lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
J
Verschijnt tijdeUjk alleen Zondags
53ste Jaargang.
1919.
No. 8.
Een Koninklijk voorbeeld.
I
Zondag 16 Februari.
STADSNIEUWS.
1
Benoemd.
INGEZONDEN.
Een tooneelvoorstelling.
Eervol ontslag.
Hardrijderij.
Muziekavond.
Negen Gebroeders „de Rook”.
Concert, ensemble- en solo-spel.
Twee concerten in ééne week.
Bolswardsche Courant
VOOR
H. BEEKHUIS.
Ws.
i.
De heer Mr. L. G. Tijg, griffier bij het
Kantongerecht alhier, is in gelijke betrekking
benoemd te Harderwijk.
De Voorzitter der A. N. V.
«Het Groene Kruis”,
Voorl. Directeur v./h. Centraal Bureau,
F. C. FLEISCHER.
Winterswijk. 10 Febr. 1919.
Donderdag,
,de
worden mij
van 20 Febr. a.s.
lezeressen aan.
hoog muzikaal
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit bla,d is telefonisch aanqeslot.cn onder N' 4
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
weer, druk bezocht,
van Holland” was
belangstellenden om
Bijna 19 jaren geleden werden in allen
eenvoud de eerste Groene Kruisverenigingen
gesticht. Dit geschiedde in navolging van het
Noord-Hollandscbe Witte Kruis, dat reeds
een eervolle geschiedenis van meer dan 25
jaren achter zich had. Eerst in Zuid-Holland,
maar spoedig ook in de andere provincies
kwamen de Groene Kruis-afdeelmgen voor
den dag, evenals* de knoppen in het voorjaar.
Zelfs duurde bet niet lang of^bet groote en
volkrijke Zutd-Holland werd door Friesland
overvleugeld, zoodat halfingewijden wel eens
meenden, dat de bakermat der vereeniging
in bet noorden des lands gespreid was en
niet aan de oevers van den Hollandschan
IJsel. In alle provincies behalve dan
natuurlijk in Noord-Holland, waar het Witte
Kruis werkt* werden plaatselijke vereeni-
gingen «Het Groene Kruis” gesticht eutoeu
deze er in voldoend aantal waren, ging men
er toe over, ze voor het algemeen werk te
vereenigen tot provinciale bonden en deze
aijn in 1911 weer vereenigd in de Alge
meene Nederlandsche Vereeniging «Het Groene
Kruis”, waarbij zicb in 1917 ook het Noord-
Hollandsche Witt* Kruis aansloot. Zoo is
dan nu het verwante werk in een heerlijk
gemeenschappelijk streven vereenigd. Misschien
mag deze Vereeniging dan nu ook wel de
grootste van ons land genoemd worden (kerk
genootschappen en dergelijke lichamen me’
medegerekend) want zij telt ongeveer 300 000
leden in 778 vereenigingen (waarvan 3 in
Oost- en West-lndië) en werkt met een ge
meenscbappelijk jaarlijksch vereenigings inko
men van ongeveer f 500 000.
Dat lijkt een groot bedrag, maar is eigen
lijk jammerlijk weinig in verhouding tot het
veelomvattende werk dezer vereeniging. Want
wat moet er al niet mede gedaan worden!
Daarmee worden, nu reeds in meer dan
800 plaatsen van ons vaderland, magazijnen
van verplegingsmiddelen onderhouden, waaruit
iedere zieke, die woont in eene dier plaatsen
en die bet naar het oordeel van den dokter
noodig heeft, gratis in bruikleen kan krijgen
wat hij behoeft, altijd voor zoover bij lid is.
tenzij bij minvermogend mocht zijn, want
dan wordt bij ook zonder dat geholpen.
Daarmee wordt voorts getracht, overal een
wijkverpleegster aan te stellen, die evenzeer
gratis in alle huizen waar het noodig is den
zieken hare levende hulp komt brengen.
Daarmee worden moedercursussen gehouden,
wordt de kraam verpleging verbeterd en het
jonge kind beschermd, opdat de nog steeds
al te groote kindersterfte beneden bet jaar
worde te keer gegaan.
Daarmee worden diensten onderhouden, om
goederen en woningen te ontsmetten, om
zieken per auto-brancard, rijtuig of op andere
geschikte wijze te vervoeren.
Daarmee wordt onder de auspiciën der Ned.
Ceutr. Ver. tot bestr. der T.B.C., vooral ten
plattelande de tuberculose bestreden.
Daarmee worden volkslezingen en cursussen
op hygiënisch gebied gehouden en nog van
allerlei meer gedaan.
