57ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1918.
No. 51.
Donderdag 27 Juni.
i
VOOR
OER DITTEN EN DATTEN.
BINNENLAND.
i
Bolswardsclie Courant
L
it
‘U
it elkoarren ris fingewosken
en wezen
04
fen ’e
gnappe
op tijd te
Alg. 11.
beide mannen
sein hienne.
Och, as der ris spritsen wirdt is wol tnoai,
seit de skriuwer, mar, freget er, scoe ’t net
in bytsje bidaerder kinne? It giet non sa mal.
Frisiad
met 9 tegen 4 stemmen,
van gisteren werd o.m. op
en W. ’t volgende aange-
ten beste
die nu
niet?
om
opgeld.
en door de wilde
Mr. Treubs rondreis.
Zondag sprak minister Treub te Leeuwarden
in zaal „Rodenhuis” voor een stampvolle zaal.
Plaatsgebrek had honderden genoopt teleur
gesteld huiswaarts te gaan.
De voorzitter, de heer Tessingh, sprak zijn
leedwezen er over uit, dat deze vergadering
op Zondag moest gehouden worden, De heer
Treub sloot zich hierbij aan. Het was nood
zakelijk, met het oog op den korten tijd
voor de verkiezingsredevoeringen beschikbaar.
Mr. Treub zeide dat de E. Bond reeds 5000
leden telt. Hij zeide voorts, dat bij in zijn
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit bldd is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 62x/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Om hwet mear eare fen bjar wirk to
hawwen, mochten de sprekkers en spreksters,
dy ’t tsjinwirdich wer stél en lan ófreisgje
mei hjar redefoeringen yn ’t bilang fen de
iene ef de oare keamerkandidaet, wol winskje
dat dy stemmery op in oare tiid fen 't jier
foei, bygelyks yn ’e Hjerst, as dejounen wer
lang wirde en in hopen ljue faek net witte
ho ’t se de tiid oan ein krije scille; dan wie
sa’n gearkomste mei in sprekker krekt sa’n
ütstapke, en de sprekkers hiene dan it nocbt
for hjarren seis, dat er gans ljue nei hjar
harken. Nou komme se yn ’t moaist fen ’e
tiid, de boeren drok yn ’t hea, en as ’t der
in bytsje op waerje wol, dan leit de fingetiid
de measte boeren heger as de polityk, en
mannich üngetiider, dy ’t dan noch wol ris
harkje woe om ris gewaer to wirden ho ’t de
saken nou yn ’e takomst bioardere wirde
scille, by kin eigliks fen ’e gelegenheid gjin
gebrfik meitsje, hwent by de boer libbet it
nei de hide tiid, en as men dan ut it lan
wei noch nei de sprekkerij ta wol, dan scoe
men komme as ’t sahwet om ’t ein roun en
sadwaende is thdsbliuwen it béste. En hwa
’t it wol oan tiid ha, dy fine it bütendoar
moaijer as binnendoar, en bja tinke: lit dy
sprekker mar prate, by scil ’t wol goed mei
ds foar ha, mar wy geane er mar net hinne.
O ja, as der in sprekker komt fen ’t boppeste
boerdsje, de oanfierder ef lieder fen in partij,
like folie fen hokker, mannen dy’t namme
ha troch ’t hiele lan en fier der bfiten, dan
set jong en aid der op ta, is ’t dan net om
’t men safolle bilang stelt vn 'tjingedeman
seit, men kin him dan dochs sjen, en dat is
in hopen ek wol in dfibeltsje wirdich.
