Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Zondag 14 October.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
1917
No. 83.
VerscHijnt Donderdags en Zondags.
56ste Jaargang.
KOST THANS
Oer ditten en datten.
I
VOOR
Afzonderlijke
BINNENLAND.
kelijk
De
1, 2
30 ct. p. ons, 37 '/2 ct. p. vierdel
dat
om
een
Petroleum.
Oct. wordt op de petroleum
liter petroleum beschikbaar
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
meer gaf. Daarna werd
blikken doosje, waarin
den dag der afkondiging van
Voor wederverkoopers
Te Bolsward bij Firma Lemstra.
Makkum W. v. d. Goot.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch. aangesloten onder No. 4.
Joure. Allerlei geruchten
de ronde. Hier was
Sommige verhalen bleken bij onderzoek niet
waar of zeer overdreven te zijn, doch zooveel
is wel zeker, dat
in den omtrek,
hoorde.
een bijzonder systeem. Ieder die namelijk een
plak of een reep chocolade wil koopen, moet
den winkelier een bonnetje ter hand stellen,
afgegeven door een belastingambtenaar.
Wenscht de winkelier later zijn chocoladevoor-
raad aan te vullen, dan verleent de ambte
naar hem een vergunning tot inslag van een
gelijke hoeveelheid als waarvoor hij bonnetjes
kan overleggen. Gevulde chocolade is van deze
regeling uitgezonderd. Alg. H.
Misdaad door deserteurs.
Gisteravond werd de weduwe Joosten, café-
houdster te Mierlo, in hare woning door
twee Duitsche deserteurs aangerand. Een
vierjarig kind, dat begon te schreeuwen,
werd door de onverlaten gewurgd. Een
voorbijkomend fietser, die onraad bemerkte,
waarschuwde politie en militairen te Geldrop,
aan wie het gelukte de daders, die zich achter
het huis verscholen hadden, te arresteeren.
De Duitschers bekenden tevens schuldig te
zijn aan de inbraak met geweldpleging bij
dr. Van der Meyle te Heeze.
we nog de volgende
Aardbeien.
Een tuinder te Heemskerk heeft dezer
dagen aan de Beverwijksche markt nog een
mandje aardbeien gebracht.
Vermoedelijk zullen deze wel de laatste
van den konden grond zijn dit jaar.
In De Tel. lezen
bijzonderheden
„Gistermiddag drongen te Mierlo twee Duit
sche deserteurs de woning van de weduwe
Joosten binnen, die met haar kinderen thuis
was. De woestelingen grepen de vrouw geweld
dadig aan en bonden haar aan een stoel vast,
waarna ze haar mishandelden. Toen een drie
jarig kind begon te huilen, vreesden de wreed
aards, dat de buren opmerkzaam zouden worden
gemaakt op hun aanwezigheid, waarom ze
het kind worgden. Ze maakten zich daarna
meester van f 50 en gingen er vandoor.
„Inmiddels hadden de bewoners van een
aangrenzende woning gerucht gehoord. Ze
probeerden de woning binnen te gaan, maar
de indringers hadden alle deuren zoo goed
gesloten, dat ze er niet spoedig in slaagden.
Toen ze eindelijk in de kamer kwamen, vonden
ze de vrouw met het lijk van het gewurgde
kind voor zich op tafel, zoodat de misdaad
waarschijnlijk voor haar oogen is gepleegd.
De arme vrouw scheen als krankzinnig door
de doorgestane ellende. Haar toestand is
thans zeer zorgelijk.
„Enkele boeren, die gewaarschuwd waren,
zetten de misdadigers na, waarna ook militaire,
wielrijders van de misdaad werden verwittigd
en de daders achtervolgden. Eerst bij Stratum,
op 2 uur afstand van Mierlo slaagden zij er
in de oninenschen te arresteeren, die gevan-
naar Helmond werden vervoerd.”
Uitvoerverbod van papier.
Bij Kon. besluit is de uitvoer van papier
in alle soorten, hetzij als zoodanig, hetzij in
den vorm van ongebruikte kantoorboeken of
schrijfboeken, enveloppen, formulieren ofandere
dergelijke papierwaren al of niet gedeeltelijk
bedrukt, met uitzondering van drukwerk,
boeken, muziekdruk,(gravuren, prenten, platen,
speelkaarten en andere papierwaren, die geen
handelswaarde als papier als zoodanig bezitten,
verboden van
dit besluit.
