ïïïenws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
b
ij
No. 76
Verscnijnt Donderdags en Zondags.
1917
56ste Jaargang.
Donderdag 20 September.
DE TROONREDE.
VOOR
B.
1
i
Jlflj
Heerenveen, 17 Sept. Aan de N.V. ^De
Phoenix”, stoomslijperij en nikkelfabriek,alhier,
wordt een reorganisatie voorbereid. Er was
sprake van ontslag van vele werklieden,
maar tot heden is daartoe nog niet besloten.
Alleen de directeur en de boekhouder zijn
geschorst.
BINNENLAND.
de Vries in het gras bij de Diepe Dolte.
aan
den
prijs per liter kon ons nog
I
een
een
een
de
en
paartje in ondertrouw
de bruidegom 79, bet
I
50 Cts. Vervolgens
naar plaatsruimte.
dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
van de distributie is benoemd
wethouder A. De benoemde had
maar verwaasloosde
’s Gravenhage, 18 September. De minister
van Binnenlandsche Zaken heeft hedenmiddag
namens de Koningin de zitting der Staten-
Generaal geopend met de volgende troonrede
Bepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Workum, 18 Sept. De kleine Aant van
M. V. alhier speelde gistermiddag met een
buurmeisje voor de woning van 1
dag ’t oogenblik verbeiden,
den man kunnen worden
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels
10 Cts. per regel. Overigens
Bet bureau van
Steen wijk, 15 Sept. Terwijl gisteren de
heer R. G., kruidenier alhier, een flesch
bessensap aan een zijner klanten zou afleveren,
sprong de flesch. Verschillende glasscherven
drongen diep in zijn linkerhand en verwondden
deze ernstig. De ontboden dokter moest de
wonden op vijf plaatsen hechten.
Stavoren, 17 Sept. Aan het strand alhier
is een z.g. zwijnvisch aangespoeld, ook wel
jager genaamd. Het dier heeft een lengte
van 3.60 M. Het spek wordt benut om er
traan van te maken.
Snoek, 17 Sept. Door den Sneeker Bestuur-
dersbond is een adres aan den Raad gericht,
waarin verzocht wordt 't D. B. een crediet
te verleenen voor een toeslag op de prijzen
der brandstoffen voor de lagere klassen der
bevolking, daar deze onmogelijk in staat zijn
voldoenden voorraad voor dea.s. wintermaanden
op te slaan.
Bolswardsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
I
De Koningin heeft ons opgedragen in
baren naam de gewone zitting der
Staten-Generaal te openen.
In den korten tijd sedert Hare Majesteit
persoonlijk in uw midden was is geen
belangrijke wijziging gekomen in den
binnen- en buitenlandschen toestand.
De vooruitzichten voor den komenden
winter zijn weinig bevredigend. De
pogingen, van verschillende zijde onder
nomen om aan de verschrikkelijke
worsteling der volken een einde te maken,
door ons volk met warme belangstelling
begroet, hebben bet beoogde doel nog
niet bereikt. Wij zijn nog steeds verplicht
te midden van elkaar fel bestokende
vijanden ons gereed te houden tot afweer
van mogelijke inbreuk op onze neutraliteit.
De voorziening van ons volk met
levensbehoeften en grondstoffen voor
onze nijverheid wordt voortdurend moei-
lijker. Maatregelen, om in den meest
dringenden nood te voorzien, zullen u
weldra worden voorgesteld.
In afwachting van het rapport der
Staatscommissie in zake de salarieering
van de Rijksambtenaren zal een nieuwe
regeling der duurtetoeslagen aan uwe
goedkeuring worden onderworpen.
Het verkeer met de koloniën is in
toenemende mate belemmerd. Voor den
afvoer der voortbrengselen van den
Indischen bodem ontbreekt de noodige
scheepsruimte en aan voer van hetgeen
van elders moet worden ingevoerd kan
niet in voldoende mate plaats vinden.
Meer dan ooit is samenwerking van allen,
zonder onderscheid van klasse of stand,
onmisbaar om ons te midden van den
stijgenden nood der wereld staande te
houden.
De regeering vertrouwt, mijne heeren,
met uwe voorlichting en medewerking
de onvermijdelijke moeilijk heden te kunnen
overwinnen.
In naam van de Koningin en daartoe
door Haar gemachtigd, verklaren wij de
gewone zitting der Staten-Generaal te
zijn geopend.
van te licht brood, werden bij den veldwachter
de ruiten ingegooid 1
Tot hoofd
een zoon van
vóór dien een eigen zaak,
die zoo lang door café bezoek e.d., tot hij
failliet werd verklaard.
