Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en WonseradeeL
tl
Be prijzen van Drukwerk.
h]
1920.
59ste Jaargang.
No. 10.
Verschijnt tijdelijk alleen Zondags.
Zondag 7 Maart.
VOOR
BINNENLAND.
Bolswardsche Courant
t1
Naar wij
weder een
Centrale Commissie tot het uitzenden
Nederlandscbe kinderen naar buiten.
Een notaris veroordeeld.
De civiele kaner der rechtbank te Middel
burg heeft Maandag een notaris uit Aarden
burg wegens het niet voldoende bijhouden
zijner registers veroordeeld tot 1242 geld
boeten van 50 cent, subs, zes maanden hech
tenis.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder Ho. 4.
Overreden.
Dinsdagmorgen te elf uur is op het emplace
ment der Bossche stoomtram te Oss de
machinist Gruytbuyzen uit Veghel bij het
voortduwen van een wagen uitgegleden en
met het hoofd tegen het rad gevallen, waardoor
de wagen, terugloopende, hem overreden heeft.
De dood trad onmiddellijk in. De ongelukkige
laat vier kinderen na.
Een gift der Koningin.
vernemen, heeft de Koningin
belangrijke gift geschonken aan de
van
van de te
Alg. H.
aan een der
meisje, verdacht
brillanten hanger
Scholierenfuifjes.
Onze Qroningsche correspondent meldt:
De burgemeester van Groningen heeft
maatregelen genomen, dat partijtjes, soupers
inbegrepen, van vereenigingen van scholieren
en dergelijken niet langer mogen duren dan
tot één uur ’s nachts.
Dit besluit is niet een gevolg
Groningen gehouden partijtjes.
Een storm in een glas water.
Een der militaire-politie-autoriteiten in de
legerplaats te Zeist schrijft ons naar aanleiding
van het bericht, dat in bet Algemeen Demo
bilisatie Park groote diefstallen hebben plaats
gehad, waaraan vele militairen zich zouden
hebben schuldig gemaakt.
„Door de militaire politie zijn na een uit
gebreid onderzoek gearresteerd 15 militairen,
waarvan 4 zich hebben schuldig gemaakt aan
de diefstallen, terwijl de anderen deze kleeding
hebben gekocht.
Na tal van huiszoekingen in verschillende
plaatsen van ons land, zijn achterhaald 160
stuks ondergoed groot en klein, eene hoeveel
heid, die in eene groote waschmand kan
worden opgeborgen.
J}eze diefstallen zijn niet in het A. D. P.
gebeurd, doch gedurende het vervoer van het
„Huis ter Heide” naar het kamp.
De controle in het A. D. P. is zóó inge
richt, dat ontvreemdingen byna tot de onmo
gelijkheden behooren. Alg. H.
De hoogste prigzen waren gewoonlijk de ware.
Die moesten betaald worden voor goed werk
en zoo werden ze opgegeven door drukkerijen,
die op bet oogenblik van de aanvraag om
orders niet verlegen waren. Anderen deden
al wat water in den wijn, rekenden wat krap,
maakten vaak zichzelf wat wijs over den tijd,
die noodig zou zijn om het werk te maken;
ja, licht waren er onder de inschrijvers, die
van de winst afzagen en de zuivere netto
kosten rekenden, omdat zij behoefte aan werk
hadden en op die manier althans hun personeel
„aan den gang hielden.” Dat op die manier
het vak bsdorven werd, kwam niet bij hen
op, of baarde hun geen zorg. Maar de firma,
die eenmaal haar drukwerk voor een te lagen
prijs had gekregen, wilde
liever niet meer betalen
anderen drukker, die het
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/s Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
te
bedenken, dat er
heerschte. Firma’s
vertrouwden I’
lyking opdracht gaven
Af an toe hoort men eens klachten over
't dure drukwerk en het valt ook niet te
ontkennen, dat alle drukwerk in de laatste
jaren veel kostbaarder geworden is dan het
vroeger was. Tot zekere hoogte verwondert
dit de verbruikers niet, zij weten, dat de
prijzen van het papier zeer gestegen zijn,
de loonen verhoogd, de algemeene onkosten
van het drukkersbedrijf toegenomen; evenwel
heerscht er bij hen een zekere onrust,
omdat zij vreezen dat de prijsverhooging grooter
is, dan in verband met de stijging der kosten
noodig zou zijn. Het feit, dat de drukkere
zich nauw aaneengesloten hebben en gekomen
zijn tot een gezamenlijke prijsverhooging doet
bij de verbruikers het vermoeden ontstaan
van een monopolistisch dry ven en opgeschroefde
winsten. Geen drukker die niet nu en dan
op uitdrukkingen van wrevel en verzet bij
de klanten rekenen moet. Ten onrechte. Zelfs
wanneer het waar zou zijn, dat de drukker
zijn prijzen verhoogt met meer dan hij zelf
meer betalen moet, zelfs dan is daarvoor een
verklaring te vinden, die elk weldenkend
mensch bevredigen zal.