Lemsterland Dat nieuwe afwaterings
kanaal langs Spannenburg zal ons af en toe
leelijke poetsen bakken. Is de wind eenigen
tijd zuidelijk en vry stevig, dan jaagt het
water hier veel erger dan vroeger weg, en is
de richting noordelijk, dan stroomt door het
nieuwe breedekanaal zoo’n watermassa hierheen,
onze polderdijken houden en keeren hebben
’t buiten de polders te weren. Dat is
schaduwzijde van ’t kanaal.
Jouster Ct.
van dieverij doen
dit, daar dat weggenomen.
miene mar dat de prizen fiersto heech binne
en de slachters hawwe net oars as protteljende
en üutofreden klanten, hwet noch oauboaset
as hja sokke lege fleiskprizen in ’e krante
sjugge, mar der faken by forjitte, dat sok
fleisk is fen sjofele forwoegschen ramplesanten
mei in britsen poat ef in stikken krils effen
in bistke dat de dea foun yn in aid sleat
dêr wirdt net oan tocht, der wirdt allinne sjoen
nei de lege prizen en men mient dat er alle
fleisk wol for levere wirde kin, en sadwaende
hat de slachter folie krimmenaesjes to hearten,
dy ’t him de aerdicheid wol ris binimme en
him in tsjinsin jowe yn eigen bidriuw. Hwent
nei ’t er seit, slachtet er mei skea, mar dat
fait grif in bytsje ta. Frisia.
Van 1531
bon no.
gesteld.
De Holl. Mij. van Landbouw heeft er de
toewijzingscommissie op gewezen, dat deze
hoeveelheid voor de landbouwers veel te
gering is. De landbouwers moeten minstens
2 liter per dag gebruiken, vooral met het
oog op het afkalven der dieren, enz., dat
meest bij nacht plaats vindt. De toewijzings-
commissie antwoordde evenwel, dat wegens
de geringe hoeveelheid petroleum voor de
landbouwers niet meer petroleum beschikbaar
gesteld kan worden. Er zal échter met de
kaarsendistributie op gerekend worden.
Turfprijzen.
De Minister van Landbouw maakt met
intrekking van een vroegere beschikking, ’n
nieuwe prijslijst voor turf bekend. De daarin
vermelde prijzen zijn met ingang van heden
vastgesteld.
Hierbij wordt uitdrukkelijk bepaald, dat
het verschil tusschen de wijk- en kanaal-
gelden, welke in 1914 geheven werden en
welke thans berekend worden, van deze
maximumprijzen moet worden afgetrokken en
dus ten laste komt van den vervener.
De prijzen omvatten 225 soorten. Zoek
nu maar eens uit, wat je in de handen wordt
liggende gemeenten sedert eenigen tijd met gestopt.
Meer vet.
De Minister van Landbouw maakt bekend
dat voortaan 350 gram vet per hoofd en
per maand wordt verstrekt.
Daarentegen is het rantsoen zeep verlaagd
tot 400 gram.
De lage gedeelten in het midden der
provincie staan vrijwel onder water.
Een groote teleurstelling voor de boeren,
die in allerijl hun vee moeten stallen.
De omstreken van Heerenveen worden
bezocht door een persoon, die zich uitgeeft
als regeerings-controleur voor de hooivoor-
ziening, belast met de vordering van hooi
voor het leger. De looze snaak liet alras
blijken dat bij voor goede daden zeer gevoelig
is en de boer, die in dezen benarden tijd
gaarne zijn hooi houdt, komt er dan met een
dikke fooi van f 50 of zoo iets af.
20 uren gaslicht voor 13 cent.
De Jouster Courant schrijft:
Wij hadden er over gelezen in de Noord-
icijker Crt. en namen de proef. Nadat het
gaatjesglas door een gewoon dicht glas was
vervangen, werd het gaslicht ontstoken en
vervolgens de kraan bijna halfdicht gedraaid
tot ’t gas in het glas flink snorkte en geen
licht hoegenaamd
een dekseltje van een
te voren met een els een 30 tal gaatjes ge
boord waren, boven op het glas gelegd en
vervolgens de kraan zoo gesteld, dat ’t meest
rustige en helderste licht scheen.
Dit was nu natuurlijk niet ’t volle heldere
licht, doch om te lezen, te schrijven, te hand
werken etc. zeer voldoende. Gecontroleerd,
bleek op deze wijze per uur 52 liter gas
verbruikt te worden, zoodat met dat dekseltje
op het glas één M3 gas bijna 2D branduren
geeft terwijl zonder dop deze hoeveelheid
binnen 10 uren verbrand is.
