Bolsward en Wonseradeel.
No. 47.
1917.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
56ste Jaargang.
IS THANS
VOOR
Zondag 10 Juni.
den duurtetoeslag thans
schoolgelden
v
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Afzonderlijke
de
en
Uit de Raadszaal.
Vergadering op Donderdag 7 Juni 1917.
O
I
27 ct. p. ons, -34 ct. p. vierdel.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Te Bolsward bij Firma Lemstra.
Makkum W. v. d. Goot.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
79.665
0.50
6.50
12.70
3.50
24.—
heeft het anders opgevat dan de heeren
Boersma
ze
dat
geraken, de
bepalingen,
tot afschaffing
voor deze verorde-
G. I. van
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
I
Uieuws- en Advertentieblad
2. Staten van oninbare posten belastingen.
Voorgesteld wordt af te schrijven:
hoofdel. omslag: wegens ontheffing f492.98
h verlaging - 668.625
u oninbaar -
herhalingsschool -
m. "u. 1. o.
school no. 1
hondenbelasting wegens ontheffing -
u oninbaar -
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
3. Wijziging gemeentebegrooting
Af- en overschrijving wordt verzocht van
eenige posten, vooral betrekking hebbende
op den gemeentewoningbouw, onderhoud en
huursommen.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Benoeming 2 raadsleden in Hanzecom-
missie voor Handelscursus.
In 1914 werd besloten aan een op te richten
handelscursus van „de Hanze” alhier een
subsidie van f 300 te verleenen doch dat
2 raadsleden dan in de Commissie zitting
moesten hebben.
Daar de Rijkssubsidie thans is toegestaan
wenscht men 15 Sept. a.s. met den cursus
aan te vangen, en dienen dus de leden der
commissie benoemd te worden.
Benoemd worden bij eenige stemmingen
en herstemming, de heeren G. C. Eisma en
D. B. Eerdmans, de laatste met het lot tegen
den heer Praamsma, wijl de stemmen staakten.
5. Adres Timmerlieden- en metselaars ver-
eeniging bepaling uurloon met advies B. en W.
Omtrent het adres dezer vereeniging om
het loon voor timmerlieden in de bestekken
der gemeentewerken te bepalen op 27 cent per
uur, daar de timmerpatroons thans reeds 26
cent geven, en de gemeente één jaar één cent
daaronder was, meenen B. en W. dat dit
geen reden is er nu een cent boven te gaan.
Toch stellen zij voor het loon gelijk te bepalen
als door patroons- en werklieden-organisaties
is overeengekomen, en dus tei bepalen op 26 ct.
De heer v. d. Wal begrijpt niet hoe B. en W.
bezwaar konden maken om hooger te gaan,
hij meent dat de gemeente niet een halfjaar
achteraan moet komen, doch wel mag voor
gaan. Men is dan ook gevrijwaard dat het
volgend jaar wel opnieuw hooger zal moeten
worden gegaan.
De heer Kramer daarentegen meent, dat
indien tusschen patroons en werklieden weer
een andere regeling wordt getroffen, toch ook
wel weer een adres zou komen. Hij meent
dat het meer in de lijn ligt, dat de Gemeente
de particuliere regeling volgt bij de werken
die van harentwege naar die regeling worden
uitgevoerd.
’t Voorstel B. en W. werd aangenomen
met 11 stemmen tegen 1, de heer v. d. Wal.
6. Voorstel B. en W. inzake duurtetoeslag
Naar aanleiding van het adres der gemeente
werklieden bij de reiniging, om verhooging
van weekloon, adviseeren B. en W. dat eene
loonregeling beter in meer normale tijden moet
komen, echter vinden zij wel billijk in deze
buitengewone omstandigheden den duurtetoe-
slag te verhoogen maar dan voor alle daarvoor
in aanmerking komende ambtenaren en werk
lieden der gemeente. Inplaats van als tot
nu toe 8 pCt., stellen zij voor 16 pCt. toe
slag te verleenen met 2 pCt. voor elk kind,
geboren na 1 Jan. 1902, tot een maximum-
cijfer van f 1300.voor jaarwedden en toe
slag samen.
De heer Eisma meent dat er eenige onbil
lijkheid in ligt, de ongehuwden geheel te
passeeren, wijl deze toch ook hoogere uitgaven
hebben dan in normale tijden.
De Voorzitter stemt toe, dat er eenige reden
bestaat voor die opmerking doch die zaak
dient eerst nader overwogen, waarom hij belooft
een volgende vergadering met een nader voorstel
daarover te willen komen namens B. en W.
