Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 39.
Verscmjnt Donderdags en Zondags.
1917.
£>6ste Jaargang.
Zondag 13 Mei.
IS THANS
QUO VADIS?
■mIM
m 11
VOOR
Afzonderlijke
komt uit met het volgende
BINNENLAND.
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
F. C.
elftal:
J.N. Popma.
J. C. Geertsma P. Vos.
J. Wijma-R. v. Buren - J v./d. Schaaf.
J. v. Hettema - R. v./d. Meulen - KI. Popma -
G. H. Sutherland Royaards - H. Hogenberk.
De leiding is in de vertrouwde handen van
den heer J. Mes, Secr.-penningm. Compe. van
den »F. V. B.” te Leeuwarden.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Gents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
27 ct. p. ons, 34 ct. p. vierdel.
In veie winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Te Bolsward bij Firma Lemstra.
Makkum W. v. d. Goot.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Sneek.
aan
van regeeringswege op aan-
zoovee) mogelijk mensebelijk
dit jaar door de gasfabriek nog
van de steenkolen
de bereiding van gas
Men beeft dus
en
ten slotte zelf walgt van
weer vrede heeft gemaakt,
al die Staatsbemoeienis niets
overblijven? Zou men inderdaad meenen, dat
dan, wanneer eenmaal de overgangsperiode
doorgemaakt is, de volle vrijheid terug zal
worden erlangd?
Men zegt te strijden tegen militairisme en
voor volksvrijheid, of voor de vrijheid ter zee
en het eigen volksbestaan; men wapent zich
tegen hetgeen men in strijd acht met het
volkenrecht. Maar ondertusschen worden de
volken gekneveld. De Zuivelcourant.
industrie zien zich
zeer geschaad, ter-
zestal schepen met kolen voor
en distributie te Dieren ligt
De oorzaak is te wijten aan
den motor, die de schutkolken
er op
ven
en staaft zijn
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
De burgemeester dringt
steeds de grootste zuinigheid te blij
betrachten in het gasverbruik,
woorden door de mededeeling, dat in de vier
maanden van
niet een vierde gedeelte
is ontvangen, die voor
in dien tijd noodig was.
den voorraad sterk moeten aanspreken
daarmede is men spoedig aan het einde.
De wijziging door den raad in de verstrek
king van gas, had dan ook geen andere
bedoeling, dan aan de gascommissie eenige
vrijheid te verleenen in het toestaan van het
gasverbruik, daar waar het volstrekt onver
mijdelijk wordt geacht. O. F.
Bozum, 10 Mei. Liet de veiligheid in
onze omgeving tot heden niets te wenschen
over, ook daarin schijnt in den laatsten tijd
we in weken niet
In samenwerking met de Commissie voor
de Vacantie-kolonie’s alhier, heeft onze voet
bal vereeniging F. C. „A.” op Hemelvaartsdag
a.s. een voetbalwedstrijd georganiseerd tegen
^Workum” van Workum, waarvan de entrée’s
etc. bestemd zijn voor bovengenoemd lief
dadig doel.
Als prijs voor den winnaar is uitgeloofd
een medaille, welke na afloop door dr. Beekhuis
of e.a. op bet terrein zal worden uitgereikt.
De wedstrijd vangt aan om 2 uur, terwijl
in de rust, als afwisseling, een Belgische partij
gekaatst zal worden tusschen 'n Friesch en
een Belgisch partuur. Het Sted. Muziekkorps
zal voor dezen middag hoogst waarschijnlijk
zijne belanglooze medewerking verleenen, terwijl
het terrein door de afdeeling Bolsward van
den Ned. Bond van Licham. Opvoeding grati»
wordt afgestaan.
Het is te hopen, dat velen zullen komen
genieten en allen willen meewerken tot hst
prachtige en nuttige doel, dat getracht wordt
door middel van deze mooie sport te bereiken.
