Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 59.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
57ste Jaargang.
1918.
I
Donderdag. 25 Juli.
VACANTIE.
Het mesten van varkens.
VOOR
OER DITTEN EN DATTEN.
p
INGEZONDEN.
CT-
BINNENLAND.
Leeuwarden, 20 Juli. In de laatste dagen
hebben zich in onze stad en vooral aan de
Oldegalileën heel wat gevallen van melk ver
giftiging voorgedaan. Sommige patiënten waren
er vrij erg aan toe. De oorzaak van deze
vergiftiging is nog niet vastgesteld. Vast staat
dat de vergiftigde melk afkomstig is van één
boer terwijl goed doorkoken het kwaad opheft.
Bolswardsclie Courant
de bedoeling
eenige andere
aan
Nijmegen, Juli 1918.
r.
DE GROOT, Ond-Notaris,
Vondelstraat
na
en
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
besloten aansluiting te verkrijgen bij het pro
vinciale net. De kosten worden geraamd op
f 120.000. De provincie zal hiertoe f 45.000
bijdragen. Men denkt de kosten te dekken
door het stroomgeld met ongeveer ’n derde
te verhoogen.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Door het Bureau van Mededeelingen wordt
gemeld, dat de regeling van 15 Mei laatst
leden, betreffende ontheffing van het slacht
verbod voor varkens, ten behoeve van huis-
slachtingen, de meening heeft doen postvatten,
dat nu ook zoogenaamde varkenspensions ge
oorloofd zouden zijn, doch dat daarmede dan
een goede kennis zit. Dat is
gezelliger ook, maar in dezen
nu alles duur en schaarsch is,
er nu gaarne logé’s, wie kan
hebben? Thuisblijven dus, of kleine ééa-
daagsche uitstapjes maken, de dunne, niet dik
beboterde boterhammen mee.
Zoo gaat het den'kinderen ook. Waaroom
en tante anders met plezier een paar van die
woelwaters ontvingen, daar hopen ze nu dat
ze van dat verzoek verschoond mogen blijven.
Eu ’t was anders zoo noodig, dat ze eens naar
buiten gingen, de kleinen, dat ze eens wat
anders zagen, dan het leven in eigen omgeving,
’t Was anders zoo hoog noodig voor die
bleekwangige stadskinderen, die jonge tuber
culoselijders, dat ze een tijdlang in bosch en
veld, in duin en beide konden leven, ’t Zou
hen goed doen, hen weer op krachten kunnen
brengen.
Gelukkig, beter bedeelden gaven geld,
getroosten zich moeite om althans aan enkelen
dat genot te kunnen schenken. Vacantie-
koloniën, uitstapjes, ze komen er hoe langer
zoo meer, en waar eerst de gemeenten niets
van dat nieuws wilden weten, daar wordt nu
toch ook van dien kant al iets gedaan, zij
ABONNEMENTSPRIJS: 50- Cents per 8 maanden.
Franco per post 6 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
niet beantwoord zou worden, aan
die daarbij heeft voorgezeten.
Het komt mij voor, dat na de in de Ned.
Staatscourant van 15 Mei 1.1. geplaatste offi-
ciëele kennisgeving, van de navolgende door
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel genomen beschikking
„Aan mesters van één varken voor eigen
„gebruik in het huisgezin zal ontheffing van
„het slachtverbod te hunnen behoeve worden
„verleend, óók al waren zij in andere jaren
„niet gewoon voor eigen gebruik varkens te
„slachten”,
dat daar niet meer mag worden gesproken
van eene „bedoeling” die bij het nemen van
die beschikking heeft voorgezeten, maar dat
men zich dient te houden aan de bewoor
dingen, terwijl daaraan dan ook die uitlegging
moet worden gegeven, dat de genomen be
schikking eenige uitwerking kan hebben. -
In aanmerking genomen, dat aanleiding tot
de beschikking van den Minister heeft ge
geven, de toenemende schaarschte aan vet,
dan mogen de woorden „aan mesters”, ook
niet in letterlijken zin worden opgevat, want
dan wordt het doel van den Minister „meer”
vet niet bereikt, maar moeten die woorden
veeleer in breederen zin worden opgevat, en
wel in dier voege, dat ieder niet alleen zelf
een varken mag mesten, maar dit ook ten
zijnen koste door een ander kan laten doen.
