lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Verschijnt tijdelijk alleen Zondags.
No. 36.
58ste Jaargang.
1919
Zondag 31 Augustus.
TOCH WEER KERMIS.
BB»
VOOR
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
zwijgen, als anderen
Z.
STADSNIEUWS.
is
1
i*
Dus
kermis,
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
J
Dinsdag
meente des
deling
1.
2.
ABONNEMENTSPRIJS50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zjjn verkrijgbaar 5 Cent.
Wat een en ander zal beteekenen, wat
vertier en fleur het zal brengen, men moet
het afwachten. Het weer dat deze week erg
onstuimig was, zal, mag men hopen, wat mee
werken om hen die de kermis niet antigezinc
zijn, eenige uitspanning te bezorgen, en onze
neringdoenden, die tegenwoordig op zware
lasten zitten, wenschen wij een druk bezoek.
Redactie.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder 4.
een parapluie gewapend op bet pad om te
zien... ja eigenlijk om te zien of de demon
stratie wel doorging. Op de Cnossenlaan
merkten we meerderen op, die zich voort
spoedden naar ’t zwemterrein, ook in de
verschillende landerijen dwaalden groepjes
heeren, dames, kinderen en alles trachtte
bijeen te komen op het centrum der uitvoering.
Velen waren in een verkeerd land, ze moesten
een sloot oversteken, gelukkig werd een plank
gelegd en was er ook een bootje, waarmee
men over kon gaan. Wij zagen in de verte
zelfs dames over een hoog met prikkeldraad
voorzien hek klimmen, om maar te komen
waar de grootste troep menschen stond te
wachten op den wal. We vernamen, dat die
dames slecht te spreken waren over de on-
heusche bejegening van een der landgebruikers
die hen verbood over zijn land te gaan. Die
boer stelde blijkbaar meer belang in den
grasgroei die tegenwoordig trouwens over
vloedig is dan in de drenkelingen redding.
Maar wat hield de demonstratie nu eigen
lijk in?
’t Beste antwoord hierop zal zijn een beknopt
verslag van ’t geen de heer J. F. Boermans
de verzamelde menigte ging vertellen en aan-
toonen. Voor meer uitweiding is in dit nummer
geen plaats beschikbaar.
Hij begon dan met de vermelding dat
jaarlijks in ons land wel omstreeks 1000
menschen verdrinken, waarvan zeker, indien
men met de meest doelmatige hulpmiddelen
bekend was, velen zouden zijn te redden. Dit
deed Dr. Eecen te Leeuwarden een oproep
plaatsen aan alle zwemmers om op 11 Aug.
j.l. te Leeuwarden ter vergadering te komen.
Daar werd door den heer Meijerink, zwem
meester te Haarlem, een lezing gehouden over
het redden van drenkelingen, en daar werd
tevens de deelneming opengesteld aan een te
geven cursus, waarin theoretisch en practised
onderricht werd gegeven, hoe men te handelen
had, indien er iemand te water raakt. Van
12 tot 17 Aug. is die cursus gehouden en
daaraan hebben Spreker en de heer Statema Jr.
van hier deelgenomen. Wat zij daar geleerd
hebben achten zij van genoegzaam belang
om te voldoen aan veler verzoek en hier in
't algemeen eenige wenken te geven en daarna
te laten zien, hoe in zulke gevallen, waarbij
iemand gevaar loopt om te verdrinken, te
handelen is.
In Holland, zoo vervolgt Spr. is men op
dat gebied beter voorbereid dan hier. Daar
zijn vooreerst verschillende personen die na
practised hun bekwaamheid te hebben getoond
een diploma krijgen en lid worden van een
reddings-brigade. Dat wordt, op de wijze als
hier bij de brandweer, door een bordje aan
den gevel aangekondigd. Die leden zijn tele
fonisch aangesloten, en krijgen van een ongeval
te water in hun buurt kennis. Ze hebben
verschillende reddingsmiddelen bij de hand
en die middelen mogen, zoo de man op dat
oogenblik niet thuis is, ook door anderen
gebruikt worden. Zoo hangt daar voor de
hand klaar een bal met lange lijn, een haspel
die den drenkeling kan worden toegeworpen
om hem zoo in verbinding met den wal te
brengen. In Haarlem o a. zijn bij de bruggen
reddingsbaken aanwezig en in 3 jaar tijds
zijn daarmee in die stad ongeveer 50 personen
opgehaald, wat wel pleit voor de doelmatigheid.
