lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1917.
56ste Jaargang.
No. 30.
Versciiijnt Donderdags en Zondags.
Donderdag 12 April.
VOOR
BINNENLAND.
DE DERDE KEER.
Fr.
I N GEZONDEN.
Bolswardsclie Courant
3 maanden.
Afzonderlijke
men
hiernamaals
willen zijn.
vraagt,
Vrijdag op Zaterdag
van den landbouwer
ABONN EMENTSPRIJS40 Cents per
Franco per post 50 Cents,
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
M.!
’t
iten
tochthwet
besparre wirde kennq,
nu heerscht, onmogelijk.
Dan, als het leven niet moedwillig vernietigd
weer het recht om te
leven, dat opbloeit uit het
zij een
die voor
dag der verrijzenis van
den Paaschmorgen voor
en begraven en
der aarde was
Maximumprijzen.
Een Rijksveldwachter heeft proces-verbaal
opgemaakt tegen een gezeten boer uit Oirs-
beek, die zijn armen arbeider 4ö K.G. aard
appelen verkocht tegen 15 cent per K.G.
Alg. H.
De brandstichtingen te Heerlen.
Het onderzoek naar de te Heerlen plaats
gehad hebbende brandstichtingen heeft aan
bet licht gebracht, dat de twee thans gear
resteerde jongens ook hebben beproefd het
stadhuis aldaar in brand te steken. Een
hoeveelheid stroo hadden zij daartoe ’s avonds
aangestoken en in het gebouw geworpen.
Daar het vuur weer uitdoofde, mislukte deze
brandstichting. Alg. H.
gebouw, nog te hopen op betere tijden, op
betere toestanden, op betere dingen. En is
het onbillijk te vragen, welk recht eene
Christenheid, die haar leden zich onderling
ziet vermoorden, heeft om met blijdschap te
zingen van een nieuw leven, dat geboren
wordt uit het stof der graven Maakt zij niet
den indruk, dat zij, als zij kou, den krijg in
den hemel zou willen voortzetten 1 Hebben
we niet uit den mond van één der oorlog
voerenden de verklaring gehoord, dat hij
„vóór alles Duitscher” zou
Voor de derde maal, sedert de groote oorlog
uitbrak, naderde het Paaschfeest. Het on
waarschijnlijke is waarschijnlijk, het onmogelijk
geachte is mogelijk geworden een volkeren-
krijg duurt voort van het eene jaar in het
andere, in weerwil der voorspellingen van
groote economisten, niettegenstaande de over
tuiging, die eene soort van openbare meening
scheen geworden te zijn, dat de moderne
wereldkrijg eene quaestie was van eenige weken
en niet meer. Zouden niet alle raderen der
moderne maatschappij-machine, dit zoo buiten
gewoon gecompliceerde werk, moeten stilstaan,
wanneer er verstoring kwam in één dier
raderen En zie, de verstoringen zijn vele,
doch de machine blijft draaien. Zij doet het
knarsend en steunend, zij is niet glad gesmeerd,
maar... zij draait. En wel zijn al de ver
schrikkingen bewaarheid, die Iwan Bloch, in
zijn Oorlog der Toekomst, voorspelde het
ernstige boek, dat tsaar Nicolaas, beter gezegd
de ex-tsaar Nicolaas, inspireerde tot zijn nobel
besluit tot bijeenroeping der Eerste Vredes
conferentie doch de conclusie, die uit dat
boek getrokken werd, als zou bij een dergelijke
felheid van krijgvoeren de oorlog der toekomst
onmogelijk zijn, die conclusie is door de feiten
verworpen. Feller en wreeder dan Bloch zich
den oorlog kon voorstellen, woedt deze en de
maatschappij is nog niet inééngestort. Het
onmogelijke bleek mogelijk te zijn, zij het ook
ten koste van hoeveel leed in ’t tegenwoordige,
van hoeveel zorgen in lange toekomstjaren
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgtns
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Hepk. Nieuwsbl. v.
Sneek, 10 April. Was de aanvoer van
kievitseieren den vorigen Dinsdag slechts 70
stuks ruim, beden kwamen ruim 25615 eieren
ter markt.
De markt opende met 25 ct., maar tegen
elven was deze reeds tot 18 ct. gedaald, tot groote
teleurstelling van enkele karrijders, die voor
hun lastgevers nog een slag meenden te slaan.
Naar ’t buitenland, deelde men ons mee,
wordt geen enkel ei verzonden, niettegenstaande
de uitvoer vrij is. Maar de verzenders willen
niet meer de risico dragen van de ongeschonden
overkomst der eieren. Een vorig jaar n.l.
heeft men daar afleer genoeg van gehad.
