lieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
58ste Jaargang. 1919.
Verschijnt tijdelijk alleen Zondags
No. 51.
BERICHT!
r.
Zondag 14 December.
VOOR
In ’t nummer van de
„Bolsw. Courant”, ver
schijnende 1 Januari 1920, zullen
Nieuwjaarswenschen
worden opgenomen a 30 ets.
Spoedige toezending van
advertenties is zeer gewenscht.
De Uitgever.
155
157
165
168
125
126
124
125
124
to«h kannen
ALT.
INGEZONDEN.
Voor het Kantongerecht.
Benoemingen.
Een raadsel.
STADSNIEUWS.
Uitslag stemming.
Collecte.
De Nuts-avond.
Bolswardsclie Courant
en
de
goeden raad geven. Veel
H
y
u
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie,)
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgen*
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
schreef ik scheen mij toe
van buitennissige accoorden
J. ALKEMA,
A. G. KROEGER,
G. I. v. d. PLOEG,
H. J. de VISSER,
K. A. de VRIES,
terwijl een
165 «temmen.
y
y
y
y
Zitting van Vrijdag 5 Dec. 1919.
was 19 Oct. ’s avonds
en een beetje ponder
De agent getuigt, dat hij wel gezien heeft
dat een van de 3 bezoekers een fietslantaarn
had*dat de drank betaald werd heeft hij
niet gezien, maar, de kastelein zei toen dat
hij de bezoekers als reizende personen
beschouwde, doch de carbidhistorie, daar is
toen niet over gesproken.
De 3 bezoekers moesten naar Molkwerum,
dat ligt in dezelfde gemeente als Warns en
bij beschouwde daarom de fietsers niet als
reizende personen, vandaar dat hij proces heeft
opgemaakt.
De eiach luidt f 6 of 6 dagen.
J. B., G. B. en S. K. te Molkwerum waren
de 3 bezoekers, in ’t vorige geding behandeld.
Ze bekennen, dat ze in het café zijn geweest,
maar ze vroegen carbid omdat ze niet zonder
licht wilden rijden, en zij hadden er geen erg
in dat ze daar niet mochten vertoeven, zij
waren reizende personen.
Eisch voor ieder f 3 of 3 dagen.
J. H. te Bolsward is bekeurd omdat hij
cacao verkocht waarin melkpoeder (milka)
was gemengd. Het mag niet dat er waar
een anderen naam al
zoo goed.
nu kosten 2 X f 10 of
Verder verkregen de heeren:
stemmen.
e
u
u
aantal stemmen op verschillende
personen werden uitgebracht.
Onze vroegere stadgenoot de heerP. Bergsma,
thans adjunct-Commies, 2e klasse, ter secre
tarie te Amersfoort, is benoemd tot adjunct
corn mies ter secretarie te Alkmaar.
Ook is de heer K. Reinink, volontair ter
secretarie alhier, benoemd tot klerk ter secre
tarie te Helder.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent,
Toen bij de zittingen in de zomermaanden
heel weinig publiek tegenwoordig was, bracht
dat ons op de gedachte dat de jeugd misschien
al dadelijk rekening hield met het nieuwe
wetsontwerp, door de beide Kamers aange
nomen, waardoor personen beneden 18 jaar
als toehoorders bg de strafzittingen kunnen
worden geweerd. Vermoedelijk zullen drukke
werkzaamheden toen de reden zijn geweest
van het wegblijven, immers later kwamen ze
wel weer opdagen, want het is voor sommigen
in den wintertijd een aardige tijdkorting, eens
te luisteren naar de behandeling der strafzaken.
Het overdenken dezer aangelegenheid, en
of het al of niet openbaar zijn der straf
rechterlijke behandeling gewenscht is, doet
ons besluiten als inleiding tot dit verslag
een korte historische beschouwing te geven.
In de oudste tijden van onze geschiedenis der
rechtspleging was de rechtspraak een zaak van
geheel het volk dit volk dan te verstaan
als de vrijen en eigengeërfden. Men leest,
dat onder den Upstalboom de beklaagde zich
in het publiek had te verantwoorden tegen
de aanklacht, die ook in ’t openbaar ge
schiedde. In de Balderkuil heeft men voor
korte jaren nog eens een nabootsing gegeven
van zulk een oud Germaansche berechting,
en daarbij was het dan volgens regel en wet,
dat de, gezworenen, na het hoor en wederhoor,
uitspraak deden, welke uitspraak vooral berustte
op de publieke opinie.