Tot gemeentebode is aangesteld iemand, die
zes maanden gevangenisstraf heeft ondergaan
voor brandstichting en twee maanden voor
diefstal.
En zoo rolt het leven rustig daarheen in
die gemeente 1 Arnh. Ct.
Onder de mindergegoeden in de Wouden
worden tegenwoordig velerlei klaagtonen ge
boord over de distristributie-regeling van
koffie en thee. Deze dranken kan men slechts
met moeite machtig worden, terwijl de met
meer aardsche goederen gezegenden voor voor
raden hebben gezorgd. En hoewel dit is een
gewoon verschijnsel, voldoen we gaarne aan
het verzoek der in dit opzicht misdeelden om
hunne klachten openbaar te maken. Of dit
zal helpen? Laten we niet uit het oog ver
liezen, dat op deze wereld, waar het goud zulk
een groote rol speelt, de financieel krachtigsten
altijd een niet onbelangrijken voorsprong hebben
en de distributie-regeling hare kinderschoenen
nog niet ontwassen is. Met de wil worden in
dit opzicht fouten gemaakt. Hier niet meer
dan overal elders. Men beeft te kampen met
het egoïsme van den mensch. Vandaar, dat
het publiek zoo weinig medewerking verleent.
Een arbeider verzekerde ons er niets op
tegen te hebben als er ontbering moest worden
geleden »maar dan allen.” Anders zet het
kwaad bloed. Welnu, zoo moet het ook zijn.
Eu deze toestand kan Worden verkregen als
de meer gegoeden geen misbruik maken van
hunne bevoorrechte fiuancieele positie en het
nalaten voorraden op te slaan. Mogen meer
deren hiervan doordrongen worden.
Advbl. v. Kalium.
Een gevaarlijk heerschap.
Een bewoner van het Damrak te Amsterdam
die gisteravond te ongeveer negen uur zijn
hond had uitgelaten, bemerkte bij zijn thuis
komst, dat er zich een man in zijn woning
bevond. Toen hij naar het bureau wilde gaan
om assistentie te halen, wist de insluiper,
nadat hij de vrouw des huizes met een mes
bad bedreigd, te ontsnappen.
De bewoonster bad juist met baar man
eenige geldzaken behandeld en was toen naar
de keuken gegaan. In den tijd dat baar man
den hond uitliet en zij zelf de kamer uit
was, is de insluiper boven gekomen. De straat
deur was niet dicht, maar voor een oningewijde
was dit niet te zien.
Toen de vrouw in de eetkamer terugkwam,
stond een man tegen den deurpost geleund.
Op de vraag van de doodelijk verschrikte
bewoonster wat hij hier moest doen, antwoordde
deze, dat hij ffeen vrouw zocht”.
Terwijl de vrouw des huizes zeide politie te
zullen halen, antwoordde de inbreker kalm:
»Ga je gang,” maar haalde plotseling een
groot mes uit zijn broekzak.
Doordat de vrouw verschrikt op zij week,
rende de inbreker de trap af, waar hij juist
den heer des huizes ontmoette, die hem vast
greep. Doch, meenende dat zijn vrouw gestoken
was, liet hij los en kon de inbreker ontsnappen.
Gestolen was er niets, hoewel aangeteekende
brieven op den schoorsteenmantel stonden.
Het merkwaardige van dit geval is de samen
loop van omstandigheden, die het vermoeden
wettigen, dat de inbreker met de huiselijke
omstandigheden op de hoogte was.
Alg. B.
De Kolenvoorziening
De Haagsche redacteur van Bet Volk
heeft zich tot bet Duitsche gezantschap gewend
met het verzoek om hem het standpunt der
Duitsche regeering in zake de levering van
kolen aan ons land mede te deelen. Men
verklaarde hem het volgen'de:
»De Duitsche regeering had de Nederland-
sche regeering in de tweede helft van Juli
voorgesteld, tot een algemeene economische
schikking te geraken, die zoowel de vraag
stukken van den wederzijdscben in-en uitvoer
der belangrijkste artikelen als de daarbij bèhoo-
rende financieele regeling zou omvatten.
In den loop der onderhandelingen bleek
het noodzakelijk, eerst de kolen- en krediet-
vraagstukken te behandelen, daar het derde
deel van de te treffen schikking de levens-
middelenovereenkomst practisch eerst kon
worden beslist, nadat over bet krediet, in het
bijzonder de grootte ervan, overeenstemming
zou zijn verkregen.
