Bolsward en Wonseradeel.
Theehandel Focke S. Klein,
Nieuws- en Advertentieblad
No. 55.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1917.
56ste Jaargang.
KOST THANS
Zondag 8 Juli.
VAN FRIESCHEN BODEM.
28 ct. p. ons, 35 ct. p. vierdeL
BINNENLAND.
Makkum
De vooruitzichten inzake de binnenlandsche
botervoorziening.
HARLINGEN.
Voor wederverkoopers
Te Bolsward bij Firma Lemstra.
W. v. d. Goot.
t
Bolswardsche Courant
VOOR
KLEIN S THEE
de te
groot mogelijk te doen
bij den raad in De
om zooveel mogelijk
de weiderij aan
verminderd en
veehouders zich
zoodanig te verminderen, dat zij de
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. vin dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
meenen wij goed te
meening de conclusie
er de onvermijdelijke
uitdrukt.
Ze is deze, dat het voor ieder, die er toe
jn de gelegenheid is, verstandig is, reeds
thans er toe over te gaan, voor den aanstaanden
winter boter in potten in te leggen en in
den kelder op te zetten.
De Zuivelcourant.
Tragisch geval.
Wolvega, 4 Juli. Hedenmorgen reeds
vroeg verspreidde zich door ons dorp het
gerucht, dat men in het naburige Oldeholtpa
in een' wijk twee jongemenschen, een jongeling
en een meisje, verdronken had gevonden. Men
had eerst een heeren- en een damesfiets aan
den berm gevonden. Men ging verder zoeken
en vond de lijken van de beide drenkelingen,
band in band.
De 18-jarige Trijntje P. alhier, bad, naar
beweerd werd tegen den zin barer ouders,
verkeering met den 21-jarigen boerenknecht
Hendrik de V. te Oldeholtpa. Deze, een
ouderlooze jongeling, was in militairen dienst.
Het paar had nu een levensmoede daad
gepleegd. In een briefje hadden zij als hun
wensch te kennen gegeven, dat ze in één
graf zouden worden begraven. Algemeen is
men hier onder den indruk van dit tragisch
geval. Hij en zij stonden beiden gunstig bekend.
Heerenveen. 6 Juli Een groot aantal
leden van de coöperaties «Excelsior” en «Voor
uit” hebben zich opgegeven, om coöperatief
vleesch, vet en verdere slagersartikelen te
betrekken.
Wonseradeel, 5 Juli. Met den turfaanvoer
is het hier niet schitterend. Vaak moeten
twee drie dorpen samen één scheepslading
turf deelen. Elk gezin kan er dan 45 a 80
stuks krijgen.
Te Witmarsum beproeft een commissie,
om naast de distributieturf ook coöperatief
nog turf te bezetten. In sommige gezinnen
is de brandstof zoo schaars, dat de huisvrouwen
de wasch vaak niet kunnen doen en geen eten
kunnen koken.
gegeven een met de hoeveelheid afgestaan
hooi overeenkomstig aantal stuks vee tegen
behoorlijken prijs, hetzij aan de intendance,
hetzij op andere manier, van de hand te
zetten. Verder volledige schadevergoeding te
geven van de moeite en kosten van omwerken
van den reeds op oud hooi geplaatsten nieuwen
oogst en eveneens aan hen, die wegens het
wachten op aflevering, hun nieuwen oogst
gedeeltelijk buitenshuis moeten bergen, wat
onder meer kwaliteitsverlies en meer werk in
den winter meebrengt.
Voor zoover ons bekend, is hierop van wege
den Minister nog geen antwoord gegeven.
De Zuivelcourant,
Wij hebben de vraag zoo eenvoudig mogelijk
beantwoord, zonder daarbij rekening te houden
met eventualiteiten, die wellicht van de zijde
der regeering te wachten zijn en die wel eens
tot gevolg konden hebben, dat het streven
om de productie zoo l
zijn, schade lijdt.
Hoewel ongevraagd,
doen, aan deze onze
vast te knoopen, die
consequentie van
Hepk. Fieuwsbl. v. Fr.
Scharnegoutum. De heer Kiezebrink en
echtgenoote, die hier passeerden, hadden het
ongeluk tegen een paal te rijden, waardoor
de auto teruggeslingerd werd tegen een boom.
De personen kwamen er tamelijk goed af,
maar de auto beliep schade. O. N.
Sneek, 6 Juli. De prachtige goudvisschen
uit de vijvers van ons park zijn zoo lang
zamerhand geheel verdwenen.