In de latere tijden is de openbaarheid der
strafzittingen opgeheven en vóór 1848 bestond
die in ons land niet meer. Men beschouwde
de belichting der misdaad als een leerschool
van het kwaad, van leugen en van geslepen
heid. In dat jaar kwam de wet tot openbare
behandeling der crimineele zaken (voorbe
houden* enkele speciale gevallen op zedelijk
gebied) tot stand, omdat, naar men meende
het een deugdelijke rechtspraak waarborgde.
En werkelijk heeft oudtijds de geheime, aan
geen critiek van derden bloots'aande terecht
zitting wel eens tot ergerlijke misdrijven geleid.
De verdachte was menigwerf aan de willekeur
zijner rechters overgeleverd, wat te erger was,
wijl toen de lijfstraffen werden toegepast.
Die straffen waren in de middeleeuwen echter
wel openbaar. Kaak, schandpaal, en schavot
waren voor het publiek toegankelijk, en de
aanloop nog in de vorigeeeuw, bij dieruwe rechts
pleging werd een reden om ze af te schaffen,
daar men toch begon in te zien dat het geen
doel meer had ze als afschrikwekkend voor
beeld te stellen voor anderen.
Maar toen is de openbaarheid verleend aan
de behandeling der strafzaken voor balie of
rechtbank, het werd toch als een positief
recht beschouwd, dat het publiek had op de
behandeling van strafzaken toe te zien. Vele
strafzittingen zijn toen als een amusement
beschouwd, als een min of meer boeiend tijd
verdrijf. De rechtspleging zal echter al heel
weinig gebaat zijn met dit allegaartje op de
publieke tribune. In het buitenland leest men
gedurig van sensationeele schandaalprocessen
wat ook al weer wijst op den minder goeden
invloed van deze openbaarheid.
Veel hangt in zulke gevallen af van de
wijze waarop door de rechtbank de zaak
wordt aangepakt. Als door een waardige en
ernstige behandeling de strafzittingen vrij
worden gehouden van een emotievol of
hartstochtelijk karakter, en dan voortaan de
genen die, zoo men ’t noemt, nog niet droog
achter de ooren, zijn geweerd worden, dan is
al heel wat gewonnen.
Bij deze zitting van 5 Dec. waren verschei
dene toehoorders die te groot waren voor
servet en te klein voor tafellaken, maar soms
De heer Faber gevoelde zich gedrongen
tot het schrijven van een stukje „in hoofdzaak”
omdat hij zich verwondert over mijn oordeel
betreffende de door hem op zijn concert van j.l.
gespeelde Pavane van Ravel. Ik onder
stelde immers dat het publiek «an deze com
positie wel niet veel begrepen zou hebben.
En ik bekende eerlijk... ikzelf ook niet.
Het stuk zoo
een aaneenrijging
zonder logisch verband.
En nu legt de heer Faber mij recensies voor uit
Het Nieuws en het Handelsblad over diezelfde
Pavane, doch uitgevoerd door het Concert-
gebouw-orkest onder leiding van Peter van
Anrooy. En kijkde recensenten der
groote pers blijken Ravel’s Pavane niet
alleen begrijpelijk maar zelfs mooi te vinden.
Hoe kan nu in trouwe het oordeel van
vakgenooten zóó uiteenloopen
Ja, waaraan zou dat nu
liggen?
Bij de Woensdag gehouden stemming van
vijf leden van het Kiescollege der Ned. Her
vormde Gemeente werden 295 stemmen uit
gebracht, waarvan 2 van onwaarde, zoodat
de volstrekte meerderheid 147 stemmen bedroeg.
Gekozen werden de heeren
N. van der BAAN, met
J. E. de BOER,
H. EISMA,
W. van NUS,
S. RADELAAR,
Reciteerwedstrijd.
Bij den gehouden reciteerwedstrijd te Gaast-
meer op 10 Dec. j.l. (uitsluitend voor prijs
winnaars), behaalde onze stadgenoot, de heer
F. van der Spoel, in de afdeeling „Luim”,
den Isten prijs, eene gouden medaille.
Wegens bijzondere omstandigheden is de
collecte voor de Vereeniging tot Werkver
schaffing aan hulpbehoevende Blinden een
paar dagen uitgesteld.
Was de eerste avond van het „Nut” in
dit seizoen interessant, wijl daar een demon
stratie van het draadloos licht en de telegrafie
werd gegeven, de 2de bijeenkomst op j.l.
Dinsdag was ook echt leuk te noemen. Met
den Voorzitter Ds. Kossen betreuren ook wij
het, dat de opkomst niet talrijker was. Er
was voor ieder, maar vooral voor liefhebbers
van het naspeuren der geheimen van de
natuur, te genieten.