Mar sokke earste klasse sprekkers kinne
net oeral hinne, en it binne mar inkele greate
plakken dy ’t de ginst krije, en sa moatle
dan mear lytsere plakken, hwer ’t men
dan dochs ek wol ris immen foar ’t boerdsje
hawwe wol, tofreden wêze mei sprekkers fen
minder forneamdheid, en dan bart it wol
gauris dat sa’n sprekker by him seis tinke
moat: hwet die ’k my dochs yn ’e goedich-
fier fen bfis to jaen, hwent it is nou
as ien ris bard, dat de man, dy ’t
nou ris goed dildlik meitsje scoe, ho
heid sa
al faker
de ljue i
ef it nou yn ’e takomst mei dingen dy’t it
lansbilang jilde moat, dat sa immen, mei in
pear bistjfirsleden op it krease doarpssealtsje
sit to wachtsjen en ut to sjen, oan’t salang
der ris in pear barkers oantraepjen komme,
dy’t lykwols fen ’e sprekker net folie krije to
bearren, om’t de foarsitter hjarren to forstean
jowt, dat it de moeite net wirdich is, syn
fintofredenbeid to kennen jowt oer de sloppens
en laksens fen it folk, om dan wer binne to
gean, ta ergernis fen ’e sprekker en
keslein, dy’t yn alle gefallen in
deihier tocht hie to fortsjinjen.
It is mei in hopen arbeiders sa gesteld,
dat se mear yn noed sitte oer hjar plakje
beantsjetün, as oer de takomstige Twade
Keamer, en bja scoene Ijeaver it ear liêne
wolle nei in sprekker, dy’t it hie oer winter-
ierapels en moai goeie turf, as nei immen,
dy’t in rede baldt oer polityk.
As men oars de politike sprekkers heart,
dan moat men der gewoanliks niget oan ha
ho’n foarsje de ljue der efter sette. Immen
joech der fen ’e wike, yn ien fen 'e greate
bledden, syn forwfiodering oer to kinnen.
Hy hie sa ris in pear fen dy sprekkers oan-
heard, mar de man koe der mar net by,
bwerom sa’n sprekker him sa opwoun. Men
moat wol tinke, skreau er, dat sokke mannen
alhiel poer binne. Hja steane to sprekken,
sa Ifid, dat se bloedrea d om ’e holle wirde,
hawwe bytiden de beide ffi-den omheech, wirde
op ’t lést skoar yn ’e kiel, en ho maller as
’U giet, ho mear de barkers der oan ha. Ik
tocht sa, skriuwt de man, hwet hawwe dy
minsken dy’t net by de partij fen ’e sprekker
hearre, hwet hawwe dy minsken dochs alle-
gearre misdien! Hwent yn ’t each fen ’e
sprekker doogden hja nearne net ta, en de
sprekker stelde bim oan, dat men wol tinke
moast dat er al de tsjins'anners wol graech
fen kant meitsje woe. Nei ófrin kaem der
debat, it glanspunt fen ’e joun. Dat sette
earst hiel bidaerd fen ein, mar it dfirre mar
efkes, ef de debater hie ek al gau in ffist
omheech, róp ek al tige Ifii, kaem yn 't swit,
dat de board him slop om ’e nekke foei, en
nei öfrin fen de fortoaning gyngen de ljue
nei hfis, it bjir allegearre oer iens, dat de
Gevaar voorkomen.
Door de waakzaamheid van een dijkwerker
L., die herstellingswerken uitvoert aan den
Zuiderzeedijk tusschen Muiderberg en Naarden,
is een groot onheil voorkomen.
De man zag Zondagmorgen het water met
geweld door een duikersluisje naar binnen
stroomen. De duiker loost n.l. bij lage zee
het hooge polderwater in de Zuiderzee. Een
respectabel gat was al gemaakt en de dijk,
daardoor zeer verzwakt, zou den kolossalen
druk van de hooge zee niet lang meer kunnen
weerstaan.
In allerijl werden de boeren gewaarschuwd
en werklieden bijeengeroepen, die met takke-
bossen en ruim 200 zakken zand het lek
voorloopig stopten. Ware dit niet gelukt,
een groot gedeelte van Noord Holland en van
Utrecht beoosten de Vecht tot de stad Utrecht
zou overstroomd zijn. Alg. H.
De Schrift en de geheimzinnige ziekte.
