No. 29.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
57ste Jaargang.
1918.
lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 11 April.
Voor het Kantongerecht.
VOOR
BINNENLAND.
Aio. H.
Bolswardsclie Courant
eo
en
De
belaag
wor-
wanneer
aan de
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Zitting van Vrijdag 5 April 1918.
sturen in
optreden
om
nog een dergelijke zaak van
aan de orde, n.l. tegen P. S.
De beklaagde is afwezig, maar de
van de vorige zaak verklaren
n ver-
bij ’t
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
heer Kantonrechter ziet dat algemeen
nu niet zoo helder in, waarom bekl.
het wat wil toelichten door de bewering:
Als er eens een schipbreuk bij de haven
plaats heeft, kan het zeer noodig zijn, dat er
sterke drank bij hem aanwezig is. De Rechter
kan echter het verband tusschen een schip
breuk en de jenever of brandewijn niet
snappen, en de heer Ambtenaar merkt op,
dat het reeds de vierde maal is dat hij voor
dergelijke overtreding der vergunningswet
moet terecht staan.
Bekl. dingt daar gauw een keer af, dat
was de eerste maal, toen is hij vrijgesproken,
omdat de vergunning van zijn voorganger
toen nog in zijn perceel geldende was.
De heer Ambtenaar stemt dat toe, en wil
er ook rekening mee houden dat bekl. daar
met die „vergunning” wel wat gedupeerd is.
Daarom heeft bij vroeger altoos nog betrekkelijk
licht gestraft, echter nu blijkt dat die lichte
straffen niet genoeg afschrikken, had hij plan
een hooge boete van f 100 te eischen. Omdat
hij verneemt dat bekl. met Mei a.s., dat huis
gaat verlaten, zal hij nu vragen f 50 boete
of 2 dagen hechtenis, met verbeurdverklaring
van de in beslag genomen sterke drank.
Bekl. voert nog aan, dat ook 4 liter drank
in beslag is genomen die niet in huis was,
maar in een afgesloten ruimte buiten de woning.
De heer Ambtenaar bad, wijl dat geen
strafbaar feit was, ook plan dat terug te
geven, doch pas na Mei, als hij die woning
heeft verlaten.
Bekl. zou graag vrij gesproken worden of
althans met een lichte straf vrijkomen, want
hij doet het om den broode. Hierop wordt
geantwoord, dat men toch nimmer om den
broode de wetten mag overtredeu.
Daarna kwam aan de orde de zaak tegen
den veehouder J. de V. te Warns, die aard
appelen, bestemd voor eigen gebruik, aan een
varken heeft gevoederd.
Bekl. bekent, maar had anders geen voedsel
voor het dier, ’t geschiedde om het in ’t leven
te houden, maar ’t is toch nog dood gegaan.
De politie verklaart, dat hij hoorde dat bij
dezen boer een varken gestorven was, en bij
daarom ging zien of het voor consumptie
geschikt was. Het dier was gestorven aan de
varkensziekte. Toen hij kwam, zag hij een
emmer met gekookte eetaardappels staan en
op zijn vraag waarvoor die dienen moesten,
werd geantwoord, dat zij daar de kippen wel
eens wat van gaven.
Toen de slager kwam, sneed die het varken
open en nu bleek de inhoud van de maag
ook te bestaan uit gekookte aardappelen. Dat
was nog goed te zien en de boer stemde
dat ook toe.
Wijl dit niet mocht, werd procesverbaal
opgemaakt, en heden wijst de heer Ambtenaar
er den beklaagde op, dat deze misdrijven streng
gestraft moeten worden, wijl de levensmiddelen
voor de menscben in ons land zoo schaarsch
zijn. Voor het kantongerecht te Dokkum is
legen een dergelijke overtreding zelfs f 2000
boete geëischt, en ook bij andere kanton
gerechten werden hooge boeten gevraagd.
Rekening houdende met de omstandigheden,
luidt nu hier de eisch f 100 boete of 20
dagen hechtenis.
De laatste beklaagde die aanwezig was, heet
K. O., vrachtrijder te Kimswerd. Deze reed
4 Maart met zakken brandstof, samen zwaarder
wegende dan de vracht die hij mocht ver
voeren. x-
Beklaagde bekent, doch niet onder Kims
werd, onder Arum is hij bekeurd, zoodat het
procesverbaal niet juist is, ook was er een
zak minder op den wagen, dan vermeld werd.
Hierop wordt geantwoord, dat de overtreding
is geconstateerd op den kunstweg in Wonse
radeel, en ook 24 zakken wogen veel te zwaar.
