Bieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 88.
VerscJtujnt Donderdags en Zondags.
1917
56ste Jaargang.
Donderdag 1 November.
Uit de Raadszaal.
I
VOOR
Afzonderlijke
hen die beneden f 1400
weesvoogden berichtende
13.
en
t
BINNENLAND.
f
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr,
S3
Vergadering op Dinsdag 30 October 1917.
1.
2.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
van school
en W.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Rei bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
van 1 November a.s. wordt
van ’t gas over gewone meters
Frieslands Graidhoek, 29 Oct. In geen
jaren zijn de landerijen zoo kaal afgevreten,
stuk- en zwartgetrapt als ditmaal. En nog is
het vee niet geheel binnengehaald; het melk
gevende rundvee is vrijwel op stal gezet, maar
er graast nog heel wat jongvee. Het is voor
velen wel een harde maatregel geweest, om
het kostbare melkvee ’t ruwe weder te laten
trotseeren, maar de voedernood drong er toe.
’t Zal intusschen de vraag zijn of zulks wel
voordeelig is en of het niet verstandiger
geweest was om desnoods nog eenige dieren
te verkoopen. Naar we vernemen zal toch nog
veel vee moeten verkocht worden, want van
al het verdronken grasland kan niets meer
verwacht worden. Maar het gewone melkvee
is op moment zoo goedkoop, bijna waardeloos
hoorden we beweren, en als staaltje daarvan
werd er bijgevoegd dat iemand een span
koeien voor f 70 samen had verkocht. Totale
overcompleet is oorzaak van deze geweldige
prijsdaling.
Sedert 4 September hebben we hier geen
raadsvergadering gehad, dus juist 8 weken
geleden. In zulk een lang tijdsverloop kan
men altoos heel wat ingekomen stukken ver
wachten, en dat was dan ook heden wel
degelijk het geval. De agenda telde een 14
tal punten, dus ook voldoende om er een
avond mee door te brengen. Er waren er
echter meerdere bij die zich nog al onschuldig
lieten aanzien, zoodat daarom de aanvang
niet een uur vervroegd behoefde te worden.
De reden hiervan zal wel geweest zijn dat
er nog na afloop andere vergaderingen werden
gehouden. Hoe het ook zij, het kwam ons,
verslaggevers, wel te stade dat het ruim 8
uur was afgeloopen. Wij konden nu voor 11
uur ons werk in hoofdzaak klaar, zoodat wij
met een zekere voldoening de gaskraan op
tijd konden afsluiten. Van gas gesproken,
dit was heden een punt van beraadslaging.
Een belangrijke verhooging van den gasprijs
was bij geruchte reeds door de stad verspreid,
maar hoe zeer de prijs beduidend omhoog is
gegaan, zoo erg als de geruchteu vooraf gingen,
is het gelukkig niet. De bank in de raadszaal
voor ’t publiek bestemd, was heden avond
geheel bezet. Een ongewoon verschijnsel voor
hier. Wij veronderstellen, dat de gasprijs de
bijzondere belangstelling heeft gewekt.
Alle raadsleden waren present.
De notulen der vorige vergadering werden
goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Advies van de commissie der strafver
ordeningen inzake het adres der R.K. Win
kelbedienden
Zondag luidt
toe over te
van
van
tiën als ’t vorig jaar een lokaal
no. I beschikbaar te stellen.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
6. Adres inzake instellen adviescommissie
v./d. werkverschaffing, met advies B. en IK.
B. en W. achten deze commissie hier niet
noodig, wijl de bedrijven alhier niet van dien
aard zijn, dat de werkverschaffing daarmede
in contact zal komen.
Met algemeene stemmen afwijzend op het
verzoek beschikt.
7. Verzoek Weeshuis, goedkeuring aankoop
land, met advies B. en W.
Heeren Voogden vragen goedkeuring van
den aankoop van een percftl land onder
Hartwerd, kosten f 5782.30 naar een prijs
van f 1091 per pondemaat.
B. en W. adviseeren den aankoop goed te
keuren.
Met algemeene stemmen aangenomen.
8. Voorstel B. en W. instelling advies
commissie werkloosheidsverzekering.
Door de nieuwe regeling der werkloosheids
verzekering wordt gebroken met het systeem
der gemeentelijke werklozenfondsen. Het
bestaande werkloozenfonds zal dan ook weldra
kunnen worden opgeheven. De taak van het
college B. en W. wordt daardoor veel om
vattender en daarom is dan ook een com
missie van advies zeer gewenseht.