De heer v. d. Klei merkt op dat het hem
is opgevallen dat de ambtenaar der distributie
niet op de lijst voorkomt, waarop de Voor
zitter antwoordt dat het personeel bij de
distributie tijdelijk is aangesteld, en eigenlijk
daarvoor een maandelijksche benoeming geldt.
De heer v. d. Wal heeft met genoegen het
voorstel tot verhooging van den duurtetoeslag
gezien, maar had toch de salarieering van den
timmerman bij de reiniging, dat afzonderlijk
is verzocht, ook gaarne afzonderlijk willen
behandelen.
De heer Kramer meent dat door de ver-
en Praamsma. De eerste beweerde
niet meer te willen drukken, Spr. meent
ze door deze verordening uit den druk
andere sprak van knellende
maar het is al beproefd te komen
van nachtarbeid, doch het
particulier initiatief was er niet toe bij machte.
Door deze verordening wil Spr. ze helpen.
Het strijdt niet tegen de natuur en niet tegen
de beginselen, om den nacht te besteden aan
de nachtrust. Toch meent hij dat het noodig
is ’s morgens een bepaald uur voor aanvang
verkoop te stellen, wijl anders degenen die
met knechts werken vroeger de waren gereed
kunnen hebben dan zij die er alleen voor staan.
De heer Oosterbaan merkt op dat gas
besparing het doelwit ook was van deze ver
ordening en ofschoon in deze lange dagen er
niet veel wol mee wordt besponnen, is toch
de gasbesparing urgent. Het is Spr. bekend
dat deze regeling is bewerkt in samenspreking
met de verschillende belanghebbenden en het
in 't algemeen hun bevredigt.
De heer v. d. Wal heeft het betreurd dat
niet meer geijverd wordt voor afschaffing van
nachtarbeid. De heer Praamsma zei dat de
wet al genoeg ingrijpt, maar zulk een wet
voor bakkers is Spr. niet bekend. De bakkers
knechts zijn, meent hij, geheel onbeschermd,
en men kan ze opleggen te werken zoolang
men wil. 't Is zelfs gebeurd dat een knecht
zich een paar malen heeft verwond, doordat
hij te weing slaap kreeg.
Met blijdschap zal Spr.
ning stemmen.
De Voorzitter wil niet breedvoerig de ver
schillende sprekers beantwoorden, maar merkt
op dat z.i. het standpunt der heeren Boersma
en Praamsma eenigszins verouderd is en doet
denken aan het bekende: laissez faire, laissez
aller. De vrijheid van arbeid is mooi, doch
leidt tot ongebondenheid, de arbeid gaat langs
een bepaald spoor. Het is wel mooi te zeggen
laat de bakkers vrij, doch Spr. meent dat dit
een verkeerd standpunt is. Door regelend op
te treden komt de rechte vrijheid en worden
vooral de ondergeschikten geholpen. Het is
wel eigenaardig, dat de bakkers-vereeniging,
die in principe voor afschaffing van nacht
arbeid is, door particuliere argumenten van
enkelen werd weerhouden het in te voeren.
In de practijk zou het moeielijkheden opleve
ren, doch toen de verordening hen aangekon-
digd werd, was er geen tegenkanting in het
algemeen. Wat de opmerking van den heer
Eerdmans betreft om den verkoop vóór een
zeker uur te verbieden, dit levert moeielijk-
heid, bij voorbeeld de schippers die hier langs
varen, zouden dan geen brood kunnen bekomen.
Wat ’t bevoorrechten betreft van hen die met
een of meer knechts werken, dit zal wel zóó
zijn, dat men de knechts heeft omdat men 't
werk niet alleen af kan. Daar zal meer te
doen zijn, een onbillijkheid ziet Spr. er niet
in, doch ’t bezwaar om in de morgenuren
het verkoopen en vervoeren van brood te
verbieden is niet denkbeeldig. Denk om een
voorbeeld te noemen maar aan de schipperij,
die moet ook hier inkoopen kunnen doen.
Om het vervoer van v e r s c h brood te ver
bieden heeft ook bezwaar, daar niet altoos uit
te maken is of het brood versch is of niet.
Niet door de bakkers laten bezorgen, maar
wel het afhalen in die uren toestaan, zou
voor de menschen in het centrum dan een
bevoorrechting zijn. De heer Oosterbaan wees
er op dat er in de zomermaanden niet veel
gasbesparing door wordt verkregen, en dit
mag waar zijn, zulks geldt toch ook maar
voor enkele maanden. Als ’s nachts niet
gewerkt mag worden, kan de gasdruk ’s nachts
verminderd worden en dat geeft wel besparing,
en dat is dan ook de aanleiding tot dit voorstel.
