Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
No. 100
Verschijnt Donderdags en Zondags
1918.
57ste Jaargang.
Zondag 15 December.
ij
Uit de Raadszaal.
1 H
VOOR
I
Bolswardsclie Courant
I
Afzonderlijke
1
5
Vergadering op Donderdag 12 Dec. 1918.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
aangenomen met 11
van der Klei.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
van autoriteiten. Hij betreurt dat
Resolutie
goedkeuring van
f. Missive van
Oever, dat hij om
neemt als voogd
De Voorzitter zegt dat in deze vacature een
aanbeveling van heeren Voogden zal worden
ingewacht.
g. Missive van Voogden van het Armenhuis
houdende aanbeveling in de vacature ont
staande door de periodieke aftreding van den
heer H. A. Lunter. De aanbeveling bestaat
uit de heeren H. A. Lunter en J. Schoonhoff.
h. Missive van de Plaatsel. Schoolcom
missie aanbeveling in de vacature door de
periodieke aftreding, bestaande uit de heeren
A. C. D. Stockman, aftr. lid, S. J. Oosterbaan
en A. Hettema.
een
met meerderheid aangenome» na
En voor de Damescommissie voor de hand
werken, bestaande uit de dames J. Bruinsma
de Boer en E. de BoerGelens.
Missive van bestuur Spaarkas, houdende
aanbeveling wegens periodieke aftreding be
staande uit de heeren G, Keikes en M. B.
Eerdmans.
Adres van de Vereeniging „Het Groene
Kruis” verzoekende wegens het duurder zijn
van alle verpleegmiddelen de subsidie van
f 200 te brengen op f 400.
Zal met advies behandeld worden bij de
begrooting.
De heer Van der Wal komt ter vergadering,
nu alzoo tegenwoordig 12 leden.
k. Adres van huurders der Gemeente-
woningen A en B, verzoekend de huur van
hunne woningen niet te verboogen, op grond
dat de huurders er toch niet aansprakelijk
voor kunnen worden gesteld, dat de bouw
materialen thans zooveel duurder zijn geworden.
Wordt ook bij de begrooting behandeld
met het voorstel van B. en W. daaromtrent.
l. Adres van den heer A, van Albada,
onderwijzer, verzoekende ook in aanmerking
te mogen komen voor vergoeding huishuur.
Eveneens bij de begrooting ter sprake te
brengen.
m. Adres van de Vereeniging Personeel
in openbaren dienst, er op wijzende dat de
werklieden in ’t algemeen recht hebben op
betere belooning in deze tijden en ook dat
de ai beidsvoorwaarden dienen herzien te worden.
Zij stippen in hun uitvoerige toelichting
verscheidene punten aan, als vermindering
van werktijd, Zaterdags namiddags vrij, afschaf
fing Zondagsarbeid zoover maar eenigszins
mogelijk, minimumloon f 30 per week, premie
voor pensioen voor rekening gemeente, ver-
hooging voor nachtarbeid en overwerk. Bij
ziekte verpleging op gemeéntekosten, 14 dagen
vacantie met f25 toeslag daarvoor. Na over
lijden of ook bij pensionneenng nog 6 maanden
bet loon uit te keeren. Een en ander
ie regelen in verband met de vakorganisaties.
De Voorzitter stelt voor dit aan B. en W.
te renvoyeeren om advies.
De heer Van der Klei zegt een j aar geleden
al tegenwoordig geweest te zijn bij een lezing
van een spreker Van der Voorde, die toen
al mededeelde, dat hjj van den Burgemeester
de toezegging had ontvangen, dat deze aange
legenheid hier toen spoedig zou worden ge
regeld. Hij vraagt of dit nu spoedig te
wachten is?
De Voorzitter antwoordt dat hij dien mijnheer
wel gesproken heeft, doch hem heeft verklaard
dat hei zoo spoedig ter hand zou worden
genomen als met bel oog op de tijdsomstan
digheden wenschelijk was, doch dat het in
deze abnormale tijden wel bezwaarlijk zou
gaan zulks goed te regelen.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Tijdelijke kasgeldleening voor 1919.
B. en W. stellen voor hen te machtigen
tot het aangaan eener tijdelijke geldleening
groot hoogstens f 100.900. Omdat reedsdadelijk
in bet begin des jaars behoefte aan kasgeld
zal komen, stellen zij voor er reeds nu toe
te besluiten.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
2. Verordening H.O.
B. en W. hebben reeds vroeger een voorstel
ingediend om het maximumcijfer voor den
H. O., dat bij verordening is vastgesteld op
f 56.000 te verhoogen, omdat het bedrag thans
onvoldoende is. Blijkens een missive van den
Minister aan Ged. Staten van Zeeland is tegen
het weglaten van het maximum bedrag geen
bezwaar. Daarom trekken B. en W. hun vorig
voorstel in en stellen nu voor de bepaling
omtrent het maximum bedrag in de verordening
te schrappen.