Vanaf Dinsdagmiddag 12 uur zijn kaarten
10 ets. verkrijgbaar bij de heeren J. Wijma,
Schildwijk; J. van Hettema, Gr. Dijlakker en
R. van der Meulen, Dijkstraat; terwijl de
entrée aan het terrein 15 ets. bedraagt.
dan moet
letten.
Tjerkgaast, 9 Mei. Eenige arbeiders zijn
bij Spannenburg bezig met het graven van
een sloot. Hedenmiddag circa half vier
men had koffie gezet op een plaats in het
land, niet ver van de plek waar de werklieden
hunne kleeren, als jassen, kielen, enz. hadden
neergelegd schijnen van het daarbij ge
bruikte vuurtje door den harden wind vonken
te zijn overgewaaid op die kleeren, welke
daardoor in brand geraakten. Toen het werd
bemerkt, bleken de kleedingstukken reeds
zoodanig door het vuur te hebben geleden,
dat zij voor verder gebruik ongeschikt waren
geworden.
Steenwijk, 9 Mei. In een heden gehouden
vergadering van bakker-patroons is met alge-
meene stemmen besloten den nachtarbeid af
te schaffen. In verband daarmee zal aan
den Raad dezer gemeente een adres verzonden
worden met het verzoek een verordening in
het leven te roepen, waarbij de arbeid in het
bakkersbedrijf van des avonds 8 uur tot des
morgens 6 uur verboden wordt.
Heerenveen, 10 Mei. Een ingezetene, die
heden jarig was, kreeg van ’n goed vriend
als verjaarcadeau eenbalffleschje petro
leum. En we zijn er meer mee ingenomen,
een doos gebakjes.
de Banier.
De Ministercrisis.
De Minister van Oorlog, generaal-majoor
Bosboom, heeft in een door hem aan de
Koningin aangevraagde audiëntie zijn ontslag
aan de Koningin aangeboden. Het verluidt,
dat de Minister van Marine met het interi
mair beheer van het departement van oorlog
zal worden belast.
Onze Scheepvaart.
Naar wij vernemen, hebben in den loop
dezer week acht schepen, waarvan zes toet
graan en meel en twee met petroleum geladen,
van Halifax de reis naar Nederland aanvaard.
Alg. H.
,A.”
verandering te komen. Bij een drietal vee
houders toch zijn deze week koperen voor
werpen ontvreemd, die men gewoon was
’s nachts buiten te laten staan. Een les voor
velen, die in deze tijden, nu de metaalprijzen,
zoo hoog zijn, de gelegenheid zich aan anders
goed te vergrijpen, wat al te gemakkelijk
maken. N. Sn. Ct.
leeggegooid geld.
Heerenveen, 10 Mei. Akkrum, Heerenveen
en Steenwijk worden van cokes en steenkolen
voorzien door het distributiekantoor te Leeu
warden. Deze kolen passeeren per extratrein
van Emmerik deze plaatsen naar Leeuwarden,
worden daar overgeladen in schepen en her
waarts verscheept. Per ton komt er daardoor
ongeveer 60 gld. onkosten bij, welke de
verbruiker natuurlijk betalen moet.
Er zijn pogingen aangewend om de kolen
dadelijk aan de stations alhier en in de
andere genoemde plaatsen te lossen, wat tijd
en geld zou besparen, maar tot nog toe
zonder gevolg. A. Sn. Ct.
Workum, 10 Mei. Langzamerhand begint 't
gebrek aan drinkwater in onze stad nijpend te
worden. Gelukkig, waar men bij kerk- of
schoolgebouw een flinken regenbak heeft,
waaruit tal van inwoners zich kunnen voor
zien. Wel eischt de nieuwe woningwet, dat
bij elk huis een regenbak moet aanwezig zijn,
maar die worden meestal veel te klein gemaakt
en kunnen niet genoeg water bergen voor
langdurige droogten. In vele gevallen ziet
men er tegen op bij den bouw enkele guldens
meer uit te geven om wat grooter bakken
te plaatsen. De bewoners van de per-
ceelen ondervinden hierdoor veel last en
enorme schade, hetgeen nog boven de huur
moet betaald worden. Te meer klemt dit
gebrek, waar de schoonmaak een grooter
waterverbruik eischt dan in normale omstan
digheden. Ook voor de landerijen en tuinen
zou een malsche regen van groot belang
zijn. Wel zijn de landerijen in den laatsten
tijd veel veranderd, maar de schrale noorde-
wind houdt den groei tegen.