Scharnegoutum Met zekerheid kan thans
gemeld worden, dat het verdachte geval bij
den veehouder P. L. alhier, bij nader onder
zoek door den Rijksveearts gebleken is, mond
en klauwzeer te zijn. Het geheele beslag
zijnde 28 koeien, alsmede de schapen, kippen
enz. is afgemaakt. O. N.
Harlingen. De opbrengst van de alhier
deze week gehouden inzameling van gelden
ten bate van het Koninklijk Nationaal Steun
comité 1914 heeft bedragen f 1952.25.
Tegen de wildschade.
Het Huisgezin schrijft tegen de wildschade
en dringt weer eens op een goede Jachtwet
aan. Het blad zegt o.m.
Reeds in gewone tijden kan men het niet
goedsmoeds aanzien, dat het wild een deel
van den oogst opeet, zelfs niet indien in
het gunstige geval de jager de schade
geheel of ten deele vergoedt.
Maar nu het met onze voedselvoorziening
zoo nijpt en we, zelfs als niets verloren gaat,
nog te kort zullen komen, is het onverant
woordelijk toe te laten, dat aan den oogst
door het wild schade wordt aangericbt.
Er is geen jachtrecht zoo heilig of het
moet voor den nood der tijden wijken.
En ware het niet belachelijk, links en
rechts alle lapjes grond door leeken te laten
bepoten, terwijl men zou gedoogen, dat van
den eigenlijken bouwgrond een deel der
opbrengst door het schadelijk gedierte werd
weggevreten.”
Meer maximumprijzen.
Een inzender in de N. Rolt. Crt.
en terecht, waarom de Minister niet ingrijpt
in de steeds oploopende prijzen der kaarsen.
Drie weken geleden kostten ze 35 cts., nu
reeds 47 a 50 cts., terwijl de prijs door het
petroleumgebrek nog hooger zal worden.
De kaarsenfabrikanten maken reuzenwin-
sten met hun product.
Met de zeepprijzen is het al precies het
zelfde, de sunligtzeep kost reeds 50 cts., de
4 stuks, vroeger 24 cts., andere zeepsoorten
zijn ook 100 pCt. in prijs gestegen. De
regeeringszeep is van zoodanige kwaliteit dat
iemand zijn neus er maar liever niet insteekt.
Voor huismoeders is het om wanhopig te
worden: stijfsel 35 tot 46 ct. het pond, zeep
poeder 12 tot 16 cts., bakolie 90 Cts. tot
f 1.50 de flesch, koffie kost reeds van 80 cts.
tot f 1.het pond, thee van f 1.tot
f 1.50.
Het Volk een groot dagblad.
Arnhem, 10 April. Op het congres van
de S. D. A. P. van hedenmorgen werd
besloten voorbereidende maatregelen te nemen
om Het Volk te maken tot een groot dagblad
met ochtendblad voor de hoofdplaatsen. Een
kapitaal van f 50.000 zal daarvoor bijeen
gebracht moeten worden.
Terhorne, 8 April. Heden is alhier door
de heeren L. D., van Leeuwarden en Sj. de J.,
alhier, reeds een broed (4 kievitseieren in
één nest) gevonden.
De Heerenveensche kermis.
Heerenveen, 7 April. Nog gloort er een
levenssprank van onze Pinksterkermis, nog
is het mogelijk, dat zij behouden blijft.
Op dien gedenkwaardigen morgen van 20
Maart ging er een schok door Heerenveen.
Nu ja, men wist er was een adres ingediend,
verzoekende de kermissen in Schoterland af
te schaffen, maar dat wilde daarom nog niet
zeggen troostten zich de voorstanders van
het behoud dat zulks ook gebeuren zou.
Wel hadden we ons dit voorjaar reeds op
een stille Pinkster voorbereid, maar overigens
gaan we hier nooit over éénnachts-ijs, zoodat
de mededeeling, dat de Raad van Schoterland
zoo maar in eens de knoop bad doorgehakt
en de kermissen finaal de gemeente had
uitgebannen, menigeen als een koudwaterstraal
op ’t lijf viel.
De voorstanders van de kermis gingen
echter niet bij de pakken neerzitten. Op de
beslissing van Gedeputeerde was hun hoop
gevestigd. Krachtige actie werd gevoerd. De
van Heerenveen werden met lijsten
want de tegenstanders meenden
aan Gedeputeerden hun zienswijze
Nu zal men zeggen, dat dit geen opwekkend
Paaschartikel is. Neen, dat is het ook niet
ook in 1915 en in 1916 kon het dat niet
zijn. Wanneer we op dit groote feest, dat
volgt op den herinneringsdag van een groot
leed, leed door menschen aangedaan en uiting
van menschelijke boosheid, aanleiding hebben
tot eenige gevoelsuiting, dan zou het zijn tot
die van droevige schaamte. En zoo herhalen
we, wat we vroeger reeds uitdrukten, dat dit
gevoel niet alleen past aan hen, die den tegen-
woordigen staat van zaken hebben voorbereid
en uitgelokt of niet hebben verhinderd, doch
ook aan de neutrale landen, die niet kunnen
volstaan met te zeggen „maar wij doen er
niet aan mtê wij vinden datallesafschuwelijk.”