(In Bolsward zijn bij enkele bewoners ook
eenige reddingsmiddelen aanwezig, waarop in
den tijd van de ijsbanen wordt gewezen.) Een
lange haak bij de bruggen zou Spr. gewenscht
achten, die was soms noodig. Maar op den
cursus werden nog vele andere voorwerpen
besproken. Een 10 Meter lange ijshaak,
opvouwbaar op de wijze als de duimstok
der timmerlieden, een sleepdreg, om gezonken
drenkelingen op te visschen, touwladders met
lijnen en haken, een in den zak te dragen
bal met 20 meter koord en zoo meer, doch
er werd ook geleerd hoe zwemmers hebben te
handelen als er een drenkeling in gevaar
verkeert. Het is dikwerf gebleken, dat
zoo’n drenkeling zijn redder vastgrijpt en dat
kan voor beiden gevaarlijk zijn, omdat de
zwemmer zich dan niet vrij kan bewegen. Nu
werd heel practisch aangetoond, hoe de zwemmer
zich dan moest bevrijden, en kon men zien
hoe bij kop-, arm- en polsgreep te handelen
was. Ook het uit het water halen werd
besproken, hoe men dat behoort te doen en
tevens werd practisch aangetoond, hoe men
een bewustelooze moet trachten bij te brengen.
De houding van den drenkeling, de reiniging
van den mond, de kunstmatige ademhaling
't Zal Maandagmorgen een eenigszins
vreemde gewaarwording zijn, het Stadhuis
klokje de kermis te hooren inluiden. In
vroegere tijden geschiedde zulks op Paarden-
marktsdag, en dan gold het voor 14 dagen.
Later werd de duur van dit jaarlijksch volks
feest ingekort en wis het van Donderdag tot
den daarop volgenden Woensdag kermis. In
1914 met de oorlogstoestanden was het
begrijpelijk, dat men in die dagen van schrik
en angst de kermis niet liet doorgaan, het
volgend jaar was er ook nog een meerderheid
voor het niet houden te vinden, maar 1916
kwam toch de oude matrone ook onze star
weer bezoeken.
In 1917 werd ’t weer afgesteld, maar een
daarna gevolgd voorstel tot afschaffing kon
geen meerderheid vinden. Toch werd, zoo het
heette, om aan de gemoedsbezwaren van velen
tegemoet te komen, de Zondag er uitgepikt
en de duur werd toen bepaald, waneer er
eens weer kermis kwam, die te houden van
Maandag tot en met Vrijdag.
In 1918 ging het weer geheel over. Men
wat toen door de schaarschte der levens
middelen al blij een beetje behoorlijk voedsel
te krijgen, aan feesten en kermis was geen
behoefte redeneerde men.
Nu wat daarvan waar was, willen wij in
het midden laten, alleen stemmen wij toe, dat
er wegens den ernst der tijden, redenen
bestonden geen kermis te doen houden,
ofschoon bij sommige gehouden feestelijkheden
geen gebrek aan deelneming was.
Het volk, dat heeft ook de gebeele historie
geleerd, wil toch ontspanning hebben.
Nu in dit jaar 1919 deden B. en W. het
voorstel om vooral met het oog op het gevaar
van vlektyphus weer geen kermis te doen
houden. De Raad echter besloot de kermis
wel te doen doorgaan met 7 tegen 5 stemmen.
De vrede is er eenmaal zullen de voorstanders
gedacht hebben, en al zijn de dagen nog
ernstig, al zijn de levensmiddelen nog duur,
toch dient men de menschen vrijheid te laten.
Op dat standpunt meenen wij ons ook te
moeten plaatsen. Hij wiens beurs of geweten
geen deelneming toelaat, behoeft niet mee te
doen, doch de gelegenheid mag aan hen, die
in die opzichten in andere conditie verkeeren,
niet ontnomen worden.
Het argument van besmettelijke ziekten,
dat werd al dadelijk toen beweerd was
waarschijnlijk voorgewend, in elk geval werd
dat gevaar wat overdreven voorgesteld.
nu krijgen wij de opnieuw besnoeide
een kermis van 5 dagen, en dan
vooral, want daar gaat het om, zonder den
Zondag er bij.
Wij hebben indertijd reeds doen uitkomen,
dat we ook in dit opzicht elk zijn vrijheid
gaarne laten, wanneer geen algemeen en open
baar belang er mee gemoeid is, maar begrij
pen ook heel goed dat onze raad, op het
ingekomen adres om de kermis weer op de
vroegere dagen te houden, afwijzend beschikte.
Dat achtbaar college kan zijn besluiten zoo
maar niet weer herroepen, voor eerst gebleken
is, dat het niet doelmatig werkt.
Misschien dus dat de nieuwe raad er later
anders over denkt en dan kan het met behoud
van waardigheid veranderd worden. Dat zal
dus de tijd ons leeren.