Voor ieder, die met zijn rantsoen rond wil
komen of graag daar beneden blijft en toch
ook we) eens twee of drie lichten wil of moet
branden, ten zeerste aan te bevelen. Wie bang-
licbt heeft, kan veel profijt hebben van een
z.g. liliputbrander. Wij zagen zoo’n licht;
bet was zeer voldoende en o zoo zuinigEén
M3 gas gaf ruim 33 branduren.
Goedkoope petroleum.
Met het oog op het feit, dat door de
arbeidersgezinnen, die van gas zijn verstoken
en aangewezen zijn op petroleumverlichting,
den vastgestelden prijs van 44,cent per liter
niet kan worden betaald,, is door de Rotter-
damscbe Raadsleden aan dit college voorgesteld,
de maximumprijs vast te stellen op 14 cent
per liter. De gemeente zal dan, gebruik
makende van de haar bij de distributiewet
toegekende bevoegdheid, het prijsverschil voor
haar rekening moeten nemen.
De jas van den Raadsheer.
vermoedelijke dader van den diefstal
van een jas uit het gebouw van den Hoogen
Raad is thans aan de politie overgeleverd
nadat hij zich weer in genoemd gebouw b^d
vervoegd. Hij liep ongevraagd naar binnen en
toen men hem vroeg wat hij kwam doen, zeide
hij, een der heeren te willen spreken. Een
bode beduidde hem dat er op dit oogenblik
geen heeren in het gebouw aanwezig waren
en sloot hem vervolgens in een kamer op,
waarna hij den concierge riep, die in den
bewusten persoon den verdachte herkende.
Daarna werd de politie gewaarschuwd en de
man ingerekend. Alg. H.
Niet populair.
Een officier, -die yerre van populair was,
kwam op een avond laat in het kamp en viel,
door de duisternis misleid, in een vrij diepe
sloot. Met veel moeite werd hij gered door
een van zijn ondergeschikten.
De officier was zeer dankbaar en vioeg
waarmee hij zijn redder een pleizier kon doen.
„Het meeste, antwoordde de soldaat, door
er niets van te vertellen.”
„Maar waarom?” vroeg de officier verbaasd.
„Nou,” luidde ’t antwoord, „als de lui ’t
hooren, dat ik u er uitgebaald heb, zouden
ze mij er wel eens in kunnen smijten”.
Zutph. Ct.
er dingen gebeuren hier en
waarvan men vroeger nooit
Alles was veilig, ’t linnen op de
bleek, allerlei voorraden buiten en ook b.v.
bij den boer het spek in ’t hok.
Dat is nu helaas niet meer zoo. Door
inslaan van een ruit heeft men b.v. bij vee
houder H. aan de Scheen een braadpan met
spek leeggehaald, ’t Vet droop langs den muur.
De opening was blijkbaar te klein om er de
pan met inhoud door te halen en teen is ze
stuk voor stuk van haar inhoud ontdaan.
En bij veehouder W. te Haskerhorne werd
ook uit het z.g. vuurhok een stuk
droogspek ontvreemd.
Zeker, het zijn moeilijke tijden, maar dit
is toch niet de goede manier van vet- en
spekdistributie. Jouster Ct.
Ferteerbaarheid van brood.
Het bestuur van de Vereeniging van Neder-
landsche Maag-Darmartsen verzoekt het vol
gende te melden:
De bewering, dat het thans in gebruik
zijnde z.g.n. wittebrood „moeilijk te verteren”
zou zijn „voor een zwakke maag,” heeft een
punt van bespreking uitgemaakt in de ver
gadering der Vereeniging van Nederlandsche
Maag-Darmartsen, 30 Sept. 1.1. te Arnhem
gehouden. Bij deze bespreking bleek, dat geen
der aanwezige specialisten in zijn praktijk
den indruk heeft gekregen, dat het thans in
gebruik zijnde brood bij maaglijders schade
lijker werkt dan het in gewone lijden gebruikte
wittebrood.
Actie voor Zondagsrust.
