden ter hand genomen, werd be
schouwd als iemand, wien het ontbreekt aan
de noodige breedheid van blik.
Wij leven tegenwoordig onder tal van
regeeringsmaatregelen. Wel zijn de tijden
abnormaal en zouden in gunstiger tijden die
maatregelen minder drukkend zijn, maar toch
wordt er op gewezen, dat deze maatregelen
jn socialistische richting-gaan en aantoonen,
dat een sterk doorgevoerde overheidsbe
moeiing toch wel mogelijk is.
Wij zouden willen beweren, dat deze over
heidsbemoeiingen in onze dagen een nood
zakelijk kwaad zijn. Wanneer men ze echter
beschouwd zou willen zien als proef voor
een blijvende organisatie na den oorlog, dan
komt het ons voor, dat de proef mislukt is.
In stede van aantrekkelijk te werken, hebben
die proeven een afschrikwekkende kracht
Niet voor de producenten alleen; ook de
consumenten zijn er lang niet mee ingenomen.
En toch ligt het niet aan het systeem. Ieder
een, ook de socialist, zal terstond toegeven,
dat het systeem van minister Posthuma goed is.
Wat men dan ook voor aantrekkelijks in
de tegenwoordige economische verhoudingen
kan zien, is ons een raadsel. Hoé on
houdbaar de tegenwoordige organisatie zou
zijn, indien men haar duurzaam zou willen
maken, dat behoeft zeker geen betoog, immers
het blijkt eiken dag meer en meer. Want
niemand is tevreden. Nu kan men wel
vloeken op die verd.... Posthuma, en de
sociaal-democraten kunnen wel beweren dat
het systeem goed is, doch de uitvoering niet
deugt, men scheppe zich toch vooral niet
de illusie dat het onder een ander beter zou
gaan. Men kijke maar naar d^ klachten
over de levensmiddelendictators in andere
landen. Het
jPosthuma.
Sneek, 15 Maart, ’t Zestienjarig dienst
meisje, dat hier heden voor een week zulke
treurige brandwonden bekwam door de
plotseling uitslaande vlam van een haard «uur,
is hedennacht na een ontzettend lijden in het
St. Ant. Ziekenhuis aan de bekomen ver
wondingen overleden.
Sneek, 15 Maart. Gisterenavond, misschien
een uur of tien, geraakte op den Leeuwarder
straatweg tusschen hier en Scharnegoutum,
de auto van den heer N. te Leeuwarden in
brand, omreden de sproeier, naar men ons
meedeelt, weigerde.
’t Geheele rijtuig ging in vlammen op.
Sneek, 15 Maart. Iemand die in de mijnen
in Duitschland werkt en Hollander van
geboorte is, keerde hier in de vorige week
op vaderlandschen bodem terug.
Hij deelde een Krantenman o. a. mee, dat
hij ’t onmogelijk bijonzen nabuur had kunnen
volhouden wegens gebrek aan voedsel.
De laatste dagen moest hij ’t alleen met
koolrapen doen, waardoor hij zijn krachten
voor ’t hem opgelegd werk, hoe langer zoo
meer voelde bezwijken.
Over ’t loon klaagde de man niet, 7 Mk.
per dag noemde hij «goed”.
Maar de duurte der op bons verstrekte
de vraag of de°heer Wibaut “het als minister levensmiddelen had ’t hem onmogelijk gemaakt
deelde. Eenmaal daarin opgenomen wist zij
in een deken gehuld, daaruit te ontvluchten
met medeneming van een i--
verpleegsters en een
van het ziekenhuis. Het was daar dan ook
gebleken, dat de zieke smokkelaarster een
simulante was. Arnh. Ct.
Een ongewenschte gast.
Te Hengelo is een Duitsch deserteur aan
gehouden, verdacht van diefstal van f 4 25
aan bankpapier uit een sigarenkoker van den
heer Koch te Zevenaar. De diefstal werd
gepleegd in den trein van Zutphen naar Goor,
toen de heer K. zich even naar de retirade
begaf en zijn jas, waarin de sigarenkoker met
het bankpapier zat, in den wagen liet. Dezelfde
deserteur heeft zich ook schuldig gemaakt aan
tal van diefstallen van kippen te Hengelo,
Lochem, Zutphen, Boekelo en
Aardappelen.