Met mij, zullen waarschijnlijk duizenden
personen uit de woorden
hebben gelezen, dat zij een
konden geven daarop hebben zij
Hwet hawwe de minsken lang ótsjoen nei
waermte. De üntefredenheid oer ’t skrokke
toarre waer, mei hege drügjende wyn, wie
by in hopen sa great, dat de minsken hiene
der gjin wille om. Waermte, der waerd op
longere, en de iene klage syn need oan de
oare, om ’t it wol simmer bjitte, mar gjin
simmer wie; och it echte waerme simmerwaer
fen alearen, dat hie men net mear, en men
scoe ’t oars sa fen great bilang achtsje as
der wer sa’n waerme rite kaem, en fen ’e
wike, ja man, der kaem de lang bigearde
waermte. Tiisdei briek oan mei in ienich
moaije simmermoarn. In seft sudlik wyntsje
striek streakjend oer ’t weevjend Ijeafreid,
en yn ’t opkommend sintsje skitteren de
daudrippen, lyk as tüzenen djüre stientjes.
De fügels songen it elkoarren op blide toan
ta dat it simmer wie, en de hiele natür
untjoech him, as wie ’l dat er him opmakke
ta lof en tank oan ’e Skepper, for ’t jaen
fen safolle gollens en myldens. En sa wier,
de oars altiid kleijende en krimmenearjende
minske, like troch de mylde sinneskyn, ek
mylder herte krigen to hawwen, en de rop
gyng troch ’t stille gea, yn ’e iere moarn,
dat it nou dochs echt moai simmerwaer wie,
en men spriek daliks de winsk mar ut dat
it sa in wikemannich bliuwe moast, dan koe
der noch gans yn oarder komme. En de sinne
kleau heger, en de soelens kaem oer ut it
eêfte süden, en de minsken waerden stiller,
stiene to switten en to hymjen, smieten de
kyl üt en ’t baeitsje, stiene der yn ’t himd
foar, pielden tige mei kaldwetterdrinken, en
hja woenen it net sizze, mar tochten bij bjar
seis, wie ’t mar wer hwet kalder, mar men
hie nau sa lang prottele dat it gjin simmer
waer wirde koe, dat men tsjinue yen nou
wol to balden dat men nei dizze waerme
simmerdei tige by tige ynnommen wie: En
finder pfLten en blazen bracht men de dei
tonein, oan ’t de joun kaem, dy’t de minsken
bdtendoar lokke, en de langstme nei ’t bed
alhiel fordreau, hwent de waermte bliuw
hingjen ta de lette joun ut, en de ljue diene
noch hjar bést om mekoarren to forheljen
hok ienich moai waer as ’t wie, mar hja
krigen al tsjinspraek; inomen dy ’t de hiele
dei al nei de eiken gappe hie, en nou noch
op ’e lette joun tsjin ’e mürre lei to switten
en to stinnen, dy foun dat de foroaring hereto
great wie, en dat ’t fierstofolle op ’e minsken
oan kaem. Mar dat roun de measten to fier.
