Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 26.
1917.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
56ste Jaargang.
De 7 getorpedeerde schepen.
Donderdag 29 Maart.
j
'III
BINNENLAND.
VOOR
van
’n
een
1
i
Fr.
een
t
B.
van
den voor ons gebiedend
zeeweg zou zulk een
gunstigen invloed kunnen
de zijde
ons
en
een
rbij het voordeel
b&dr kant valt. En dat alles
van schuld, maar
van de meest op-
menschelijkheid en
na, en
van het
ijsheid is.
aan
Weesvoogdijen in deze omgeving
om aan de
het Gemeentebestuur te
er
verdient geregeld, b.v. om
gelegenheid tot inenting
geven en dat bet vooral
groot belang is dat arbeiders, die uit Neder
land in Duitschland gaan werken, zich laten
revaccineeren.
van de hand hebben
De Tijd merkt op
„De schuld is dus geheel aan
der Duitsche regeering. Zij heeft
onrecht, groot onrecht aangedaan
poogt ons dat te „vergoeden” door
contract te sluiten, waa
alléén aan
niet met een erkenning
met de verzekering
rechte gevoelens van
goede nabuurschap 1”
F orstschade.
Men schrijft uit Barneveld
Eerst nu blijkt welk een enorme schade
de rozenkweekèrs in deze streken geleden
hebben van de buitengewoon strenge vorst,
waardoor bijna alle stamrozen zijn dood
gevroren. Slechts enkele exemplaren hebben
de abnormale koude zonder nadeel verdragen.
Alg. H.
Vergiftige aardappelen.
In de uitspruitsels van oude aardappelen
komt een vergif, solanine, voor. Volgens
Meyer bevatten oude aardappelen, die in een
vochtigen kelder liggen en beginnen uit te
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
onze boterham in den weg zit,
ook de petroleum voor de lamp
van beleg
uren na zijne
vervoer
hij weer naar
en achter slot
Alg. H.
Waarom we geen brood hadden.
Omdat er geen meel was, natuurlijk. Maar
waarom was er geen meel Dat lag niet aan
de bakkers, dat lag niet aan de burgemeesters
of aan de broodbureaux, dat lag, volgens een
officieuze mededeeling, zelfs niet eens aan de
meelfabrieken.
Aan wie dan Als we ’t goed uitzoeken,
aan de Duitsche duikbooten.
Sedert 12 Maart worden bloem en meel
gemengd met andere grondstoffen, waardoor
een besparing van meer dan 50 pCt. op het
tarwe-verbruik wordt verkregen. De eerste
week ging het erg onregelmatig met den
aanvoer van aardappelmeel uit de Groninger
en Drentscbe veenkoloniën thans heeft die
aanvoer regelmatiger plaats, maar toch zijn
nog niet alle fabrieken er toe in staat. De
moeilijkheid zou kunnen worden opgeheven
wanneer aan de meelfabrieken alsnog tijdelijk
kon worden toegestaan ongemengde bloem en
meel af te leveren, doch zoodoende zou de
aanwezige voorr^K tarwe te veel worden
aangesproken en waar de aanvoer van dit graan
nog steeds geenszins is gewaarborgd, kan van
dergelijken maatregel geen sprake zijn.
Met andere woorden ’t Is de Duitsche
duikboot, die
zooals ze ons
onthoudt.
A l
bespreking werd tot oprichting van een coöpe
ratieve keuken besloten, waarvoor zich een
vijftigtal gezinnen verbonden voor een drietal
weken bij proef 3 maal ’s weeks voedsel te
betrekken, terwijl de vrouwen zich verbonden
bij beurte de noodige werkzaamheden aan de
gereedmaking der spijs verbonden, te verrichten.
’t Doel is, later wanneer de proef slaagt,
tot verdere uitbreiding over te gaan.
Vrijdagavond zal in het lokaal nader een
en ander door de voorloopige deelnemers
worden besproken en een commissie van
toezicht worden benoemd. De Banier.
Heerenveen. In 't blad het N. v. Fr., komt
de volgende advertentie voor, waarin de voor
standers van de kermis bun ongenoegen aldus
te kennen geven:
Heden overleed plotseling, tengevolge „nek
slag” van 9 Heeren in Schoterland, onze
geliefde
„Met de geschiedenis van de zeven ge
torpedeerde schepen heeft Duitschland in den
wedstrijd in onrecht opnieuw een matador ter
tafel gelegd, die moeilijk kan worden over-
troefd”, aldus de A. Rott. Ct. die het voorstel
der Duitsche regeering een „krenterig aanbod”
noemt, „volstrekt onvoldoende, nauwelijks
waard, om er nog woorden aan te verliezen”.