Vóór den oorlog was het drukkersvak in
't algemeen een armelijk bedrijf. Met uit
zondering van enkele ondernemingen, die hetzij
door bijzondere relaties, hetzij door een voor-
deelige uitgave, in een gunstige positie ver
keerden, waren de winsten niet alleen gering,
maar in den regel onvoldoende. Natuarlijk
lag de schuld daarvan voornamelijk bij de
drukkers zelven, die hun product voor een
ontoereikenden prijs afstonden, ofschoon ook
het publiek de prijzen drukte, door gebtek
aan belangstelling voor goed drukwerk en
wegens de ingewortelde meening, dat, aan
gezien drukwerk toch maar weggegeven wordt,
de qualiteit er niet veel op aankomt. Vandaar
eindeloos gepingel op de prijzen, waarvoor
de drukker uit concurrentievreee maar al te
vaak placht te buigen.
De voornaamste reden was evenwel gebrek
aan inzicht bij vele drukkers. Een van de
moeilijkste onderdeelen van het bedrijf is
de prijsberekening. Vooreerst moest rekening
gehouden worden met de kosten van papier,
dan met de arbeidsloonen, met de kosten
van vouwen, snijden, binden, perforeeren,
verpakking, frankeering, die voor elke opdracht
afzonderlijk moesten worden berekend boven
dien moest aandacht geschonken worden aan
factoren, die voor een slecht rekenmeester
minder in ’t oog vielen, namelijk de algemeene
kosten en de afschrijving op materiaal en
machines. Het gevaar van vergissing was
dus met denkbeeldig en evenmin dat van
transigeeren met de prijzen, wanneer dit in
bepaalde gevallen noodig scheen om een
bestelling te veroveren. Men moet wel
een groote concurrentie
en personen, die aan hun
timmerman zonder prijs verge
el voor honderden guldens,
hielden ’n inschrijving onder een half dozijn
drukkers voor een bestelling van een paar
tientjes en gaven deze aan den snuggeren
bol, die het laatste kwartje er af genomen
had. Misschien kwam de vreemde gewoonte
wel uit wantrouwen voort, want (het moet
gezegd worden) de prijzen, die ook bij belang
rijke orders werden opgegeven, liepen hemels
breed uit elkaar. Verschillen van twintig
en dertig procent waren geen zeldzaamheid.
Het publiek begreep er niets van. Waren
de hooge inschrijvingen overdreven of de
lage onvoldoende Men loste het raadsel
nist op, maar profiteerde van de goedkoopste
aanbieding en verloor meteen weer wat respect
voor een bedrijf, waarin het zoodanig aan
vastheid van prijzen haperde.
