Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 31.
57ste Jaargang.
1918.
i
Donderdag 18 April.
VOOR
KETTINGHANDEL.
Bolsward, 15 April 1918.
Fr.
maar
eens
Dan kan ik
en
vangen,
oude thee-
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Men hoort in den laatsten tijd nog al eens
van kettinghandel spreken. Daarom scheen
bet ons met kwaad het volgende uit een
artikel over dit onderwerp in Handelsbelangen
over te nemen.
en verhooggelden moeten worden
De eerste verhooging
Burgemeester, Secretaris
volgens de missive van
jaarwedden eenigszins op peil te brengen
zijn 1 Jan. 1917 in werking getreden.
De nu behandelde circulaire betrof de meerdere
werkzaamheden van Burgemeester en Secretaris
en de veel duurdere tijdsomstandigheden voor
lederen ambtenaar ook de Ontvangers.
Nu werd er in het advies van de Wet
houders aangevoerd, dat de Burgemeester veel
meer werk heeft, wat ik gaarne erken, en
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cta. Vervolgena
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad it telefonisch aangesloten onder No. 4.
M. de R.l
Ik meen het raadsverslag in uw courant
van 14 dezer, vooral ten opzichte behandeling
kantoor Gemeente-ontvanger, even te moeten
toelichten voor de plaatsing bij voorbaat
mijn dank.
In de vergadering van 28 Juni 1917,
kwam ter. tafel een verzoek van de Broeder
schap van gemeente-ontvangers, in hoofdzaak
behelzende een redelijke vergoeding toe te
kennen aan den ontvanger voor het houden
van eigen kantoor.
In de daarop volgende vergadering kwam
het desbetreffende advies van B. en W. in
behandeling met voorstel daarop afwijzend te
beschikken, en wel in hoofdzaak op grond,
dat er een verbouwing van bet raadhuis moet
plaats vinden, en het in de bedoeling ligt dan
bok een lokaal voor den Gemeente ontvanger
op het gemeentehuis in te richten, verder
werd nog even de salarisverhooging van 1
Jan. 1917 aangeroerd, en het voorstel van
B. en W. werd met algemeene stemmen aan
genomen. Slechts één lid maakte de zeer
juiste opmerking, dat de ontvanger het kantoor
niet voor eigen rekening behoeft te houden,
omdat hij dan niet in bel volle genot van
zijn jaarwedde wordt gesteld.
Bovengenoemd verzoek betrof niet het ver
schaffen van een kantoor in de toekomst,
maar vergoeding voor bet tegenwoordige, waar
eenvoudig overheen werd geadviseerd.
Over hetzelfde onderwerp n.l. kantoorhuur
werd voor geruimen tijd door Ged. Staten
een circulaire aan de Gemeenteraden gericht,
waarvan bij den Raad blijkbaar nog niets
bekend was, totdat een raadslid in de laatst
gehouden vergadering er de aandacht op
vestigde, waarop de Voorzitter antwoordde, dat
de circulaire wel is ontvangen, maar met de
behandeling wil wachten om eens te zien
wat andere gemeenten doen,
misschien van ongevraagd advies dienen
zal maar bij de naaste buren blijven, Soeek
betaalt jaarlijks f 250.Wonseradeel f 130.
en Harlingen geeft vrij kantoor, bovendien
werd den ontvanger een gratificatie van
f 500.aangeboden, een bewijs, dat daar
de werkzaamheden van den ontvanger worden
gekend en gewaardeerd.
Aangaande de circulaire van Ged. Staten,
betreffende de jaarwedden-regeling van Burge
meester, Secretaris en Ontvanger werd door
den Raad aangenomen aan Ged. Staten voor
te stellen de salarissen van den Burgemeester
en van den Secretaris te verhoogen, maar bet
voorstel van de Wethouders om dat van den
Ontvanger f 100.te verhoogen werd ver
worpen.
Laat mij tot slot nog even toelichten wat
met deze verboogingen eigenlijk bedoeld wordt:
van de salarissen van
en Ontvanger was
Ged. Staten om die
en
dat die van den Secretaris zijn vermeerderd,
maar die van den Ontvanger tevens, Wan
neer men weet, dat het jaarlijksche budget van
deze gemeente thans 3 a 4 maal zoo hoog
is, als vóór den oorlog, dan zal ieder, die
eenigszins met comptabel beheer bekend is,
weten, dat zulk een vermeerdering belangrijk
grooter administratie medebrengt.
J. BROUWERS,
Gemeente-ontvanger.
