ïieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Theehandel Focke S. Klein,
No. 93.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1917
öGsta Jaargang.
KOST THANS
F
VOOR
Zondag 18 November.
Afzonderlijke
Een verhoogde voedselproductie noodigl
het
1 Jan. 1916,
De Zuivelcourant.
St.
N. Harl. Ct.
thans
dit
die
|l
aan de N. Cl.:
van Overijsel zagen we dezer
plattelandsbewoner zich op
eenmaal
en men
Opgepast.
Den Haag wordt op het oogenblik onveilig
gemaakt door eenige individuen, die onder
voorgeven controleur of inspecteur te zijn van
de Distributiewet, bij de ingezetenen wegbalen
wat zij krijgen kunnen.
Zoo wisten zij onlangs van een ingezetene
in de Wagenstraat diens legitimatiekaart, brood-
en bonboekjes los te
dame aan de Willem
een dezer oplichters
30 ct. p. ons, 37'/2 ct. p. vierdel.
HARLINGEN.
Voor wederverkoopers
Te Bolsward bij Firma Lemstra.
Makkum Wv. d. Goot.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Twee namen.
Te Barneveld is op ruim 86-jarigen leeftijd
overleden de arbeider T. Schuit. Onder den
naam Schuit is hij soldaat geweest, onder
denzelfden naam is hij tweemaal in het huwelijks-
Schandelijk
Te Vlissingen is een transport van 24
ossen uit Arnhem aangekomen voor het abattoir,
die alle bijeen waren gebracht in één waggon.
Acht der dieren zijn onderweg gestikt.
Een vet varken gestolen?
De landbouwer S. te Hoogezand kocht
deze week op de markt te Groningen een vet
varken van ongeveer 400 pond. Toen bij na
de afrekening het beest zou meenemen, was
het „gegapt”. Alle nasporingen zijn vruch
teloos gebleven.
overeenkomst vertoonen. Bovenbedoelde fabri
kanten, die het meer in ’t groot deden, zeggen
dat deze koffie veel lijkt op „snert”. Maar
ook snert kan goed zijn, en men weet dan
tenminste wat men heeft, wat niet gezegd
kan worden van de meeste tegenwoordig in
den handel gebrachte surrogaten. Of deze
clandestiene „koffiebranderijen” echter geoor
loofd zijn? De regeering laat n.l. het branden
van haver voor overeenkomstig doel („malz-
kaffee”) niet toe.
Proefstemming mond- en klauwzeer.
Te Gendringen is een proefstemming ge
houden om te vernemen hoe men over de
bestrijding van het mond- en klauwzeer dacht,
waaraan 627 personen deelnamen. Daarover
waren voor matige bestrijding zooals isoleering
in stallen enz. 8. Tegen afmaking doch voor
beperkt vervoer,85, en tegen elke bestrijding
536.
Koper.
Het vervoer van bronzen of nikkelen pas
munt in grootere hoeveelheden dan 2 K.G.
is verboden.
Het vervoer, aflevering en de verkoop van
oud rood koper, oud geel koper en brons is
verboden.
De volgende maximum-prijzen zijn vastge
steld
Oud rood koper f 3.50, brons f 3, oud
geel koper geslagen f 2, gegoten f 2.50 op
plaats van levering.
Deze beschikking treedt 25 November in
werking.
1) Zie integendeelOmzetting van eenzijdige
greidebedrijven in gemengde bedrijven
door A. Rauwerda en K. J. v. d. Akker.
Bekroond antwoord op een door Gedep.
v. Friesland uitgeschreven prijsvraag.
BINNENLAND.
behoefte aan hetgeen ieder voor zijn levens-
bénoodigdheden niet kan ontberen, bevredigd
kan worden.
Juist wat betreft datgene, wat de mensch
noodig heeft om te leven, verkeeren wij in
een erbarmelijken toestand.
Er is niet veel staathuishoudkundig inzicht
voor noodig om te begrijpen, dat de mate
van welstand niet evenredig is met de hoeveel
heid van het ruilmiddel, dat geld heet, wanneer
de waren, welke men met behulp van
ruilmiddel zich wenscht te verschaffen, en
om te leven onmisbaar zijn, ontbreken.
Het is in deze positie, dat naar te vreezen
is ons volk dreigt te zullen geraken.
