Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
31
Ne. 28
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1917.
56ste Jaargang.
Duitschland In afwachting.
Donderdag 5 April.
BINNENLAND.
-
Bolswardsche Courant
VOOR
Afzonderlijke
dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
11
tuinbouw,
grond heeft
van
van de
van De Tijd in Duitsch-
ABONNEMENTSPRIJS; 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents,
nos. van
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau ran dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
’t tegen van de bebouwing aan
’t advies van B. en W. kwam
Maar... er komt binnbnkort wat anders.
Overwogen wordt een zeer sterk doorge
voerde concentratie op het gebied van levens
middelenvoorziening, waarbij men desnoods
niet zal terugschrikken voor onteigening op
groote schaal.
Eerlang heeft te Utrecht een vergadering
plaats van landbouwdeskundigen, waar de zaak
ter sprake gebracht wordt.
Men spreekt reeds van een voorstel, om
granen en voedergewassen te onteigenen en
op te vorderen 1
Minister Posthuma is echter vierkant tegen
dit voorstel gestemd. Blijft hij onwillig, dan
ligt een motie reeds zoo goed als klaar en
krijgt hij het verzoek om been te gaan.
Als een dergelijke motie wordt aangenomen 1
Want het parlement is al eenigszins ge
waarschuwd voor de staats-socialistische nei
gingen van den heer Treub”.
tot herstel der internationale betrekkingen
tusschen de arbeiderspartijen van alle landen,
tot het vestigen van de democratie ook in
van Europa en aldus tot
den grondslag voor een duur-
estigen
alle andere landen
het leggen van
zamen vrede.
De broodvoorziening.
We moeten nu negen dagen toe met de
zelfde hoeveelheid brood, welke we anders
voor zeven dagen ons kregen toebedeeld.
Dit wat de verbruikers betreft. Voor de
bakkers echter heeft de nieuwe bepaling nog
een anderen kant. Ze beteekent voor hen, dat
ze nu in negen dagen verdienen, wat ze te
voren in zeven dagen konden maken.
De Leidsche bakkers hebben reeds bij den
minister er op aangedrongen, ter vergoeding
voor die mindere inkomst, de maximumprijzen
voor brood te verhoogen.
De onderwijzerssalarissen.
Het aantal candidaten voor het toelatings
examen voor de Rijkskweekscholen was dit
jaar belangrijk minder dan anders. Te Gro
ningen was bet 33, te Deventer 39, tegen
vroeger een kleine 100.
De Bode, orgaan van den Bond van Ned.
Onderwijzers, schrijft naar aanleiding daarvan,
dat de maatschappelijke positie van de onder
wijzers zoo is, dat de ouders hun kinderen
liever niet voor onderwijzer laten opleiden.
Het blad zegt, dat, als het over eenige jaren
spaak gaat loopen met de voorziening van
vacatures, de regeering dan noodgedwongen
wel tot een verhooging der salarissen zal
moeten overgaan, die zich niet tot enkele
honderden guldens kan bepalen, indien zij
effect wil hebben.
Schippersboekjes.
De Minister van Landbouw heeft bekend
gemaakt dat er tot dusverre 31000 schippers
boekjes zijn uitgereikt ten einde de schippers
in de gelegenheid te stellen van de distributie-
goederen te profiteered
Waar zij echter in tal van gemeenten
moeilijkheien te dien opzichte ondervonden,
of soms geheel niets kunnen krijgen, heeft
de Minister de medewerking der gemeente
besturen ingeroepen ten einde den schippers
zoo weinig mogelijk last te bezorgen.
Navordering van inkomstenbelasting.
Die navordering kon tot nog toe slechts
geschieden over een termijn van twee jaar.
Dat is naar ’t oordeel van Minister Treub
te kort. Vooral bij de aanslagregeling voor
de oorlogswinstbelasting zijn tal van feiten
aan het licht gekomen, die grond tot navor
dering opleveren, en het valt te voorzien, dat
zulks ook na Mei ’17 nog in ruime mate
het geval zal zijn. De minister stelde daarom
voor, den genoemden termijn met één jaar te
verlengen.
Geen regeering bij de gratie Gods.
De republikeinsche boerenleden van de
Doema hebben een manifest tot de boeren
gericht, waarin zij o.a. het volgende zeggen:
Tot dusver ia ons in kerken en scholen
geleerd dat onze regeerders Gods gezalfden
zijn. Honderden jaren zuchtten we onder hun
zwaar autocratisch juk. Wij hebben dat nu
afgeworpen, ons land bevrijd van het oude
bijgeloof. Wij zijn onze eigen meesters en
zullen met eigen handen
vormen. Laat ons
de gratie Gods, maar
welzijn.
die wij ons
Sneek, 3 April. Tegen veler verwachting
werden bier heden in drie partijtjes reeds
aangevoerd 76 kievitseieren. De markt opende
met 70 ct. en sloot met 60.