Rauwerderhem, 15 April. Menigeen heeft
zeker met ingenomenheid gelezen 't besluit,
dat zij, die zelf gelegenheid hebben voedsel te
verbouwen en verzuimen zulks te doen, geen
distributie-artikelen zullen ontvangen. Van
belang zou ’t misschien ook zijn, hiervan uit
te sluiten de groote landeigenaren, die weigeren
enkele pondematen te laten scheuren.
Oudeschoot, 15 April. Alhier vond Libbe
de Jong in een eksternest in een hoogen
boom vier eendeneieren. Dat is wel een
hoogvliegende eend geweest I En toch is 't
geen canard.
Den Haag, 16 April. De heer Schaper,
die de vergadering van het Partijbestuur der
S. D. A. P. heeft geleid, deelt mee, dat het
bericht, als zou het Partijbestuur zich
voor Kamerontbinding hebben uitgesproken,
onjuist is.
Hepk. Rieuwsbl. v. Fr.
Farkens.
Het is een allerzonderlingste toestand tegen
woordig. De varkens zijn zoogenaamd opge
ruimd maar ondertusschen kunnen de varkens,
die nog worden aangeboden, niet eens worden
afgenomen. Zooals bekend, worden thans alleen
varkens afgenomen voor de worstbereiding.
Die worst moet bestaan uit 90 pCt. rundvleesch
en 10 pCt. varkensvleesch en het gevolg is
dat men ook de varkens niet gebruiken kan.
De boer heeft geen voer meer en hoewel het
aantal varkens klein is, is bet aanbod zeer
dringend. Dat duurt nu al enkele weken. Er
is weinig vooruitzicht dat er verbetering komt
tenzij men weer als vroeger varkens distribueert.
Het is wel een gekke boel. Er zijn geen
varkens en toch zijn er varkens te veel.
N. Barl. Ct. x
Brievenbestellers.
Een honderdtal brievenbestellers van bet
kantoor Rotterdam hebben het volgende adres
naar den directeur-generaal der posterijen
gezonden:
De nachtdienst, welke te Rotterdam in
dienst moet, heeft vandaag slechts gedeeltelijk
gegeten en moet zonder eten hedennacht dienst
doen. Meer dan honderd man moeten Vrijdag
morgen om half vier voor de A-bestelling op
en moeten uren lang dienst doen zonder eten.
De zware driebestellingdienst moet zonder
voldoende voedsel worden verricht. Verschillende
bestellers hebben geen toeslagkaart ontvangen
en de aan den minister van landbouw gevraagde
tweede toeslagkaart is nog niet verstrekt.
Wij hebben geen eten, geen bonnen en geen
geld om eten te koopen.
De Economische Bond.
Door den Economischen Bond is een adres
aan den Minister van Landbouw gezonden,
waarbij wordt aangedrongen om ten spoedigste
maatregelen te nemen om verdere levensmid-
delen-scbaarschte te voorkomen.
Direct booten te zenden naar Argentinië
en Amerika om graan te halen.
Verbod van uitvoer van alle levensmiddelen.
Maatregelen te nemen om te voorkomen
dat de vermogenden nog allerlei levensmid
delen kunnen verkrijgen, die voor de armen
onbereikbaar zijn.
Gemakkelijker gezegd dan gedaan.
IFeggesmokkelde eenheidsworst.
Van de eenheidsworst, die de vorige week
te Echt werd gedistribueerd, werd aan den
avond van den dag waarop de distributie
plaats vond, een hoeveelheid van niet minder
dan veertig pond aan de grenzen op een
smokkelaar in beslag genomen.
In Amsterdam is ze nog niet gezien, en
reeds tracht men er de Duitschers gelukkig
mee te maken.
Oude thee- en koffiekaarlen.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening vestigt er, nu de nieuwe
thee- en koffiekaarten zijn uitgegeven, nog eens
de aandacht op, dat de bons 21, 23 en 25
der oude kaarten van waarde blijven om
daarop later waarschijnlijk nog thee te ont-
Men beware dus het restant der
en koffiekaarten zorgvuldig.
Kattenmeppers. -
Te Apeldoorn heeft de recherche een wagen
aangehouden, afkomstig uit Deventer, en die
bestemd was voor den koopman Sanders in
de Molenstraat. Bij onderzoek bleek de inhoud
te bestaan uit 35 gestroopte katten, die reeds
ingezouten waren ten einde ze te laten con-
sumeeren. Dev. Dgbl.
Grossier B neemt ze na een tijdje van hem
over, eveneens geloovend dat op deze wijze
eene prijsstijging van zeg 50 pCt. t^ wachten
is. Hij disconteert A's winst door de goederen
met 25 pCt. winst van hem over te nemen.