Algemien wie men fen oardiel dat dit waer
fen ’t greatste bilang wie, in miening, dy ’t
de ljue efkes letter wer farre lieten, do’t se
bjarren nei sliepen joegen, mar yn sté fen
to sliepen op bed omskopten fen binaudens,
en it béd wer forlieten, do’t de neven hjarren
it libben sue makken, en do kaem de gedachte
ek by bjar op, wy bienen it Ijeawer hwet
koeler. Frisia
Leeuwarden, 22 Juli. Voor een kermis-
tentje op het Zaailand was gistermiddag een
geweldige oploop. Daar had een kermisklant
een zekere S. uit Amsterdam, het aangedurfd
om met een beer te gaan worstelen, de beer
was op hem gevallen en de man had een
been gebroken. Hevig jammerend van pijn
werd de man in een brancard naar het stads
ziekenhuis vervoerd, terwijl de politie in het
geval aanleiding vond om op het drukst van
den dag de nering van den spullebaas stil te
zetten en zijn verdere voorstellingen op de
kermis te verbieden.
Wonseradeel, 20 Juli, In de heden gehou
den ledenvergadering van de Coöp. Vereen,
voor Electr. Centr. Verlichting „Witmarsum
PingjumArumAchlum”, is in beginsel
4
8
en
tot ’s avonds 11 uur, verder op den dag
voorafgaande aan den Hemelvaartsdag, tijdens
den duur der Sneeker kermis, van 29 Nov.
tot en met 5 Dec., op den Oudejaarsavond
eveneens tot ’s avonds 11 uur.
Een voorstel van Mr. Gerbrandy (a.-r.) om
Zondags geheel te sluiten, werd aangenomen
met 9 tegen 4 stemmen. Een amendement van
den heer Meijer Kuyt, om den Israelietischen
winkelier Zondags te laten verkoopen, werd
niet ondersteund.
Wie ’t dichtst bij ’t vuur zit...
Te Zaandam werd, eenige dagen geleden,
wegens overtreding van het slachtverbod een
koe in beslag genomen, die onder de politie
agenten, rijkskommiezen en
ambtenaren werd verdeeld.
Dit heeft in de gemeente groote ontstemming
gewekt. Naar men meende, had deze koe door
hét Levensmiddelenbedrijf moeten zijn ge
distribueerd of althans ter beschikking van
de zieken en zwakken gesteld moeten worden.
Aanvankelijk werd deze wijze van het in
consumptie brengen van het vleesch aan het
gemeentebestuur geweten. Gebleken is echter,
dat door de rechterlijke autoriteiten aan
gezien de inbeslagneming een gevolg was van
een misdrijf aan den ontvanger van
registratie de opdracht werd verleend tot
onderhandschen gerechtelijken verkoopen deze
bet vleesch toen aan bedoelde ambtenaren
beeft verkocht.
Naar het Gemeenteblad mededeelt, zijn het
Gemeentebestuur en het Levensmiddelenbedrijf
zoo weinig met den loop van deze zaak in
genomen, dat door ben bij de bevoegde
autoriteiten pogingen in het werk worden
gesteld, dat de bedoelde ambtenaar daarover
zal worden onderhouden.
Weinig honig.
Er komt weinig honig dit jaar, schrijft
men uit verschillende streken. Wind en droogte
hebben nadeelig gewerkt op het halen en
vergaren der honig. De korven zijn daardoor
tamelijk leeg, ja de inhoud is zelfs voor de
bijen ontoereikend.
Men heeft hoop,, nu de heide reeds zoo
vroeg bloeit, dat daar nog iets van het tekort
kan worden ingebaald.
Secretaris Huurcommissie.
-In ettelijke gemeenten in de prov. Groningen
is de functie van secretaris der Huurcommissie
opgedragen aan een onderwijzer.
Ingevolge het bepaalde in art. 28 der Wet
op bet Lager Onderwijs moest hiervoor dis
pensatie worden gevraagd. Ged. Staten hebben
op deze aanvragen afwijzend beschikt, gegrond
op het bezwaar, dat de verhouding tusschen
ouders en onderwijzer door de beslissingen
der Huurcommissie kan worden geschaad.
Ojjiciëele reisgids tramwegen.