Sneak, 2 April. De raadsleden werden
tegen Zaterdagavond jl. opgeroepen, om mede-
deelingen van B. en W. te hooren, betreffende
beschikbaarstelling van perceelen land voor
bouwland.
Nadat de voorz. bad meegedeeld, dat B.
en W. eenige keeren met den tuinbouw-
leeraar voor Friesland, Groningen en Drente
hadden geconfereerd, was men tot de over
tuiging gekomen, dat 2 perceelen grond aan
den Oppenhuizerweg en twee aan de Alma-
straat totaal ongeschikt zijn voor
(Alsof de Gemeente niet meer
die zeer geschikt is) (verslagg.)
Toch wenschten B. en W. met 3 perceelen
weiland in ’t Sperkhem, die f 923 68 per
jaar huur doen, hoewel ook deze perceelen
voor tuinbouw niet geschikt waren bevonden,
een proef te nemen en zulks vooral, wijl de
Raad van oordeel was dat er iets moest
worden gedaan. De Gemeente zou dan 't
eerste jaar zelf de exploitatie ter hand nemen
en dan enkel op bedoelde terreinen bruine
boonen teelen.
't Voor en
de hand van
toen aan de orde.
Ruim lt/2 uur kwamen de tongen druk
in beweging, totdat de voorzitter in stemming
bracht, een proef al dan niet te nemen.
Met 10 tegen 3 stemmen (de beide wet
houders en Ytsma) werd besloten, geen ge
meente weiland in bouwland om te zetten.
Baarderadeel. Als gevolg vafi den uiter
mate strengen winter, die ondanks de voor
spiegelingen der meteorologen, nog maar niet
wil wijken, zijn de groenlanden bier overal
zoo dor en schraal, als zelden tegen April
het geval was. Bijna geen enkel groen sprietje
ziet men te voorschijn komen; alles schijnt
doodgevroren te zijn. Voor het wolvee is het
een benarde tijddoor de duurte en scbaarschte
van het krachtvoeder was het alleen aan
gewezen op het heideachtige grasgewas, dat
slechts maagvulling en geen voedsel leverde.
Bij vele veehouders werden de schapen zoo
doende niet ruim bedeeld, wat toch zoo boog
noodig is met het oog op de jonge lammeren.
Dientengevolge verliezen vele schapen het
leven en komen de lammeren bij tientallen
om, mager en zonder levenskracht als zij ter
wereld komen. Bij sommigen, waar ze ge
durende den winter en ook nu nog vrijen
toegang tot den hooiberg hebben, is de toe
stand eenigszins beter, hoewel verre van be
vredigend. Fran. Ct.
Ministerieels crisis op til?
De Tijd verneemt, dat binnenkort een mi-
nisterieele crisis zou te wachten zijn.
«Toen de heer Treub het kabinet weer
binnenstapte, wist de minister van landbouw,
dat zijn tijd gekomen was.
De heer Posthuma heeft blijkbaar eerst
den loop van zaken eens willen afwachten en
het jongste levensmiddelen-debat in de Tweede
Kamer heeft hem in de meening kunnen
brengen, dat de Kamer zijn heengaan niet
wenschte.
Knoeierijen.
Ten gemeentehuize te Wamel moeten ern
stige knoeierijen met regeeringsartikelen hebben
plaats gehad. Er is een onderzoek door de
justitie ingesteld, waarbij aan het licht moet
zijn gekomen, dat de staten met opgaven
omtrent de levering van regeeringsvarkens aan
de gemeente vervalscht waren. Als verdacht
van valschheid in geschrifte en oplichting zal
dientengevolge de gemeentesecretaris zich
binnenkort voor de rechtbank te Tiel hebben
te verantwoorden. Alg. B.
Geraffineerde specerijen-vervalschingen.