Honderden bij nog eens honderden dezer
schoone dieren vermaakten bij ’t bekende
bruggetje wat vaak jongen en ouden.
En thans? Men ziet geen enkele meer.
Roofvisch, snoek en baars dacht men, die
zouden hier wel de schuldigen zijn.
Alle vijvers werden afgevischt, maar wat
men hoopte te vinden, bleef absent.
Men ving een groote hoeveelheid platviscb,
38 karpers, die samen 283 pond wogen en
nog eenige palingen. De visch was voor 't
grootste deel mager, ’t Ligt voor de band,
dunkt ons, dat de goudvisch ’t rechte voedsel
is kwijt geraakt, om in ons park te blijven
kunnen tieren.
Sneek, 6 Juli. Men heeft den messensteker
uit ons Armhuis j.l. Dinsdagmorgen weer los
gelaten nadat hij een nacht met logies op de
veemarkt had kennis gemaakt.
Den man is nu huisarrest opgelegd, voor
Leeuwarden werd bij niet rijp geacht. Toch
is van ’t gebeurde procesverbaal opgemaakt,
waarom onze Reinder vrijzeker wegens mis
handeling eerlang wel terecht zal staan.
Sneek, 6 Juli, ’t Was een en al gisteren
avond belangstelling aan onze beide stem-
districten in de verkiezing van 5 Raadsleden.
Van de ruim 2000 stemgerechtigden
brachten 1577 personen bun stem uit.
Daarvan kwamen 1534 als geldig in
aanmerking.
De aftredende leden, de hh. A. Brouwer,
Chr. Hist, en R. 8. H. Visser, Kath. werden
herkozen, reap, met 790 en 800 st.
Kolenschaarschte.
Aangezien bet kolendistributiebureau te
’s-Gravenhage gedurende de maand Juli meer
in de behoeften van huisbrandkolen wil trachten
te voorzien, wordt de industrie op 3/8 deel
gerantsoeneerd van de hoeveelheid, die deze
de paar laatste maanden heeft ontvangen.
Het gevolg van dezen maatregel is, dat de
kolen voor de fabrieken in Twente in geringe
hoeveelheden aankomen, waarvan het gevolg
zal zijn, dat enkele bedrijven binnenkort
genoodzaakt zullen zijn hun werktijd verder
in te krimpen. N. v. d. D.
De Noordzee afgesloten.
’t Is opmerkelijk, dat men omtrent dit
voor ons land toch zoo hoog ernstig feit
zoo weinig leest in de groote pers. Zooveel
blijkt echter wel uit de berichten, dat Enge
land in zijn besluit nog geen wijziging ver
kiest te brengen, waarop hier gehoopt werd,
ja waarop men stellig meende te mogen ver
trouwen.
Nu de toestand zoo is, heeft de Neder-
landsche regeering aan Nederlandsche schepen
voorloopig verboden uit te varen.
De visschersvaartuigen schijnen daar buiten
te vallen. Die zullen wellicht nog veilig
water weten te vinden. In het geheel toch
zijn niet minder dan 31- stoomtreilers van
IJmuiden ter visscherij vertrokken.
Men klaagt erover, dat het varkens-
vleescb, dat thans te koop geboden wordt,
wijl het versche niet .is te verkrijgen, veel te
zout is. Dit uitmuntend voedsel wordt zeer
goed, als het eenige uren voor het te koken
in water heeft gestaan, dan is het zelfs
smakelijker dan het versche.
Te Beek en Donk kan men zich
blijkbaar niet neerleggen bij het standpunt
laat zitten wat (wie) zit. Daar zijn n.l. voor
lid van den gemeenteraad behalve de drie
aftredenden nog candidaat gesteld17
anderen.
Schaarschte van kippenvoer.
Uit Barneveld schrijft men:
Als 'een bewijs hoe schaarsch het kippenvoer
tegenwoordig is, kan dienen, dat men op som
mige hofsteden thans de kippen als spreeuwen
in de kerseboomen kan zien vliegen, om
zich aan deze vruchten te goed te doen.
Meer dan 40.000 leden.
Dat de A. N. W. B., ondanks de moeilijke
tijden, zich in een steeds blijvende sympathie
mag verheugen, blijkt wel hieruit, dat het
aantal leden thans de 40.000 is overschreden.
(De Kampioen).
Herstemming moet plaats hebben tusschen
1 Antir., 1 Chr. Hist., 2 8. D. A. P.ers en
2 Vrijzinnig-Democraten.
Eén: candidaat van de Vrijz.-Dem., R. de
Jong, viel, evenals de aftredende weth. 8.