Verschenen is een officiëele reisgids der
voornaamste tramwegen.
De laatste wijzigingen der tramdienst-
regelingen, veroorzaakt door de opnieuw inge
voerde beperkingen inzake de kolenrantsoe-
neering, zijn nog in dezen gids opgenomen.
De prijs is 10 cent.
Fénmaal ter kerke.
In het Leidsche Kerkblad komt een lid der
Gereformeerde Kerk tegen het tweemaal
kerken op. Eens per Zondag, meent hij is
genoeg; de vermaning des Apostels om de
onderlinge bijeenkomsten niet na te laten,
heeft met ons kerkgaan niets te maken; de
Schrift leert nergens letterlijk, dat wij twee
maal per Zondag naar de Kerk moetende
tweede dienst is geen dienst des Woords,
maar een catechisatie, onze vaderen gingen ook
slechts één keer.
het ook nog lang niet genoeg. Wie meehelpt
om de kinderen sterk en gezond te maken,
die bewijst een weldaad, niet alleen aan die
kleinen, maar aan bet gansche landalleen
uit een sterke jeugd zal een krachtig volk
kunnen groeien.
Maar ook hierin werkt de duurte belem
merend. Waar men vroeger voor enkele
guldens terecht kon, daar heeft men nu aan
rijksdaalders nog niet genoeg. En ’t is nu,
nu de voeding schraal is, nog noodiger dan
vroeger. Zoo doodt dus de oorlog niet alleen
de mannen aan het front of vernietigt hij de
menschenlevens op zee en doet hij in de
oorlogslanden zoovelen van armoede en verdriet
wegkwijnen, maar bederft hij zelfs in ons
neutrale, in vrede levend land, de heerlijke
vacantie en benadeelt hij de gezondheid van
duizenden kinderen, ontneemt hij tal van
onderwijzers een onontbeerlijk genoegen.
Frisia.
Henk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneak, 22 Juli. In de Raadszitting van
hedenavond werd een verordening op de winkel
sluiting vastgesteld en aangenomen met 11
tegen 1 stem (Meijer Kuijt).
In de maanden Mei, Juni, Juli en Aug.
moeten de winkels, magazijnen enz. gesloten
zijn op Dinsdag, Woensdag, Donderdag en
Vrijdag van ’s avonds 8 uur tot ’s morgens
uur; de overige maanden van ’s avonds
uur tot ’s morgens 5 uur. Op Maandag
Zaterdag mogen de winkels geopend zijn
uur,
Nog een korte spanne tijds, hier een week,
daar misschien nog twee, en de vacantie begint.
Bij dat woord denken we allemaal aan de
scholen. Zij worden gesloten, twee, drie of
vier weken lang, onderwijzers en kinderen
krijgen vrijaf en kunnen hun tijd naar wel
gevallen besteden. Ze kunnen werken of
rusten, wandelen of zitten, droomen en plannen
maken, bespiegelen en mijmeren, net zooals
hun dat in ’t hoofd komt. Heerlijke tijd,
waarop zij zich nu reeds verheugen; heerlijk
'vooruitzicht, vrij te zijn, zich zelf te mogen zijn.
’t Schijnt sommigen zoo licht, het werk
van den onderwijzer. Eiken dag 5 a 6 uren
in school staan, wat met de kinderen praten,
hen 't een en ander leeren, och, wat zou dat.
Nu ja, de jongens zijn wel eens wat lastig,
de meisjes soms wel iet wat druk, en af en
toe is er na schooltijd nog wel eens wat
correctiewerk, zeker en deze en gene heeft
nog wat administratieve bezigheden of nog
een vragende, klagende of verbolgen vader of
moeder te woord staan, maar zwaar is zijn
werk niet en last van brandende hitte of
snerpende koude, van neerplassende regen of
harden wind heeft geen hunner.