Dan zegt beklaagde verder dat hij die
goederen vervoerde voor het distributiekantoor,
er heel weinig aan verdiende, en onderweg
ook telkens zakken moest afzetten, zoodat de
vracht spoedig lichter zou zijn geworden. Ook
waren de wegen flink hard en droog, en trou
wens met 15 Maart is zwaardere vracht ook
toegestaan.
De heer Ambtenaar wil met een en ander
rekening houden, vooral met de omstandigheid
dat het niet ver meer van 15 Maart was,
toen beklaagde bekeurd is, en eischt f 2 of
2 dagen.
De zaken der afwezigen werden behandeld
bij verstek.
Uitspraak der vonnissen op Vrijdag 19 April.
product. Alle voor slachting bestemd vee
zal daarom worden geslacht in de van Rijks
wege aangewezen of aan te wijzen pellers en
fabrieken en daar verwerkt worden tot een
heidsworst. Die slachtingen vinden dan plaats
op aanwijzingen van het Rijks-Distnbutie-
kantoor. Uitsluitend voor ziekenhuizen en
krankzinnigengestichten kan de burgemeester
ontheffing verleenen van het slachtverbod.
Ook het leger valt buiten dit algemeen slacht
verbod, maar de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel zal er bij zijn ambt
genoot van Oorlog op aandringen dat ook
aan het leger alleen in den vorm van een
heidsworst vleesch zal worden verstrekt, en
wel naar hetzelfde rantsoen als aan de burger
bevolking kan worden gedistribueerd.
Schoenen.
De Min. van Landb. heeft bepaald dat
schoenen alleen verkocht, vervoerd en afge
leverd mogen worden met toestemming van
het Leder-distributiekantoor. Tusschenhande-
laars mogen niet meer dan 6 pCt. winst
rekenen.
Het is een schoen winkelier verboden schoenen
af te leveren aan anderen dan aan hen, die
schoenen wensehen te koopen om deze te
verbruiken, zijnde een aflevering niet geoor
loofd aan hen die schoenen wensehen te koopen
om deze weder te verkoopen.
Broodlooze dagen.
Nu dit griezelige instituut dank zij den
„frisschen vroolijken krijg” ook bij ons is
binnengedrongen, zal uitgemaakt moeten
den of de beslissing over de vraag
wij brood zullen eten wel uitsluitend
bakkers mag worden overgelaten.
Uit vele plaatsen ontvingen wij bericht
over niet bakken op bepaalde dagen meest
Dinsdags en Vrijdags. De nood dwingt daartoe.
Te Overscbie is zelfs wegens den langen duur
der broodkaarten van gemeentewege aan de
bakkers op drie dagen per week verboden te
bakken. Elders besloten de bakkers, de laatste
vier dagen eener brood periode geen brood te
bezorgen, waardoor de burgerij voor de keus
gesteld werd, beschimmeld brood (dat gevaar
lijk is voor de gezondheid) te eten of maar
in het geheel niets.
Het lijkt gewenscht, dat de gemeentebe-
dezen toeziend zoo niet regelend
en met de bakkers overleg plegen
den juisten middenweg te vinden.
N. v. d. D.
Arum, 7 April. De landbouwer J. H. IJ.
alhier huurde heden een vasten arbeider voor
f21 per week zomers en f 20 ’s winters,
plus 20 korf beste kleiaardappeien, dus voor
bijna f 1100 per jaar.
Leeuwarden, 8 April. Zaterdagochtend
werd alhier door den bond „Friesche stoom-
en motorvaartbelangen” eene buitengewone
algemeene vergadering gehouden, in verband
met de nieuwe voorschriften van rijkswege,
uitgevaardigd voor de ondernemers van beurt-
bootdiensten in de stoom- en motorvaart.
O.m. zal worden getracht gedaan te krijgen,
dat de leden van den bond het door hen te
storten _garantiebedrag bij hun bestuur kunnen
storten; de vereeniging zal dan garandeeren
voor al de leden te zamen. Voorts zal den
minister een gespecificeerde lijst van maximum-
vrachtprijzen ter goedkeuring worden voor
gelegd.
Heerenveen, 9 April. Nu onze duizend
vrijwillige landstormers vertrokken zijn, zit
de lucht vol geruchten omtrent nieuwe mili
taire gasten. Waar die geruchten weg komen,
weten we niet; te officieeler plaatse is men
er ook nog niet mee bekend. „Men” zegt,
dat officieren verleden week het een en ander
hebben uitgelaten.
Zoo is er dan sprake van de komst van
800 huzaren, die bij de boeren zouden worden
iugekwartierd.
Verder hadden we „kans” of „gevaar”
gehad het hangt er maar vaa af op welk
standpunt men staat dat hier 4000 man
infanterie komen zou. Maar de oefenterreinen
in deze omgeving zouden voor zooveel man
niet groot genoeg zijn, werd er aan toege
voegd, en daarom zullen ze wel niet komen.