En zoo gaat de handel in een kringetje rond.
Geen enkel zakenman zal kunnen of willen
volhouden, dat deze toestanden niet ten zeerste
ongewenscht zijn, maar hoe gaat het in
deze tijden van abnormalen zakengang en
strijd van allen tegen alles?
De overheid, wier taak het echter is der
gelijke abnormaliteiten tegen te gaan, heeft
zich niet ten volle van bare taak gekweten,
als zij alleen den opkoop der goederen door
niet-bona fide kooplieden belet. Zooals wij
reeds boven uiteenzetten, zit het kwaad dieper.
Ook de achterhouding van goederen, die zich
b.v. voltrekt in het kaatsebal-spelletje van
grossier tot grossier, is eveneens een verder
felijk stukje kettinghandel, al geschiedt dit
ook enkel tusschen bona fide handelaren.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
BINNENLAND.
Predikant-kwakzalver.
Rauwerd, 13 April. In het pas verschenen
verslag van de Gezondheidscommissie voor
Rauwerderhem, Utingeradeel, Haskerland,
Idaarderadeel en Baarderadeel wordt melding
gemaakt van een uitoefenen van kwakzalverij
door een predikant. Deze kwakzalverij bestaat,
aldus het verslag, in de behandeling(l) met
het terecht beruchte Alimonda-toestel en gaat
uit van de leer, dat alle ziekten van den
mensch worden veroorzaakt door een tekort
aan electriciteit in bet menschelijk lichaam!
De commissie vindt deze kwakzalverij
vooral daarom zoo gevaarlijk, omdat het
publiek redeneert: dominé heeft ook gestu
deerd en weet er dus wel wat van. ’t Zou
goed zijn, als er gemeentelijke verordeningen
tegen de kwakzalverij tot stand kwamen, zegt
het verslag.
Verkoopen buiten de distributie om en boven
maximumprijs.
Heerenveen, 16 April. Wie moet leven
van datgene wat gedistribueerd wordt, die
heeft het niet ruim. Maar als men tracht
zijn rantsoen buiten de distributie om wat
te vergrooten, moet men diep in den zak
tasten. Voor hem, die over een flink gevulde
beurs beschikt, is dat geen bezwaar. Doch
het gevolg is, dat ook anderen, die een even
hongerige maag maar een minder welvoorziene
portemonnaie hebben, bun vaanvullingsrant-
soen” duur moeten betalen. Dat is nu al
zoo geweest, zoolang de distributie is ingesteld
en dat zal in boe langer hoe sterker mate
het geval blijven. Daarvoor helpen geen
maximumprijzen of andere maatregelen. De
verkoopers, tuk op een buitensporig winstje,
weten hun klanten gewoonlijk wel te vinden.
Nu en dan loopt er echter ook wel eens
,een tegen de lamp. Zoo hoorden we dezer
dagen van een paar gevallen van arbeiders
gezinnen, die erwten of boonen hadden
gekocht en daarvoor f 1 per kop moesten
geven. Voor 15 kop had men 15 guldens
neergeteld. De gevallen werden echter publiek
en de verkooper, die liever den arbeiders het
te veel betaalde terug gaf, dan ’n hooge
boete te moeten betalen, gaf de teveel genomen
bedragen terug.
Ongetwijfeld de beste oplossing en zij, die
eveneens voor dergelijke artikelen te veel
moeten betalen, kunnen er rekening meehouden
dat ze, door hunne gevallen te juister plaatse
bekend te maken (misschien zou ’t distribu-
tiebureau wel kunnen helpen) hunne te veel
gestorte penningen kunnen terug bekomen.
Een andere kwestie is: peulvruchten vallen
onder de distributie; is daarom bij, die ze
koopt zonder bon, feitelijk niet even straf
schuldig als die ze verkoopt boven den
maximumprijs? In ieder geval zou ’t goed
zijn, als men door passende maatregelen een
einde kon maken aan dezen clandestienen
handel, die den burgers bet geld uit den
zak klopt en artikelen aan de distributie
onttrekt. Hepk. Nieuwsbl. v.
Losse landverhuringen.
Sneak, 15 April. Het hoofdbestuur van
den Bond van huurders van losse landerijen
heeft voorloopig de volgende huurvoorwaarden
als grondslag aangenomen
a. de algeheele waterschade moet niet langer
komen ten laste van den huurder, tenzij door
zijn schuld veroorzaakt;
b. de percenten, welke notarissen bedingen,
moeten niet meer door den huurder worden
gedragen
c. gewenscht is, dat door de notarissen
bij de verhuringen opgave wordt gedaan van
de werkelijk te maaien grootte der perceelen
d. een duidelijke en zichtbare afscheiding
van andere perceelen dient te worden aan
gebracht
e. st rij k-
afgeschaft.
