Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1920.
No. 9.
59ste Jaargang.
Verschijnt tijdelijk alleen Zondags.
Zondag 29 Februari.
KI
INGEZONDEN.
VOOR
STADSNIEUWS.
Concert 25 Februari, 1920,
Doele Bolsward.
Jaarvergadering „Groene Kruis.”
Bond voor Staatspensionneering.
Rede Ds. Hagen.
A -
<r ar
Bolswardsclie Courant
draagkracht.
de onder ons beheer staande
wij hebben onze kraehten in
de nadeelige gevolgen zooveel
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
dat het
maar dan
aandrang dient
Andreoli ons ten beste gaf, waren er een
paar mooie, zoo bijv. „Liebe Schatz, sei wieder
gut”
de drie
twee Hol-
Hol en
onze plicht, waar de be
de gasbedrijven door de gemeente-
onze handen zijn gelegd, met alle
die bedrijven op te komen en te
wat onze bedrijven en
heeft om
te krijgen
waarheid van
al had aangestipt, dat
De wet is
doen zich zoo
zoo nit-
men er
De 411
Me]. Andreoli, mr. Jüng, Jan Faber.
Een groot programma, veel zang en geen
tekstboekjes. Het concerteerend ensemble zag
tegen de hooge drukkosten op. Nu werd
telkens, in een inleidend woord, de iuhoud
der te zingen liederen bekend gemaakt. Zange
res en zanger zouden hun best doen zoo
duidelijk mogelijk te zyn.
IX Er werd begonnen met een serie liederen
voor sopraan, van Robert Franz. Doktor
Franz is een der eerst aanwezende liederen
componisten geweest: „Seine Lieder bezeichnen
den Höhepunkt des Deutschen Lieder, nach
jeder Hinsicht”. Onder het zestal dat mej.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
De nuttige werking van bovengenoemde
vereeniging noopt ons aan deze vergadering
van Vrydagavond een bijzonder woord te
wijden. Het zal gewis onnoodig zyn, nog
eens aan te stippen, wat goed door Het
Groene Kruis in velerlei opzicht, vooral voor
de mingegoede klas, wordt verricht. Dat
alles mag genoegzaam bekend verondersteld
worden, doch wij willen wijzen op de groote
kosten die vooral in deze tijden, die hulp
en bijstand aan zieken en lidenden meebrengt.
Ofschoon dat ook wel bekend zal zyn, mag
niet in loondienst zijn, zich wel verzekerd
hebben, en die ’t nog niet deden, moeten den
tijd niet laten voorbijgaan, want na het ver
strijken van de overgangsperiode is de kans
glad verkeken. Dan kan het niet meer. Voor
de zangeres nog
van Schumann en
ir Vrij heid” van
C. v. Rennes.
De afd. Bolsward van bovengenoemden Bond
hield Woensdagavond eene openbare vergade-
dering op de bovenzaal van 't Hotel Huizenga.
De opkomst was niet groot, ruim 30 personen,
waaronder ook eenige dames.
De Voorzitter, de heer D. Steensma, opende
de bijeenkomst met er op te wijzen, dat de
Afdeeling gewoonlyk hare jaarhjksche propa-
ganda-vergadering houdt met een spreker uit
te noodigen en dan als toegift een toepasselijk
tooneelstuk, Deze keer meende het Bestuur
zich er toe te moeten bepalen alleen een
spreker uit te noodigen, omdat dan de werke
lijke belangstellenden in de zaak van 't
Staatspensioen zich vertoonen. Dat de opkomst
nu niet grooter is, is wel jammer, te meer
daar de heer Ds. D. N. Zuithoff zich bereid
verklaarde, de ouderdoms- en invaliditeitswet
te bespreken. Hij vertrouwt dat het voor
allen een leerzame avond zal zijn.
Ds. Zuithoff begint met mee te deelen, dat
hij als onderwerp heeft genomen: Bij het
graf van ons Staatspensioen. Hij koos dezen
titel opzettelijk, omdat velen meeuen dat de
zaak van 't Staatspensioen thai s eigenlijk in
orde is, nu inplaats van op 70 reeds op 65-
jarigen leeftijd een uitkeering wordt verstrekt,
de uitkeering iets hooger werd dan eerst en
ook het woord „loondienst” er af ia. Toch
is er geen overwinning bevochten, integendeel
er hapert zooveel aan, dat over weinige jaren
er weinig meer van overgebleven zal zijn.