Onder dit opschrift deelt dr. Van Hamel
Roos in het Mdbl. t. d. Ferv. het volgende
mede
De sluwheid der bedriegers is tegenwoordig
groot en de oorlog is hun profeet, in wiens
naam de onzuivere winsten binnengehaald
worden. Dit bleek ons weder uit een dezer
dagen uitgevoerde expertise. Het gold een
partij piment (zoogen. Jamaïca-pepe.r) van een
waarde van niet minder dan 80.000 Mark,
welke van hieruit naar Duitschland geleverd
was, doch bij onderzoek aldaar nagenoeg ge
heel waardeloos verklaard werd. Op het oog
was de waar niet van de echte piment-korrels
te onderscheiden, doch bij een ingesteld
onderzoek bleek ons, dat de vluchtige olie,
die de waarde der stof bepaalt en voor niet
minder dan ca. f 42 per K.G. tegenwoordig
verkocht wordt, er nagenoeg geheel aan ont
trokken was geworden. Wij herinneren ons
een vroeger dergelijk geval, waarbij volgens
ons onderzoek, aan kruidnagelen de olie was
onttrokken, en deze daarna gemengd waren
geworden .met de echte waar, zoodat een
slechts ten deele vervalscht produkt in den
handel was gebracht. In het onderhavige
geval had men zich evenwel deze moeite be
spaard zeker wegens bet loonende der
knoeierij en het geheel ontoliede artikel
verzonden. Het geraffineerde bij deze verval-
sching bestond hierin, dat men, ten einde
zoo min mogelijk den uiterlijken vorm te
beschadigen, door middel van stoom de vluch
tige olie uit de korrels verwijderd had, waar
door de andere stoffen niet in die mate ver
anderd worden om een argwaan van den
kooper bij een oppervlakkig onderzoek te
wekken.
Er zijn blijkbaar hier te lande fabrieken,
welke zich speciaal op dergelijke handelingen
toeleggen, en waar het niet mogelijk is om
langs gerechtelijken weg zulke praktijken te
varbieden, evenmin natuurlijk als het ver
vaardigen van inbrekerswerktuigen blijft
niets anders over, dan het geven van ruime
bekendheid aan deze feiten, die belangrijk bij
kunnen dragen, om het begrip te versterken,
dat ons land als zonder behoorlijke wetten
tegen de vervalschingen de bakermat van
knoeierijen genoemd zal kunnen worden.
Roodvonk.
In de Kromhoutkazerne te Utrecht zijn
onder de militairen verschillende gevallèn
roodvonk geconstateerd. Een gedeelte
kazerne, waarin de gevallen voorkwamen, is
geïsoleerd, zoodat de soldaten niet uit mogen.
Sympathie van verre.
Het partijbestuur der 8. D. A. P. heeft,
naar Bet Folk meldt, aan Tsjeidsche, het
socialistisch lid van de Russische Doema, het
volgende telegram gezonden
Het partijbestuur der 8. D. A. P. in Neder
land wenscht u geluk met de omverwerping
van het Tsarisme en spreekt den vurigen
wensch uit, dat uwe overwinning moge leiden
Asquith geformuleerd was het in Duitsch
land vigeerende stelsel, hetwelk telkens als
het «gevaar van Europa” tegen dé vrijere
regeeringsvormen van Engeland en Frankrijk
werd gesteld. Ongemerkt gaat thans de door
Asquith uitgesproken verwachting, dat het
Duitsche volk zelf een einde zou maken aan
zijn autocratisch staatswezen, in vervulling.
Wellicht niet zoo radicaal als de Entente het
bad gewenscht, maar toch voldoende, om van
nu af een toenadering mogelijk te maken,
daar ’t Entente-hoofddoel feitelijk wordt be
reikt. En nu Rusland, tot dusver zelf met
de democratie der Entente in flagranten strijd,
eindelijk zijn eigen, vrijen regeeringsvorm
heeft gekozen, kan de Bond der volkeren
hersteld of, wil men, eindelijk gesticht worden.
De stemming van het «Nach Paris” is bij
het Duitsche volk voorgoed verdwenenmaar
het heeft den goeden weg leeren vinden «nach
Berlin” beter dan de Entente. En nu
de oorlog ook aan Duitschland zoo geweldige
fouten heeft afgeleerd, kan een gezuiverde
samenleving der naties niet lang meer uit
blijven.
land bevrijd
onze eigen
ons lot hebben te
bestuurd worden niet bij
door ons eigen algemeen
Laat diegenen Gods gezalfden zijn,
vertrouwen schenken.
Een vaste slaper.
Volgens te IJmuiden ontvangen bericht is
nog een der vier vermisten van hets.s. «Amstel-
stroom” gered. Deze zou door een Engelsch
stoomschip dat de «Amstelstroom” des morgens
te 8 uur nog drijvende vond, aan boord zijn
aangetroffen en medegenomen naar Harwich.
Na ingewonnen inlichtingen bij de directie,
is de Tel. gebleken, dat de geredde is de
lichtmatroos Bakker, die tijdens de torpedeering
van de «Amstelstroom” rustig was blijven
slapen en niets van de ramp had gemerkt.
Briefomslagen met zegelafdruk.
De briefomslagen met zegelafdruk van 5
en 12x/2 cent, waarvan de verkoop tijdelijk
is gestaakt, worden van 15 April af, zoolang
de overgebleven voorraad strekt, weder voor
het publiek verkrijgbaar gesteld op de post
kantoren in de prov. hoofdsteden, alsmede in
Amsterdam en Rotterdam. St. Ct.