De vraag is, wat hebben de neutrale landen,
die gedurende ruim veertig jaar den toekomst-
oorlog zagen gereedmaken, wat hebben de
neutrale landen gedaan om de openbare
meening te bewerken tegen dien oorlog, wat
om de oogen te openen van hen, die op den
gang van zaken een grooten, gezegenden invloed
konden hebben? Wat om de aanbidding van
de uniform, dezen kanker eener natie, dezen
geweldigen hoeksteen van het militarisme, in
haar kleinheid en in haar gevaar te doen zien?
Hebben zij integendeel niet meermalen die
aanbidding overgebracht naar eigen bodem en
daardoor bet gevaar voor den vrede vergroot
Bij de beantwoording dier vragen is er wellicht
ook voor hen, de neutralen, reden tot schaamte.
Paschen 1917 is evenmin als de feesten
t'an 1915 en 1916 een blij feest. Wie moed
willig den dood zaait, zinge niet van herrijzenis.
Of de Paaschfeesten in de toekomst aan
innerlijke vreugde rijker zullen zijn, zal af
hangen van de les, die uit het gruwelijk
wereldgebeuren van thans getrokken zal
worden. Heeft de krachtproef der wapenen,
die de wetenschappelijk voorbereide vernieti-
gingsoorlog van thans te zien gaf, bewezen,
dat er geen toekomst denkbaar zou zijn,
waarin opnieuw het geweld moet beslissen
over gelijk of ongelyk, dan is het mogelijk,
dat de wereld breekt met de oude systemen,
dat zij komt tot de eenvoudige aanvaarding
van berechting der volksgeschillen gelijk die
thans reeds bestaat ten opzichte der geschillen
tusschen individuen. Dan is de zelfmoord op
groote schaal, die
Is by my altyd mar sckreppen, om it
hwet klear to kryen, ik ha wol faek
scoe derop in wirk en kosten
as soks troch forskate
hflshaldingen meienoar dien waer. Foaial yn
dizze tiid.
Mar sokke nye dingen komme net mak
kelijk klear.
Nou ’t Jykwols de haer R. v. d. Meulen
de kat de bel oanbynt, scoe ik graeg troch
jo blêd efkes to witten dwaen, dat it my
tige moai taliket en ik graeg meidwaen wol.
E. STATEMA.
Boalseht, 7 April 1917.
inwoners
bestormd,
evenzeer
te moeten kenbaar maken.
En het blijkt, dal inderdaad Gedeputeerden
van oordeel zijn, dat het wel wat al te
voortvarend is gegaan met deze beslissing.
In een schrijven aan B. en W. van Schoter
land heeft het Dagelijksch Bestuur onzer
Provincie verzocht „om den Raad voor te
stellen zijn besluit tot afschaffing der kermissen
in nadere overweging te nemen”.
Gedeputeerden willen dus den Raad gelegen
heid geven „er nog eens over te praten” en
pas dan, als het voor en tegen inderdaad
goed onder de oogen is gezien, een definitieve
beslissing te nemen. Zij hebben daarbij vooral
het oog op het contract, dat met den carous-
selhouder Xhafl'iaire is afgesloten en voor drie
jaren bindende is. Wel laat het contract toe,
naar men weet, dat de kermis een jaar wordt
verschoven. Zeer waarschijnlijk zal dan ook,
althans dit jaar geen kermis worden gehouden.
Maar overigens hangt het nu weer van de
nadere beoordeeling en beslissing van den
Raad af.
Zonderlinge gemeentezorg.
De gemeente Amsterdam, die reeds jaren
onder zware financiëele zorgen gebukt gaat,
wier uitgaven voortdurend stijgen, zoodat
men niet weet op welke wijze deze te dekken,
gaat thans een gemeentelijk woningbureau
oprichten met een daaraan verbonden courant,
die algemeen verspreid zal worden, zoodat
iedereen direct zich van een woning voorzien
kan, als de beerschende woningnood het
tenminste toelaat. Er is n.l. een nijpend
gebrek aan woningen, zoodat men zich wel
eens afvragen mag, welke woningen eigenlijk
te huur gezet zullen worden.
De kosten met inbegrip van de „algemeen
verspreid wordende” courant zijn op f 6000
geraamd. Er zal nog wel wat bijkomen;
zeer ten pleiziere va-n de belastingbetalers.
De maatregel wordt trouwens ook totaal
overbodig geacht.
Meer wolf dan hond.
In den nacht van
heeft in het weiland
N. R., te Pijnacker, een hond 15 schapen
en enkele lammeren doodgebeten en verscheurd.