De heer Eisma ziet wel in dat het lastig
is telkens te moeten aankomen met een aanvrage
om verhooging, toch meent hij, dat in zolk
een bedrag, hetwelk niet overschreden mag
worden, een prikkel ligt opgesloten om er
beneden te blijven, en dat het dus wel zijn
goede zijde beeft.
De Voorzitter antwoordt, dat zulks meer
denkbeeldig is dan werkelijkheid. De Raad
zal toch evengoed zijn best doen om het bedrag
niet te hoog op te voeren. In de som, het
vorig jaar er voor uitgetrokken, ligt al evengoed
een maatstaf om er niet boven te komen, eerder
zal steeds de neiging bestaan daar beneden
te blijven.
Met algemeene stemmen is de wijziging
goedgekeurd.
3. Onderwijzers-jaarwedden.
Van Ged. Staten is een aanmerking ge
komen over de regeling der onderwijzers-
jaarwedden en wel dat voor één verplichte
bijacte f 150 wordt gegeven, en voor de verdere
slechts f 50. B. en W. stemmen toe, dat die
verhouding niet is gelijk het behoort en
stellen daarom voor, de meerdere verplichte
akten elk met f 100 te beloonen.
In verband hiermee- dient ook de wedde
van het hoofd der m. u. 1. o. school verhoogd
te worden, en wordt voorgesteld f 150 hooger
te gaan dan bepaald was.
De heer Praamsma ziet in, dat het in de
laatste tijden herhaaldelijk voorkomt dat
voorstel
ernstige overweging, niet de goedkeuring
verwerft
ingrijpen in de autonomie der gemeenten. Hij
kan niet meegaan om óp een wenk zoo maar
weer hooger te gaan, en zal bij wijze van
protest er tegen stemmen.
De heer Terhenne is het in den grond der
zaak eens met den heer Praamsma, doch hier
betreft het een regeling der onderwijzers-
jaarwedden, waaromtrent Ged. in deze provincie
een uniformiteit wenschen te brengen. Daarom
kan hij zich met dit voorstel tot verhooging
vereenigen.
De heer de Boer kan er in meegaan als
de schoolopziener als deskundige oordeelt dat
de belooning voor taalacten te laag is, maar
dat daai-ooi ook het hoofd der m. u. 1. o.
hooger moet gebracht worden, ziet hij niet
in en is daar tegen.
De heer Lunter. B. en W. nemen niet
klakkeloos over als er een wenk van Ged.
komt. De regeling omtrent de taalakten is
intact gebleven, en wij hebben reeds vroeger
besproken dat het eigenlijk onbillijk was één
akte te beloonen met f 150 en dan verder
slechts f 50. Die belooning is wat te miniem
en daarom kunnen B. en W. meegaan om
het op f 100 te brengen.
De heer Eerdmans wil zeggen dat de
opmerking van Ged. Staten hem sympathiek
is. Hij heeft reeds vroeger opgemerkt, dat hoe
meer akten iemand bezit, hoe minder hij naar
verhouding er voor ontvangt.
De verhooging voor taalakten wordt goed
gekeurd met 11 tegen 1 stem, de heer
Praamsma.
De verhooging van het hoofd der m. u. 1. o.
school wordt goedgekeurd met 1JD tegen 2
stemmen, de heeran Praamsma en de Boer.
Inzake de regeling van het Gymnastiek
onderwijs, besproken in de vorige vergadering
om dat onderwijs ook voor de bijzondere
scholen in te richten van gemeentewege vindt
bezwaar omdat dit als een verkapte subsidie
aan het bijzonder onderwijs zou kunnen
worden beschouwd. Daarom wordt vastgehou
den aan het door B. en W. toen ingadiende
voorstel om de jaarwedde f 200'te verboogen
en met de reorganisatie van het Gymnastiek
onderwijs te wachten tot de nieuwe lager
onderwijswet er zal zijn.
Met algemeene stemmen alzoo besloten.
Het ingekomen adres van den onderwijzer
Van Albada kan hier bij gevoegelijk behandeld
worden, als men tenminste niet tegen urgente
behandeling is, zegt de Voorzitter. Dit blijkt
niet het geval te zijn, en nu wordt advies
van het D. Best, uitgebracht op ’t verzoek,
dezen onderwijzer ook vergoeding huishuur
toe te kennen, hetwelk behelst om afwijzend
op het adres te beschikken, wijl de verordening,
met de bewoordingen van de wet, voorschrijft,
dat de onderwijzer, om op vergoeding huishuur
aanspraak te hebben, gehuwd moet zijn. Deze
misschien billijke uitzondering zou wellicht
den weg openen voor andere moeilijke gevallen.
