Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel
3
I
I
I
8
No. 45.
58ste Jaargang
verschijnt tijdelijk alleen Zondags.
HET NIEUWE P0STTAR1EF.
1919.
3
5
B
Zondag 2 November.
N
VOOR
BINNENLAND.
5
het
van
ten hoogste
het verloren tuigage terug
Achter.
?V2
10
15
20
25
20
25
cent.
n
cent.
n
cent.
u
Voor brieven van
het gewone tarief.
Briefkaarten:
Binnenland
Met antwoord betaald
Stadsbriefkaarten opgeheven
Gedrukte stukken:
tot en met 50 gram
van
van
van
1V2
3
^/2
6
een bedrag van
Tllz cent,
v
7J/2 cent.
5
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
STADSNIEUWS.
Van de Volkere.
Naar wij vernemen heeft het Nutsdepar-
tement Bolsward uitgenoodigd de heer J. C.
v. d. Volkere te Amsterdam om hier Maandag
10 November een zijner interessante voor
drachten te komen houden op natuurkundig
gebied. Het onderwerp zal ditmaal zijn
„Draadlooze telegrafie en draadloos licht,"
alles aanschouwelijk voorgesteld door hoogst
belangwekkende proefnemingen.
De avond is, behalve voor de leden, ook
toegankelijk voor het publiek tegen betaling
van f 0.50. Zonder twijfel kan er een volle
zaal worden verwacht.
Coöperatieve veevoedermalerij.
Daar in de oorlogsjaren schromelijk geknoeid
werd met veevoederartikelen, werden niet
zelden minderwaardige producten geleverd en
dan nog dikwerf tegen hoogen prijs. En nog
steeds worden er zoovele surrogaten van
veevoederstoffen gefabriceerd en verkocht dat
de veehouders niet zelden merken, dat zij de
dupe worden van winstzoekende handelaren.
Geen wonder dat velen de handen ineenslaan
om zich tegen dit misbruik van vertrouwen
te wapenen.
De Katholieke Boeren- en Tuindersbond,
die zijn vertakkingen reeds over ons gebeele
land heeft, begint ook in onze provincie meer
actief op te treden.
Op een vergadering jl. Vrijdag te Leeu
warden gehouden, is besloten voordezeprovincie
een coöperatieve malerij in te richten en
wel te Bolsward, nl. de fabriek van den heer
J. E. v. d. Werf.
Voorloopig hebben zich een 200-tal vee
houders aangesloten, doch overal wordt nog
aangedrongen op versterking der gelederen.
De aankoop van grondstoffen geschiedt op
groote schaal in combinatie met de afdeelingen
in de andere provinciën. Die aankoop staat
onder leiding van den Handelsraad te Arnhem,
en de groote quantums worden gesteld onder
controle van de Rijksproefstations.
Waar zoo menige industrie onze stad
uitgaat, is bet toch weer een verblijdend
bericht, dat Bolsward als zetel voor deze
provinciale malerij is gekozen.
Bovenstaande gegevens zijn in hoofdzaak
ontleend aan een uitvoerig artikel, voor
komende in Ons Noorden van de hand van
een vroegeren stadgenoot, den heer S. v.d. Werf
thans te Heeg, Voorzitter der Voorbereidings
commissie.
5 cent.
10
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Brieven:
tot en met 20 gram
boven 20 t./m. 100
boven 100 t./m. 200 gr.
boven 200 t./m. 1000 gr.
boven 1000 t./m. 2000 gr.
Stadspost voor brieven van
niet meer dan 20 gr.
zwaarder gewicht geldt
Het vraagstuk „redding van
gezonken schepen” opgelost.
Zooals iedereen weet werden er gedurende
den oorlog, door Duitsche onderzeebooten,
mijnen en andere middelen, honderden schepen
van verschillende grootte, in den grond geboord.
Tengevolge der ontzaglijke verliezen in
schepen gedurende den oorlog, en de betrek
kelijk verminderde aanbouw, is de Britsche
rang van voornaamste koophandel voerende
Natie, door Amerika aangevallen geworden en
deze heeft haar aanleg van scheepsbouw kolos
saal uitgebreid. ludien het mogelijk ware de
meerderheid dezer gezonken schepen op te
lichten en tegelijkertijd een aantal schepen te
bouwen, de Britsche productie van voor den
oorlog naderende, dan zou dit hen weer in
den vorigen rang herstellen.
Reeds is er veel gedaan geworden om een
klein gedeelte dezer schepen te herwinnen,
maar de methode tegenwoordig in gebruik is
langzaam, kostbaar en moeilijk.