Ten slotte is er nog sprake van militaire
vliegers. De kans hierop zou zelfs vrij groot
zijn. Wat er van het een of het ander aan
is, moeten we afwacbten.
Htlpk. Nieuwsbl. v. Fr.
De Dragtster Courant schrijft:
De clandestiene handel in levensmiddelen
buiten de distributie om, schijnt in dezen
omtrek levendiger te zijn, dan men oppervlakkig
zou veronderstellen. De hooge prijzen, die
bedongen kunnen worden, lokken dan ook
menigeen, die anders geheel buiten dezen
handel staat, er toe een kansje te wagen.
Van betrouwbare zijde honren wij prijzen
noemen, o.a. voor de gele boontjes van f 75
tot f 100 per H.L., zelfs van f 2 per liter.
De meeste van de op die manier verhandelde
artikelen vinden hun weg naar de steden.
Menige kleine man en arbeider profiteeren
van dezen handel. Niettemin leidt deze toestand
per slot tot een zeer onbillijke verdeeling
der echaarsche levensmiddelen.
Tijdige inbeslagname van alle voorraden zou
er een eind aan kunnen maken.
W oningnood.
Een wetsontwerp is ingediend ten einde in
den nijpenden woningnood te voorzien. Hierbij
kan door de regeering de gemeenten, waar
het noodig is, gelast worden direct een aantal
noodwoningen van lichte constructie te doen
bouwen, terwijl daarnaast een plan voor defi-
nitieven aanbouw moet worden ontworpen.
Een som van 15 millioen is hiervoor
uitgetrokken.
De beroepseierzoekers in de Wouden,
die er niet meer zoo talrijk zijn dan voorheen,
zijn tegenwoordig dag aan dag in de weer.
Jammer voor deze menscben, dat een groot
aantal amateurs, die ook de velden afloopen,
hun vak meermalen vergallen. Niet zoozeer
om een enkel eitje, dat door dezen wordt geraapt
maar ze brengen de vogels van de wijs. De
man van ’t vak kan aan de gedragingen der
kievieten zien waar deze ongeveer hun nesten
hebben. Wordt zoo’n vogel evenwel telkens
verstoord, dan valt op zoo’n gedrag geen
peil meer te trekken. Nogthans hebben de
vakmannen soms reeds beste dagen gemaakt.
Adv. BI. v. Kollum.
Alleen worst.
Het is ook noodig gebleken de algemeene
bevoegdheid van de burgemeesters om ont
heffing van het slachtverbod, dat nu tot
paarden is uitgestrekt, te verleenen, te doen
vervallen. Daardoor wordt natuurlijk een
distributie van vleesch noodig, die het geheele
land omvat. Deze kan echter alleen ge
schieden, wanneer er gemaakt wordt één
Bij ’t binnenkomen van de gerechtszaa
werd al direct onze aandacht getrokken door
dat er een ander als Griffier in functie was.
Uit bet vorig nummer dezer courant zal men
reeds gezien hebben dat de heer F. Bruinsma,
sedert de mobilisatie als waarnemend griffier
werkzaam, nu vervangen werd door den heer
A. Tolstra. Deze zat dan ook in toga en
met de bef aan de groene tafel.
Behandeld werd een proces wegens meik-
vervalsching te Hindeloopen, n.l. tegen P. D.
aldaar. Het was uit het onderzoek gebleken,
dat de melk met 8 deelen water was vermengd
en toch voor volle melk en tegen den prijs
daarvan werd uitgevent aan de huizen. Bekl.
verklaart niet te weten hoe dat water er in
kwam, ’t is beslist buiten haar toedoen
zonder haar kennis geschied.
De getuigen A. Bezemer keurmeester
H. W. de Kruifl' directeur van de prov.
levensmiddelen-contröle te Leeuwarden, be
vestigen de vervalsching door met verkregen
cijfers aan te toonen, dat er water in de
melk was, dat er niet in behoorde.
De eisch luidt f 10 of 5 dagen.
De boerinne kan zich daar niet mee ver-
eenigen, houdt vol dat er geen water bij was,
en vraagt of zij daar nu tevreden mee moet zijn.
De heer Kantonrechter antwoordt, dat zij
eerst het vonnis moet afwachten.
Daarna kwam nog een dergelijke zaak
Hindeloopen
aldaar,
beide getuigen
ook dat de melk met water moet zij
mengd, wat uit de verkregen cijfers
onderzoek bleek.
De eisch is hier f 25 of 10 dagen.