De heer v. d. Klei kan zich er slecht mee
vereenigen en ’t spijt hem dat het advies zoo
luidt.
Het advies wordt
stemmen tegen 1, de heer
4. Benoeming veearts.
De Voorzitter deelt mee, dat de heer J.
Groenewold de practijk van wijlen den heer
Schuurmans heeft overgenomen. B. en W.
vinden, dat het geen doel zou hebben nu
sollicitanten op te roepen voor een gemeente
lijke veearts, maar de heer Groenewold is
daarvoor nu we) de aangewezen persoon.
De heer v. d. Wal vraagt of het nn wel
aangaat zoo maar, deze te benoemen, daar
kunnen ook wel meer zijn, die er voor in
Ik heb een buurman gehad, die gewoon
was te zeggen, wanneer een gebeurtenis of
voorval, waarnaar hij reeds eenigen tijd had
uitgezien, stond te geschieden, altoos uitriep.-
„Nu zijn de rapen gaar!” Deze uitdrukking
mag ik nu wel even van hem leenen, want
de behandeling der gemeente-begrooting zal
nu plaats vinden, en ook hiernaar had ik
reeds eenige dagen met verlangen of met
vrees, dat laat ik in ’t midden had uit
gezien. Die begrooting dan stond op de agenda
maar er ging nog een behoorlijke portie vooraf
zoodat er heden heel wat kon verwacht worden.
En een uur voor den gewonen tijd schikten
we dan ook aan tafel. Een der raadsleden,
niet denkende om het vervroegde uur, kwam
dus wat later. Wij zullen op niet te groote
schaal, een portie aan onze lezers voorzetten.
Bij opening waren 11 leden present. De
heer Oosterbaan had kennisgeving gezonden
dat hij wegens familie omstandigheden ver
hinderd was, de heer van der Wal kwam een
poos na de opening nog binnen.
De notulen werden goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
a. Een adres van de Gemeente Leeuwarde-
radeel, verzoekende adhesie te betuigen met
een door dien raad gezonden adres aan den
Minister om den prijs der boter te verlagen.
B. en W. meeneti dat het geen doel zal
hebben deze en dergelijke adressen te steunen
en stellen voor het verzoek voor kennisgeving
aan te nemen.
De heer de Boer merkt op dat in de
vorige vergadering een dergeiijk adres van
Sneek om de vleescb prijzen te verlagen, wel
werd aanbevolen door B. en W.
De heer Terkenne had dezelfde opmerking
willen maken, en meent toch dat door den
abnormaal hoogen prijs, ook voor meer wel
gestelden zelfs, de boter thans te duur is,
terwijl hij ook nog vernam dat het niet noodig
ware geweest de boter zoo te verhoogen.
De Voorzitter antwoordt dat niet de bedoeling
van ’t D. Best, is, te betoogen dat de boter-
prijs niet te hoog is, integendeel dat beamen
zij ook, maar zij meenen, dat het geen doel
treft dit adres te steunen. Dat andere adres
over de hooge vleescbprijzen was een andere
zaak, dat was toen nog in wording, maar de
boterprijs is reeds lang een afgedane zaak.
De heer Boersma meent toch dat hoe meer
adhesie er met dat adres betuigd wordt, hoe
beter om den prijs verlaagd te krijgen, doch
de heer Eerdmans daarentegen gaat mee met
B. en W. omdat vleescb niet is te vervangen
doch de boter wel. De margarine met dezelfde
voedingswaarde, kan er voor in de plaats
treden en hij meent dat de regeering door
den verhoogden prijs der boter tracht een
deel terug te krijgen, van wat bij de margarine
moet worden bijgepast.
Bij stemming wordt uitgemaakt dat er geen
adhesie zal worden betuigd. Dit werd aange
nomen met 6 testen 5 stemmen. Tegen het
voorstel B. en W. stemden de heeren v. d.
Klei, Boersma, Praamsma, Terhenne en de
Boer.
b. Resolutie van Ged. Staten, goedkeurende
de onderhandsche levering van rioolbuizen.
c. Missive van heeren Voogden van het
Gasthuis, dat zij voor dit ééne jaar een extra
bijdrage zullen verstrekken van f 5000.
d. Idem van heeren Voogden van het
Weeshuis van gelijken inhoud en ook met
aanbieding van gelijke som.
Deze berichten worden met applaus begroet.
e. Resolutie van Ged. Siaten houdende
het navorderingskohier.
den heer H. J. van den
bekende redenen, ontslag
van het Weeshuis.
aanmerking wenschen te komen, en tevens
vraagt hij: „Is het wel noodig, dat wij hier
een veearts hebben?
