No. 79.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 3 October.
57ste Jaargang.
1918.
r
OER DITTEN EN DATTEN.
BINNENLAND.
-
r
Bolswardsclie Courant.
VOOR
Tabak.
Onder de naar ons land overgebrachte lading
der in Engelsche havens gerequireerde schepen
waren 8000 colli’s Java- en Sumatratabak,
V
mi gen vermisten deze week 1 k l1/2 korf uien,
anderen rapen, boontjes of bloemkool. Men
is, om dergelijke dieverijen te voorkomen, wel
genoodzaakt ontijdig vroeg alles binnen te halen.
Arum, 30 Sept. De maand September gaf
was. De
naar
met de aard-
voor. In de
„bonten” te
het uitzaaien van
droog weer uit
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
een hoeveelheid voor onze tabaksvoorraad van
weinig beteekenis. Het Rij ksbureau voor tabak
heeft nog niet beslist wanneer deze zending,
mèt andere voorraad, zal worden gedistribueerd.
De laatste inschrijving van Rijksbureautabak
had eenige weken geleden plaats, de toestand
is thans zóó dat de sigarenindustrie weer
eenigen tijd kan doorwerkenmet de tabaks-
kerverij is het minder, doch het aantal daarbij
betrokken ondernemingen haalt niet bij dat,
betrokken bij de sigarenindustrie.
Van een nieuwe inschrijving is nog geen
sprake. Eventueele plannen daaromtrent zullen
tijdig worden bekend gemaakt.
Palingvangsten.
Men meldt aan het Alg. H. uit Zeeland:
Gedurende de zomer- en najaarsmaanden wordt
in gansch Zeeland druk naar paling gevischt,
niet zoozeer uitsluitend door beroepsvisscbers
als wel door amateurs en gelegen heid visschers,
die voor zich zelf of voor bijslag op hun
gewone verdiensten het bedrijf op buitenge
wone tijden uitoefenen. In den loop der laatste
tijden wordt ernstig geklaagd over de geringe
uitkomsten der palingvangsten en o.m werd
dit geuit in een ledenvergadering van kruis-
netvisschers te lerseke. Een der leden, die
meer dan 40 jaren het bedrijf had uitgeoefend,
klaagde nog nimmer zulke slechte vangsten
te hebben gemaakt; niet alleen het zomersei
zoen was uiterst bedroevend, maar men hoopte
op den regentijd, waarbij het niet zelden
voorkomt dat de paling weer gaat loopen,
maar September heeft meer gegeven aan regen,
dan men verlangde, doch de paling is weg
gebleven. Natuurlijk is de visch er wel, maar
blijft in de modder. Waarom? Men tracht
een oplossing te vinden en ook de oorlog
wordt als vermoedelijke oorzaak vermeld. Op
de vraag hoe dat mogelijk is, luidt het ant
woord, dat het drukke schieten aan het west
front zooveel trilling te weeg brengt, dat de
paling niet loskomt. Trouwens eenzelfde ver
schijnsel wordt gemeld omtrent de herdervis-
scherij in de buitenstroomen; de zeer slechte
besommingen daar gemaakt, worden aan het
schieten toegeschreven.
Beter duur dan niet te koop.
Minister Van IJsselstein is zoo welwillend
geweest het uitvoerverbod en den maximum
prijs voor eieren op te heffen en nu zijn ze
dan weer te Amsterdam in enkele winkels
verkrijgbaar tegen den civielen prijs van 33,
34 of 35 cents per stuk.
Dat kostten de eieren een week en veertien
dagen geleden ook. ’t Verschil zit alleen
hierin, dat ze toèu als chocoladereepen,
suiker of koekjes op de kruideniersrekening
vermeld stonden, omdat o f f i c i e 1 immers
een ei maar 14 cents mocht kosten, terwijl
de winkelier nü frank en vrij ’t bedrag noemt
mèt de gratuite mededeeling, dat het de vol
gende week wel 40 zal zijn, en dat z ij n
standpunt is; beter daur dan niet te koop.