Nu is het hier Maandag kermis en Zater
dag d.a.v. is het weer uit. Wat er komt?
Ja, dat zal de tijd ons de volgende week reeds
leeren. Wij hebben wel vernomen, dat enkele
houders van spellen, kramen en vermakelijk
heden er van afzien hier heen te trekken.
Zij vinden dat voor 5 dagen, waarbij de voor
hen gewoonlijk beste dag ontbreekt, te be
zwaarlijk. Stoomcaroussel, wafelkraam, een
schommeltent, de cakewalk en bioscoop hebben
met den gewonen draaimolen plaatsing bespro
ken, naar ons werd ingelicht, en er zullen
ook wel nog eenige kleine tenten, disschen
enz. in de rij komen, en ook een schouw
burg moet op komst zijn.
In fde Doele” zal gelijk reeds aangekondigd
werd, de bekende Directie der Meppeler bioscoop
gedurende de kermis voorstellingen geven.
Dan heeft men, gelijk men zal weten, Maan
dag volksvermakelijkheden voor de jeugd en
des avonds vuurwerk. Woensdag is het de
groote kaatspartij, Donderdag wordt een hard
draverij gehouden.
M. de R!
Uit het raadsverslag van 21 Augs. blijkt,
dat de schade die zal ontstaan door de mis
lukte rioleering, voor rekening van de gemeente
komt, wat zeker eenige duizenden guldens
zal bedragen.
Uit de besprekingen is af te leiden, dat de
grondstof waarvan de buizen en kolken zijn
gemaakt ondeugdelijk is, en successievelijk
vernieuwing van deugdelijk materiaal zal
moeten plaats hebben.
Er wordt in het verslag gesproken, dat de
nalatigheid (bedoeld wordt zeker levering van
slechte cement) te wijten is aan het syndinaat
dat de cement leverde.
Mijn woordenboek verklaart syndicaat als
samenspanning van kooplieden om de prijzen
op te drijven en de concurrentie te dooden.
Met de ondervinding hier opgedaan zou bij
een herdruk bijgevoegd kunnen worden, en
slechte waar aan niet-deskundig en in handen
te spelen.
Dat de gemeente goederen van dergelijke
kantoren gaat of laat betrekken, is m.i. af te
keuren, terwijl strenge keuring van materialen
een gebiedende eisch is.
In de vergadering werd gezegd, dat het
vooruit niet was te zien, dat de cement niet
goed was, maar hebben de gemeente architect
en de cement-industrieel geen andere middelen
om materialen te keuren dan hun gezicht?
dan mogen ze m.i. geen aanspraak maken op
den titel, dien ze voeren.
Met dank voor de plaatsing.
Redding van Drenkelingen.
De aangekondigde demonstratie bij en in
de Sneekervaart achter Spreeuwenstein heeft
ofschoon het weer ongunstig was, toch voort
gang gehad. De overvloedige regen op Dinsdag
middag deed verwachten dat de zaak in het
water zou vallen, maar tegen 't aangegeven
uur keek de zon met een nog wel wat bleek
glimlachje door ’t wolkenfloers, dat door een
stevige bries langs ’t luchtruim werd voort
gedreven. We begaven ons daarom ook met
BINNENLAND.
Sneak, 28 Aug. In de raadszitting van
Maandag j.l. werd een adres gelezen van den
heer 8. de Boer, hoofd van school no. 1
alhier, waarin deze zijn verzoek, om over
plaatsing naar de eerlang te openen Mulo-
school intrekt. De heer de Boer zou vrijzeker
aan l.g. inrichting zijn benoemd; maar de
verplichting, om alsdan te bedanken voor
directeur-leeraar der Rijksnormaallessen heeft
hem ongetwijfeld doen besluiten de Muloschool
er aan te geven.
Sneek, 28 Aug. In een druk bezochte
bijeenkomst van Vrijzinnig Hervormden werd
heden avond ds. de Haas een prachtig her
inneringsgeschenk aangeboden, n. 1.: een
bureau-ministre, een boekenkastje en een
prachtig album met de namen der gevers.
De beroepen leeraar werd toegesproken door
den Voorz. der Ver. van Vrijz. Herv., Dr.
de Graaf, door den heer Nieveen, lid van ’t
Comité, en door den heer D. Bouma. Alle
toespraken bewezen, hoe gaarne men Ds. De
Haas hier had behouden. De toegesprokene
dankte voor ’t stoffelijke blijk van belangstel
ling, verklaarde dat hij noode zijn gemeente
naren ging verlaten, maar dat plicht hem had
geboden naar Zwolle te gaan.