Ds. D. van der Meulen acht, naar hij in
bet Friesch Kerkblad verklaart, de geheim
zinnige ziekte in Spanje in de Schrift aan-
gekondigd. „Wanneer we,” zegt hij „Open
baring 6 opslaan, dan vinden we daar voor
speld, dat tegen het einde aller dingen vier
paarden zullen uitgaan.
Eerst het witte paard, dat schijnt te duiden
op de verbreiding van het Evangelie. Dan
het roode paard, welks bereider macht ontving,
den vrede te nemen van de aarde. Vervolgens
het zwarte paard, dat met zijnen ruiter, die
eene weegschaal in zijne hand hield, eene
profetie schijnt van schaarschte en distributie.
En eindelijk een vaal paard, door den Dood
bereden en de hel volgde hem na. Eu hun
werd macht gegeven om te dooden tot bet
vierde deel der aarde met zwaard en met
honger, en met den dood,
beesten der aarde.
Met den dood is eene opmerkelijke bijvoe
ging. Dooden met den dood kan niet een
overtollig pleonasme zijn en daarom heeft de
gemeente des Heeren wel acht te geven op
al deze dingen. Temeer,- nu deze nieuwe
krankheid zich niet in de oorlogvoerende
lauden openbaart. Als dat het geval was
geweest, zou men hebben kunnen spreken van
een gevolg van den oorlogstoestand. Maar nu
is het een ander paard, dat uitgaat. Eene
andere bezoeking in aard en wezen van de
vorige onderscheiden.”
Foedselver spilling
Het klinkt niet waarschijnlijk, dat er in
dezen tijd van steeds nijpender schaarschte
kan worden gesproken van voedselverspilling
en toch heeft deze plaats volgens de Haagsche
Courant. Zij vernam, dat in sommige kringen
thans een ware hartstocht voor theedrinken
beerscht, nu er weer thee is gedistribueerd.
Het gevolg daarvan is, dat er plotseling veel
minder melk wordt gedronken dan vóór de
laatste theedistributie. Verschillende melk-
slijters, meer in het bijzonder in de volks
buurten, blijven daardoor met groote hoeveel
heden melk zitten; zij durven deze niet terug
zenden naar de fabrieken, uit vrees, dat hun
bij de invoering van een melkrantsoen tegen
den winter, een onvoldoende hoeveelheid zal
worden toegewezen in verband met hun thans
gereduceerden omzet. En zie hier nu het on
gehoorde: de melk, voor zoover zij niet terecht
komt waar zij niet noodig is, bederft!
Plotselinge dood.
Zingt, zingt een nieuw gezang den Heere,
Dien grooten God, die wond’ren deed;
Zijn rechterhand
Tot zoover had de Ned. Herv. gemeente
van Bergumerbeide bij de godsdienstoefening
in den namiddag van j.l. Zondag haar loflied
gezongen, toen het orgel, dat het gezaug be
geleidde, zijn diensten weigerde en zweeg, zoo
meldt men aan dé Berg. Cl. Wat was het
geval? De dienstdoende windmaker of „poester-
trapper”, de 39 jarige Jinne Reitsma, werd
door een ongesteldheid overvallen. In allerijl
riep de organist de hulp in van kerkgangers.
Helaas, het mocht niet baten. Terwijl de
gemeente zonder begeleiding verder zong van
psalm 98 7 en 8.
Juicht dan den Heer met blijde galmen,
Gij, gansche Wereld, juicht van vreugd;
Zingt vroolijk in verbeven psalmen
Het heil, dat d’aard in ’t rond verheugt,
bracht men hem buiten en bleek, dat de
levensgeesten reeds geweken waren. Deze
treffende en plotselinge dood maakte diepen
indruk.
Snoek, 24 Juni. In ’t Koor onzer Kerk
staan nog steeds de 25 bronzen klokken en
een dito speeltrommel van ons laatst gesloopt
carillon.