Eenige proefnemingen van groote waarde
en belangrijkheid werden onlangs uitgevoerd
op het stoomschip vMain”, hetwelk door het
geschut van een Duitsche duikboot in de
Luco Baai, in het Zuiden van Schotland,
gedurende den oorlog, gezonken was. De
reddingswerken werden door de Ardrossan
Salvage Co., Glasgow, uitgevoerd, welke onder
nam, eenige plooibare pontons, ontworpen,
gepatenteerd en vervaardigd door de firma
Vickers Limited, Barrow-in-Fürness, te be
proeven.
De pontons zijn van speciaal Zeildoek en
Kabels gemaakt en wegen wanneer kompleet,
slechts een ton, doch met lucht gevuld en
onder water, zijn zij in staat honderd ton op
te lichten.
Gedurende de proefnemingen werden twee
dezer 100 ton pontons gebruikt, aan het
achtergedeelte van het schip vastgemaakt en
door middel van een luchtdrukker op eene
kleine sleepboot, opgeblazen.
Het schip werd op 19 dezer langzaam
opgelicht en gestrand, gereed om uitgepompt
te worden.
De ruwe behandeling die de zeildoeken
pontons weerstonden was merkwaardig.
Een groot voordeel dezer zeildoeken pontons
is dat zij, wanneer niet in gebruik, in eene
kleine omvang kunnen gepakt worden en
in het ruim van het reddingschip geborgen,
slechts behoeven uitgehaald te worden wanneer
noodig voor gebruik.
De gewone schuiten of lichters, gebruikt
voor het opheffen van schepen zijn zeer duur,
zoowel in initiale kostprijs als in het gebruik.
Zij moeten gesleept worden naar de omgeving
der operatie en indien slecht weer mocht
opkomen, dan loopen zij groot gevaar van
schade.
Het komt dikwijls voor dat reddingsoperatien
noodig zijn om
te bekomen.
Door de ondervinding gedurende de proef
nemingen opgedaan, zijn de ontwerpers over
tuigd dat pontons van 200 tot 300 ton
licht vermogen, op dezelfde wijze kunnen
vervaardigd worden.
Wanneer deze uitvinding gebruikt wordt,
is het praktisch mogelijk, elk schip op te
lichten dat door den duiker kan genaderd
worden en waar hij zulke noodzakelijke dingen
als schakels, enz., kan vast maken, hetgeen
op zichzelf eene gemakkelijke taak is en
zoodoende kan het kostbaar en langzaam
proces, vroeger gebruikt, terzijde gesteld worden.
Met nog meerdere ondervinding, zijn de
ontwerpers overtuigd dat de pontons op grootere
schaal kunnen gebouwd worden en dan zal
het mogelijk zijn zulke schepen als de ^Lusi-
tania” aan te vatten.
Bij voorbeeld, zij kunnen gemaakt worden
om elk 500 ton te lichten een vloot bestaande
uit 80 pontons zou voldoende zijn om het
schip zoo ver te lichten dat het in ondiep
water kan gesleept worden.
Het kan daar gerepareerd en uitgepompt
worden en daarna met hoog water vlot gemaakt.
Op 1 November treedt, naar men weet,
een nieuw verhoogd posttarief in werking.
Hieronder volgt een beknopt overzicht. Een
verdere verhooging is in voorbereiding, terwijl
volgens vrij betrouwbare geruchten binnenkort
ook het minimum telegraaftarief met 10 cts.
zal worden verhoogd.
Sneek, 28 Oct. Bij de op heden gehouden
aanbesteding van 32 woningen met een winkel
huis, plus rioleeringen bestrating, voor rekening
van de Gemeente, was laagste inschrijver
E. Statema, aannemer te Bolsward, voor
f 195.100. De hoogsten waren De Graaf
en H. Velsink alhier voor f 215.777. De
begrooting bedroeg f 207.500. Aan den laag-
sten inschrijver, bovengenoemd, is ’t werk
direct gegund.
Het nieuwe Volkssanatorium voor tuber
culoselijders in Friesland, zal te Appelscha
in de nabijheid der duinen en bosschen
gesticht worden. Hepk. Adv. BI.
Wel zuinig, maar niet krenterig.
Geen enkel mensch behoeft zich in dezen
tijd van prijsopdrijving machteloos te ge
voelen in den strijd tegen de duurte. Want
elkeen heeft daarin een machtig wapen in
de hand. Dat wapen heet: zuinigheid. Niet
de zuinigheid van tegenwoordig, de opper
vlakkige, egoïstische, slechts op het meest
directe eigenbelang gerichte, maar, laat ik
het noemen, de ouderwetsche, die niet duldt,
dat er ook maar een snipper verloren gaat,
die gebruikt had kunnen worden.