De wet Talma van 5 Juni 1913 is na
telkens verschoven en meermalen gewijzigd te
zijn, eindelijk ingevoerd. Er zijn hierbij
eigenlijk twee wetten saamgekoppeld, de ouder
dom swet en de invaliditeitswet.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 62i/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
hen die reeds op leeftijd zijn, en overigens
er voor in de termen vallen, is het een heel
voordeelige zaak. Voor jongeren is bet minder
profijtelijk, en daar door veranderde omstan
digheden en wellicht latere wetswijziging er
later vermoedelijk wel betere voorwaardeu be
dongen kunnen worden, wil spreker dezen
niet anineeren. Hij gaat eenige gegevens uit
de tarieven na, om te doen zien, dat de ouderen
veel voordeeliger uitkomeu dan die op jongeren
leeftijd met de verzekering aanvangen.
Daar van de vrijwillige verzekering lang
geen algemeen gebruik zal worden gemaakt,
zal in latere jaren de beteekenis dezer wet
zeer afnemen, ja, komt de oude toestand voor
velen weer terug van oud en arm.
Vervolgens wordt nagegaan de regeling der
premieëu bij verzekering voor meer dan f 3
per week, om dan te wijzen op de uitkeering
bij invaliditeit en ouderdom,
evenwel zeer ingewikkeld, er
velerlei gevallen voor, en alles is
voerig in de wet omschreven, dat...
baast niet wijs uit kan worden.
artikelen omschryven eigenlijk zooveel, dat
zelfs de ambtenaren soms niet weten, hoe het
is en moet zijn.
Eenige hoofdlijnen worden door spreker
nagegaan, waaruit al genoegzaam blijkt, dat
er zich bij de verschillende bedryven zoo
velerlei zaken voordoen, dat wel de werkman
is verzekerd, maar omtrent de premiebetaling
enz. zoo’n rompslomp van bepalingen en arti
kelen zijn opgesteld, en men toch nog steeds voor
vragen staat, waarop geen antwoord is te
geven, ja er reeds beslissingen door den
Centralen raad zijn genomen en nog meerdere
zullen moeten volgen.
(Ofschoon spreker in zijn betoog heeft ge
tracht eenige verduidelijking in den chaos
aan te brengen, en daarin ook zijn gehoor wel
bevredigde, is toch het ons onmogelijk in een
kort bestek dat goed weer te geven, terwijl
de ruimte in dit nummer der krant al weer
zeer beperkt is. Tot de Voorzitters van de
Raden van Arbeid kan men zich echter wenden
om inlichtingen, dus kan ieder in elk speciaal
geval zich daar vervoegen.)
Spreker wyst in zijn slot er op,
gewenscht is dat van alle kanten,
in vereenigde organisatie een
te komen om wat vereenvoudiging van deze
wet. De Bond van Staatspensionneering heeft
dan ook reeds wijziging zijner statuten voor
gesteld, en wil daarbij lo. staatspensioen voor
den ouderdom en 2o toekenning van nood
zakelijk levensonderhoud voor allen die
geestelijk of lichamelijk invalide zijn, de kosten
te vinden uit belasting naar
Van de daarna gevolgde bespreking en ge
legenheid om den spreker nadere inlichtingen
te vragen, werd nog al tamelijk druk gebruik
gemaakt. Hierbij bleek dat voor losse arbeiders,
naaisters, werksters enz. het veel moeite in
de zegels in hun boekjes geplakt
en bleek ook weer opnieuw de
’t geen de spreker in zijn rede
er zich nog heel wat
haken en oogen bij deze wet voordoen.
In een slotwoord spoorde spreker nogmaals
aan tot een krachtige en algemeene actie om
te verkrijgen dat de wet veel vereenvoudigd
worde.
De Voorzitter bracht ten slotte een warm
woord van dank aan den gevierden spreker
die zooveel had gedaan om het onduidelijke
duidelijk te maken, en besloot met den wensch
dat uit het graf waarin nu het staatspensioen
begraven ligt, een krachtige actie moge ont
staan om toch nog te komen tot algemeen
Staatspensioen.
wat aan
doet.
In de beide liederen
Aan den Raad der Gemeente.
De endergeteekenden, vertegenwoordigende
de Vereeniging van Gasfabrikanten in Neder
land, hebben de eer het navolgende onder
Uwe aandacht te brengen.
Met steeds toenemende zorg hebben wij den
invloed gadegeslagen, welke de tijdsomstandig
heden hebben op
gasbedrijven en
gespannen om
mogelijk te keeren.
Dit heeft evenwel niet kunnen beletten,
dat die gevolgen noodzakelijke verhoogingen
der gasprijzen hebben gebracht, welke haar
invloed op den omvang van het bedrijf hebben
doen gelden, waardoor de vaste lasten zwaarder
op de productie drukken en de gasfabrieken
evenals zoovele andere bedrijven den ver-
derfelyken kringloop moeten mede maken van
stijgende prijzen ten gevolge van de stijgende
lasten, verminderden verkoop ten gevolge van
stijgende pryzen en daardoor weer verhoogde
kostende prijzen, die opnieuw prijsverhoogiugen
na zich steepen.