Voorgesteld wordt dan ook die commissie
te doen bestaan uit een Voorzitter en minstens
4 leden, benoemd uit de gesubsidieerde ver-
eenigingen en afdeelingen van een vakbond.
Hierover ontstond heel wat discussie, in
hoofdzaak gaande over bet getal leden. Als
alle vereenigingen en afdeelingen vertegen
woordigd zullen zijn, wordt de commissie in
ledental te groot, wat niet bevorderlijk zal
zijn aan een vlug afdoen van zaken.
Eindelijk wordt gestemd over het amende
ment Hooiring, die 6 leden voorstelde. Dit
voorstel werd verworpen met 8 tegen 5 stem
men, (voor de heereu Hooiring, Lunter,
Boersma, Eisma en v. d. Klei.)
Daarna werd de commissie bepaald als te
zullen bestaan uit 4 leden, en de geheele
verordening goedgekeurd met algem. stemmen.
9. Voorstel B. en W. tot gemeenschappelijk
met Wonseradeel en Hennaarderadeel doen uit
diepen van de Lollumervaart.
De Lollumervaart in onderhoud bij Wonse-
radeel, Hennaarderadeel en Bolsward heeft
ondiepten, zoodat verbetering noodig is. De
kosten zullen voor deze Gemeente bedragen
f 3500. B. en W. stellen voor dit goed te
keuren en een geldleening op dat bedrag aan
te gaan tegen tegen 41/2 pCt. aflossing
per jaar f 250.
Voorstel tot uitdieping en leening worden
beide met algemeene stemmen aangenomen.
10. Reglement voor de Commissie voor de
lichamelijke opvoeding.
Met algemeene stemmen aangenomen.
11. Voorstel B. en W. tot wijziging van
het gastarief.
Naar aanleiding van een voorstel der Gas
commissie om. in verband met de stijging der
steenkoolprijzen het tarief van gaslevering te
wijzigen, teneinde te voorkomen dat de gas
fabriek dit jaar met een nadeelig saldo zal
moeten sluiten, achten B. en W.- noodig dit
voorstel den Raad voor te leggen.
Met ingang
dan de prijs
geleverd 16 cent per stère.
Over muntmeters geleverd is de prijs 17 ct.
Voor industrieele doeleinden ook 16 cent,
en voor alle categorieën geldt de bepaling dat
deze prijs geldt voor 65 pCt. van normaal
gebruik, het overige kost 40 cent per stère,
terwijl bij meerder verbruik dan 75 pCt. van
normaal gebruik in 1916, de gasleiding wordt
afgesneden.
De heer Hooiring heeft al gemerkt dat er
in de voorstellen zooals ze ter tafel lagen,
eenige verandering is gebracht, maar nu
blijft ook deze verhooging nog van dien aard
dat bij het weer moet wagen er een amendement
op in te dienen. Zestien cent per meter is
voor de arbeiders niet te betalen, bij gebruik
van 40 meter per maand wordt dit f 2.80
per maand meer. Hij vindt dat het reserve
fonds der gasfabriek dat reeds gestegen is tot
f 18683.905, wel mag worden aangesproken
in dezen tijd van nood, en dat de prijs van
het gas niet of hoogstens 2 cent per meter
wordt verhoogd.
om verplichte winkelsluiting op
om daar niet van gemeentewege
gaan, wijl door de Zondagswet
1 Maart 1815 het verkoopen en uitstallen
koopwaren is verboden en ook in winkels
met open deuren niet mag worden verkocht.
Het rijk heeft dus de zaak van den winkel-
verkoop aan zich getrokken, waarom de raad
zich daarvan dient te onthouden.
b. Advies derzelfde commissie inzake ver
vroegde winkelsluiting, wat bij adres door
vele winkeliers werd verzocht. Hieromtrent
wordt voorgesteld het verzoek in te willigen
wijl het kan worden beschouwd als een zaak
van belang in deze tegenwoordige omstandig
heden, en ’t van nut kan zijn dat van over
heidswege een algemeene regeling wordt bepaald
Aanbevolen wordt dan om het sluitingsuur
te bepalen op 9 uur ’s avonds, mits niet
voor apotheken en inrichtingen waarvoor een
sluitingsuur bij verordening is bepaald, wat
ziet op de vergunningslokalen, waartoe ook
de eet- of veryerschingssalons zullen worden
gerekend.