En toch, het werk van den onderwijzer is
zwaar, vermoeiend, afmattend. Vanwaar anders
dat groot getal zenuwlijders onder hen, die
geknakten, die rust moeten hebben, wier frisch,
jong leven zoo dikwijls in een moedeloos
voortsukkelen eindigt? Vanwaar toch anders,
dat zoovelen van hen op 65-jarigen leeftijd
totaal op zijn en slechts enkelen nog eenige
jaren werkelijk genieten van hun pensioen
Arbeid, die den vollen geest verlangt, die
zooveel van 't zenuwgestel vordert, werk, dat
ja ook wel voldoening geeft, zeker
maar dat toch ook teleurstellingen, bittere
vaak, geeft, zulk werk is niet licht. Het mat af.
En dan de kinderen! Levenslustig als ze
zijn, willen ze spelen den ganschen dag, werken
ook wel, dwalen door veld en bosch, maar ze
worden naar school gestuurd, waar ze zich
hebben te schikken naar de wenschen en
bevelen en nukken soms ookvan den
onderwijzer; waar ze op de harde banken
moeten zitten, uren aaneerr, en men ben
dwingt te luisteren naar dingen, die hen
volstrekt niet interesseeren. Houd dan de gang
er maar in. Ge moet u uitslooven om het
prettig, aantrekkelijk te maken, ook al kwellen
u zorgen en hebt ge verdriet.
Maar nu, de vacantie is in aantocht. En
met hoeveel toewijding en'liefde de onder
wijzer zijn taak ook moge verrichten, hij
verlangt naar die dagen van vrijheid. En het
kind, hoe het zijn best ook deed om vooruit
te komen, het verheugt zich, dat de banden
weldra geslaakt zullen worden.
Vacantie! Heerlijke tijd, wel verdiend
zoo vele dagen en weken van inspanning
harden arbeid
Maar wat nu! Reizen? De onderwijzer zou
het zoo gaarne doen. Hij zou het ook moeten,
om weer frisch te worden, ook om nieuwe
indrukken op te doen, hem zelf en zijn leer
lingen ten zegen. Maar reizen kost geld, veel
soms, en... we weten het, onder hen zijn geen
kapitalisten, geen O.W.ers! De beurs is licht.
Kleine uitstapjes, liefst daarheen, waar familie
woont, waar
goedkooper en
benarden tijd,
wie ontvangt
ze
van de beschikking
varken in pension
j een varken
gekocht en in pension gedaan, en, nadat die
kosten door hen zijn gemaakt en de overeen
komsten met de pensionhouders zijn gesloten,
komt het Bureau van Mededeelingen melden,
dat zij geen toestemming kunnen bekomen
om varkens in pension te hebben.
Aan verschillende personen en ook
ondergeteekende is dit ook reeds officiëel te
kennen gegeven, en daar er geen middel
bestaat den Minister te dwingen opheffing
van het slachtverbod te verleenen, zou het
misschien wenschelijk zijn, dat in vereeuiging
pogingen in het werk werden gesteld, dat ook
voor de zoogenaamde pensionsvarkens t. z. t.
opheffing van het slachtverbod zal worden
verleend
primo: omdat er daardoor veel meer vet
zal komen, waardoor de door den Minister
genomen beschikking effect zal hebben en
secundo: opdat de personen, die te goeder
trouw, ingevolge gemelde beschikking een
varken in pension hebben opgelegd, de door
hen betaalde koopsom niet kwijt zullen zijn
en ook niet in moeielijkheden zullen geraken
met de personen met wie zij de overeenkomst
om een varken te mesten hebben aangegaan.
Wenschelijk ware het daarom, dat in iedere
Gemeente van ons land zich comité’s organi
seerden, tot wie belanghebbenden zich kunnen
wenden, terwijl ik mij gaarne bereid verklaar er
toe mede te werken te beproeven, om bij missive
den Minister van zijne opvating over het
mesten van varkens in pension te doen ver
anderen.