Er wordt ijverig gedistribueerd. Uitstekend,
maar hoe, als er niets meer te distribueeren
zal zijn
Er zijn maximumprijzen gesteld. Heel goed,
maar hoe, als er voor geen geld meer iets te
koop zal zijn
Deze maatregelen zijn alleen goed, zoolang
er iets is.
We weten het: op invoer valt niet meer
te rekenen en de voorraden geraken uitgeput,
voor zoover ze het niet reeds zijn.
Van al de toegepaste maatregelen, hoe goed
bedoeld overigens en hoe nuttig hun effect
in het verleden geweest moge zijn, is er
momenteel slechts één, die het volk, zooal
niet voor ontbering, dan toch voor hongers
nood zal kunnen bewaren. Het is die, welke
de binnenlandsche voedselproductie ten doel
heeft.
Tot dusver is juist deze maatregel, zeer tot
ons aller schade, het minst toegepast.
Er is steeds maar gehoopt op het einde
van den oorlog.
Thans is de tijd gekomen, dat de toestand
geen verder uitstel toelaat.
Men mag hopen, zooveel men wil, maar
van die hoop kan het volk niet leven.
Er moet voedsel zijn en omdat het niet
van buitenaf kan worden ingevoerd, moet het
in ons eigen land worden geproduceerd.
De tijd is aangebroken, dat in dezen op
radicale wijze moet worden ingegrepen.
Er zijn uitgestrekte graslanden, die zich
voor den graanbouw leenen.
De meening, dat omgebrokeu grasland niet
voor den graanbouw geschikt is, is niet
bewezen In de laatste veertig jaar is in
ons land het bewijs nooit geleverd. En boven
dien, al stond het onomstootelijk vast, dat de
oogsten op zulk land beneden de verwachting
zouden blijven, men bedenke, dat elke korrel
graan, die meer geproduceerd wordt dan in
normale jaren, winst is.
Wij wezen er boven op, dat ons volk
getoond heeft vertrouwen in zijne regeering
te stellen.
Zon dit vertrouwen niet op een te zware
proef worden gesteld, wanneer de regeering
niet onverwijld maatregelen nam, die beter
dan de tot dusver toegepaste, in staat zijn de
voedselproductie reeds in 1918 belangrijk te
verhoogen
Reeds is de voorraad rijst volgens des
Ministers eigen verklaring opgeteerd; wat de
portie brood betreft, welke ons wordt toebedeeld,
staan wij onderaan op ’t lijstje der Europeesche
Staten. In den letterlijken zin dreigt er
periculum in mora.
kaarten, koffiekaarten
krijgen en van eene
de Zwijgerlaan, waar
kwam om zoogenaamd de voorraden op te
nemen, alle aanwezige levensmiddelen.
Alg. H.
De meid van Mevrouw... te Dokkum
was vol verbazing dat mevr, in tegenstelling
van andere morgens zoo royaal met vet was,
wat haar eten betrof.
Zij verheugde er zich al bij voorbaat over,
dat zij straks bij het eten, weder ruimschoots
vet kon gebruiken.
Het etensuur was aangebroken, aardappelen
in de schaal, een stukje van een doode koe
er bij, een goede hoeveelheid vet, doch... de
meid kon het eten niet naar binnen krijgen,
daar het vet was bedorven.
Wat bleek: Mevrouw had een groote voor
raad vet opgeslagen, doch er was een luchtje
aan gekomen. Mevrouw ging toen naar een
slager en kwam met deze overeen, dat hij
het vet en zij daarvoor vleesch zou krijgen.
Doch de slager bij de ontvangst bemerkende
dat het vet bedorven was, stuurde het mevr,
direct terug. En zoodoende was mevrouw...
zoo royaal met vet tegenover hare dienstbode.
Adbl. v. Kollum.
Was in de laatste jaren, ook uithoofde
van. den hoogen zuivelprijs, in menig oord
bouwland herschapen in weiland, thans worden
de bordjes verhangen. Oorzaak van die kentering
zijn de steeds benarder wordende tijdsomstan
digheden, welke den meerderen verbouw van
voedingsgewassen, ergo de beschikbaarstelling
van meer bouwland noodzakelijk maken. De
van hoogerhand uitgeloofde premiën voor het
scheuren van greide begunstigen deze omzetting
Een andere factor, welke dien ommekeer
bevordert, is ook de mestschaarschte. Menig
landgebruiker, niet over veel mestspecie kun
nende beschikken, geeft de voorkeur aan het
huren van oude greide boven oud bouwland.