Een correspondent
land scbrjjft:
Is Duitschland in afwachting van den
vrede? Neen. Is Duitschland gereed voor
een krachtsinspanning tot de afdoende zege
praal? Evenmin. Het Duitsche volk is
apathisch. Afgezien van een troepje al-Duit-
schers, dat nog maar niet ’t jakkeren over
’n grooter Duitschland en de ontwikkeling
van een rog grooter krijgsgeweld opgeeft
na den oorlog zullen die lui met groote
monden door het volk worden uitgebannen 1
leeft de groote massa lijdzaam onder alle
gebeurtenissen, die thans de wereld beroeren.
Er zijn al zooveel militaire zegepralen behaald
en zooveel teleurstellingen geleden, er is al
zooveel over den vrede gepraat en zooveel
oorlog gevoerd, dat men feitelijk geen ver
wachtingen meer heeft, noch van een zege
praal, noch van den nederlaag, noch van den
oorlog, noch van den vrede. Men gelooft
niet meer, men wacht maar af, lijdzaam, en
wat men afwacht is... niets.
Wanneer men de menseben spreekt over
een dreigenden nieuwen oorlog mét het reus
achtige Amerika, de problematische resul
taten van den duikbooten-oorlog, waarop aan
vankelijk zoo hoog was gebouwd, of de moge
lijkheid van een misschien door de Russische
omwenteling toch nog plotseling ons in den
schoot vallenden vrede, kan men behalve een
vleugje van traditioneel optimisme en het nog
nawerkend geschoold vertrouwen in de van
ouds beproefde Duitsche kracht, nauwelijks
iets opmerken, wat opeen onmiddellijke hoop
gelijkt. Men wacht maar af, men wacht
maar af... wat? Niemand'weet het, niemand
zegt het.
Wel gaan allerlei geruchten over den nieu
wen militairen opzet van Hindenburg, die een
reeds gevorderd Italiaansch offensief zou heb
ben opgegeven, om zich plotseling met alle
kracht tegen hef stuiptrekkend, en onder een
laatsten slag misschien ineenzinkend Rusland
te keeren, maar belangstelling en zeer
bittere belangstelling bestaat er eigenlijk
alléén voor de rechtstreeks en allerpijnlijkst
gevoelde nooden van het oogen blikhet waar
lijk nu scherp nijpende levensmiddelen-gebrek.
Ik zal daarvan niet de sombere tooneelen der
werkelijkheid ophangen, ook omdat er reeds
genoeg van naar buiten lekt, en omdat een
openhartige mededeelzaamheid in dezen zoo
gauw door een partijdige oordeelvelling over
het werkelijk heldhaftig en tragisch lijdende
Duitsche volk lijkt ingegeven. Genoeg zij
het gezegd, dat het zich op het oogen blik
aan een krachtproef onderwerpt, die het schier
den adem beneemt, en waarvan de uitkomst
ook hier in de leidende kringen met angst
wordt afgewacht.
Wat den in Duitschland verblijvenden bui
tenlander, die ook in de kennis van inter
nationale verhoudingen een beetje thuis is,
moed geeft te midden van al dit niet-optimisme,
niet pessimisme, maar, wrange stemming van
dulden en verdragen en maar afwachten, is
de democratiseering van Duitschland, de lang
zame maar zekere omzetting van de conser
vatieve, militaire, jonkerlijke, keizerlijke,
alléén-heerschende regeering in een volks-
regeering. De voltrekking van het proces
gaat inderdaad niet vlug, maar geleidelijk en
zeker vlugger dan door den Keizer, den Rijks-
kanselier, de militaire opvattingen, de Pruisi
sche vasthoudendheid aanvankelijk toelaatbaar
werd geoordeeld. Opmerkzame toeschouwers,
ook in het buitenland, hebben de evolutie
der Duitsche binnenlandsche toestanden reeds
kunnen waarnemen, maar in een versneld
tempo zullen hun in de naaste weken en
maanden ingrijpende hervormingen verrassen.
Eerder dan de machthebbers in Duitschland
wilden, sneller dan Engeland verwachtte, wordt
de democratiseering voltrokken van het Duit
sche staatswezen, tot dusver als zuiver «mili
taristisch” in de Entente-landen buitensporig
uitgekreten. Indien de Rijkskanselier,
in zijn hart een opportunistgoede scheep-
tnanskunst gebruikt, kan de omwenteling in
Rusland (die hier onmiskenbaar een grooten
invloed heeft uitgeoefend) niet enkel een leer
zaam voorbeeld van onmiddellijke gevolgen
zijn, maar wordt ook het groote struikelblok
tot een toenadering der oorlogvoerende mogend
heden op vredelievende wijze uit den weg
geruimd. Immers, de groote grief van Enge
land en de Entente o.a. herhaaldelijk door