Frieslands Greidhoek, 10 Mei. De felle
koude in ’t begin der week, die met nachtvorst
soms nog gepaard ging, heeft de landerijen
wel sterk gedroogd, maar den grasgroei
tegengehouden. Het weiland is, behoudens
enkele zeer beste perceelen, groen, maar meer
ook nog niet. Toch is een massa jongvee
thans losgelaten; een enkele veehouder liet
ook de melkkoeien reeds in ’t land. Of dit
een verstandige maatregel is, laten we daar,
maar de voedernood drijft hen er werkelijk
toe.
We spraken bejaarde veehouders, die, zoo
lang ze boerden, nog nooit hun hooivoorraad
hadden opgebruikt, maar thans genoodzaakt
waren om bij te koopen. Maar, en dat wilde
men toegeven, de veestapel was ook veel
grooter dan vroeger, te groot feitelijk voor
de voederrantsoenen, die thans beschikbaar
zijn.
Er wordt
gedrongen, om
voedsel hier zelf te verbouwen en desnoods
de greide hier en daar te breken. Inzake
het veevoeder, gras en hooi, zullen ook de
veehouders er vooral op bedacht moeten zijn
in het komende seizoen met wijs beleid te
handelen. Als een staaltje van duurte hoorden
we, dat thans een voer hooi, pl.m. duizend
halve kilo’s, verkocht wordt voor f 100, en
men nog niet eens op de kwaliteit
geknecht en verlaagd tot wezens, waarvoor
de vrije onbeschaafde niets dan minachting
gevoelt. De Staat regelt alles; de Staat, dat
is: het ambtenarendom.
In onzen tijd noemt men dat democratie.
Maar ook dit is niets dan een woord.
Geen demos is in onzen tijd met macht
bekleed: die macht berust in handen van
betaalde ambtenaren. Zij schrijven ons de
wetten voor, zij zeggen ons hoe te leven.
Ons leven is ontaard in gehoorzamen, niet
aan de macht der rede of van het gevoel,
maar aan de voorschriften, welke die ambte
naren goedvinden te geven.
Wat zijn wij beschaafd en wat staan wij
hoog!
Dezer dagen kon men lezen, hoe in onze
Senaat met klem van redenen werd betoogd,
dat de oprichting der Export-centrale, het
nieuwste snufje op het gebied van Staats
inmenging, niet zonder wettelijke bekrachtiging
tot stand behoorde te komen. De Regeering
zal wel bereid zijn deze concessie te doen,
omdat zij weet, dat zij haar doel evengoed
bereikt, zoo niet beter. De wet zal er komen
en met deze de Export-centrale, waar het om
te doen is.
En als het volk aldus goed gebonden is,
mag men een lied zingen, waarin wordt
geprezen de vrijheid, die het op Neerlands
dierbren grond smaakt. Neen, dwinglandij
dulden wij niet, wij streven er naar.
Het zijn noodtoestanden, zegt men, die tot
deze en dergelijke maatregelen noodzaken.
Maar heeft het meuschdom deze noodtoe
standen niet aan zich zelf te wijten? Waarom
is er oorlog, waarom? Is het niet, omdat de
menschen dien zelf hebben gewild en nog
willen?
En dan, als men
het bloedbad en
zal er dan van
En
vertelde hij ons, dan met
Nu kan het theelichtje weder fleurig branden
en die weelde hebben
gekend.
Geen animo.
De paardenmarkten op de dorpen verloopen.
Op de eertijds drukke voorjaarsmarkt te Zoel-
mond stonden gisteren alleen spelende school
kinderen aan de lijn.