Dr. W. G. N. VAN DER SLEEN uit
Haarlem wist zijn auditorium te boeien. Op
eenvoudige wijze, zonder er eenigen ophef
van te maken, wist deze natuurvorscher inte
ressante mededeelingen te doen over vogels,
planten enz. en hij gaf op ongekunstelde
wijze zijne hoorders en hoorderessen een rijk
dom van wetenswaardigheden, aan de hand
van voor het meerendeel heel duidelijke kiek
jes, door hem zelf of door een ander natuur
liefhebber gemaakt, waarbij uitkwam hoe ze
vooral de vogelwereld bespied hadden.
Een zeer groot aantal photo’s werd op het
doek vertoond door de welwillende medewer
king van Dr. Beekhuis. Wie geen oog of oor
heeft voor de schoonheden en wetenswaardig
heden der levende natuur om zich, moet het
op deze wijze wel worden. Voor de eenvou
digste zaken, als een weidebloempje, of het
gewone gevogelte, dat ook in onze dagelijk-
sche omgeving vaak onopgemerkt door ons
wordt voorbij gegaan, wist hij zooveel inte
ressants te vertellen, dat in menigeen de
lust zal zijn opgewekt om wat meer acht te
geven op de dieren- en plantenwereld.
Vooral ook zal men bet nu begrijpen, dat
het zoogenaamde buitenleven in dezen tijd
zulke uitbreidingen aanucemt. Men bevordert,
door wat meer zich te begeven in de vrije
natuur, niet slechts zijn gezondheid, men
zal er een intensen honger door opdoen naar
vermeerdering van kennis, wat een echt levens
genot wordt. Het watertourisme ook in onze
provincie verdient warme aanbeveling, doch
ook een gewone wandeling langs veld en
wegen, mits met geopend oor en oog, zal
een genoegen scheppen, ver verheven boven ’t
vertoeven in zalen, huizen en dergelijke.
Wij hebben grooten lust van de bijna 80
interessante kiekjes die vertoond werden, iets
te zeggen, doch dat zou zonder die kiekjes
zelf niet tot zijn recht komen.
Hier en daar een greep doen, zou voor
de lezers misschien nog een attractie kunnen
zijn, indien wij bijv, eens gingen vertellen
hoe bij de koekoek, de reiger, de lepelaar,
de roerdomp, de sterntjes en vele andere
vogels alle zorg wordt besteed aan hun nest
of jongen, hoeveel fraais er voor een kenner
valt op te merken bij soms heel gewone
planten, doch ook daarmee zouden we reeds de
ons toegestane plaatsruimte overschrijden en
toch het zou nog verre beneden de werke
lijkheid blijven.
Wij willen een
heel wat schik hadden, en moeite hadden
zich rustig te houden, zoodat ook al een paar
malen de hamer van den rechter in beweging
kwam om stilte te eischen, tot ten laatste de
wiarxchuwing kwam: stil of de zaal uit.
Wij bij onze lessenaar hadden ook meerdere
malen hinder van dat troepje, daar ze door
hun beweeglijkheid en onbeleefde nieuwsgie
righeid wat er werd opgeteekend, het opnemen
van het verslag bemoeilijkten, ook doordat
het goed verstaan van ’t geen er behandeld
werd wel eens schipbreuk leed.
Bij onze komst werd het zaakje, waarover
in de vorige zitting reeds gesproken is, van
een viertal inwoners «an Warns behandeld.
We vernamen nu nog juist dat de eisch was
tegen elk der beklaagden f 6 of 6 dagen.
P. H. te Bolsward, wiens zaak ook de
vorige maal werd geschorst, om de politie te
hooren of hij al of niet beschonken was ge
weest. Beklaagde is er nu niet, maar de
politieagenten verklaren dat bekl. wel degel^k
te diep in ’t glaasje had gekeken, en hij was
ook door hen aangesproken, wat de beklaagde
zich bij de vorige zitting niet kon herinneren.
De eisch is nu, als we goed hebben verstaan,
f 3 of 3 dagen.
E. K. te Witmarsum heeft gereden zonder
licht op de fiets en daarvoor luidt de eisch
f3 of 3 dagen.
J. P. H. te Sneek reed 8 Nov. hier door
de stad op een vreemsoortige fiets op vier
wielen met stoombeweging. De agenten zagen
het aan voor een auto of een stoomfiets en
wilden het rijbewijs wel eens zien, doch dit
had de berijder niet bij zich en daarom werd
er procesverbaal van opgemaakt.