Wie dat alles nagaat en eenig begrip heeft
van wat dat alles kosten moet, zal niet meer
zeggen: Wat een geld! Integendeel zal bij
er zich over verbazen, dat er met zoo'n klein
bedrag nog zooveel gedaan kan worden en
zal hij inzien, dat daarbij de uiterste zuinig
heid betracht en heel veel belangelooze lief
dedienst moet verricht worden. En zoo is
het dan ook inderdaad.
Maar nu heeft ons de oorlog voor nieuwe
en moeilijke vragen gesteld. De volkskracht
heeft door ondervoeding, geboorteteruggang,
grootere sterfte ten gevolge van tuberculose,
besmettelqke ziekten (Spaansche griep!) en
andere oorzaken geleden. En nog is de ellende
niet ten einde. Nu komt echter de vrede en
moeten alle krachten worden ingespannen om
de schade weer in te halen. Ook het Groene
Kruis met het daarby aangesloten Witte
Kruis hebben daarbij een zeer belangrijke taak
te vervullen. Maar wat zal nat een geld kosten!
Vooreerst moet het aantal afdeelingen worden
uitgebreid met nog ongeveer 250, opdat nergens
het orgaan ontbreke, waardoor getracht kan
worden de belangen van zieken en zwakken
te behartigen en die van gezonden te be
schermen, voor zoover particulier initiatief
daaraan wat doen kan.
Dan moet de wijkverpleging uitgehreid
worden. Op het oogenblik zijn er 529 wijk-
Hetaangezondigde tooneelspel «Mésalliance”
is Dinsdagavond in «De Doele” met succes
opaevoerd. De titel van het stuk geeft heel
goed bet motief weer, waarop dit tooneelstuk
in drie bedrijven werd gebaseerd. Een huwelijk
tusschen personen van ongelijken stand, deed
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Uents per 3 maanden.
Franco per post 621/s Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
De Commissie van den kunstweg Bolsward
Harlingen heeft met ingang van 1 April a.s.
aan den heer H. Vrijburg, opzichter over
dien weg, op eigen verzoek eervol ontslag
verleend, onder dankbetuiging voorde bewezen
diensten. Voorloopig blijft het toezicht aan
den beer Vryburg opgedragen, met het oog
op mogelijke plannen tot reorganisatie omtrent
bet bestuur van genoemden weg.
Hoewel we een wintertje hebben met tegen-
stribbelingen, daar sneeuw en afwisselende
dooi het ijsvarmaak in den weg traden, heeft
toch de Ijsclub «Bolsward” j.l. Maandag nog
een goedgeslaagde hardrijderij van mannen
gehouden, ’t Getal deelnemers was 32, er viel
menig spannende rit te aanschouwen, en ook
was er een talrijk publiek op de bijbanen
aanwezig ondanks de dooi.
De uitslag was, dat J. de Vries van Jeure
met den prijs f 50 en een zilveren medaille
ging strijken.
De le premie f 20 werd gewonnen door
J. van der Burg van Leeuwarden, 2e premie
f 10 door W. de Jong van Joure en de
3e premie f 5 door J. de Vries van Sneek.
Extra vermelding verdient het stoere rijden
van den reeds bejaarden mededinger B. van
der Zee van Leeuwarden. Ofschoon bijna 50
jaren, wist hij nog jongere mededingers de
loef af te steken, en moest hij alleen tegen
de bestan het onderspit delven.
Het bestuur heeft hem uit sympathie een
extra prijs toegekend.
De wedstrijd van leden met dames, welke
eerst was bepaald op gepasseerden Woensdag,
zal na, als het doorvriest, aanstaanden Dinsdag
gehoudea worden.
Ook de derde lezing van den heer Alt, j.l.
Maandagavond, werd ondanks het ongunstige
De zaal van «den Hof
weer geheel'"gevold met
te hooren naar de ver
tolking van de opera «Carmen”.
Dit schoone toonstuk, met vele diepgevoelde
en treffende momenten, uiteengezet en toe
gelicht door den heer Alt, moet indruk maken.
Een woord van hulde maar ook van dank
aan dien heer, die vele muziekliefhebbers door
zijn lezingen in de gelegenheid stelt kennis
te nemen van de beste voortbrengselen uit
de muziekwereld, mag hier niet ontbreken.
Geachte Redactie!
Beleefd verzoek ik U ’t volgend* in uw
blad te willen meedeelen.
Van de 4 kinderen, die 15 Januari door
de Afd. «Bolsward” van het centraal genoot
schap voor kinderherstellings- en vacantie-
kolonies waren uitgezonden naar ’t kolonie-
huis «’t Renerhuis” in de Sieeg, zijn deze
week 2 teruggekeerd, terwijl de andere twee
nog 4 weken er zullen blyven.