Omgebroken weiland toch kan de eerste
2 a 3 jaren zonder bemesting productief zijn.
De huurprijzen van tot bouwen aangeboden
groenland zijn dan ook verbazend hoog. Men
hoort cijfers van f 150 per 363/4 are noemen.
Adbl. v. Kollum.
Een veehouder te Kubaard heeft ter
een
een
In ons vorig nummer hebben wij iets gezegd
over hetgeen naar onze meening voor het
oogenblik de vraag behoort te zijn.
De zaak, die wij daarmede ter sprake
brachten, de voedselvoorziening van ons volk,
is, dit zal iedereen gaaf toegeven, van
allerhoogste belang.
De maatregelen, welke tot dusver in ons
land tot regeling dezer zaak zijn genomen,
bepalen zich in hoofdzaak tot
a. de uitvaardiging van uitvoerverboden
b. pogingen om den uitvoer mogelijk te
maken
c. de vaststelling van maximumprijzen,
het in het leven roepen van distributie-
regelingen enz.
d. maatregelen, waardoor indirect de pro
ductie van voedsel binnen onze landpalen kan
worden opgevoerd.
Wat het resultaat dezer maatregelen is,
daarover heeft bij de niet-ingewijden langen
tijd weinig zekerheid bestaan. Langzamerhand
evenwel begint het door te schemeren, dat
dit resultaat alles behalve bemoedigend is,
het dringt zoo zachtjes aan tot de menigte
door, dat de toestand zeer zorgwekkend en
de vrees gewettigd is, dat er binnen betrekkelijk
korten tijd voor ons volk een te kort aan
voedsel zal zijn.
Het is mogelijk, dat er menscben zijn, welke
in die mate een stoïcijnsche levensbeschouwing
huldigen, dat zelfs dit feit niet in staat is
ontroering in hen te wekken; men dient
echter rekening te houden met de eventueele
gevolgen van een hongerproef, indien de massa
daaraan wordt onderworpen.
Het ligt geenszins in onze bedoeling noode-
looze onrust te verwekken; wij achten het
echter verstandig de dingen te zien, zooals
zij inderdaad zijn.
Wanneer dit geschiedt met kalmte en als
men zich daarbij zet tot weloverlegd werken
om de gevaren te boven te komen, komt men
ongetwijfeld verder en handelt men meer in
’s lands belang, dan wanneer men violen laat
zorgen.
Het Nederlandsche volk heeft gedurende
den oorlog eene regeering gehad, waarin het
vertrouwen stelde. Het heeft zich op te waar-
deeren wijze onderworpen aan de verschillende
maatregelen dezer regeering. Het heeft er zich
in geschikt, dat de prijzen van vele onmisbare
levensbehoeften ver boven het normale stegen.
Het heeft zich tevreden gesteld met de soms
kleine rantsoenen der eerste levensmiddelen,
welke het werden toebedeeld. Het kan zijn,
dat daarover wel eens door dezen of genep
is geklaagd, maar een verwijt heeft men de
Regeering er niet van gemaakt. Het was nu
een buitengewone tijd, zoo wist men,
besefte, dat niet alles kon zijn als
onder gewone omstandigheden.
Of deze onderworpenheid, dit geduldig
dragen maar steeds, naar waarde is geschat?
Er is wel eens gewezen op het toenemend
bezoek van de gelegenheden tot vermaak, als
bioscopen, theaters enz. Wij willen niet ont
kennen, dat in vele gevallen bet geld, daaraan
besteed, nuttiger gebruikt had kunnen worden.
Maar het komt ons voor, dat deze zaak meer
betreft een kwestie van volksopvoeding dan
van volksvoeding. Het is, dunkt ons, niet in
de eerste plaats de vraag, of er veel of weinig
geld in het land is, en of er veel of weinig
geld wordt uitgegeven voor iets anders dan
voedsel.
De beantwoording der vraag, in hoeverre
de economische toestand des volks bevredigend
ja, is afhankelijk van de mate, waarin de
schuitje gestapt en dezen naam dragen ook
zijn talrijke kinderen, en toch bleek hem,
bij de inwerkingtreding der Invaliditeitswet,
dat hij in het geboorteregister te Putten, waar
hij het levenslicht aanschouwde, onder den
naam van Tennissen was ingeschreven. Steeds
heeft hij onder dien naam dan ook het ouder
domspensioen ontvangen, en thans bij zijn
overlijden, blijkt opnieuw, dat hij ten gemeente-
huize te Barneveld alléén onder den naam
van Schuit bekend is. Arnh. Ct.