Westra, candidaat der V. L.
En de pas geworden Christen-Socialist,
L. Bakker, die zijn mandaat als Raadslid ter
beschikking van de S. D. A. P. heeft gesteld
Hij verkreeg slechts 304 st., waardoor het
is te voorzien, dat zijn plaats in de Raadszaal
met Sept. a.s. door een ander zal worden
ingenomen.
Door den electrischen draad gedood.
Een zekere A. Keyaart, woonachtig te
Thorn (L.), kwam Woensdag in de nabijheid
van zijn woning in aanraking met den
electrischen draad, met het treurige gevolg,
dat hij op slag gedood werd.
Misdrijf?
De vroegere gemeente-secretaris van Hoog
kerk, voor wien nogal geijverd is om hem
bij de laatste vacature tot burgemeester te
benoemen, wordt sedert eenigen tijd vermist.
Thans heeft de burgemeester in de laatste
raadsvergadering, desgevraagd, verklaard, dat
uit een deskundig onderzoek gebleken is, dat
van opgenomen geldleeningen een bedrag van
f 11.500 niet is verantwoord in de gemeente
kas. Intusschen wordt het onderzoek voort
gezet. Alg. H.
Een onwillig blokwachter.
Toen gisteren een trein met militairen
Amsterdam binnenkwam, weigerde een blok
wachter op het rangeerterrein in Watergaafs-
meer het sein op veilig te zetten, zoodat de
trein geruimen tijd moest blijven staan. Toen
de dienstweigering ontdekt werd, namen de
chefs van den blokwachter de noodige maat
regelen. De man werd onmiddellijk geschorst.
Hbl.
In het bovenstaande hebben wij in bet
algemeen onze meening over hetgeen ons te
wachten staat, weergegeven.
Met den hooioogst ziet het er dit jaar niet
al te schitterend uit voor ons gewest. De
langdurige droogte in Mei is oorzaak geweest,
dat er slechts weinig groeide. Daarbij komt
dat in de meeste schuren de hooivakken ledig
waren tegen den tijd dat het vee gewoonlijk
in de weide komt en het daarbij heerschende
gebrek aan krachtvoeder was voor vele vee
houders een reden die hen noopte vroeger
dan wenschelijk was met den weidegang te
beginnen. Nu de landerijen er over’t algemeen
schraal voor stonden, is veel meer «weide”
aan bet vee afgestaan dan in andere jaren het
geval was, zoodat men algemeen boort klagen
over de slechte opbrengst. Al naar de hoogere
of lagere ligging der landerijen hoort men de
oogst verschillend taxeeren, doch wie men ook
hoort, iedereen krijgt te weinig. In sommige
deelen der provincie hoort men zelfs spreken
van slechts 1/3 van het gewone gewin.
Algemeen roemt men echter de kwaliteit
van bet binnengebaalde hooi; misschien kan
hierdoor nog iets goedgemaakt worden.
Het ziet er anders voor den komenden
winter niet al te best uitgebrek aan kracht-
voeder, te weinig hooi en... over het algemeen
te veel vee. Dit laatste is vooral een gevolg
van de hooge zuivelprijzen van de laatste
jarenhet melken was zeer voordeelig, de
hooiopbrengsten waren telkens ruim vol
doende, zoodat men zich de vrij hooge kracht-
voederprijzen wel getroostte.
Nu zal er dus een deel van den veestapel
moeten worden afgezet. Doch waarheen De
minister heeft al gezegd, dat uitvoer niet
mogelijk is. Wat dan? Slachten en inzouten
Wij meenen dat dit ook moeilijk zal gaan nu
men in de zouterijen druk bezig is met het
inzouten van varkensvleesch.
Het blad de Vee- en Vleeschhandel\>ekts.o^l
deze kwestie ook en oordeelt eveneens dat
men toch tot inkrimping van den veestapel
moet komen, hoe ongaarne menigeen dat ook
zal doen.
Het sluit zich aan
Veldbode gegeven n.l.
het overtollige vee van de hand te doen via
den slager. De fokkerij dient
in het algemeen moeten de
er op toeleggen hun stapel
over
blijvende runderen goed kunnen voederen.