Bekl. is present en zegt nog nooit op een
motor te hebben gereden. Zijn voertuig is
een gewone 3 wielige fiets waaraan een auto-
wiel was bevestigd voor de beweging.
De agenten moesten nu gehoord worden,
doch zijn niet aanwezig. De behandeling
wordt even geschorst om den verbalisant te
doen komen. Toen deze er was, werd de zaak
vervolgd en verklaarde de agent dat hij het
voertuig beschouwde als een motorfiets met
voorspan. Dat was ook bet gevoelen van zijn
collega, die er ook bij heeft gezien. Beklaagde
zegt dat het geen motorfiets was, en nu moet
de andere agent ook gehaald worden, dus
weer een poosje oponthoud.
De tweede agent heeft het ook als een
stoomfiets aangezien met een paar wielen er
bij om den last te dragen.
Na heel wat gepraat is toch de heer Amb
tenaar niet overtuigd dat het proces-verbaal
de omschrijving juist heeft en vraagt daarom
vrijspraak.
L. B. te Makkurn is verlofhouder, doch
de politie vond 27 Sept, onder de toonbank
der tapkast een flesch waarin brandewijn. Die
flesch werd meegenomen en de caféhouder
kreeg proces. Bekl. is het lang niet eens met
wat hem ten laste gelegd is. Het was zijn
eigen Zaterdagavondborrel, doch het was geen
brandewijn maar kwast met spuitwater.
De flesch, die verzegeld was, wordt nu
geopend. Niet alleen dat het etiquet aangeeft
dat er brandewijn in de flesch was, de geur
is ook die van brandewijn.
Beklaagde mag ook eens ruiken en ja, hij
verklaart dat het vocht nu anders riekt, dan
toen het bij hem onder de toonbank stond.
Hij schijnt er dus zoowat op te zinspelen
dat de politie er wat anders in gedaan heeft
om hem er in te laten loopen.
Dit wordt onaannemelijk beschouwd en
eisch luidt f 25 of 25 dagen.
R. G. te Warns had 18 Oct. half 12 des
nachts nog bezoekers in zijn café, en de politie
kwam daarom eens een kijkje nemen. Eu ja,
er waren 3 bezoekers die elk een borreltje
voor zich hadden.
Beklaagde verdedigt zich, en doet ’t voor
komen dat hij door zijn goedgeefschheid en
hulpvaardigheid nu terecht moet staan. Het
geval volgens hem heeft zich zoo toegedragen
Er werd bij hem op de glazen geklopt en
toen vroeg men of hij ook een weinig carbid
bad. Wel ja, daar kon hij ze wel aan helpen,
en dat deed hij, maar de carbid was voor,
en daarom liepen de drie mannen, die eerst
bij de achterdeur waren, mee naar voren, en
daar werd de lantaarn gevuld. Hij wilde er
eigenlijk niets voor hebben, maar ze gaven
2 kwartjes. Toen was hij ook royaal en zei,
dan tracteer ik, en zie, zoo besluit hij, ze
zijn misschien geen 10 minuten in huis
geweest en juist toen kwam de politie.
i verkocht
gemengd.
verkocht wordt onder
is die waar dan ook op zich zelf nog
Eisch voorwaardelijk 6 dagen hechtenis met
proeftijd van 2 jaar.
I. de G. te Stavoren
laat wat te luidruchtig
den invloed.”
Bekl. zegt wel een borreltje te hebben
gedronken, maar hij was niet dronken, en
wat vroolijk waren al de anderen ook. Hij heeft
wel een beetje geroepen maar niet gezongen.
Deze zaak wordt verdaagd tot de volgende
zitting om dan den verbalisant te hooren.
W. F. te Bolsward heeft 27 Oct. ’s avonds
op den Sueekerweg, op het gedeelte in Wonse
radeel, gereden op een rijwiel zonder licht.
Bekl. bekent, de lantaarn was stuk, die
was in Sneek bij den maker.
Die verontschuldiging is niet geldig
daarom luidt de eisch f 3 of 3 dagen.
J. IJ. te Arum deed in Nov. even een
ritje op de stoomfiets van zijn broer. Hij
kon geen rijbewijs toonen en spoorde dus
maar haastig door, toen de politie hem gelastte
af te stappen.
Dit ritje kan
10 dagen.
De overige beklaagden waren afwezig en
er waren er toch ruim honderd. Die zullen
later wel een schriftelijk bewijs ontvangen,
hoe hun overtreding afliep.
Uitspraak der vonnissen 17 December a.s.