De Duitsche regeering blijkt op de
toezeggingen, waarvan het onduidelijke
telegram verwachtingen had gewekt en
die toen reeds schraal mochten worden
genoemd, nog telkens meer teruggekomen.
Zij heeft er hoe langer hoe meer op
afgepingeld. Op 28 Februari heette het
noggebruik tijdens den oorlog, en
aankoop daarna; 6 Maart werd dit:
aankoop na den oorlog, zonder dat van
gebruik werd gesproken en het eindigt
met een aanbod, om gedurende den oorlog
schepen te.., verhuren. Dat is dus zoo
goed als een aanbod van minder dan niets.
De overweging van menschelijkheid, waar
van de Duitsche regeering spreekt, maakt,
merkt de N. R. Ct. op, „een aanminnig
figuur”.
Lieve deugd wie er in verband met
den duikbootenoorlog al niet van over
wegingen van menschelijkheid durft
spreken 1 Niemand zal wel verwonderd
zijn, dat deNederlandsche regeering niet
temin het aanbod maar als „onaan
nemelijk” heeft afgewezen en dat ook
de reeders voor het fooitje, dat hun ten
bate van de bemanning was toegedacht,
evenzeer hebben bedankt. Wel zullen er
hier te lande heel velen gevonden worden,
die verbaasd zijn, hoe men op grond van
goede nabuurschap met dergelijke voor
stellen voor den dag durft komen, als
de Duitsche regeering gedaan heeft.
Hepk. Nieuwsbl. v.
Het vorig jaar werd in Het Folk
z.g. „spinazie”-inleggerij onthuld in een klein
plaa‘sje in Noord-Holland. Brandnetels, slak
ken, vuil slootwater, van alles kwam er
doorheen. Maar voor den inlegger was de
zaak toch niet onvoordeelig, zegt het blad,
want thans heeft hij te Alkmaar voor f 40.000
villa gekocht.
- Een Hagenaar beklaagt zich in de
N. Ct. dat hij sedert 2 weken de broodjes
en cadetjes van 3 bakkers heeft gewogen.
Ze wogen nauwelijks 40 gram en moesten
50 gram wegen.
Waar die broodbezorgers voor die broodjes
en cadetjes een bonnetje van 50 gram van
de broodkaart afnemen, is bet noodig eens
na te gaan, waar die 20 pCt. verschil in
meel op die duizenden broodjes die in Den
Haag verkocht worden, blijft.
Wil men knoeien voorkomen, dan moeten
de verbruikers ook weten of ze hun volle
gewicht aan brood krijgen.
Troepenvervoer in België.
Men meldt aan de N. Ct.:
Er heeft tusschen 12 en 18 Maart in het
etappengebied in België een zoo reusachtig'
troepenvervoer plaatsgehad als gedurende den
geheelen oorlog nog niet is waargenomen.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Gents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
Bolswardsche Courant.
Korte vreugde.
Een makelaar uit Venlo, die dezer dagen
uit de gevangenis te Roermond werd ontsla
gen, waar hij was opgesloten wegens ongeoor-
loofden terugkeer in het in staat
verkeerend gebied, werd eenige
invrijheidstelling betrapt op ongedekt
van 25 K.G. stijfsel, waarom
Roermond werd teruggebracht
en grendel gezet.
Het Vaderland kan slechts instemming
ermede betuigen, dat zoowel regeering als
reederijen hel aanbod
gewezen.
„Wij mogen, aldus het blad ons zoo
niet laten afschepen. Duitschland blijft
onze schuldenaar, en indien onze stem
bij den vrede, die op dezen oorlog toch
éénmaal moet volgen, zal worden gehoord,
zullen wij bij die gelegenheid niet ver
zuimen de rekening aan te bieden”.
Het Nieuws van den Dag meent dat het
eigenlijk wel vanzelf spreekt dat onze regeering
met een royaal gebaar heeft afgewezen de
schoorvoetend en terugkrabbelend van Duit
sche zijde aangeboden schadeloosstelling.