Daar de bakkers in ’t algemeen met de regeling
tevreden zijn, meent Spr. dat het aan te
bevelen is, daar zij er ook wel bij zullen varen.
De heer Praamsma wil niet in details
treden over de gevoerde discussies, maar toch
meent hij niet op een verouderd standpunt
te staan inzake de arbeidsregeling. Het hoofd
bezwaar bij hem is dat men nog meer ingrijpt
dan van hoogerhand wordt gedaan. Het is
bekend wat in de Kamer hierover is gesproken,
en Spr. ziet dat B. en W. wel den eersten
stap op dit hellend vlak willen doen maar
niet den tweeden voet er op wenschen te
zetten. Hij denkt dus evenmin als de heer
Boersma op een verouderd standpunt te staan,
hij meent met den tijd te willen meegaan en
wenscht niet tot de dompers gerekend te
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
hooging van den duurtetoeslag thans aan het
verzoek is voldaan, terwijl ook voor hem met
een loonregeling meer normale tijden behooren
te worden afgewacht. Hij staat thans trouwens
ook met den stadstimmerman gelijk.
Het voorstel inzake verhooging duurtetoeslag
wordt aangenomen met algemeene stemmen.
7. Adressen onderh, pachten staanplaatsen
o.d. kermis met advies B. en W.
P. de Bruin, wafelbakker, Harlingen, heeft
een adres gezonden om voor de kermissen in
1917, 1918 en 1919 standplaats voor een
poffertjeskraam h f 70 per jaar, A. Bakker
te Leeuwarden, om standplaats voor een
schouwburgtent h f 50 per jaar en van 2E. van
der Hoek te om standplaats voor
een slagmachine en schiettent a f 42.50
per jaar.
Daar bij de gehouden publieke inschrijving
het bod voor een beignetkraam niet gegund
werd, voor een schouwburg geen inschrijving
inkwam, terwijl een schiettent niet in de
gehouden aanbesteding was opgenomen en
dat bod dus door B. en W. niet geaccepteerd
kon worden, komt dit nu ter tafel.
B. en W. stellen nu voor, daar de Bruin
thans het oude staangeld biedt, het hem
onderhands toe te staan, en ook de twee
andere genoemde inschrijvingen onderhands
te gunnen.
Den heer Praamsma heeft dit voorstel
eenigszins gefrappeerd. Hij had verwacht dat
met het oog op de bange tijden zou zijn voor
gesteld de kermis in 1917 niet te doen door
gaan, en hij heeft nog de hoop dat B. en W.
hiermee zullen komen. Daar echter de staan
plaatsen aan de anderen zijn gegund, heeft
hij geen bezwaar het ook dezen toe te staan.
De Voorzitter. In de kwestie of de kermis
zou doorgaan is door den Raad reeds uitspraak
gedaan, en B. en W. hebben daarom ook de
verpachting gehouden, ook meenden zij met
deze verzoeken der adressanten te moeten
komen. Wat het doorgaan der kermis voor
dit jaar betreft, dit is in het College B. en W.
nog niet besproken, misschien komt er daar
over in de volgende vergadering nog een
voorstel.
Besloten met algemeene stemmen de staan
plaatsen te gunnen.
8. Voorstel Comm. Strafverord. afschaffing
nachtarbeid van bakkers.
Daar in meerdere gemeenten maatregelen
worden getroffen tot afschaffing van nacht
arbeid in bakkerijen, meent de Commissie dat
ook in deze gemeente zulks dient te worden
gedaan, ook met het oog op gasbesparing.
Voorgesteld wordt te verbieden tusschen
’s avonds 9 en ’s morgens 6 uur de gewone
werkzaamheden in de bakkerijen te verrichten,
Maandagsmorgens mogen ze een uur eerder
beginnen en Zaterdagsmorgens mogen ze
aanvangen te één ure. De verkoop of het
vervoer der bakkerswaren gedurende eenige
uren des voormiddags wordt niet verboden
wegens moeielijkheden, die zulks kan opleveren.
De heer Boersma heeft met volle aandacht
dit voorstel gelezen, de vraag rees bij hem
of hierbij overleg met de vaklieden is gepleegd,
en hij meent dat die menschen tegenwoordig
al zoo gedrukt worden, dat men hun het
beetje vrijheid dat ze nog hebben, wel mag
laten. Hij zou beter oordeelen dat het voorstel
ingetrokken werd.