Het gemeentebestuur van
voor eigen rekening aardappelei
bouwen, uitgestrekte terreinen zij
aangewezen.
Het gemeentebestuur
dezelfde plannen en
voorloopige werkzaamheden laten aanvangen.
Dat is nog eens aanpakken 1
Oorlogswinst.
Omtrent de vermoedelijke opbrengst van
de Oorlogswinstbelasting wordt van de meest
bevoegde zijde medegedeeld, dat deze zeer
waarschijnlijk zaf blijven beneden de laatste
raming daarvan, welke op 120 miliioen was
gesteld. Men zal zeer tevreden zijn wanneer
dit bedrag in de 3 jaren gedurende welke
deze belasting zal werken, gezamelijk zal
worden bereikt. De opbrengst uit Amsterdam
zal zeer waarschijnlijk niet meer dan 20 en
die uit Rotterdam hoogstens 24 miliioen
bedragen.
Geen graan voor de branderijen.
Naar de N. Schied. Ct. verneemt, hebben
verschillende branders bericht ontvangen,
dat zij van het Graandistributiebureau geen
graan meer zullen ontvangen.
Ten gevolge van dezen maatregel zullen
binnenkort verschillende branderijen stop
worden gezet.
Onder de branderijen, die geen graan meer
kunnen krijgen, behoort o a. de groote mout-
wijnfabriek der firma Windthorst.
Nachtelijke ontmoeting.
’t Is •»- zoo vertelt de N. Gron. Ct.
één onzer redactie-leden van de week op ’n
nacht overkomen, dat hij onaangename aan
raking met de politie heeft gehad. Klokkeslag
drie begaf hij zich in de stikdonkerte naar
huis. Zijn weg leidt over de Groote Markt.
Overal diepe donkerte. Alleen bij de «Zeven”
daar brandde ’n licht. Ik dacht alweer aan
’n aanslag op het Engelsche consulaat of aan
’n dergelijk misdrijf met een internationaal
tintje. Maar, waar zooiets gewoonlijk toch
altijd voor ’n persmensch geheim moet blijven,
tot de officieele menschen in Groningen den
tijd daar achten, dat ’t wel in de krant mag,
vervolgde ik m’n weg. Maar bij intuïtie
voelde ik, dat ik werd achtervolgd. Stappen
kwamen naderbij, opgewonden gepraat hoorde
ik achter mij. ’k Keerde me om, nog opge
wondener werden duistere gestalten daarachter
me. Lk hoorde halt-geroep. ’k Wist niet,
dat dit «halt” mij gold, en gedachtig aan ’t
gevleugelde hadt-je-me-maar, ging ik verder.
Maar toen, heel dicht bij huis, bij’t omslaan
van ’n straat, ontwaarde ik, dat de gestalten’t
wel terdege op mij hadden gemunt. Zij waagden
er eenige sprongen in het duister op, schreeuw
den toen Van «politie”. En waar ik nog al
met de politie kan opschieten, hield ik toen
onmiddelltjk «balt”.
Maar na de aanhouding bleek me, dat ik
ditmaal met geen vrindjes van de politie te
doen had. Een van de twee «stillen”, ’n nog
al brutaal heerschap (later hoorde ik, dat ie
in dienst was geweest), keek me heel door
dringend aan, belichtte mij, alsof ik een mis
dadiger was, vroeg me naar m’n portefeuille,
waar heel geen geld, maar copie in overvloed
in aanwezig was.
Maar reeds kwam ’t excuus, en nadien ver
telden ze me op ’n heel gewichtigen toon
van inbraken, dien nacht gepleegd, vier in
getal, en daarom... moest ook een nacht
redacteur door de politie worden aangehouden.
Een misdadigers-type schijnt men in Gro-
ningsche duisternis al zeer spoedig te zijn.
In Arnhem stapte de reiziger af en de
eerste, dien hij bezocht, was een slager, die
hem vergunde de gekochte worst in den winkel
op te eten.