Het blad besluit met een advies, in den
vorm van een vraag
„Waarom patrouilleeren onze zee
waardige torpedobooten niet tusschen de
lichtschepen Terschelling, Doggersbank-
Zuid en Doggersbank-Noord De aan
wezigheid van zulk een Nederlandsch
oorlogsschip zou, wegens den rook, door
de onderzeebooten spoedig bespeurd
worden, de vaargeul werd dan als ’t ware
aangewezen door bnze torpedobooten, en
men kan toch niet aannemen dat de
Duitschers hun aanwezigheid in een
door hen zelf „vrijgegeven” waterhinderlijk
zouden vinden? In geval van geschil of
van nood is er dan altijd iemand bij de
hand om de rol van arbiter op zich te
nemen. Ook zouden voor Nederland be
stemde schepen geconvoyeerd kunnen
worden de artikelen 61 en 62 der
Londensche Declaratie van 1909 geven
dienaangaande voorschriften. Let wel
wij raden niet aan, Nederlandsche oorlogs
schepen meê te geven in het z.g. „ver
boden terrein”. Maar in de „vrije geul”
wat ware daartegen? Hun optreden
kan toch door Duitschland nooit uit
gelegd worden als vijandig, daar zij
immers slechts misverstanden en ver
gissingen uit den weg zouden helpen
al ware ’t reeds op zich zelf niet kwaad,
dat onze vlag zich ook eens aan de
vreemde onderzeeërs vertoonde. Op de
betrekkelijke veiligheid of betrekkelijke
onveiligheid van
noodzakelijken
maatregel een
hebben”.
De verordening werd
genomen met 8 tegen 6 stemmen.
Punt XVI van de agenda: Voorstel van
en W. tot wijziging van ’t raadsbesluit
13 Febr. 1917, no. 1, betreffende be
perking van ’t gasverbruik was voor onze
bioscoophouders, wien indertijd vergunning
werd verleend 4 avonden per week voorstel
lingen te geven, ’t D. B. wilde die 4 avonden
veranderd zien in 20 uren per week gas
verbruik. Maar de heer De Wolf begreep dat
die 20 uren moeilijk waren te controleeren,
waarom hij ’t beter vond ’t gasverbruik bij
de filmvertooners te beperken tot 75 pCt.
’t Amendement van den heer De Wolf in
stemming gebracht, werd aangenomen.
Workum, 26 Maart. In bet lokaal
Rehobóth werd hedenavond een goedbezochte
vergadering gehouden van belangstellenden,
door het alhier bestaande Steun-Comité op
geroepen ter bespreking van de al- of niet
gewenschtheid van het oprichten eener alge-
meene keuken. Nadat de Voorzitter, de heer
P. Gaastra, de vergadering had geopend en
medegedeeld had wat de reden dezer bijeen-
roeping was, en de vraag in het midden had
gelaten wat voor Workum gewenscht zou zijn,
een gesubsidieerde keuken als in Rotterdam,
of eene op coöperatieven grondslag, werd ge
legenheid gegeven tot het stellen van vragen,
of ’t geven van wenken dienaangaande, waarvan
door verschillende personen, zoowel dames als
heeren, gebruik gemaakt werd. Na eenige
Sneak, 27 Maart. Onze gasfabriek heeft
al lang geleden stopgezet voor de leverantie
van cokes tegen 70 ct. per H.L. Tegen den.
gewonen prijs, f 1.05, konden we tot voor
korten tijd nog parel- of andere cokes bekomen.
Maar thans is ’t daarmee ook basta.
Wel mag men gerust 1 H.L. aan de Fabriek
bestellen, maar men kan er stellig op rekenen,
dat men eerst over een week of vijf zes het
bestelde in huis ontvangt.
Sneek, 27 Maart. Volgens den dag, he^en
Dinsdag, kwamen ’t vorig jaar op 28 Maart
hier reeds de eerste Kievitseieren ter markt.
Hoe lang zal ’t duren, wanneer voor de
fijnproevers ’t nog nooit volprezen ei weer
komt opdagen?
■Van de bekende eierenzoekers vernemen we,
dat de Kievit zich nog weinig of in ’t geheel
niet laat zien.
’t Zal we) ruim April worden, voor de vogel
zich in onze streken waagt, om van zijn
rijkdom mee te deelen aan hen, die zich de
moeite getroosten den verborgen schat op te
sporen.
Sneek, 27 Maart. Onze raad hield zich
gisterenavond voor een groot deel van zijn
zitting bezig met een adres van ’t bestuur
der Bakkersvereeniging „Sneek”, houdende
verzoek om vaststelling eener verordening tot
’t tegengaan van nachtarbeid in broodbakkerijen.