Toch meenen wij, dat zulks niet behoeft
voort te duren, mits bij de te volgen gedrags
lijn in het oog gehouden wordt, dat een gas
bedrijf een koopmansbedrijf is en als zoodanig
geleid moet worden.
In vele gemeenten echter wordt dit, ondanks
de vertoogen van de Directeuren, ondanks de
adviezen van de in het Gemeentebestuur
zitting hebbende zaakkundigen, voorbijgezien
en wordt daarentegen bij de gevolgde prijs
bepaling een politiek element op den voor
grond geplaatsten de gasfabriek gebruikt om
bepaalde groepen van verbruikers verlichting
van hun lasten te geven.
Wij, die tevens gemeente-ambtenaren zijn,
zijn de eersten, die erkennen, dat de minder
draagkrachtigen in de moeilijkheden van hun
bestaan gesteund moeten worden, doeh wij
meenen, dat het gemeenschapsbedrijf niet
daarveor mag dienen op de wijze, waarop dit
in vele gemeenten geschiedt.
Moge het al goed gevonden worden, dat
een eventueel saldo voor dergelijk doel wordt
gebruikt, het vaststellen van een tarief, waardij
de veel-verbruikers, welke mogelijk maken,
dat de kostende prijs voor een ieder daalt,
meer betalen moeten om de weinig-verbruikers
te ontlasten, is voor de levensvatbaarheid van
het bedrijf absoluut verderfelijk. Immers
wordt het veel-verbruik aldus belet of tot
kleinen om vang teruggebracht en dientenge
volge het verbruik in bet algemeen verminderd,
waardoor de bovenomschreven noodlottige
kringloop begint.
De veel-verbruikers worden op deze wijze
object voor de heffing van eene indirecte be
lasting, hetgeen niet anders ten gevolge kan
hebben dan vermindering van de lust tot
vestiging of gevestigd-blijven in de gemeente,
waar men ten bate van anderen hoogere dan
de normale lasten moet dragen. Dit geldt
niet slechts de z.g. beter-gesitueerden, doch
ook de industriëeleu, die voor hun bedrijf ruime
hoeveelheden gas van noode hebben.
Wij achten het
langen van
bestoren in
kracht voor
strijden tegen alles, i
dus de gemeente benadeelt.
Mocht in Uwe gemeente nog de oude prijs
politiek gevolgd worden, dan verzoeken wij
U dringend dezen weg te blijven volgen.
Mocht in Uwe gemeente met dit stelsel
gebroken zijn en sn een differentieel tarief
zijn ingevoerd, waarbij de veel-verbruiker ten
bate van den weinig-verbruiker wordt be
nadeeld, dan verzoeken wij U met den
meeaten aandrang, terug te keeren van den
ingeslagen weg en vóór alles het Gemeente
belang in het oog te houden door aan de
gasbedrijven weer de gezonde bestaansmoge
lijkheid te verzekeren.
Het Bestuur der Vereeniging
van Gasfabrikanten, in Nederland,
Jlamens het Bestuur,
w.g. TE RN EDEN, Voort.
w.g. RUTTEN, Secr.,
van Hugo Wolf, ging
het best, deze werden mooi gezongen,
zonder bizondere stemuitzetting. Als mej.
Andreoli zacht zingt en niet in de hoogte
verwijlt, doet haar stem het best. De Aria
uit „Tannhauser”, (2e bedrijf 1 tooneel) „Dich
tbeure Holle grüss zich wieder”, boeide niet
bizonder, ik miste de overweldigende
vreugde, alsof een zonnestraal door donkere
wolken breekt, in de tweede strophe.
In de duetten voor Sopraan en Bas was
de zangeres goed op haar plaats. Deze 4
mooie melodieuze liederen werden met groote
toewijding gezongen, de hooge stem paarde
zich zeer goed aan de Bas. Bizonder interessant
waren hier „Gruss aus der Feme” en „der
Schmerz”. Wat een lieve compositie, dat
laatste, met de zoo in ’t gehoor vallende croma-
tische afdaling. Deze Duetten vielen bij 't
publiek in goede aarde en verwierven een
luid bravo.
Verder zong
„Peter-liederen”
landsche liedjes
„Zonneliedje” van
Peter, in zijn liefdesmart, werd goed ga-
teekend, maar de twee laatste zangen be
koorden me niet. Ze werden zeer onduidelijk
gezongen-met de triolen figuren in
„Zonnelied” werd te nonchalant omgesprongen.