Een zonderlinge rijwielbergplaats.
Een werkman was gisteren bezig met spitten
in een tuin te Heemskerk, toen hij stootte
op een hard voorwerp, dat een rijwiel bleek
te zijn. Toen de man doorgroef, haalde hij
nog negen fietsen uit den grond, alle ontdaan
van de banden.
gelegenheid van zijn zilveren bruiloft
100 tal huisgezinnen aldaar verblijd met
enveloppe, bevattende ieder 10 gulden.
Een koopman uit Parrega vond Vrijdag
voor een week op de Leeuwarder markt een
portefeuille met ruim f 1400. J.l. Vrijdag
hoorde hij, dat een collega uit Irnsum de
verliezer was. Hij bracht het geld bij den
eigenaar terug doch weigerde de toegezegde
belooning van f 300. Slechts met moeite kon
men f 100 aan hem kwijt worden. Een
witte raaf onder de „eerlijke vinders!”
Fr an. Crt.
Cichoreidrogers te Dantumawoude, die
een slappen tijd beleven, hebben eens
de proef genomen om de schaarsche koffie-
boonen te vervangen door groene erwten.
Men kent het recept: in een weinig vet of
boter worden de erwten zachtjes gebrand en
daarna gemalen. Het aftreksel zou volgens
menschen, die het eens geprobeerd hebben,
goed smaken en werkelijk met „zuivere koffie”
Erin geloopen.
Een slager te Dokkum zond 50 ct. op
’n advertentie, waarin een probaat middel
werd aangeboden, om het vleesch langdurig
te bewaren. Hij kreeg een briefkaart van
dezen inbond: „Uw postwiseel in dank
ontvangen. Het allerbeste middel om uw
vleesch langdurig te bewaren is... het beest
niet te slachten.”
Als een staaltje van de in velerlei
opzicht merkwaardige tijdsomstandigheden
hoorden we het volgende vertellen. Een
vrouw op Kingmatille was moeder geworden.
Bij de gebruikelijke kraamvisites werden natuur
lijk ook geschenken aangeboden, en zoo
kreeg moeder de vrouw ter eere van de
heuglijke gebeurtenis van een hater kennissen
op haar verlangen een... flesch spiritus, welke
surprise onder al de andere nog het meest
gewaardeerd werd. Fran. Ct.
H uurcommissiewet.
Deze wet is nog maar pas in werking of
een advocaat van naam komt in het Weekblad
voor het Recht betoogen, dat de strafrech
terlijke werking der wet ongeveer nihil moet
zijn, omdat bet innen van verhoogde huur
in strijd met een uitspraak der huurcommissie
niet strafbaar is.
Het eenige wat de verhuurder niet mag
doen is het bedingen van een hoogere huur
dan die van 1 Jan. 1916, na de instelling
der Huurcommissie.
De verhuurder is van de zaak af als hij
zich bereid verklaart tot verlaging; als de
huurder hiervan geen gebruik maakt en de
verhuurder blijft de hoogere huur innen, dan
blijft hij straffeloos.
Verzoekt de verhuurder aan de Huurcom
missie de verhooging goed te keuren, dan
heeft hij gedaan wat de wet eischt; wordt
de verhooging niet goedgekeurd en blijft
hij de verhoogde huur innen, dan waakt
geen enkele strafbepaling daartegen.
Het is wenschelijk dat in deze zaak in
hoogste instantie uitspraak worde gedaan en
komt deze overeen met de meening van dezen
rechtsgeleerde, dan dient de wet onmiddeliijk
gewijzigd te worden.
’t Zet al weer mooi in met dit legislatieve
product van 100 gladde koppen, van wie
30 meester in de rechten.
V in ding rijk.
Men schrijft uit Hengelo
In het oosten
dagen, hoe een
vindingrijke manier kunstlicht verschaft: de
man heeft een motor gekocht en dien gekoppeld
aan een ouderwetschen karnmolen, waarvoor
lij ’s avonds zijn grooten trekhond spant. De
hond levert voldoende beweegkracht om een
stroom op te wékken, welke den man in staat
stelt vier lichten van vier kaarsen te doen
randen.
«ma"
Bolswardsche Courant
i'
KLEIN S THEE
ft