Zsl mij verweten worden, dat ik de ge
heimen van de keuken verklap? Dat zou
toch onrechtvaardig wezen, omdat daarmee
een goed doel beoogd wordt, het publiek er
van te overtuigen, dat de vroegere pryzen
ontoereikend waren, de tegenwoordige goed
en niet te hoog zijn. Wie op dit oogenblik
bij flinke, dat wil zeggen bij de organisatie
aangesloten drukkerijen prijs vraagt, zal zeer
geringe verschillen zien allen zijn genoodzaakt
naar een vast, voor allen geldend tarief te
rekenen, dat tot in onderdeelen door de
organisatie is uitgewerkt. Is dat niet beter
dan de fantasieprijzen, die vroeger in rekening
werden gebracht
Vanwaar dan vroeger die groote verschillen
Dat alles is nu voorbij. Wat de drukker
voor zyn afnemer doet, brengt bij hem naar
billijkheid in rekening, ook de zoogenaamde
kleinigheden: proefdrukken, extra correctie,
laten staan van zetsel; met het bestaan van
drukkerytjes op afbetaling is het gedaan.
Breed uitgewerkte tarieven beschermen den
drukker tegen zich zelf, wanneer hij neiging
mocht hebben de prijzen te knypen. Elke
prijsopgaaf moet hij gedetailleerd inschrijven
in een boek, dat overlegd moet worden, wan
neer een conmissie van contröle bet opeischt.
Levering beneden den prijs kan (en wordt
wel) met zware boeten bestraft.
Sommige menschen praten over het verloren
gaan van de vrije concurrentie, over aan
banden leggen van het bedrijf en meer zulk
fraais. Het resultaat van de aaneensluiting
is, dat het vak weer billijke winsten afwerpt,
in staat is een goed loon te betalen en naar
behooren af te schrijven voor onderhond en
vernieuwing. Ik zeg, dat daarmee het vak
vooruitgebracht is, opgeholpen uit den kuil
van ongebonden concurrentie waarin bet lag
te sterven. En dat tenslotte het publiek daar
van prof teert, omdat het op goed drukwerk
rekenen kan. Er is een tyd geweest, dat de
afnemers zich niet bekommerden over de vraag,
of 't drukwerk slordig was of keurig: „als
’t er maar opstond,” zeiden ze, „’t is toch
maar om weg te geven.”
Daarin is wel verbetering gekomen. Men
ziet in, dat een flinke onderneming voor haar
dagelijksche behoeften en propaganda net
drukwerk noodig heeft en het met minder
niet doen kan, omdat de onderneming ook
naar dat drukwerk beoordeeld wordt.
Aan alle kanten dus winst voor iedereen.
Wel verre van de organisatie der drukkers
te vreezen, moet men zich er over verwon
deren, dat zij al niet veel eerder tot stand
gekomen is. In elk geval: de nu geldende
prijzen zijn billijk, de vroegere waren ontoe
reikend en schiepen een armelijk bedrijf.
J. O. P.
Mijnongeluk.
In de mijn Willem-Sophie te Spekholzer-
heide werd Dinsdag een Daitsche bouwer
onder vallend gesteente verpletterd.
Geen rijwielbelasting, doch extra contributie.
De heer G. F. van Weseuhagen, No. 14747,
arts te Amstelveen, schreef aan den secretaris
penningmeester van den A. N. W. B.,
Toeristanbond voor Nederland
„Ingesloten f2.welk bedrag ik jaarlijks
wensch toe te voegen aan myn contributie.
Dit is, wat ik aan belasting voor mijn rijwiel
moet betalen. Nu deze belasting is afgeschaft,
meen ik, dat ieder lid het aan belasting te
betalen bedrag aan den Bond moest afdragen.
Gezien de voordeelen, die men overal van den
A. N. W. B. geniet, is dit niet meer dan
onze plicht”.
Wij hopen, dat velen dit voorbeeld zullen
volgen en in de e. v. nummers een lange
lyst van Bondsleden vermeld kan worden, die
vrijwillig den vroegeren belastingpenaing aan
den Bond afstaan en alzoo een extra contributie
van f 2.betalen.
Diefstal.
Dinsdag is uit bet IJ een vlot van 18
palen ontvreemd, ter waarde van f 1000.
Aangehouden.
Dinsdag ie op ontbieding
politiebureaux gekomen een
van diefstal van f 400, een
en verschillende voorwerpen.