Mr. Jung, de zoo bekende Bas-zauger, riep
de toegevendheid in van het publiek, omdat
hij zijn stem niet goed in de macht had,
wegens eene lichte keelaandoening. Af en toe
bespeurden we, dat de zanger moeilijk zong,
maar hy heeft zich bovenste best gehouden,
in weerwil dan van het niet gedisponeerd zijn.
De drie Balladen van „Löwe’ waren prachtig,
mooie tekst, vooral in „Nachtliche Heer-
schau”, zoo ook „Hochzeitslied” van Goethe
en „Heinzelmannches” van Kopisch. Löwe,
de bekende Ballades-componist, heeft deze
versen schilderachtig betoond, karakteris
tiek is telkens weer de pianopartij, (die,
tusschen twee haakjes zij 't gezegd, een goede
pianist zelfs de handen vol geeft.)
En zanger èn begeleider deden hiar hun
best en vormden zoo een zeer goed geheel.
Soms was de piano wat te sterk.
In de straks reeds genoemde duetten toonde
Mr. Jung bovenal zijn zaugers-talenten.
„Auf dem Kirchhof” van Brahms, werd
met veel toewijding gezongen en er werd met
aandacht geluisterd. De „Ernste Gesaoge”
deden het niet zoo goed.
Tot slot kregen we een aardig „Tweezang”
van 0. v. Rennes, 'n eenvoudig, maar lief
nummertje.
De heer Faber heeft ’n heel stuk werk
verricht.
Hij had eene moeilyke taak, de meeste
muziek had hij maar kort te voren ontvangen
van veel voorstudie kon geen sprake zijn.
Maar Faber is nu eenmaal ’n begeleider,
die er kan en mag zijn. Hij heeft .op dat
gebied zijne sporen verdiend.
Ook dezen avond toonde hij veel slagvaar
digheid. Zoo’n zanger kan je soms voor ’n
moeilijk probleem zetten, dan moet men maar
zien dat men zichzelven en den zanger of de
zangeres redt. Jan Faber heeft wel een compli
ment verdiend voor zijne medewerking.
Aan ’t begin der 2de afdeeling speelde hij
a. „Polichinelle” van Rachmaninoff en b.
„Hochzeitstag auf Troidhaagen” en hij deed
dat best. Ws.
Woensdag j.l. trad Ds. Hagen, Oud Veld
prediker, op in de Ger. Kerk a.d. Nieuwe
Hofstraat om te spreken over ’t onderwerp:
„De zaak des Konings is haastig". Na opening
der vergadering door Ds. Op ’t Holt, bekwam
spreker ’t woord.
Daar het doel dezer bijeenkomst niet alleen
was om te wijzen op den ernst onzer tijden,
maar ook om te komen tot oprichting eener
burger-afdeeling van „Pro Rege”, verklaarde
spreker eerst de beteekenis van deze woorden.
Voor ons hebben ze een dubbele beteekenis.
Met „Pro Rege” bedoelen wc niet alleen
om te strijden „voor den Koning", maar ook
om op te komen voor de zaak onzer geliefde
Koningin. Inzonderheid in onze dagen van
beroering en revolutie rust op ons allen de
plicht pal te staan voor de zaak van Koning
Jezus en de zaak van ons Vorstenhuis.
Daartoe is een goed, vertrouwd leger nood
zakelijk. Dat leger moet meer hebben de liefde
van ons hart. Vroeger beeft ons volk, ook ’t
Christenvolk, ons leger en vloot losgelaten,
thans heeft 't leger ons volk losgelaten.
Op ons rust de plicht te zorgen voor onze
jongens in dienst, opdat ze niet lichamelijk
en geestelijk ten ondergaan.
Op onze Chnstensoldaten rust de plicht
om in dienst een zoutend zout te zyn.
Hen daarin te steunen is 't doel van „Pro
Rege”. Komt de revolutie, wat God verhoede,
dan is ’t de dure plicht van ons allen om
ons als één man rondom den troon onzer
vorstin te scharen en te strijden voor de zaak
van Koning Jezus en de zaak onzer geliefde
Koningin.
De pakkende rede van den Oud Veldprediker
werd door de groote schare, die 't Kerkge
bouw vulde, met aandacht gevolgd.
Staande de verg, werd een afdeeling „Pro
Rege" opgericht.
Aanvankelijk traden reeds 130 leden toe,
zoodat deze avond uitstekend geslaagd mag
heeten.
Deze zangeres maakt den indruk eene goede
school te hebben doorloopenze heeft eene
stem met nog al wat om vang, maar er is iets
dat hinderlijk is: in de hoogte haalt ze te
veel geluid en dat geluid is dan soms hard,
den totalen iudruk beslist schade