Wij voor ons gelooven ook wel dat dit de
beste weg zal zijn, doch veronderstellen dat
slechts betrekkelijk weinig veehouders dien
zullen bewandelen. Velen houden voorloopig
nog hun «te veel” vast, op hoop van uitvoer;
anderen doen hetzelfde op hoop van een flinke
«tweede snee? die het te kort aan den eersten
oogst komt aanvullen. Allen zullen wij het
er wel mee eens zijn, dat het er niet roos
kleurig voorstaat, want bij dit alles komt nu
nog de opvordering van het oude hooi voor
het leger. De wijze waarop zulks is geschied
is niet naar den zin van het bestuur der
Friesche Mij. van Landbouw. Met dit bestuur
is n.l. vooraf geen overleg gepleegd, waarover
het zich telegrafisch heeft beklaagd bij den
Minister van Landbouw.
Ook heeft het gereclameerd bij den Minister
van Oorlog. Wat toch is het geval: de vee
houders hebben niet tijdig rekening kunnen
houden met hunne restanten oud hooi bij het
bepalen van de grootte van hun veestapel.
Daar kómt nog bij, dat de meeste boeren het
nieuw gewonnen hooi op de oude restanten
hebben geplaatst. En de groote kwestie is,
dat men zoo noodig de toch al kleine voor
raden oud hooi moet houden, voor den te
grooten veestapel, nu er geen gelegenheid
bestaat het overtollig vee af te zetten. Het
bestuur heeft daarom den Minister met aan
drang verzocht, indien eenigszins mogelijk,
naar middelen te zoeken om de thans in
Friesland aangevangen vordering van oud
hooi stop te zetten of in elk geval te beperken
tot die hoeveelheden, welke zonder groot
nadeel gejnist kunnen worden. Als dit niet
mogelijk is, dan vreest het bestuur, dat deze
vordering voor ons gewest een groote ramp
zal worden. Mocht inderdaad de hooivordering
niet kunnen worden opgegeven, dan vraagt
het bestuur, dat aan hen, die door deze vor
dering worden getroffen, gelegenheid worde
Van bevriende zijde werd ons de vraag
gesteld, wat onze meening is inzake de voor
uitzichten der binnenlandsche botervoorziening
in den aanstaanden winter.
Aannemende, dat ook meerderen zich voor
deze zaak interesseeren, meenen wij goed te
doen, ons antwoord in het openbaar te geven.
Gezien den zeer slechten hooi oogst en het
vrijwel volslagen gebrek aan krachtvoeder,
kan het o.i. niet uitblijven, dat in den aan
staanden winter tot een belangrijke verminde
ring van den veestapel zal moeten worden
overgegaan.
Of dit van de zijde der boeren vrijwillig
zal geschieden, of wel, dat de Regeering door
bepaalde maatregelen er op directe of indirecte
wijze toe zal noodzaken, is eene kwestie, die
voorloopig onbesproken kan blijven.
Het feit zelf staat voor ons vrijwel vast.
Zelfs het gunstige geval, dat vóór den winter
eén einde aan den oorlog zou worden gemaakt
iets, waarop thans geen enkel teeken wijst
zal, naar wij meenen, geen noemenswaar-
dige verandering in den toestand brengen.
Geheel in overeenstemming hiermede is.
dat de melkopbrengst zeer klein zal zijn.
Men diene, om dit te begrijpen, in het
oog te houden, dat de melkproductie niet
beantwoorden zal aan het aantal stuks vee,
maar aan de beschikbare hoeveelheid veevoeder.
Dit in aanmerking nemende, mag het,
theoretisch gesproken, zelfs in het belang
der veehouders zelve worden genoemd, dat zij
hun veestapel verminderen. Er is toch geen
enkel dadelijk voordeel aan verbonden, om
het leven van dieren te rekken, die niet
productief kunnen worden gemaakt.
Dat de kaas- en boterproductie aan
verwachten kleiqe melkopbrengst zal beant
woorden, spreekt van zelf.
Intusschen is niet aan te nemen, dat het
verbruik van consumptiemelk in belangrijke
mate zal verminderen. De hoeveelheid melk,
die per hoofd in ons land gemiddeld wordt
gebruikt, is daarvoor reeds te klein. Daar
komt nog bij, dat van verschillende zijden
aanhoudende pressie op de regeering zal worden
uitgeoefend, om het melkverbruik zoo groot
mogelijk te doen zijn.
Deze verschillende oorzaken moeten wel
tot gevolg hebben, dat de productie van
zuivelproducten naar alle waarschijnlijkheid
zeer gering zal worden.
Hoewel te verwachten is, dat de uitvoer
in belangrijke mate zal moeten worden inge
krompen, en zelfs misschien tijdelijk geheel
worden stopgezet, kan het moeilijk uitblijven,
dat de hoeveelheid, welke voor de binnen
landsche voorziening beschikbaar zal blijven,
beneden het middelmatige zal zijn.