De Voorzitter antwoordt, dat het zeer zeker
noodig is een gemeentelijke veearts te hebben.
Deze moet toezien op den veestapel, en is
ook belast met de keuring van vleescb en
visch. En wat aangaat of er meer gegadigden
zullen komen, dit betwijfelt hij, want de
belooning is maar f 300. De buitenpraktijk
moet de betrekking goed maken.
De heer J. Groenewold wordt benoemd met
algemeene stemmen.
5. Verlaging Zandsterbrug en Panwerkbrug
bestrating plein School No. I en maken muur.
De Voorzitter merkt op, dat deze werken
in een vroegere vergadering reeds besproken
zijn, de stukken hebben ter visie gelegen.
De heer Praamsma wil eerst een paar vragen
doen, lo. waarom, nu steeds de bruggen van
ijzeren balken worden voorzien, die bij 't
panwerk bouten liggers krijgt. Wat de reden
is, dat met het tot nu gevolgde systeem
gebroken wordt?
De Voorzitter zou liever gezien hebben,
dat de heer Praamsma die vraag vóór de
vergadering ter kennis had gebracht, dan zou
de deskundige geraadpleegd zijn.
De heer Kramer meent wel dat het in
verband staat met de ijzerprijzen.
De beer Praamsma verwacht ook dat dit
de reden is, maar bij meent toch dat het
beter is afdoeade te herstellen. Alle bruggen
zijn zoo successievelijk van ijzeren balken
voorzien en dat voldoet heel best. Het betreft
hier maar een klein bruggetje, maar er moeten
zware vrachten over, dus het heeft veel te
verduren.
Verder de Zandsterbrug. Daar zullen de
bestaande ijzeren toogbalken weer gebruikt
worden, dat vindt hij niet goed, die zijn te
hoog. Als er nieuwe ijzeren balken komen,
kan de brng veel meer verlaagd worden.
Na heel wat discussie over dit punt tusschen
den heer Praamsma. en de heeren v. d. Wal,
Kramer en den Voorzitter worden ten slotte
de voorstellen van B. en W. goedgekeurd
zonder hoofdelijke stemming.
De Voorzitter licht toe dat er kwestie is
gekomen aangaande de deksels op de riool-
kolken, bij het plan in de vorige vergadering
aangenomen. De houten deksels moeten kosten
f 250, ijzeren deksels f 2000, maar toch
meent de architect dat het gewenscht is maar
dadelijk ijzer te nemen, want anders krijgt
men later weer kosten en ook opgravingen
om de ijzers te bevestigen. Ook is vooreerst
nog geen belangrijke verlaging van de ijzer
prijzen te verwachten.
Na discussie tusschen de heeren Terhenne,
Kramer en den Voorzitter wordt goedgevonden
het dadelijk maar goed te maken, en wordt
meteen de verzekering gegeven dat de in
grediënten voor de rioolbuizen grootendeels
reeds aanwezig zijn en ’t overige bepaald
spoedig wordt geleverd.
6. V oorstel-duurtetoeslag
B. en W. meenen dat duurtetoeslag voor
de werklieden en ambtenaren te moeten ver
hoogen, daar 16 pCt. niet meer als voldoende
kan worden beschouwd. Zij stellen voor deze
te bepalen op 25 pCt. voor gehuwden, 121/2 pCt.
voor ongehuwden en 4 pCt. voor elk kind,
echter met bepaling dat de toeslag niet
hooger mag komen dan f375.
De heer Boersma als rapporteur der be-
grsotingscommissie verbaast er zich over dat
dit voorstel van B. en W. de begrooting
vooraf gaat en geen kennis wordt gegeven
van ’t rapport der Commissie in deze zaak.
De heer Praamsma is steeds tegen toeslag
omdat daaruit onbillijke verhoudingen entstaan.
Veel beter acht hij loonregeling, dat wordt
ook in de gewone vakken veelvuldig toegepast
o.a. bij de meubelmakers, de timmerlieden,
sigarenfabrikanten, daar is ’t loon geregeld
6, 7 of 8 cent per uur verhoogd. Voor de
betrokkenen is ’t ook beter het als loon dan
als toeslag te ontvangen. Nu de toeslag
gedurig hooger wordt, wordt ook de daaruit
ontstaande onbillijkheid grooter.
De Voorzitter zegt, dat B. en W. meenen
te moeten meadeelen, dat zij juist gaarne met
een loonregeling zouden komen, maar de
basis in dezen tijd is zoo uiterst moeilijk te
vinden. B. en W. wenschen vergelijkingen
met andere gemeenten te maken, want zij
willen niet gaarne dat later van een gemaakte
regeling gezegd kan worden„Bolsward komt
weer achteraan”. Een grondig onderzoek dient