Een noodlanding
Gisteravond heeft een Nederlandsch vlieg
tuig bij Middelburg op een weide een nood
landing gemaakt en is in een sloot terecht
gekomen. Beide inzittenden kregen een nat
pak, doch geen letsel.
Rookverbod voor kinderen.
De Raad der gemeente Lonneker heeft een
verordening vastgesteld, waarbij het aan kin
deren beneden 16 jaar is verboden zich in
het openbaar te vertoonen rookende een sigaar,
sigaret of pijp tabak.
Gebrek aan benzine.
De Kamer van Koophandel te Apeldoorn
zond een adres aan den Minister van Water
staat inzake de groote belemmeringen, welke
de scheepvaart ondervindt, doordat de vaart
op het Apeldoorn-Dierensch kanaal met den
IJsel zoolang blijft verbroken door herstelling
aan' de schutsluis te Dieren. Eerst zou de
stremming 4 Mei opgeheven zijn, toen 16
Mei en nu zullen er nog wel een paar weken
bijkomen. De handel en
hierdoor in hun belangen
wijl mede een
de gasfabriek
te wachten,
benzine voor
moet drooghouden, terwijl op aanvraag van
den aannemer geen benzine werd verstrekt.
T
Waarheen gaan wij?
De ramp, waardoor heel Europa getroffen
wordt tengevolge van de onzinnige oorlogs
woede, die zich van het menschdom heeft
meester gemaakt, in welken toestand brengt
zij ons?
Honderdduizenden liggen op de Europeesche
slagvelden begraven; millioenen zijn voor hun
heele leven verminkt. Geheele landerijen,
steden en dorpen zijn verwoest; schatten van
kunst zijn vernietigd; het economisch leven
is geheel verstoord.
De menschheid doet den moeilijken tocht
naar Golgotha.
Waarvoor dit lijden?
Dezer dagen namen wij nog eens weer een
boek in handen, dat voor 25 of 30 jaar onze
belangstelling had gaande gemaakt. Het was
het destijds veel genoemde werk van den
Amerikaan Henry George: ^Vooruitgang en
Armoede,” een boek, dat tegenwoordig vrijwel
vergeten schijnt. Één hoofdstuk in dat boek
trof ons meer dan eenig ander; wij bedoelen
dat, waarin de Schrijver betoogt, dat onze
moderne beschaving haar hoogtepunt heeft
overschreden en gedoemd schijnt om onder
te gaan.
Er zijn meer beschavingen ondergegaan.
Als wij daarvan lezen, hetgeen de geschiedenis
er van vermeldt, kan het ons interessant
voorkomen, maar het grijpt ons niet aan.
Wij bezien die zaken op-een afstand en juist
daardoor worden wij er niet door geroerd.
Maar wat wij thans zien gebeuren is iets,
dat ons zelven raakt. Wij hebben deel aan
die beschaving, wij zijn er in opgegroeid en
kunnen ons bestaan er niet van afgescheiden
denken.
Wij stonden, meenden wij, zoo hoog. Wat
had onze industrie een vlucht genomen! Wij
produceerden zooveel wij wenschten te bezitten;
het enorm toegenomen verkeer had bet geheele
menschdom in één maatschappij samengevat.
En toch, hoe laag staan wij! Heel Europa
wordt met hongersnood bedreigd. Zelfs de
rijke maakt zich beangst over winterkoude.
En wij voelen ons onmachtig ons te ontworstelen
aan het kwaad, dat wij ons zelven hebben
berokkend. Het leven der volken is ver
worden tot een strijd tegen het gebrek, dat
ons bestaan bedreigt.
Één voor allen en allen voor één, dat was
het mooie woord, waarmee de menschen zich
in slaap zongen. Maar het was en is een
phrase, die niets dan leugen is.
De menschen zijn geen vrije wezens meer,
die mogen handelen naar hetgeen hun ver
stand of hun hart hun ingeeft te doen: vrij
willig hebben zij zich laten binden. Zij zijn
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Bolswardsche Courant
KLEINS THEE
t