Met de notarissen zal over een en ander
in bespreking worden getreden.
De handel is in laatste instantie niets anders
dan het bewerken van allerlei bezitswisselingen
met het doel de producten v^n landbouw en
nijverheid van den producent tot den consument
te brengen. Men sprak in de laatste jaren
zoo dikwijls over meer directe in verbinding-
treding van producent en consument met
uitschakeling min of meer van den handel.
De oorlog, die alles onderst boven heeft
geworpen, heeft ook de zoo even omschreven
tendens in haar tegendeel omgekeerd. Zij heeft
verschijnselen doen optreden op handelsgebied,
waarbij de consument wordt uitgeschakeld.
En dat is de kettinghandel in het diepst van
zijn wezen.
Wij moeten den kettinghandel dan ook
aldus definiëeren dat daaronder alle daden
van koophandel vallen die niet tot doel hebben
het product dichter bij den consument te
brengen, maar de strekking vertoonen het
integendeel verder van den verbruiker af te
voeren.
Hoe gaat in normale tijden de handel De
fabrikant verkoopt den grossist, de grossist
den winkelier, de winkelier den verbruiker.
Er bestaan dus feitelijk voor het product
drie markten, de markt tusschen den fabrikant
en groothandelaar, de markt tusschen groot
handelaar en detaillist en de markt tusschen
winkelier en verbruiker.
Nu zijn in deze oorlogstijden alle producten
schaarrch. De ontzettende prijsstijging op elk
gebied is slechts eene aanwijzing daarvan.
Hoe geringer nu het aanbod is, des te ge
voeliger reageert de markt op elke verklei
ning nog van het aanbod. Dan is ook de
gouden tijd voor den kettinghandel gekomen.
Als het aanbod nog kan worden verkleind
hoe gering ook dan antwoordt de
markt daarop met eene zeer belangrijke stij
ging der prijzen. Wat ligt bij zulke markt
verhoudingen ook meer voor de hand, dan
kunstmatig op de laatste markt, de markt
tusschen winkelier en verbruiker, dat aanbod
geringer te maken?
Het omgekeerde verschijnsel van den ge
wonen handel treedt nu op: de kettinghandel
in zijnen zuiversten vorm. De waren worden
door allerlei handelaren bij de winkeliers
opgekocht en gaan in laatste instantie van
den winkelier naar den grossist terug. Sche
matisch kan worden gezegdde grossist koopt
de waren terug, die hij den winkelier geleverd
heeft. En dit verschijnsel kan zich verder
voortzetten en zet zich volgens onze eigen
ervaring ook dikwijls verder voort de
grossier verkoopt zijn voorraad terug aan
den fabrikant.
Dit alles verwekt zoowel op de groot-
bandelmarkt als op de markt der verbrui
kers eene kunstmatige verkleining van het
aanbod, die de prijzen zeer gevoelig stijgen
doet, waarvoor dan ook die geheele rij daden
van omgekeerden koophandel begonnen was.
Zijn echter hiermede de middelen der kunst
matige prijsopdrijving üitgeput? Geenszins.
Juist, omdat in tijden van schaarschte de
markt zoo gevoelig reageert op elke boe
geringe ook inkrimping van het aanbod,
kan enkel door achterhouding van goederen
de prijs enorm worden opgevoerd. Als de
fabrikant slechts mondjesmaat levert, de gros
sier zijne goederen nagenoeg niet afgeeft,
dan ontstaat op de laatste markt, de markt
van winkelier en verbruiker, een geweldige
inkrimping van het aanbod, die de prijzen
enorm stijgen doet.
Om deze achterhouding van goederen moge
lijk en gemakkelijker te maken, heeft zich
nu weer eene eigenaardige wijze van ketting
handel ontwikkeld, waarbij de goederen niet
teruggaan van winkelier naar grossier, of
van grossier naar fabrikant, maar de goederen
voortdurend in dezelfde sfeer blijven, dus
b.v. van grossier tot grossier gaan, zonder
ooit dichter bij den consument te komen.
De koopers en verkoopers markeeren dan
als het ware den pas, ze zijn als soldaten,
die marcheeren zonder ooit een stap verder
op te rukken.
De grossier A beeft b.v. een partij goe
deren, waarvan bij, door ze een tijdje achter
te houden, eene groote prijsstijging verwacht.
Bolswardsclie Courant.
b