Het zal dus, zoodra deze verordening van
kracht wordt, verboden zijn om winkels,
barbierswinkels en -salons daaronder ook
begrepen, voor het publiek geopend te hebben
voor ’s morgens 5 uur en na 9 uur ’s avonds,
met uitzondering van Zaterdagsavonds, en de
dagen voorafgaande aan algemeene Christelijke
feestdagen en gedurende de jaarmarkt of
kermis, wijl dan de sluiting te 11 uur moet
plaats vinden.
De bepaling geldt verder dat het publiek,
hetwelk op het tijdstip van sluiting aan
wezig is, nog bediend mag worden.
Deze adviezen ter inzage tot de volgende
vergadering.
c. Resolutie Ged. Staten houdende goed
keuring van de wijziging gemeentebegrooting
en betaling uit het fonds voor onvoorziene
uitgaven, echter met bemerking dat over de
f 500 voor verhoogde toelage gemeentebouw
eerst beslist zal worden, als deze som door
de Kroon is goedgekeurd.
d. Resolutie houdende goedkeuring der
onderhandsche verpachting der Exmorrazijl.
e. De rekening van den weg Bolsward
Harlingen over 1916, goedgekeurd door Ged.
Staten.
f. Adres van Rein Postma verzoekende
de St. Jansbrug weder voor f 101 f 20
onderhands te mogen pachten voor 3 jaren.
g. Adres van den pachter der Nijezijl om
voor de bestaande pachtsom f 1460, de
brug weder voor 3 jaren te mogen houden.
h. Adres van de firma H. Donker inzake
den afkoop van de grondpacht van het terrein
hunner fabriek. Daar door B. en W. reeds
is aangegeven dat met het oog op het plan
van uitbreiding der gebouwen misschien een
deel van ’t terrein daarvoor moet beschikbaar
zijn, doch deze plannen nog niet zijn vast
gesteld, wordt verzocht te besluiten hen het
terrein in koop af te staan of het recht van
afkoop v^n grondpacht met een jaar te
verlengen.
Deze adressen in handen van B. en W.
om advies.
i. Schrijven van
dat de heer J. R. A. Donker periodiek aftreedt
en daarom een voordracht wordt ingezonden
bestaande uit de heeren J. R. A. Donkeren
J. O. Cuperus.
Aan deze voordracht zal door B.
een tweetal worden toegevoegd.
Adres van J. Veltman, doodgraver,
verzoekende verhooging van jaarwedde.
k. Adres van het Bestuur van den Bond
van Gemeenteambtenaren, betuigende dat wel
eenige verbetering van de jaarwedden der
gemeenteambtenaren is gekomen, doch nog
niet voldoende volgens de tijdsomstandigheden
en nogmaals zijn ze zoo vrij voor den gemeente-
architect verhooging te vragen.
l. Adres van den Bond van Gemeente
ambtenaren, er op wijzende dat de jaarwedden
der ambtenaren lang niet in verhouding der
tijdsomstandigheden zijn.
De Voorzitter stelt voor omtrent deze
adressen, en ook nog van meerdere verzoeken
om verhooging van loonen, aan het einde der
vergadering een voorstel af te wachten om
tot een nadere regeling te komen.
En daar er bezwaren zijn gerezen omtrent
punt 12 der agenda, (regeling bijslag van
gemeentewege op de levensbehoeften,) wordt
voorgesteld dit punt van de agenda af te
voeren, om gelegenheid te geven dat voorstel
nog eens goed onder oogen te zien voor een
spoedig te houden vergadering.
Alzoo besloten.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Vaststelling kohier schoolgeld, 3e kwart.
Deze kohieren voor school no. 1 bedragende
f 323.60 en voor de school voor m. u. 1. o.
f 140.50 worden vastgesteld en invorderbaar
verklaard met algemeene stemmen.
2. Voorstel B. en W. tot wijziging der
ziekten- en ziektenontsmettingsverordeningen.
Daar Ged. Staten bezwaar maakten de
tarieven van ontsmetting in 't algemeen te
regelen volgens die van ’t Groene Kruis,
moet nu telkens bij wijziging deze opnieuw
vastgesteld worden. De verordening in dezen
zin wordt vastgesteld met algemeene stemmen.
3. Voorstel B. en W. tot wijziging der
sehoolgeldverordening.
Daar voor noodzakelijk levensonderhoud
bij den hoofdelijken omslag f 500 wordt afge
trokken, dient ook de verordening tol school-
geldheffing daarmee in overeenstemming te
zijn, wat bij dezen wordt voorgesteld.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Voorstel B. en W. tot wijziging van
de begrooting 1917 van de Gem. reiniging.