De Arnhemscbe Banketbakkers-bedienden-
vereeniging te Arnhem heeft een circulaire
rondgezonden betreffende haar actie voor
Zondagsrust. Daarin wordt er op gewezen, dat
in schier alle takken van nijverheid, na een
zesdaagschen arbeid één dag rust genoten
wordt; alleen bij den banketbakker is daarvan
geen sprake. Gevraagd wordt’ of het dan
beslist noodzakelijk is, dat de banketbakker
den Zondag moet opofferen om af te leveren
wat evengoed des Zaterdagsavonds kan ont
vangen worden. Het publiek moet die vraag
beantwoorden, maar er kan, meenen wij, geen
twijfel bestaan of dat antwoord moet ont
kennend luiden.
Heel gaarne steunen wij dan ook bet
streven van de Banketbakkers-bediendenver-
eeniging. Thans wordt er des Zondags na 1
uur niet meer besteldmoge spoedig ook voor
deze categorie van personen de geheele Zondags
rust worden ingevoerd. Arnh. Ct.
Anti-smokkel-maatregel.
Teneinde den smokkelhandel in chocolade
zoo goed mogelijk te keer te gaan, werken
de belastingambtenaren te Venlo en in enkele
om
Alles is djür, sa djür dat it mannichien
in hopen holbrekken kostet om sahwet mei
eare en fetsoen troch de tiid to kommen.
Nou rekket men sa njunkenlytsen wol hwet
oan dy djürte wend, en salang as immen
noch mar in sint hat om him fit te jaen,
heart men him oer de hege prisen fen aller
hande dingen ek net kleijen. As in pear
skoen toalve goune kostje, dan is dat wol
slim, mar hat men it jild net, dan sjucht
men om in pear healslitene, en oars redt men
yen mei in pear gnappe swarte klompen. Der
wie men alearen tige deftich mei, en it barde
dan ek faek, foaral yn ’e walden, dat immen
yn in bevertinen broek en op swarte klompen
to trouwen gyng, en mei ’t jongwyfke, dy’t
in gnap swart jak oan, en in zilveren earizer
op hie, wie de jongkearel de wrfild to ryk,
en mannich pear dat mei koetsen nei ’t stedsbös
ried, scil sa folie nocht en Ijeafde net kend
ha, as mannich klompe-breagemanderom,
nimmen hoeft him to skamjen as er op klompen
foar ’t Ijocht komt. Mar wy hienen ’t oer
de djürte; alles went, as er for in reaf stopjern
fjouwris safolle bitelle wirde moat as forhinne,
dan fine de frouljue dat wol spitich, mar hja
witte wol dat de forkeaper der ek al neat
oan dwaen kin, dat dy de prizen net makket
en in inkele keapster mei ris üt ’e ban springe,
en ris t far re oer de fabrikanten en de great-
hannelers, bja mei ris roppe fen greate bansen
en yn hjar winsken sa eat trochskimerje litte
fen ophingje en nekke omdraeije, der bliuwt
it dan ek al by, en de hege priis wirdt ek
al wer for ’t jern bitelle, en makket yen
bliid mei de gedachte, dat er mei gauens
regearings jern komt, en men mient dan noch
ris fikse ynkeapen dwaen to kinnen tsjin
hiel binlike prizen mar hwa’t der op longert
kin him op in tsjinfaller ré meitsje. As er
regearings jern komt, dan kin elk, sa ’t nou
it plan is, yn ’t jier krije... ien reaf. Sadwaende
in hüsbalding fen fiif minsken fiif reaven,
dat elk kin ’t fen tinken wol hawwe, dat
soks ek al net folie fortuten dwaen kin, en
dan is it ek noch lang net for elk en ien
dy ’t greater ynkommen hat as achthüodert
goune, kin ’t net krije. In hopen geane nei
de ülde tiden torêch, en litte snjirrich de
spinnewiele draeije en sjogge fen hjar flueske
wolle seis jern to meitsjen, dat noch hiel
goed giet as er in aid minske yn ’e hüs is,
dy ’t alearen de spinwiele bitsjinne, mar oars
is ’t in min spil omdat de jongerein noait
net mei spinnen pielde, en sadwaende de kinst
net oan ’t forstan krige.
Hwa’t mei dizze djürte der it minst oan
ta binné, dat binne de slachters, dat is to
sizzen hwet oangiet de klachten dy’t deljue
to hearen krije. De rop is algemien, dat it
fé neat jildt en de slachters komme mei hjar
djür fleisk, en it leit foar de bfin dat de
klanten freegje ho ’t dat fleisk sa djür wirdt
as de kij hast to jouw binne. En as dan de
slachters al biswarre dat fette kij hast net to
biteljen binne, it jowt by in hopen neat, bja
Bolswardsche Courant.
KLEIN'S THEE
t