Wat de kolenlevering betreft, heeft Duitsch-
land verklaard, dat het voor zich belang heeft
bij een zoo groot mogelijken uitvoer, hetgeen
in verband met den stand zijner valuta ook
gemakkelijk is te begrijpen. Daartegenover
moest Duitschland echter rekening houden
met de hooge eischen, die aan zijn kolenvoort-
brenging worden gesteld, in de eerste plaats
met betrekking tot het binnenlandsch verbruik,
dat gevoerd heeft tot een uiterst strenge rant-
soeneering van den huisbrand voor alle klassen
der bevolking, voorts tot de behoeften zijner
bondgenooten en ten slotte van die der neu
trale staten.
Bij het in acht nemen van al deze gezichts
punten kwam Duitschland tot de conclusie,
dat het met den besten wil in niet meer kon
toestemmen dan in een maandelijkschen uitvoer
van 200.000 ton Duitsche en 5Ö.000 ton
Belgische kolen. Duitschland was bereid, zich
tot 31 Maart 1918 te verbinden, deze hoeveel
heden te leveren.
Met betrekking tot den prijs der kolen ging
Duitschland uit van het beginsel, dat, wanneer
het een artikel verschaft dat voor het land
zelf zoo buitengewoon waardevol is als de
kolen, een stabiliseering zijner valuta in
Nederland moet worden verkregen. Duitsch
land heeft daarom (evenals tegenover andere
landen, in het bijzonder tegenover Zwitserland)
er aanspraak op gemaakt, dat voor de kolen
een bepaald bedrag aan guldens ter beschikking
wordt gesteld, dat gedeeltelijk door betaling
in baar geld, gedeeltelijk door een krediet moet
worden gedekt. Een Duitsch banken-consortium
zou dan het krediet opuemen. De voorwaarden,
die Duitschland had gesteld voor de grootte
en de verdeeling van het valuta-bedrag in
koopprijs en krediet, waren in ieder geval
volgens Duitsche opvatting niet slechts be
hoorlijk, maar in verhouding tot datgene,
waarin andere neutrale staten hadden toe
gestemd, ook zeer gunstig.
Toen hebben de onderhandelingen zoolang
geduurd, dat de Duitsche bevoegde auto
riteiten in den ouden kolenprijs, die gedurende
de gevoerde onderhandelingen betaald was
geworden, niet méér wilden berusten. Duitsch
land heeft daarom «van 15 September af den
prijs per ton kolen belangrijk verhoogd en
wel tot een meervoud van den prijs, die tot
dusverre had gegolden. Aangenomen mag
worden, dat de nieuwe prijs ongeveergelijk komt
met de som, die Duitschland aanvankelijk per
ton kolen had geëischt als gezamenlijke valuta
(d.i. betaling in baar geld en krediet te zamen).
Verder mag worden verwacht, dat als een
overeenkomst over een algemeene economische
schikking tusschen Duitschland en Nederland
wordt verkregen, Duitschland met een behoor
lijke verdeeling van den prijs in betaling in
baar geld en krediet zal medegaan”.
Eikels en duurte.
De eikeloogst is weer in vollen gang.
Alles wat beenen heeft, klein en groot, van
beiderlei kunne, trekt er van ’s morgens vroeg
tot ’s avonds laat op uit, soms bij ’t nog
donker zijn of ’t donker worden geholpen
door brandende lantaarns, om maar zooveel
mogelijk van dit thans zoo ongehoord dure
goedje te verzamelen.
De prijs is op heden 17 cent per K.G.
Er zijn gezinnen, die met ’t eikelzoeken
f 25 en meer per dag verdienen. Vader klimt
in den boom, slaat en schudt de vruchten
naar beneden en moeder en de kinderen zoeken
ze op om ze in manden en zakken te ver
zamelen.
Zoo’n extraatje komt de menschen goed te
pas; want midden in’t veen-en aardappelland,
omgeven door een groententeelt in’t groot, is
alles duur, ongekend duur. Turf 2i/2 maal, f
aardappelen 3 maal en groenten 4, 5 en 6 maal
zoo duur als in gewone tijden. Alle ver-
koopers maken reuzenwinsten ten koste van
de afnemers. N. v. d. D.
Jong van hart.
Te Zutphen is een
opgenomen, waarvan
bruidje 74 lentes telt.
Gemeentelijk warm water verkrijgbaar.
Uit Culemborg wordt gemeld, dat aldaar
bij wijze van proef door middel van een ge
meentelijke water- of sproeiwagen warm water
verstrekt zal worden.