Opnieuw heeft de Afdeeling deze maand
4 kinderen uitgezonden, zoodat er nu zes
kinderen uit Bolsward volop kunnen genieten
van zuivere lucht en ruime voeding; als
bewijs van dit laatste moge dienen, dat één
der teruggekeerde kinderen ruim 8 pond in
gewicht is toegenomen. Deze knaap woog
15 Janaari 42 pond en 10 F bruari was zijn
gewnht 50 pond en één ons. Deze reus
achtige toename wijst ook op voorafgaande
ondervoeding en daarom is van zooveel belang,
dat onze Afdeeling door financieele hulp in
staat wordt gesteld door te gaan met het
nitzenden van zwakke en ondervoede kinderen.
Wilt daarvoor uwe bijdragen zenden aan de
penningmeesteres Mevr. Zuithoff..
Hoogachtend,
(Sneek)
piano.
Behalve liederen voor sopraan, zullen ten
beste worden gegeven één of meer concerten
voor 2 piano’s, van Mozart. Een Mozart-
concert voor piano is misschien bijna mee het
hoogste wat ooit voor piano is geschreven.
Ja, ziet U, wat er ook verandere, wat nieuwe
en nieuwste componisten er ook opstaan, die
aan de allernieuwste pianocomposities het
leven schenken Bacb, Handel, Beethoven
en Mozart dat zyn en blijven de groot
meesters. En als de namen der nieuwe,
nieuwere en nieuwste muziekhervormers al
weer zijn vergeten dan nog zullen de
namen der zooeven genoemde heroën nog
met eerbied worden genoemd, en hunne werken
m*t toewijding worden gespeeld.
Aldus, zooals ik zei, ’n concert voor 2
piano’s, van Mozart. Verder zullen ten gehoore
worden gebracht verschillende quatre-mains
en stukken voor piano solo.
Ea, wetende dal de heer Hoogslag van
Soeek een hoogstaand pianist is, die zijn
studiën glansrijk doormaakte aan het Conser
vatoire te Luik, daarbij in aanmerking
nemende dat de heer Jan Faber zich ouder
des heeren Hoogslag’s leiding heeft gesteld,
om zich nog meer te bekwamen,
daarbij niet vergetende dat eene Concert
zangeres van naam hare medewerking zal
verleenen,
zoo bevelen wij dit concert
ten zeerste bij alle lezers en
Dit wordt ’n avond van
presteeren, van groot kunstgenot.
Het musiceerend negental «Gebrosder* de
Rook”, stelde zich verleden jaar voor ’t eerst
aan het Bolswarder pubiiek voor. De kennis
making was beslist eene zeer aangename. En,
als men kennis beeft gemaakt, dan zoekt men
elkaar bij gelegenheid eens weer op, dat behoort
immers zoo?
Het 2e bezoek der h.h. d* Rook zal plaats
hebben op Dinsdag a.s. 18 Februari 1919.
Wij kunnen direct al vertellen, dat het
Programma met zorg is samengesteld.
Er wordt begonnen met den «Priester-
marsch”, uit «Alhalia”. Daarop volgt als
ensemble-nommer «de onvoltooide Symphonic
in bes”, van Schubert, een prachtig stuk
werk, ook zelf* voor ’n orkestje met kleine
bezetting. De bewerking zal wel aijn van één
der Gebroeders, die op dit gebied *1 meer
goede arrangementen heeft bezorgd.
De tweede afdeeling zet in met de bekende
Ouverture «la Dame blanche”, de oud-
leden van wijlen de Muziekvereeniging kunnen
hun hart nu nog *ens ophalen.
Twee liederen van Schabert, «Ave Maria”
en «Du bist die Ruh”, worden als orkest-
nummers ten beste gegeven.
Als solo-nommers vinden we vermeld een
obligaat voor Hobo, twee Cello-werkjes,
Andante van Mann en bet bekende «1« Cygne”
van Saint-Saëns, en twee obligaten voor
Trombone. Ook lezea we «Zang”. Dat zal
wel worden opgeknapt door den broeder-zauger.
Een mooie Wal* van Oscar Fetras sluit
het Programma af.
D« pater familias komt weer met ’n paar
Friesche Voordrachten uit. Nou, dat kin de
a de hear mar tige dwaen. Dat witte wy noch
fen forlyne jier.
Summa Summarum, ’n aanbeveling om
,Concert-toe” te gaan. Dat wordt beslist ’n
gezellige muziekavond. Ws.
Pas was het inleidend artikel over den
muziekavond van Dinsdag a.s. per post ver
zonden, of me wordt melding gedaan van nog
een concert in dezelfde week.
Dit zal plaats hebben a.s.