De heer Praamsma wil in algemeenen zin
wel zeggen, dat dit voorstel hem beslist on
sympathiek is. Hij vindt geen reden om de
knellende bepalingen, die door de Rijkswetten
in het algemeen al aan de industrie worden
opgelegd, nog te vermeerderen. De vrijheid
acht hij al genoeg beperkt om nog verder te
gaan, en het ligt, meent hij, ook niet op den
weg van den Raad om nog meer te doen dan
de wetten des Rijks. Hij vindt, waar op veld
en akker wel vroeger mag worden aangevangen,
niet raadzaam de bakkers zulks te verbieden,
want het is niet alleen nachtarbeid, met deze
lange dagen wordt er een deel van den dag
mee ingesloten als vóór zes uur niet mag
worden begonnen. Wij hebben hier trouwens
geen broodfabrieken, het geldt hier het klein
particulier bedrijf. Als de bakkers bet in hun
belang oordeelden konden ze er toe overgaan
en het bij advertentie bekend maken, evenals
ze dit doen door op feestdagen niet te bakken,
dan legt de burgerij er zich bij neer. De Raad
behoort zich niet te mengen in particuliere
zaken.
De heer Eerdmans kan in het algemeen
met dit voorstel van B. en Wmeegaan, hij
De agenda voor de vergadering van den
Raad Donderdagavond had een tiental punten,
maar al waren er enkele bij, zooals no. 1,
onderzoek geloofsbrieven, en no. 4, benoeming
2 raadsleden in een commissie, die eenigszins
tijdroovend zijn, toch was daarin geen reden
dat de vergadering een uur voor den gewonen
tijd moest beginnen, ook niet met het oog
op lichtbesparing in deze lange zomeravonden
waar door den nieuwen tijd ook nog een uur
wordt uitgewonnen. Wij merkten evenwel
dat na de openbare zitting nog een geheime
zitting werd gehouden, n.l. de behandeling
van het kohier boofdel. omslag, en dat is in
dezen tijd met de O.W.ers een werk van betee-
kenis. Wij begrepen dan ook volkomen dat
men er een uur vroeger om werd bijeen
geroepen.
De openbare zitting ging nog al behoorlijk
glad van stapel.
Bij het voorstel van de afschaffing van den
nachtarbeid in bakkerijen werd nog al wat in
’t brood gekruimeld, er werd nog even aan
de kermis getornd en ook de regeling van
het gasverbruik kwam als toegift nog aan de
orde. Toch was klokslag 8 uur de openbare
zitting reeds gesloten.
Wij wenschen in een vlug tempo het behan
delde even aan te stippen, zonder naar wij
hopen aan de zaakrijkheid te kort te doen.
Alle 12 leden waren tegenwoordig.
De notulen werden zonder hoofdel. stem
ming goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
Resolutie Ged. Staten, goedkeurende kohier
hondenbelasting, en eenige raadsbesluiten o.a.
inzake geldleening en tijdelijke kasgeldleening.
De aanbeveling der Plaatselijke School
commissie ter vervulling der vacature Vis,
bestaande uit de heeren Ds. J. op ’t Holt,
der Ploeg en Ds. T. D. Prins.
Verzoek van den heer Sutherland Royaards
om wegens vertrek naar Amsterdam ontslag
als gymnastiekleeraar tegen 1 Sept a.s.
Adres van Vrouw v. d. Zee om als schoon
maakster van ’t politiebureau een tegemoet
koming voor degereedschappen en duurtetoeslag.
Beide adressen in handen van B. en W.
om advies.
Schrijven van Mevr. BoumaTimmer dat
zij bedankt als lid der Damescommissie voor
de handwerken, wegens vertrek naar elders.
Dan deed de Voorzitter nog mededeeling
dat de heer v. d. Wal aan het eind der ver
gadering nader wenscht terug te komen op
bet rapport der Commissie voor de Reiniging
inzake ammoniacfabricatie, doch op verzoek
van den heer Kramer, die zich als Voorzitter
dier afdeeling eerst beter op de hoogte wenscht
te stellen, wordt die behandeling tot dé volgende
vergadering verdaagd.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Onderzoek geloofsbrieven Y. G. Hooiring.
Dit onderzoek wordt opgedragen aan
heeren Keikes, Terhenne en Oosterbaan,
de vergadering een tijdje geschorst.
Daarna wordt gerapporteerd dat de stukken
in orde zijn en geconcludeerd den heer Hooiring
toe te laten.
Met algemeene stemmen aangenomen.
■BMm
KLEIN S THEE
t
Bolswardsche Courant