Eenigen tijd later komt het kleine meisje
bij de moeder van Aant met de mededeeling
dat hij in het water lag. De vader hoorde
dat, spoedde zich haastig naar de plaats en
sprong in het water om zijn zoontje te redden.
Gelukkig hij dreef nog; hem uit het water
te halen was het werk van een oogenblik.
Eerst meende men dat de levensgeesten geweken
waren, toch na langen tijd met het ventje
bezig geweest te zijn, mocht het gelukken
deze weder op te wekken. Hoewel de toestand
nog eenige zorg baart, hoopt de geneesheer
hem in het leven te houden, de Banier.
Sneek, 18 Sept. Ten overstaan van notaris
P. A. Bruinsma te Bolsward werd heden bij
Hanenburg in /t Rood Hert” finaal geveild
de sate en landen aan en nabij den grintweg
naar Heeg, onmiddellijk bij Oudega (W.)
groot 789/k) pondemaat. Bij cumulatie gekocht
door den veehouder Johannes Ozinga te Bols
ward voor f 70772,35.
Sneek, 18 Sept. Naar ons wordt meege-
deéld, door hen die ’t kunnen weten, bevindt
zich in de gezamenlijke opslagplaatsen van
petroleummaatschappijen De Automaat
Purol alhier nog plus minos 75000 liters
olie, die eiken
waarop ze
gebracht.
Omtrent
niets worden meegedeeld.
Sneek, 18 Sept. Van af Maandag j.l.
kunnen zieken en zwakken hier op een bon
melk bekomen tegen 11 ct. den liter ofP/j
ct. minder dan de gewone prijs, die er tegen
woordig hier voor wordt betaald.
De geneesheer moet natuurlijk de ver
klaring teekenen, dat de betrokkene zooveel
liter van den versterkenden drank per dag
moet gebruiken.
’t Was te denken, dat velen deze gelegen
heid zich ten nutte zouden maken. Maar
dat *t aantal zieken en zwakken nu zoo groot
blijkt te zijn, dat de meeste melkboeren zich
niet bij machte gevoelen hun klanten naar
den eisch te bedienen, overtreft wel wat onze
verwachting.
Te Franeker wordt door de politie
scherp toezicht uitgeoefend op het vervoer
van aardappelen. Een vrij groot aantal pro
cessenverbaal is opgemaakt tegen personen
aldaar en in den omtrek woonachtig, wegens
het vervoer van verboden soorten aardappelen.
Bij het geneeskundig onderzoek van
het personeel en de leerlingen der openbare
scholen' te Franeker is gebleken, dat onder
de laatste drie kinderen waren, die hoewel
oogenscbijnlijk gezond, besmet waren met
diphterie-bacillen.
Een benoeming.
Men zou zoo zeggen, dat de burgemeesters
tegenwoordig de handen vol genoeg hebben
met alle buitengewone maatregelen. De burge
meester van Maastricht is er ondertusschen
nog regeerings-commissaris voor rijksgraan-
verzameling bij geworden, tegen een slordige
f 6000 perjaar. Het burgemeesterstractement
hierbij opgeteld, dan kan iemand in dezen
duren tijd nog een duitje overleggen.
„Landelijke eenvoud" in Limburg.
In een gemeente van bet Land van Kessel
zijn twee wethouders, wier levenswandel vrij
veel te wenschen over laat. Namen doen hier
minder ter zake; noemen wij ze gemakkelijk-
beidshalve A. en B.
Wethouder A. heeft in vijf jaren tijde tien
processen gehadzes wegens dronkenschap,
een wegens vernieling van glasruiten,
wegens weerspannigheid tegen de politie,
wegens mishandeling van de politie,
wegens bedreiging van de politie. Voor mis
handeling van de politie onderging hij veertien
dagen gevangenisstraf.
Tegen wethouder B. werd een viertal ver
balen opgemaakt van te licht brood (de man
is winkelier ook), beleediging van de politie
en huisvredebreuk. Hij verkocht wekelijks (in
dezen tijd) een groot aantal brooden aan een
ingezetene, die het brood als veevoer gebruikte.
Die zaak is in den doofpot gestopt. De
gemeenteveldwachter had er echter wel werk
van gemaakt en de eerstvolgende raads
vergadering stelde wethouder B. voor, het
salaris van dien veldwachter met vijftig gulden
te verminderen
In den nacht, volgende op den dag, dat
bakker C, deze wethouder was bekeurd wegena verkoop