Alg. H.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
van den heer Brouwer, om daarvoor een som
beschikbaar te stellen, was verworpen.
De Commissaris van Politie zal over 1918
een tijdelijke verhooging van zijn salaris ten
bedrage van f 250 krijgen, tenminste als
H. M. de Koningin dat goed vindt. Die f 250
geven in den vorm van een duurtetoeslag,
was, volgens Gedeputeerden, niet gepermitteerd.
Aangezien de agenda niet werd afgehandeld,
werd de voortzetting vastgesteld op Woensdag
avond.
Sneek, 1 Oct. ’t Bouwen van een winkel
huis met kantoor, voor rekening van den heer
C. Houwink alhier, is gegund aan den
laagsten inschrijver, R. F. Feenstra te
Bolsward, voor f 15470.
Een duur schaap.
Te Kimswerd (Fr.) is door den veehouder
Westra een schaap verkocht voor de som van
f323.
Vervroegd sluitingsuur te 'Rotterdam.
Van 1 October af is het sluitingsuur voor
de cafe’s te Rotterdam weer bepaald op 11
uur ’s avonds. Alleen op Zaterdag, Zondag en
feestdagen mogen de cafe’s tot middernacht
open blij ven.
Een verdwaalde vlieger?
Veehouders in Noord-Holland (o.a. te Zui-
derwoude), vonden deze week, in hun weilanden,
een kaartje van het oorlogsterrein. Met roode
lijnen waren de vorderingen der geallieerden,
duidelijk aangewezen. Op den kant las men
in de Fransche taal verschillende mededee-
lingen, o.a. de totale veroveringen der Engel-
scbe troepen, het aantal gevangenen, enz.
Zou in den nacht een vliegtuig der gealli
eerden boven de provincie zijn gegaan
Dure boerderij.
Voor 5 jaar werd te Langezwaag (Fr.) bij
publieken verkoop een boerderij verkocht voor
f31.000. Bij publieke veiling is ze nu al
ingezet op f 52.000. En er zal nog wel wat
bijkomen.
Schip in nood.
Gisterenmiddag 12 uur ontving men te
Harlingen bericht, dat ter hoogte van Zurich
een schip in nood verkeerde, daar door de
opvarenden de noodvlag was geheschen. Spoedig
werden maatregelen genomen. De redding
boot waarin 11 man had plaats genomen,
verliet de haven, gesleept door de motor
boot „Vliestroom”. Buiten de haven werd
op de zeilen koers gezet naar het in nood
verkeerende vaartuig. Het bleek de sleepboot
„Maria” te zijn, kapitein H. Spijker. Tege
lijkertijd was op de plaats aanwezig de sleep
boot „Pieter Willem”, kapitein H. Koster.
Deze wist verbinding met de sleepboot „Maria”
te krijgen. De „Pieter Willem” nam daarna
ook de reddingboot op sleeptouw en zoo
kwamen allen weer behouden binnen. De
sleepboot was op de Makkumerwaard onklaar
geraakt. Roer en achtersteven geraakten stuk,
waardoor de boot water maakte.
Sleepboot op drift.
De sleepboot „Maria” (zie bovenstaand
bericht) bad achter zich een sleepboot die
naar een Hollandsche werf zou gebracht
worden ter reparatie. Deze sleepboot is echter
achter de „Maria” weggebroken en op drift
geraakt de Zuiderzee in. Gelukkig was er
geen mensch aan boord. Door het storm
achtige weder zijn vele schepen Stavoren
binnengeloopen. N. Harl. Ct,
Nijehaske, 30 Sept. Aardappel-actie 1 De
helleman ging rondBurgers, namens het
comité van actie zeg ik uneemt de slechte
zandaardappelen, die deze week in distributie
zijn, niet in ontvangst! Er is reeds een
telegram naar den Minister
Een tweede helleman kwam namens de
gemeente achteraan Burgers, ge kunt 6 kilo
aardappelen krijgen tegen hal ven prijs.