De Commissie heeft voorgesteld den post
jaarwedden en loonen te verhoogen met f 2000
en de uitgaven bovendien te verhoogen met
f 400, en aankoop turfstrooisel ook f 2000
te verhoogen, maar de opbrengst der compost
te verhoogen met f 4400, zoodat de eindcijfers
gelijk blijven.
De heer Eisma heeft gelezen dat het tekort
dezer inrichting kleiner zal zijn dan de raming,
daarom dacht bij dat de eindcijfers nu ook
meteen gewijzigd werden.
De heer Kramer zegt dat zulks niet kan
wijl vele sommen nog niet zijn ontvangen en
pas 31 December de rekening wordt afge
sloten. Dan weet men eerst vast hoe het
staat.
De Voorzitter is er ook tegen de eindcijfers
nu te wijzigen daar dan ook de gemeente-
beg rooting moet gewijzigd worden, en dit kan
niet voor men zekerheid heeft.
De wijziging wordt met algemeene stemmen
goedgekeurd.
5. Verzoek Friesche Mij. van Landbouw
gebruik schoollokaal, met advies B. en W.
Van deze Maatschappij werd voor een te
houden landbouwcursus wederom een lokaal
der gemeente ten gebruike gevraagd.
B. en W. stellen voor op dezelfde condi-
1.
2.
3.
De heer J.
met 7 stemmen, de heer Th. Postma verkreeg
6 stemmen.
14. Benoeming ambtenaar v. d. Burg. Stand.
De aanbeveling bestaal uit:
K. Brouwer, le ambt, ter secr.
F. v. d. Spoel, gem.-bode.
De heer K. Brouwer wordt benoemd met
algemeene stemmen.
De Voorzitter stelt voor, naar aanleiding
der verschillende ingekomen adressen en ver
zoeken om verhooging van salarissen
loonen, ook voor de onderwijzers, namens B.
en W. om twee commissies uit den Raad
te benoemen, teneinde over verhooging en
bijslag te oordeelen. Met bijslag is niet alles
te doen, en ’t is ook noodig de loonen te
herzien. Daarom willen B. en W. twee com-
missiën uit den raad een voor de her
ziening der salaria van ambtenaren en werk
lieden der gemeente en een voor de her
ziening der onderwijzerstractementen.
Dit wordt goedgekeurd en de Voorzitter
benoemt in de le commissie de heeren Hooiring,
van der Klei en Praamsma, terwijl de beer
Kramer daarvan Voorzitter wordt.
In de 2e commissie worden benoemd de
heeren Terhenne, Keikes en Wierema en de
heer Lunter als Voorzitter.
Sluiting der vergadering.
De Voorzitter vraagt of hij dit bedoelt voor
alle categoriën van verbruikers, waarop de
heer Hooiring verklaart vergeten te hebben,
dit te verlangen voor
inkomen hebben.
De Voorzitter verklaart daarop dat dit een
lastig punt is, zij hebben ook overwogen den
druk te verlichten door van gemeentewege
reductie toe te staan aan de minst vermo-
genden, maar dan zou de druk al weer dubbel
komen op de hooger aangeslagenen. Ook is
bij B. en W. er aan gedacht te putten uit
het reservefonds, maar ofschoon dat plan reeds
gereed was, is het terzijde gelegd omdat men
begreep dat het niet de goedkeuring van
Ged. Staten zou verkrijgen. Reductie is de
eenige weg en dat wordt dan ook voorgesteld
bij het punt, dat voor heden van de agenda
is gevoerd.
De heeren 'v. d. Klei en Eerdmans betoogen
beiden dat het beter zal zijn dat de heer
Hooiring zijn amendement intrekt, daar voor
de administratie der fabriek de gasprijsver-
hooging noodig is en er bij de eerstkomende
vergadering over de te verleenen reductie zal
worden gehandeld.
De heer Hooiring voldoet na nog eenige
tegenspartelingen ten slotte aan dit verlangen
en nu wordt, nadat ook de heeren Lunter en
Praamsma hebben betoogd dat de verhooging
van het gastarief dringend noodig is en voor
hier ten opzichte den prijs der steenkolen
nog heel billijk ^ordt gesteld, het voorstel
aangenomen met algemeene stemmen.
12. Voorstel Raadscommissie tot verleening
van bijslag van gemeentewege op de noodzake
lijkste levensbehoeften.
Dit punt is verdaagd.
Benoeming gymn.-onderwijzer. De aan
beveling bestaat uit:
J. v. d. Werf te Sneek.
Th. Postma te Leeuwarden.
P. Jongejans te Sneek.
van der Werf wordt benoemd
Bolswardsche Courant
I