’t Heele zaakje, dat sedert 1770 van onzen
St. Martinitoren zijn muziek heeft doen hooren,
mocht thans als uitgediend worden beschouwd,
waarom kenners oordeelden, dat de Raad maar
haastig moest besluiten de bronzen-en zilver-
voorraad aan den meestbiedende te verkoopen.
B. en W. werd opgedragen dat besluit uit
te voeren, waarom men den verkoop tegen
Zaterdag a.s. had aangekondigd.
Maar in Den Haag was het bericht in
gekomen, dat de klokken misschien historische
waarde hadden, zoodat het bevel hier kwam,
tot nader order den verkoop uit te stellen.
Men wil nl. onderzoeken of onder die 25
klokken zich ook enkele bevinden, die niet
te gelde mogen worden gemaakt.
Blijkt dat dit niet het geval is, dan gaan
de voor een speelwerk waardeloos geworden
voorwerpen direct onder .den hamer.
Niemand zou zich meer verheugen in het
behoud van ’t speelwerk als Dr. Wumkes.
Z.Eerw. beweert dat het nog niet is uit
gemaakt ook, of bet Stadsbestuur gerechtigd
is, ’t carillon te verkoopen; misschien kan
het wel eens blijken dat 't een eigendom van
de Kerk is.
Met een beetje goeden wil en wat kosten,
denkt de predikant dat het werk wel weer in
orde kan worden gebracht. De heer Hoogslag,
de bekende musicus alhier, die in de carillon-
commissie zat, schrijft bruusk weg, dat Dr. W.
zich zelf onbevoegd heeft verklaard, in deze
te kunnen oordeelen.
Sneak, 25 Juni. De Raad zette gisteren
avond 8 uur zijn vergadering van 17 dezer
voort.
Laat ons vooraf meedeelen, dat in de zitting
van gisteren voor 8 dagen op voorstel van
den Voorzitter in stemming werd gebracht
om de indertijd ingediende en afgeslemde
verordening voor een sluitingsuur van winkels,
magazijnen enz. opnieuw ter tafel te brengen,
werd aangenomen
In de zitting
voorstel van B.
nomen
a. f 300.000 te leenen bij de Geldersche
Credietvereeniging. Eerst was men voor
nemens zich bij een leening van f 100.000
te bepalen maar de dure woningbouw waar
voor men nog geen cent voorschot van de
Regeering heeft ontvangen, had daarin ver
andering gebracht.
b. Alsnog voor f 55.000 aandeelen te
nemen in 't kapitaal der N.V. „Spoorweg
maatschappij „Zuidwesthoek”. De heeren
Blok en Kuijt stemden tegen.
c. Een verzoek aan H.M. de Koningin te
richten, om de jaarwedde van den commissaris
van politie, die thans f 2000 bedraagt, te
verhoogen tot een minimum van f 2500 en
een maximum van f 2800 per jaar en wel
met ingang van 1 Jan. 1919, nam men zonder
hoofdelijke stemming aan.
Het klokkenspel te Sneek.
Men meldt uit Sneek aan het Alg. H.
De verkoop van 25 bronzen klokken en
een bronzen speeltrommel, alles afkomstig van
ons carillon, die Zaterdag ten overstaan van
B. en W. zou plaats hebben, is op last van
de Regeering verdaagd.
Een commissie zal deze week onderzoeken,
in hoeverre die klokken nog historische waarde
bezitten.
jonge jaren tot de radicalen had gehoord,
was bij Unie-Liberale Unie en V. D. geweest,
nu is hij medeoprichter van den E. B. Spr,
is niet van ideeën veranderd, maar de toe
standen zijn veranderd. Daarom wil hij de
practische toepassing van ongewijzigde begin
selen wijzigen. di. v. d. D.
Ook een slachtoffer der tijdsomstandigheden.
Met groote meerderheid van stemmen hebben
de leden der Coöperatieve Winkelvereeniging
te Bergen op Zoom, die in 1881 werd opge
richt, besloten tot ontbinding over te gaan
en hun winkelpand te verkoopen. Dit geschiedt
niet, omdat de Vereeniging kwijnt en de winkel
niets te doen heeft, maar alleen omdat onder
de tegenwoordige omstandigheden nu alles
onder de distributie komt, het bij den dag
moeilijker wordt aan de leden de door ben
verlangde winkelwaren geregeld en
leveren.