Sneek, 28 Augs. Zoo ’t nu staat, heeft
ozne Kaatsvereeniging haar grootsten bloeitijd
gehad.
Samenwerking tusschen leden en Bestuur
er in den laatsten tijd niet beter op
geworden. Aan wien de schuld, laten we
liefst in ’t midden, maar eigendunkelijk
handelen van den bestuurskant heeft de band
tusschen leden en leiders alles behalve versterkt.
En nu komt daarbij, dat de Internationale
dit jaar ook niet kan worden gehouden.
't Heetta eerst dat de zuidelijke broeders
moeilijk een pas los konden krijgen, om over
de grenzen te komen. Thans blijkt ’t dat het
Bestuur de risico der te maken kosten, aan
den wedstrijd verbonden, niet durft te aan
vaarden. Hoe ’t echter zij, er dreigt onweer.
De penningmeester, die zeker de bui zag
aankomen, heeft reeds ’t bijltje er bij neer
gelegd.
Mocht zij» voorbeeld niet door meer
bestuursleden worden gevolgd, want dan lijdt
het geen twijfel, of de kaatssport zal, bijaldien
de Kaatsvereeniging hier wordt opgedoekt, bij
ons ook zoo langzamerhand wel tot ’t verleden
gaan behooren.
Sneek, 26 Augs. In de Raadszitting van
gisterenavond was aan de orde Nader voorste
van B. en W. betreffende den aanleg van een
Sportterrein. In een vorige zitting was een
voorstel van B. en W. gevallen, vooral door
toedoen van de rechtsche partij, die hevig
uitvoer tegen den breeden opzet van dat plan
(kosten van een tribune o.a. f 18000).
Thans kwamen B. en W. met een meer
bescheiden plan. Maar wijl het grootste dee
der vergadering oordeelde dat dit plan eerst
rijpelijk diende te worden overwogen, besloot
men de behandeling ervan uit te stellen tot
de nieuwe Raad in de volgende maand
bijeen komt.
De zitting werd bijgewoond door een zeer
groot publiek, dat de deur tot ver in de
corridor uit stond.
Onder de hoorders bevond zich ook een
groot aantal jonge meisjes, wie punt 21 van
de agenda (bewust voorstel) bijzonder scheen
te interesseeren.
’t Jeugdig volkje dat nog nooit een Raads
zitting had bijgewoond, scheen nog weinig
begrip te hebben van
aan het woord zijn.
En dat zwijgen werd er niet beter op, toen
bedoeld punt langer op zich liet wachten dan
de beenen van ’t jonge volkje gedoogden.
Vandaar dat eenigen haar uithoudings
vermogen prijs gaven en in de vergaderzaal
der vroede mannen neerzaten, om in liggende
houding (o tempora, o mores 1), luisterden of
ook niet luisterden naar ’t geen de heeren
achter de groene tafel te berde brachten.
Toen ’t besluit in deze kwestie was gevallen,
toen men wist dat ’t geduld nog eenige dagen
op de proef moest worden gesteld, toen trok
de heele tribune, (onder welke ook vele
werklieden in gemeentedienst, die voorloopig
teleurgesteld werden in een voorstel om bijslag
op hun belooning), af, onder een vervaarlijk
geschreeuw, waartusschen zich minder vleiende
woorden bevonden, aan ’t adres van hen, die
voor dadelijke behandeling hunner belangen
niet waren te vinden.
Vergadering Gemeenteraad.
a.s. vergadert de Raad dezer ge
morgeus ten 10 ure ter behan-
van de navolgende punten.
Beëediging raadsleden.
Benoeming wethouders.
3. Benoeming commission
I. Gascommissie (aftr. 8. J. Oosterbaan,
G, C. EismaJ.
II. Commissie gem. reiniging (aftr. H. J.
Boersma, P. D. van der Klei).
III. Commissie strafverordeningen (aftred.
G. Keikes, D. Terhmne.
IV. Commissie muziekkorps (aftr. 8. J. Oos
terbaan, D. Terhenne.
Najaarspaardenmarkt.
De gewone jaarlijksche paardenmarkt op
den 4den Maandag in Augustus had dit jaar
weer een behoorlijken aan voer.
Er zijn nagenoeg 180 paarden aangeboden,
en vele goede exemplaren waren aanwezig.
Men kon het de dieren wel aanzien, dat er
thans goede weiden zijn.
De prijzen varieerden naar gelang de kwali
teit en leeftijd nog al veel, maar gelijk alles
thans, waren ze duur. Er is nog al een
tamelijk vluggen handel geweest, en er werd
van ongeveer f 300 tot boven de f 1000
voor betaald.
- r
Bols wards olie Courant