Jours. Niettegenstaande we reeds half
Maart hebben, ligt het weiland ér bier en in
de omgeving zoo doodsch bij als in geen jaren
gebeurd is. Geen enkel groen plekje is nog
te bespeuren, en met het oog op de schaarschte
van veevoeder is het zoo zeer gewenscht, dat
het vee vroeg den stal kan verlaten, dewijl
door het extra hooivoederen de voorraad ook
daarvan vrijwel uitgeput raakt. J. Ct.
Heerenveen. Een snoek van 21 pond
zwaar, een monsterdier in z’n soort, werd
gisteren door den visscher J. Bakker te
’t Meer in zijn netten uit een landsloot opge-
haald. Als men weet, dat tegenwoordig het
pond met 45 ct. betaald wordt, kan men
berekenen, dat de man met deze vangst een
aardige daghuur verdiend heeft. O. N.
Heerenveen, 16 Maart. Tien graden vorst
dezen nacht en hedenmorgen de wateren al
weer toegevroren. Ja, ja, de weerprofeet in
een onzer Friesche bladen had wel gelijk,
toen hij een week geleden schreef: «De
werkelijke, blijvende verbetering van het
weer moet nog komen”. Doch hij voegt er
geruststellend aan toe«Zoodra die komt,
zullen we waarschuwen”. Dus geen gevaar,
dat het «werkelijke, blijvende mooie weer”
ons overrompelen zal als een dief in den
nacht. Stel u ook eens voor wat dat wezen zou!
Sloten, 14 Maart. Het ijs in het Sloter-
meer is thans door drie stoombooten opge
broken. Ook de vaart naar de Lemmer is
geopend, zoodat de stoombootdienst Lemmer-
Sloten-Bolsward-Sneek als heropend kan be
schouwd worden.
Wolvega, 15 Maart. In verband met
hetgeen het Fr. IPbl. schrijft over den prijs
van nuchteren kalveren, melden we, dat hier
voor uitgébeend kalfsvleesch 20 cent per pond
betaald wordt. Wel zijn de prijzen veel lager
dan het voorgaande jaar, doch het verschil
is niet zoo groot vergeleken bij normale tijden.
De vraag is evenwel of de prijzen bij grooter
aanvoer niet zullen dalen.
Leeuwarden, 16 Maart. In den afge-
1 oopen nacht is ingebroken in ’t kantoor van
den brandstoffenhandelaar W. Snijder, Romkes-
laan. Men is binnengedrongen door het pak
huis en door openschuiving van een loket.
Op ’t kantoor was vooral de schrijftafel nauw
keurig geïnspecteerd. De buit van den dief
was echter niet groot: slechts enkele centen.
De politie doet onderzoek.
Stavoren. 15 Maart. Heden is het aan
de stoomboot «Bolsward”, die hier den winter
doorbracht, en de stoomboot «Warns” gelukt
de Morra tot aan
Er zat nog ruim
verwacht nu van
booten, die van
zoodat de vaart dan vrij kan worden.
Repk. Nieuwsbl. v.
De militaire geneeskundige dienst.
Het is daarmee, naar aan Het Folk ge
schreven wordt, te Amersfoort niet in orde.
In een week tijde zijn er acht jonge miliciens
gestorven, drie aan nekkramp, vier aan long
ontsteking.
yTijdens de jongste vorstperiode was het in
de houten barakken ontzettend koud. Er
waren loodsen, waarin in 36 uur geen kachel
brandde. De manschappen dekten zich toe
met alles wat maar dekking kon zijn werk-
goed, handdoeken, kranten, enz.
’t Is voorgekomen, dat midden in den
nacht een looppasje door de barakken werd
gemaakt, daar men vreesde dood te vriezen!
De officieren van gezondheid doen wat ze
kunnen, maar ze kunnen ’t werk niet af. En
bij sommige andere legeronderdeelen in de
buurt zijn militaire dokters, die met hun
vrijen tijd geen raad weten. Waarom stuurt
ze niet naar Amersfoort?
Een zieke smokkelaarster
Uit Aalten werd dezer dagen een Duitsche
vrouw, wegens smokkelarij naar Zutphen over
gebracht. Op weg daarheen hield de vrouw
zich zoo ziek, dat een ontboden geneesheer
baar opname in een ziekenhuis noodig oor-