Kolenwagens geplunderd.
Twee vierwielige wagens van den kolen
handelaar C. Verhey, te Scheveningen en
beladen met steenkolen, zijn in de Badhuis
straat door een 300-tal onbekend gebleven
Scheveningers bestormd, en geplunderd.
Ondanks het krachtdadig optreden van een
daarbij tegenwoordigen agent van politie stond
deze tegenover de menigte machteloos. Om
herhaling te voorkomen werden verdere wagens
door de politie begeleid; er deden zich nadien
geen ongeregeldheden meer voor. De kolen
handelaar leed geen schade, daar hem de
kolen betaald werden. N. v. d. D.
Smokkelen.
Onder Deurne (N.-Br.) ontdekten Rijks-
ambtenaren een partij zeep, verborgen in een
wagen waarmede vee werd vervoerd. De wagen
met inhoud werd in beslag genomen, en de
vervoerder-eigenaar gevangen genomen.
Alg. H.
wordt, heeft
hopen op een
stof der graven.
Wie den oorlog van thans in zijn ver
schrikking en zijn geestelijke laagheid heeft
gevoeld, wie den onteerenden invloed heeft
bespeurd, dien hij oefent en waardoor hij
menschen drijft tot onmenschelijke daden, die
voorbereider van den nieuwen dag,
de volkeren moet aanlichten, den
het rechtsbewustzijn,
het recht, dat gedood
i diep in den donkeren schoot
weggestopt. Arnh. Crt.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Oan
'e UtjSwer fen 'e „Boalserter krante”
Dat is nu twee jaar geleden. Hoe is bet
leed sedert- dien toegenomen 1 De doodenlijsten
hebben zich ontstellend verlengd en, naast
die doodenlijsten, welk een schare van mis
maakten, van gebrekkigen, van ongelukkige
hulpeloozen, die een menschenleeftijd lang
Duitschland zullen herinneren aan de realiteit,
niet aan de fantasie-schoonheid van den oorlog.
De hoerah-stemming is lang voorbijde
meening, dat Duitschland zich zelf voldoende
was, is ten ondergegaan in den nijpenden nood,
die er heerscht. En wat in Duitschland geleden
wordt, is nog slechts een schaduw van de
martelingen der ongelukkige bevolkingen, wier
land vernield en wier mannen, vrouwen en
kinderen geknecht, weggesleurd uit hunne
woonplaatsen en gedwongen worden arbeid te
verrichten ten bate van den vijand, ten nadeele
van het eigen vaderland.
Zoo, onder dergelijke omstandigheden
naderde Paschen van 1917. De ijzige winter,
die zich verlengt, heeft het Lentefeest be
dorven. De boosheid der menschen heeft het
feest van nieuw leven met zijn blijde boodschap
van herrijzenis vergald. Wie onder de vol
wassenen, die met open oog rondkijkt, durft
nog in volle vre’ugde, in vollen vrede des
harten Paaschfeest vieren Spreidt niet de tijd,
de schriklijke, dien wij beleven, zijn grauwen
sluier over onze innigste gedachten?
De Paaschgroet van twintig eeuwen geleden
schijnt zoo dof te klinken, thans, nu menschen-
monden van volk tot volk elkaar eene ver
vloeking, een vernietigingswensch toeroepen.
Twee jaar geleden formuleerde Duitschland
die stemming in het woord Gott straf'
England! Het woord „strafen” is als een
ar^oZ-woord overgenomen in de dagelijkscbe
Engelsche spreektaal van heden. Een kind,
dat eene berisping verwacht, zal zeggen
please, dorit „straf” me! Doch met ’t woord
is ook het gevoel, dat dit woord inspireerde,
naar Engeland overgestoken. Engeland wenscht
Duitschland te tuchtigen tot bet bitter eind.
En kan men op de lippen der .Belgen en der
Franschen, die de Duitschers aan het werk
hebben gezien, een ander woord dan een van
haat en wraak vermoeden
„Oorlogsnoodzaak” is de groote veront
schuldiging waarmede ook misdaden worden
verdedigd. Het is nu de tijd waarin de mensch
soms geheel wordt „losgelassen”de feiten
zijn er, waarbij de Duitsche dichter zijn IVehe!
zou roepen en waarvan diens groote tijdgenoot
zou kunnen zeggen met woorden, die hij
Mephistofeles in den mond legt, dat de mensch
thierischer als jedes Thier is. En zoo naderde
Paschen 1917, terwijl slechts daden, ver
trapping van recht en wreede pleging van
onrecht in tot dusver ongedachte afmeting
het wereldbedrijf regeeren.
Daaronder lijden onze gedachten, onze over
denkingen. De ruwe werkelijkheid is zóó op
dringend, zóó imponeerend, dat men moeite
heeft, zelfs binnen de wanden van een kerk-