Dat wordt dus een aardappel-tweestrijd.
Ze moeten bovenmenschelijk slecht zijn,
zoodat wel de helft moet worden weggesneden.
Van daar de ruime portie en de halve prijs.
En buiten aardappels is er niets op de bon
geen havermout, geen gort, geen peulvruchten,
niets. Dus is de slechte zandaardappe), die
voor half geld weg moet, deze week ons
plechtanker.
Witmarsum, 30 Sept. De akkerbouwers,
die op kleine perceeltjes naarstig hebben ver
bouwd, om hun winterrantsoen iets te ver-
xuimen, hebben veel last van dieverij. Som-
Klompenhout.
In verband met berichten dat meer be
paaldelijk in Drente klompenhout op groote
schaal tot brandhout wordt verwerkt en handel
daarin gedreven wordt, ook kettinghandel, is
tot den Minister van Landbouw door het
Kamerlid den heer Schaper een vraag gericht.
Eikels en beukenootjes.
In de bosschen van het Gooi waren Zondag
honderden personen, klein en groot, bezig
met het oprapen van eikels en beukenootjes.
Door den zeer hevigen wind lagen ze op vele
plaatsen bij hoopen op den grond. Van vele
scholen trokken de vorige week de leerlingen
onder leiding van het onderwijzend personeel
naar de bosschen om nootjes te zoeken. Er
zijn gezinnen die met dit werk tot f 15 per
dag verdienste maakten.
Te Vlissingen komen tal van diefstallen,
al of niet met braak gepaard, voor, al zijn
ze tot nu toe niet van grooten om vang.
O.a. aan boord van de daar liggende oorlogs
schepen worden herhaaldelijk verschillende
voorwerpen vermist en den Jaatsten tijd tot
tweemaal toe ook geld en horloges uit de
hutten van officieren. Reeds werden een paar
matrozen aangehouden, terwijl een burger
werd aangehouden wegens heling van gestolen
marine-eigendommen. Ook het koper blijft
een welkom artikel voor heeren opkoopers en
zoo werden aangehouden enkele jongens die
koper trachtten te verkoopen of hadden ver
kocht, o.a. wordt nog steeds in de spoorweg-
waggons koper weggehaald.
Aardappelen.
De minister van landbouw heeft medege
deeld, dat hij geen bezwaar heeft tegen op
slag van aardappelen door particulieren. Daar
het rantsoen niet meer zal bedragen dan
hoogstens 4 Kg., bedraagt dit van 1 Oct.
’181 Juli ’19 dus 160 Kg.
Aan de gemeentebesturen wordt in over
weging gegeven, de opslag bij gedeelten te
laten doen.
De aardappels zullen door de gemeenten
moeten worden verstrekt, en waar noodig
zullen dus door de gemeente aardappelkaarten
moeten worden ingevoerd.
Er zal worden gezorgd, dat zoo spoedig
mogelijk in iedere gemeente de beschikking
wordt verkregen over een hoeveelheid aard
appelen van 70 Kg. voor ieder inwoner boven
1 jaar.
meer regen, dan den bouwboer lief
stroovruchten zijn nog grootendeels
wensch binnengekomen, maar
appelen staat het er slechter
latere soorten beginnen reeds
komen.
Ook met het oog op
wintertarwe begint men naar
te zien.
Kijehaske, 30 Sept. Er wonen hier, elk op
zich zelf, drie broers en een vader. De zoon
van den eenen broer, die schipper is, bad
ter sluiks onder een lading kleimodder een
partijtje kleiaardappelen voor zijn grootvader
medegenomen. De ooms hoorden er van en
wilden ook hun deel van de aardappelen
hebben, en toen dit niet gelukte, maakten
ze zooveel kabaal en werden er over en weer
zooveel onthullingen gedaan, dat de gemeente
veldwachter er zich voor interesseerde en al
vast is begonnen met het schip te verzegelen.