T. B. vrachtrijder te Witmarsum is in
Febr. bekeurd wegens ’t vervoer van te zware
vracht. De wielbanden waren niet breeder
dan 7 c.M. en dan was ’t maximumgewicht
dat op den wagen vervoerd mocht worden,
500, kilo terwijl de zakken boontjes en
erwten samen 870 kilo wogen.
Bekl. bekent, maar geeft als verontschul
diging aan, dat bij die goederen vervoerde
voor het distributiekantoor. Er was haast bij,
omdat die levensmiddelen naar de verschillende
dorpen der gemeente moesten vervoerd worden,
en daar door de vorst de schepen niet konden
varen, moest het nu per as.
Hij legt over een verklaring van den
voorzitter van ’t distributiekantoor, den heer
Ypeij, dat er haast bij was om die goederen
yervoerd te krijgen, wijl anders een deel der
gemeentenaren van levensmiddelen verstoken
zouden zijn geweest. Ook de Burgemeester
van Wonseradeel geeft een schriftelijke be
vestiging van bovenstaande verklaring.
De heer Ambtenaar wil rekening houden
met de omstandigheden, vooral nu ook de
Burgemeester verzoekt beklaagde van straf te
ontslaan. Geheel vrijspraak kan echter niet,
want het reglement op de wegen vordert
straf. Hij eischt nu f 2 of 2 dagen.
De heer Kantonrechter vraagt waarom
beklaagde niet liever 2 maal reed over deze
vracht, waarop geantwoord wordt dat le de
vrachtprijs zoo laag was, dat het voor twee
maal rijden niet loonend was, en 2e dat hij
dan de vrachtwagens voor de dorpen, hier te
Bolsward niet trof. Hij zou dan de eerste
maal gekomen zijn, voor die anderen er waren,
en de tweede maal zouden ze reeds weer
vertrokken zijn als hij aankwam.
8. T. te Witmarsum is dien morgen ook
bekeurd wegens gelijke overtreding, en ook
voor hem gold de verklaring van de heeren
Ypeij en Piccardt. Bek), bekent en heeft
dezelfde verontschuldiging als zijn collega.
Ook voor hem is de eisch f 2 of 2 dagen.
8. Gr. te Workum is verlofhouder, maar
de politie die zijn voorraad eens nazag, vond
eenige flesschen gevuld met jenever, brande
wijn, beerenburg enz., zaken die we) bij een
uvergunning”, doch niet bij „verlof” thuis
bebooren. De flesschen werden dan ook in
beslag genomen.
Bekl. bekent dat hij die drank voorhanden
had, maar de beerenburg was geheelonthouders-
beerenburg. Hij betoogt verder dat zijn huis
wel één kwartier van de naaste herberg af
is, en daar bij de haven moet hij noodig
vergunning hebben, dat zou zijn in ’t alge
meen belang.
Een onderzoek.
De politie te Utrecht heeft, naar het U. D.
meldt, een aantal leden van het personeel
van het levensmiddelenkantoor en het brood-
bureau aldaar in verhoor genomen; daar ver
moedelijk fraude zou zijn gepleegd bij de uit
gifte van nieuwe broodkaarten, enz.
Het onderzoek wordt nog voortgezet.
Het geval wekte veel opzien.
u Ersatz”-tabak.
Men schrijft uit Wageningen aan het Alg. H.:
Naar wij vernemen, zijn alhier voorbe
reidingen getroffen om fabriekmatig „Ersatz”-
tabak te vervaardigen. Na langdurige proef
nemingen schijnt het gelukt te zijn een hoogst
bruikbaar materiaal te verkrijgen, dat zich als
binnengoed voor sigaren en voor sigaretten
uitstekend moet leenen.
Doodslag.
In een onderlinge vechtpartij van militairen,
welke in den afgeloopen nacht op de Zeil-
markt te Vlissingen ontstond, is een hunner
met een mes doodgestoken, terwijl een tweede
ernstig verwond in het hospitaal is opgenomen.
Een tweetal militairen is voorloopig door de
politie aangehouden. Alg. H.
Diefstal van effecten.
Onze berichtgever te IJmuiden seint dat
de recherche gisteren een daar wonenden smid
arresteerde, die bij de Haarlemsche Bankver
eeniging een aantal effecten tot een bedrag
van ongeveer twaalfduizend gulden ter verzil
vering had aangeboden, hetgeen, gezien zijne
maatschappelijke positie, sterken argwaan wekte.
Bij een nader onderzoek bleek dat deze effecten
afkomstig waren van een op Kerstmis te
Zaandam gepleegden diefstal.
Later op den dag werden te IJmuiden nog
twee Zaandammers aangehouden, van wie ver
ondersteld wordt dat ze van den diefstal meer
weten. Een nader onderzoek wordt nog inge-
steld, waartoe de gearresteerden heden naar
Zaandam zullen worden overgebracht.