Aangenomen werd in die verordening o.a.
dat er voortaan in de broodbakkerijen hier
van ’s avonds 9 tot ’s morgens 6 niet mag
worden gewerkt, ’t Conceptartikel„’t Is
niet geoorloofd vóór *s morgens 11 uur brood
van buiten in te voeren”, struikelde gelukkig
met een groote meerderheid.
na behandeling aan
spruiten, ditzelfde vergif. In nieuwe aard
appelen komt slechts solanine voor als ze
boven den grond komen en groen worden,
maar veel minder dan in de uitspruitsels.
De verschijnselen der solanine-vergiftiging
zijn braken, buikpijn, diarrhee, soms zelfs
bewusteloosheid. Voorde behandeling moet men
zijn geneesheer zoo spoedig mogelijk ontbieden.
Het is dus beter de te oude aardappelen in
onze menu’s zooveel mogelijk te vervangen
door gort, rijst of groene groenten.
Moleschot.
Beschuitbakkers.
Naar het Hdbld. verneemt, zijn ook de
beschuitfabrieken op rantsoen gesteld, zoodat
zij hun debiet niet kunnen uitbreiden en
geen onbehoorlijk voordeel uit hun monopolie
kunnen trekken, nu de gewone bakkers geen
beschuit kunnen bakken.
„Procureursspek”
Op aangifte van een juffrouw werd de
spek voorraad bij een slager te Woensel in
beslag genomen, omdat bij 95 ct. in plaats
van 65 ct per pond had gevorderd. De
man trachtte de politie aan het verstand te
brengen, dat het hier geen gewoon spek, maar
„procureursspek” betrof, niet onderhevig aan
maximaprijzen. De politie bleef echter onver
biddelijk. Alg. H.
„PINKSTERKERMIS.”
Dankbaar staren we de overledene
wenschen te berusten in den wil
9-tal, wiens doen enkel liefde en w
P.S. Geen bloemen. Op verzoek zal
het graf niet gesproken worden.
IJsbrechtum. Vrijdag kon men naar de
N. Sn. Ct. mededeelt, zien om ploegen een
pondemaat greidland, eigen aan de pastorie
en in gebruik bij S. H. Zondervan.
Ook in het naburige Oosthem zal in de
volgende week een aanvang worden gemaakt
met het scheuren van grasland nabij de
Boschplaat.
Kerk- en
beijveren zich zooveel mogelijk
uitnoodiging van
voldoen.
Hulde aan de Heidemaatschappij!
Van O. Terschelling wordt gemeld
Een Hollander, die uit de Rijnprovinciën
waar hij een goede betrekking bekleedde,
naar zijn vaderland teruggekeerd was, meldde
ons, dat het leven in Duitschland ten gevolge
der duurte er ongenietbaar was. Een stukje
zeep, dat hier 10 cents kost, gold fl.; een
haring was er beneden een kwartje niet te
verkrijgen vleesch, vet en boter was er 6
maal zoo hoog in prijs als in Holland; kolo
niale waren als koffie, thee, specerijen enz.
waren zoo schaarsch en duur, dat iemand
met een klein gezin voor 70 mark per week
niet kon rondkomen. Niet alleen door zijn
gewelddadig karakter maakte de oorlog vele
slachtoffers, maar ook door zijn economischen
druk, zoodat het niet vreemd aandeed, uit
veler mond te hooren, dat men den oorlog
recht beu was.
Niettegenstaande het de laatste dagen
streng koud is geweest, zijn toch de eerste
eieren van wilde eenden reeds gevonden en
wel te Oosterend in de duinen.
N. H. Ct.
De distributie in het Westland.
Behoudens goedkeuring van den minister
van landbouw, enz., zal in de Westlandsche
gemeenten een nieuw bonstelsel op de rant-
soeneering van levensmiddelen worden inge
voerd, waardoor het mogelijk zal worden, dat
winkeliers uit de eene gemeente in de andere
hun artikelen kunnen verkoopen.
Pokkengevaar
De commissaris der Koningin in de Provincie
Gelderland heeft de burgemeesters van de nabij
de rijksgrens gelegen gemeenten, in verband
met bet uit Duitschland dreigende pokkengevaar
op gewezen, dat het ten zeerste aanbeveling
de veertien dagen,
en heriuenting te
van buitengewoon
Het Centrum zegt onder meer
„Men had, nadat zoolang onder-
handelingen waren gevoerd, inderdaad
iets anders en beters mogen verwachten.
Te meer, daar van Duitsche zijde bij
herhaling te kennen is gegeven, dat op
goede nabuurschap met Nederland werd
prijs gesteld, en daarvan ook nu weer
sprake is.
De aangeboden vergoeding staat echter
op lange na niet in verhouding tot de
aangerichte schade en den ernst van de
bedreven feiten”.