Bij een der broeders is daarop nog thee, rijst,
suiker en aardappelen in beslag genomen.
Koudum, 30 Sept. Tijdens het ruwe weer
van Zaterdagavond is het melkvaartuig van
H. Glasbouwer alhier, geladen met gevulde
melkbussen, op de terugreis naar hier op
het water de z.g. „Zwarte Wouden”, door
een rukwind omgeslagen, waardoor de drie
inzittenden, Glashouwer, zijn zoontje en nog
een jongen, allen in het water terecht kwamen.
Glashouwer wist zich vrij spoedig op het
omgekeerde vaartuig te werken, waarna het
hem na veel moeite gelukte ook de jongens
er op te krijgen. Gelukkig was het ongeval
opgemerkt en kwamen twee personen, Bakker
en Schakel, hun in een boot te hulp, aan
wien het gelukte allen behouden binnen te
brengen.
Joure, 27 Sept. Door de bij bet smelten
van goud ontstane hitte had heden voormiddag
in de fabriek van den heer S. A. Spanninga
alhier een spiritus-ontploffing plaats, waardoor
brand ontstond, die echter door het personeel
met emmers water kon worden gebluscht,
zoodat de reeds verschenen brandspuit geen
dienst behoefde te doen. De gezel S. Hofstra
bekwam bij het ongeval brandwonden aan
handen en gelaat. Geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
Lemmer, 30 Sept. Hoe onrechtvaardig
sommige protesten tegen de levensmiddelen
distributie dikwijls zijn, kwam hier de vorige
week weer opnieuw aan het licht. Het bleek
n.l. dat eene vrouw alhier, die geregeld vooraan
staat, wanneer bij het gemeentebestuur wordt
aangedrongen op ruimere distributie van levens
middelen en zich dan niet ontziet dreigementen
te bezigen, een geheele broodkaart had verkocht
voor 25 ct. en verschillende andere bons van
de hand had gedaan.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 1 Oct. De Raad benoemde gisteren
avond lot gemeentearcbitect den heer 8. Jellema,
gemeentearchitect te Franeker, op een jaar
wedde van f 2200 tot f 3200 plus vrije
woning.
Na een tweede vrije stemming werden op
den benoemde 7, op no. 2, P. Nauta te
Emmen, 1 en op no. 3, L. J. Blok te
Deventer, b stemmen uitgebracht.
De 1. g. stemmen waren van de Rechtschen,
wijl de heer Blok tot de Gereformeerde Kerk
moet bebooren.
Gezegd dient te worden, dat de aanbevelingen
van den heer Blok, zeer gunstig waren.
Dr. H. T. de Graaf, predikant alhier, werd
voor het tijdvak van 1 October tot de komst
van een nieuwen leeraar voor onderwijs in de
Oude Talen aan ’t Gymnasium aangewezen.
De verordening op de heffing van school
gelden aan de Lagere scholen werd in dien
zin gewijzigd, dat inkomens van f 600 werden
vrijgesteld van het betalen vau schoolgeld.
Verder van f 600 tot f 1000, f 3 vooreen
kind, f 2 voor meer kinderen, f 2900 en meer,
f 38 één kind, f 36 voor meer kinderen.
Een amendement van den heer Dokknm,
dat werd verworpen, luidde: f 2900 en meer,
f 49 voor één kind, f 47 voor twee.