20 Februari 1919, in de concertzaal
Doele”. Als medewerkenden
genoemd Mevr. Slotijn-Molenaar, (’s-Hage),
sopraan en de h.h. Jac. N. D. Hoogslag,
en Jan Faber, (Bolsward), beiden
verplegingen in ons land; 300 daarvan zijn
uitgegaan van onze vereeuigiugen en 266
dezer worden rechtstreeks door onze afdeelin
gen beheerd. Maar nu spreekt het vanzelf
dat er nog 500 a 600 plaatsen zijn, waar
nog niet is voorzien in de sociale behoefte.
Daarvoor moet nu gezorgd worden en van
onze zijde wordt reeds krachtig geageerd om
daartoe te komen. Maar wat zal dat kosten?
Daarvoor zijn per plaats dadelijk ongeveer
f 1500 noodig, dat ia dus f 750 000 f 900.000
in het geheel. Eu dit telken jare weer, niet
voor eens.
Dan moet in ongeveer 800 plattelands
gemeenten de stelselmatige bestrijding der
tuberculose ter band genomen worden. Dat
kunnen wij «betrekkelijk” goedkoop doen, waar
wij de beschikking hebben over wijkverpleeg
sters. En ook Rijk en provinciën subsidieeren
dit werk reeds krachtig. Met dat al zal
er toch binnenkort zeker een f 400 000 voor
noodig zijn, van particuliere zijde bijeen te
brengen, en dat jaarlijks.
Dan moeten onze maatregelen tot ver-
oetering van kraam verpleging en kinderbe
scherming algemeen gemaakt worden. De
commissie van onderzoek, die we daarvoor
hebben ingesteld ouder voorzitterschap van
Dr. Meuleman, directeur der Wilhelminaschool
voor Vroedvrouwen te Heerlen, heeft de kosten
daarvan berekend op 282.320 gulden, per jaar.
Summa summarum. we moeten trachten voor
ons plaatselijke werk bij het halve millioen
dat we rseds gebruiken, nog jaarlijks anderhalf
millioen bij te krijgen. Eu dan hebben wij
nog heel zuinigjes aan te administreeren.
Om dat nu te kunnen doen, hebben wij
behoefte aan een krachtig stimuleerend miliëu.
Daarvoor hebben we vier jarsn geleden een
Centraal Bureau gesticht, dat voorloopig nog
onder de leiding van den ondergeteekende
staat en zich geleidelijk tot iets goeds beeft
ontwikkeld. Voorloopig werkt ondergeteekende
daaraan, voor zoover zijne ambtsplichten hem
daarvoor den tijd laten. Daarbij staan hem
twee vaste, gesalarieerde assistenten ten dienste.
Dat kan echter zoo niet blijven. Dat mag
zoo niet blijven, zal ons werk in de naaste
toekomst slagen en onze vereeniging aan kare
bestemming beantwoorden. Daarom is bet de
bedoeling van ons bestuur «hetCentr. Bareau”
van het jaar naar Utrecht over te brengen en
er een bekwaam medicus als directeur aan
te verbinden. De Regeering heeft reeds het
belang daarvan erkend en op de Staatsbe-
grooling een post van f 10 000 voor onze
Vereeniging uitgetrokken. Maar afgezien daar
aan, hebben we in de allereerste jaren een
jaarlijksche vermeerdering onzer inkomsten
ten behoeve van ons centrale werk ten bedrage
van zeker f 14.500 noodig. En gewenscht
is bet, ten einde alles op hechten bodem te
te stellen en bet plaatselijke werk naar
behoefte te kunnen voorthelpen, een krachtig
stamkapitaal te vormen van, zoo mogelijk,
sen millioen galden. Mocht dat gelukken,
dan mogen we ons vleien met de verwachting,
dat ons werk zal slagen en de zegeningen
er van binnenkort alom zullen worden opge
merkt. Ten einde hierto* te komen, is onlangs
een breede commissie gevormd, waarin mannen
en vrouwen van allerlei stand, godsdienstige
en politieke «vertuiging naast elkander hebben
zitting genomen.
Voor dat die commissie aan het eigenlijke
werk trok, is daarvoor de belangstelling van
Hare Majesteit d* Koningin ingeroepen. En
niet zonder verblijdend gevolg. Na de zaak
ernstig onderzocht te hebben handelt onze
nobele en wijze Landsvrouwe ooit anders
heeft het H. M. behaagd, een gift van f 2500
beschikbaar te stellen. Die vorstelijke bijdrage
stemt ons niet alleen dankbaar, maar ook
hoopvol. Waar zoo werd voorgegaan en als
’t ware een onmiskenbaar zegel op ons werk
werd gedrukt, zal zeker door vele anderen
gevolgd worden en zullen alle vaderlanders
ons heerlijke, sociale werk, dit vaderlandsche
ondernemen van liefde en wijsheid naar krachten
willen steunen. Van daar dat we zoo hoopvol
gestemd zijn, en meenden van deze vorstelijke
bijdrage eenigssins uitvoerig melding te moeten
maken.