Maar laten we niet krenterig worden. Dat
nooit! Want dan ware het beter verkwistend
te zijn. Handelsblad.
In verzuim.
Een schande is, dat dit wetsvoorstel noodig
is en de kerkgenootschappen zelf niet in de
behoeften der predikanten voorzien. Er zijn
tal van rijke kerken, tal van gemeenteleden
ook, die zelf voor traktementsverhooging geld
zouden kunnen geven, zooals b.v. in Sneek
is geschied. Maar men heeft nu eenmaal
niet veel respekt voor geestelijken arbeid en
maakt zich met bijbelteksten van de zaak af.
Schaper in de 2e Kamer.
Op den buik liggende journalisten.
Bussum heeft een nieuwen burgemeester
gekregen, een anti-revolutionair.
Men leze nu hoe onmiddellijk het <neu-
trale” blad De Gooi- en Eemlander er bij is
om den nieuwen gemeentelijken heerscher,
van wiens kwaliteiten voor zijn ambt het
blad nog absoluut niets weet, te bewierooken.
Het blad komt met deze persoonsbeschrij
ving, in den trant waarmee vorsten door een
slaafsche pers opgehemeld worden
»Voor zoover zijn uiterlijk aangaat domi
neert een keurige korrectness. De lange rechte
gestalte wordt voortreffelijk gekleed door het
grijze kostuum, waarin ’n modest ruitje leven
brengt, door de donkere das vroolijkt een kleurig
patroontje en op de slippen blinkt een'parel,
fijntjes en voornaam. De sterke handen, die
tot eenig siersel den trouw- en zegelring hebben,
in welken laatsten het familiewapen der De
Bordes kunstig gesneden is, blijven, tijdens
het spreken in rust, tenzij een gebaar de
woorden verduidelijken moet. En het hoofd,
waarin de blauwe oogen vol belangstelling
zijn, spreken van lust tot onderzoek waarin
de mond met de energieke lijnen, koel en
berekend-voorzichtig, welwillende woorden zegt
het hoofd is dat van den kerngezonden
man. Gebruind zijn de wangen, cleanshaven
is het gelaat ’n Amerikaansch gezicht
en het blonde haar kan den schedel niet
geheel meer bedekken. Deze midden-veertiger
maakt volkomen den indruk van te zijn een
lichamelijk en geestelijk gezond man, die
groote lijnen weet te trekken en in het oog
te houden.”
Walgelijk, zulke journalisten die subiet voor
den eersten den besten machthebber op den
buik liggen. Het Volk.
Voetbal.
Frisia 3F. O. A. 1 2.
Het leek Zondag jl. niet schitterend voor
F. O. A., want met 9 spelers trok ze op naar
Leeuwarden, om den strijd aan te binden
tegen Frisia. Doch heel onverwacht werd
F. O. A. verrast door een lOen speler, wat
tot besluit een applaus verwierf. Zoo stelde
F. C. A. zich op met 10 man. F. O. A. won
den opgooi, en verkoos eerst tegen den wind
in te spelen.
Direct werd flink aangepakt met het gevolg,
dat na een half uur spelen F. O. A. de
leiding nam. Frisia begon toen de zaken beter
aan te pakken en goed gesteund door den
wind, die over het strijdperk woei, deed ze
F. C. A.’s doel trillen. Maar de verdediging
was ditmaal in prachtform en gaf Frisia geen
kans. Verscheidene hoekschoppen tegen F. C. A.
liepen op niets uit, deze gingen over, naast,
of werden weggewerkt. Zoo kwam de rust
met 1 0 voor F. 0. A. Na de thee, als
F. C. A. wind mee krijgt, is het voortdurend
een aanval van de onze en een verdedigen
van Frisia, die haar geheele elftal in de goal
zette om doelpunten te voorkomen, wat hun
steeds gelukte. Heel onverwacht werkte Frisia
zich los, met het gevolg, dat door een F. C. A.-
back een der Frisia-spelers in den rug werd
aangevallen wat een strafschop opleverde,
hetwelk door Frisia werd benut. Stand 1 1.
Frisia verdedigde toen hardnekkig om een
nederlaag te voorkomen, maar ze kon niet
beletten, dat D. v. d. Werf aan F. C. A. de
overwinning bezorgde. En met 2 1 goals won
F. C. A. welverdiend. Het terrein was na de
regenbui een ware modderpoel geworden en
was het niet meer mogelijk om staan te blijven.