Tabak.
Op het platteland in het Zuiden en Zuid
oosten van N.- Brabant, legt men zich tegen
woordig druk op de tabaksteelt toe. Vroeger
werd deze plant ook veel verbouwd.
Wegens de huidige duurte en schaarschte
van tabak, wordt de teelt nu weer druk ter
hand genomen, echter grootendeels op kleine
oppervlakten, ten dienste van eigen gebruik.
Betaling binnen 10 dagen!
Naar aanleiding van een verzoek van vee
houders in Friesland, die nog wachten op
uitbetaling van het door het Rijk gevorderde
vee, heeft de Minister bepaald dat voortaan
binnen 10 dagen na de levering het Rijk de
geleverde koeien zal betalen.
Een „lollige" Tweede Kamer.
Verschillende voorspellingen zijn reedsgedaan
betreffende de qualiteit van de toekomstige
debatten, die in de nieuwe Kamer gevoerd
zullen- worden. Men verwacht erin ’t algemeen
niet veel van, aangezien reeds in de laatste
tijden het bijna niet meer voorkwam, dat er
een hoogstaand debat gevoerd werd. De tijd
om te studeeren en zich te prepareeren voor
een debat in grooten stijl schijnt te ontbreken.
De stijl wordt steeds meer onverzorgd en
sommige leden spreken nu reeds een taal van
lik me'het vestje, volgens kamerjournalisten
en verslaggevers natuurlijk. Eén troost is
er evenwel. De kans bestaat, dat het een
„lollige” Tweede Kamer gaat worden. Straks
zal de zaal, waar eens Thorbecke en Dr. Kuyper
bet woord voerden, misschien de hekken-
springerij aanschouwen van de nieuwste clowns
op politiek-gebied. Ja, misschen zullen ter
afwisseling we] eenige revue-aardigheden worden
gegeven door ter Hall en collega’s,
ook een kans hebben. En waarom ook
Had je me maar” en „Kijk maar niet,
deden immers in de oude Kamer al
N. Harl. Ct.
Schipbreuk.
Bij Oostbierum zat Zaterdagavond een schip
in nood. De sleepboot „Trio” met de redding
boot verliet daarop de haven van Harlingen
en kwam bij de gestrande klipper-aak, die
vol water zat. De opvarenden zaten in een
boot langszij van het schip. De bemanning
der reddingboot smaakte het genoegen allen
te redden: den kapitein, diens vrouw, drie
kinderen, waaronder een kleintje, en den knecht.
Het schip was van Fern hout, van Hoogeveen,
gedeeltelijk geladen met schelpen. Honderden
menschen waren op den zeedijk tegenwoordig.
Alg. H.
Diefstal door stoomboolpersoneel.
Men meldt aan het N. v. d. D.
Een vaste stoombootdienst van Rozenburg
-Vlaardingen-Rotterdam, vervoerde dagelijks
eenige duizenden liters melk. Reeds enkele
malen hadden de fabrieken, waarvoor de melk
bestemd was, gemerkt, dat de melk niet in
orde was. Een onbezoldigd rijksveldwachter,
die ook te Rozenburg aan boord gekomen was,
bemerkte gedurende de vaart naar Vlaardingen,
dat het personeel met leege melkflesschen kwam
aandragen en dat er zelfs water werd klaar
gezet, om de melk in de kannen te vervangen.
Weldra begon men de kannen te openen en
één voor één de flesschen met melk te vullen.
Een en ander geschiedde onder de oogen van
den kapitein. Tegen den eerste, die zich
met een volle flesch verwijderde, werd proces
verbaal opgemaakt, eveneens tegen den kapitein,
die dergelijke diefstallen van aan zijn toezicht
toevertrouwde levensmiddelen toeliet.