Op een adres van de Bakkerpatroons-
vereeniging alhier, om een vergoeding uit de
gemeentekas voor het opplakken van broodbons,
werd afwijzend beschikt, nadat een voorstel
Der wirdt forhelle fen minsken dy ’t de
hongerdea stjerre moasten, dat men hjarren
sette efter traljes, hwer ’t hjarren de geor fen
’t lekkerste iten to miette kaem, om op sa’n
menear de earme lijers it lot noch swierder
to meitsjen. Sokke straffen bisteane ta gelok
nou net mear, mar for in hopen minsken is ’t
al in tige hird gelach, dat se it foar bjar
eagen sjen moatte dat skoandere poarsjes
koufleis hjar doar foarby gean en dat it bisoarge
wirdt by minsken dy ’t er jild for ha. Dat
fleis is for elk doarp en stêd, sa taparte, dat
alleman der fen krije kin, as ’t nammentlik
mar goedkeaper wie, mar de priis, dy is
sadanich, dat immen, dy ’t mei de hannen
fortsjinje moat, dy dtgave net fele kin, en
sadwaende kinne in hiel poarsje minsken der
nei sjen, bja reitsje der fen foarbij, en in
hopen slachters kinne it fleis net oan ’e man
krije, bja geane der mei op ’e sutel, en hwa
’t it barre mei kriget ddbbel en dwers, en
for ljue dy ’t skarreljen hawwe om de holle
boppe wetter to balden, sjit er neat oer, hja
krije neat. Nou binne der minsken, en dy
binne der net minst oan ta, dy’t yn alle
omstannichheden tofreden binne, en dy 't
jimmeroan tinke dat it noch wol minder koe.
Mar der binne ek dader it minskdom, by hwa
dat foarby reitsjen kwea bloed set, en dy’t
mar fryhwet op ’e poat spylje, om’t it sa bar
dngelyk giet, en dan is ’t net allinne de fleis
fordieliag hwer ’t hja oer to kear geane, mar
de hiele distribusje regeling is yn bjar each
fier fen yn oarder. Nou, dat lit ek wol hwet
to winskjen oer. Sa wirde bygelyks nei de
Bilthoeke minne saaierappels stjfird, towyl de
ljue der midden yn ’e ierapels sitte. Hja
laeitsje der om en mannicbien dy ’t in bigge
hat, wit wol wei mei syn waldtsjes. Mar yn
oarden hwer ’t men fen gjin ierapelbou hwet
óf wit, der wirdt it gefal minder as men oan-
wezen is op min iten, sdader fet en aflader
fleis, en mannichien lit syn dntofredenheid
blike, troch de han dt to stekken nei in oar
sines, en op dnderskate plakken wirdt troch
simmigen gjin duderskie mear makke twisken
it mijn en dijn, en alles hwet for de greep
leit makket men ta yens gading.
Foaral de bleeken moatte it dntjilde. Hwer
’t foarhinne alles feilich wie, hwer ’t men
nachts alles mar bdtendoar hingje litte koe,
sdader yn noed to sitten dat in oar der mei
ofgean scoe, der is dat nou in bytsje oars, en
it liket wol dat in hopen minske tinke: der
wirdt yn ’t great sa dnbidich grouwelich
stellen, hwet hindert it nou as ik it yn ’t
lyts doch. En sa wirde nachtelike avontdren
balden, en fen alles is wolkom, keninen,
hinnen, in skiep, in wask fen in bleek, en
gewoanliks binne de bidriowers sa gled dat
se jimnaer dt ’e hannen fen ’e pelysje witte
to bliuwen. Nou moat de winter noch komme,
en it scil dos saek wêze, dat elk soarget om
alles jouns op tiid binnen doar te bringen
en de doar fen in goed slot to forsjen, en
noch better scoe ’t wêze, as men de dieven
oan ’t forstan bringe koe om mei bjar dn-
waerdich bidriuw op to balden sadat de iene
minske de oare bitrouwe koe. Mar dat scil
wol in toer wirde, salang as it sprekwird yn
swang bliuwt: „Wêz fortroud, mar fortrou
gjin minske”. In moai sprekwird is dat net.
Frisia.