Was Frisia’s keeper niet zoo goed geweest,
dan was de uitslag anders geworden.
De nieuwe spelers van F. C. A. zijn voor
het elftal een goede aanwinst geweest en
belooft in de toekomst iets goeds te vertoonen.
Het 2e elftal van F. O. A. verloor in een
goed gespeelde wedstrijd met 21 van
L. S. C. 2 van Sneek.
Programma voor Zondag a.s.:
Van 12 2 F. C. A. 2-L. V. C. 2 (Leeuwarden).
Van 2 4 F. C. A. 1-F. V. C. 1 (Leeuwarden).
Het elftal van Zondag a.s.:
Ing. Wolke. Doel.
R. v. d. MeulenM. Brandsma.
J. WijmaR. v. BurenJoh. v. d. Oever.
Midden.
D. v. d. WerfH. de Vriesde Jonghe
KI. PopmaHondema. Voor.
50 t./m. 100 gr.
100 t./m. 150 gr.
150 t./m, 200 gr.
en zoo verder ll/2 cent per 50 gr.
boven 500 t./m. 1000 gr.
boven 1000 t./m. 2000 gr.
Nieuwsbladen:
per 50 gram t/2 cent.
bij abonnementsfrankeering: per 55 gram
i/2 cent.
van 55 tot en met 150 gram 1 cent en
verder voor elke 50 gram 1/2 cent.
Monsters:
per 50 gram 21/2 cent.
Zeepost brieven:
tot en met 20 gram
elke volgende 20 gram
Grensverkeer brieven België
en Duitschland:
tot en met 20 gram
elke volgende 20 gram
Strafport
wordt thans tweemaal het bedrag
ontbrekende portbedrag. Het bedraagt
ten minste 2t/2 cent.
Aanteekeningen:
zonder waarde-aangifte, boven het gewone
port, 10 cent, met aangegeven geldswaarde
tot een waarde van f 500 2^ cent, en 2^
cent voor elk bedrag van f 100 b. f 500.
Expresse bestelling:
boven het gewone port 15 cent extra.
Postwissels:
tot en met f 12.50 5 cent;
en verder 5 cent voor elke f 12.50.
Boven f 500 voor elke f 100 of gedeelte
daarvan 10 cent.
Postsewijzen:
3 cent als recht voor elk formulier en 1
cent voor formulierkosten.
Postquitanties:
6 cent voor
f 1.-;
10 cent voor een bedrag hooger dan f 1.
Bovendien bij de afrekening van ’t geïnde
5 cent voor elke f 12.50, boven f 50 echter
5 cent voor elke f 25, boven f 500 eindelijk
10 cent voor elke f 100.
Verder verdient het de aandacht, dat des
Zondags slechts die brieven en briefkaarten
worden besteld, welke van het etiket Bestellen
op Zondag, zijn voorzien. Dit etiket is op de
postkantoren verkrijgbaar tegen 1 cent per
10 stuks.
Tevens wijzen wij er op, dat de prijzen
van verschillende formulieren, zooals die voor
postwissels en telegrafische wissels, met 1
Nov. één cent zal bedragen, terwijl er een
nieuw formulier is ingevoerd voor adreswijzi
ging, hetwelk lx/2 cent kost.
Telegrammen kosten tot en met 10 woorden
40 cent, elke 5 woorden meer 5 cent.
Dringend driemaal het tarief.
Telefoongesprekken (intercommunaal) 45 ct.
per 3 minuten.
Postzegels zijn verkrijgbaar van 1/2, 1, l1/^
21/,, 3, 4i/s, 5, 7i/2, 10, 121/2, 15, 17*/2,
20, 22i/2, 25, 30, 50 cent, f 1, f 2.50, en
f 5. De postzegels van 2 ct. worden afgeschaft.
Oude briefkaarten worden niet ingewisseld,
men dient ze dus door bijplakking van zegels
geldig te maken.
Brieven naar het buitenland blijven nog
121/2 cent kosten voor de eerste 20 gram,
voor de volgende 20 gram 7*/2 ct. Brief
kaarten naar het buitenland 5 ct. Gedrukte
stukken per zeepost als in het binnenlandscb
verkeer, naar en over andere landen 2x/2 ct.
per 50 gram. Postpaketten naar Indië per
zeepost, 85 ct. (tot 1 K.G.) f 1.20 (tot 3
K.G.) en f 1.75 (tot 5 K.G.)
(Knip dit uit en plak ’t op II)
1
1
Bolswardsche Courant
H
H
H
r
u
i J
E
‘«I