Oorlogswintbelasting.
De Minister van Financiën heeft Dindag-
middag in de Tweede Kamer medegedeeld dat
geen voorstel is te verwachten tot continueering
vandeOorlogswinstbelastiag over het jaar 1919.
Bij den voetbalwedstrijd Nederland-
Denemarken, die in April te Amsterdam ge
houden zal worden en 90 minuten zal duren,
is de entrée-prijs voor den eersten rang f 7.20
of 8 centen per minuut!
In drift.
Een looper van de melkinrichting „De
Vooruitgang” te Arnhem kwam een bewoner
van de Heerenstraat aldaar om betaling manen.
Hij sarde den nalatigen betaler zoodanig, dat
deze hem met een stuk hout een slag op bet
hoofd toebracht. In het ziekenhuis is de
looper aan de gevolgen overleden. De dader
heeft zich bij de politie aangemeld.
De N.V. Ned. Vliegtuigenfabriek „Fok
ker” heeft gedurende de Jaarbeurs te Utrecht
de gelegenheid geopend vliegtochten te maken.
Zeer vele liefhebbers hebben zich reeds aan
gemeld en van de gelegenheid geprofiteerd.
Jhr. mr. Michiels van Verduynen, de
onlangs benoemde Nederlandscbe gezant te
Praag, is op zijn post aangekomen.
Voor een nieuw Raadhuis te Sliedrecht,
waarvoor een prijsvraag is uitgeschreven, zijn
84 ontwerpen ingekomen.
Het grensverkeer te Roosendaal.
Het grensverkeer op het station Roosendaal
wordt met den dag drukker. Talrijke vreemde
lingen passeeren den doorlaatpost.
De passencontröle is thans aanmerkelijk
strenger geworden. Diegene, wiens pas niet in
orde is, wordt onverbiddelijk teruggezonden.
Aan dezen scherpen maatregel is het te
danken, dat tal van ongewenschte personen
buiten het land zijn gehouden.
Hoe druk het verkeer voor Parijs is, getuigt
wel dit, dat verscheidene reizigers, die reeds
dts avonds hier arriveeren voor den eersten
trein, geen onderdak meer kunnen vinden in
de hotels, soodat deze dikwijls den nacht in
de le en 2e klasse restauratiezalen moeten
doorbrengen.
Alles getuigt echter van eene, zij het lang
zame, heroprichting van het internationale
verkeer, dat, werd het niet door alle mogelijke
passenformaliteiten belemmerd, al spoedig gelijk
voorheen zou bloeien.
De transportstaking.
Wy vernemen, dat de Fransohe regeering
welke door kolengebrek in haar land ten
zeerste gedupeerd is door het stilstaan der
overlading te Rotterdam van de kolen, die
de Rijnprovincie levert, besloten heeft Fransche
werklieden naar Rotterdam te zenden om
dezen arbeid over te nemen. Deze zijn reeds
heden of morgen hier te verwachten en zullen
onmiddellijk aan het werk gaan.
Alg. H,
Onveiligheid op het platteland,
In den nacht van Zondag op Maandag werd
ingebroken in het buis van den wethouder
J. Vos te Giethoorn. De inbreker werd
daarbij, terwijl hij bezig was een kast open
te breken, op heeterdaad betrapt. Hij is naar
Heerenveen overgebracht.
Mijnongeluk.
Woensdagnacht is te Heerlen in deStaatsmyn
„Emma” tydens het vervoer een ongeluk ge
beurd, waarschijnlijk tengevolge van het
breken van een kabel. Hierbij werden zeven
mynwerkers gewond, van wie vier levens
gevaarlijk.
een volgenden keer
en zocht dus een
voor dien prijs wou
doen. Gewoonlijk vond hij dien welperioden
van drukte en slapte zijn niet voor iederen
drukker gelyk. Zoo hadden de prijzen altijd
neiging tot dalen, nooit tot stijgen.
Daar kwam nog iets by. De wetenschap
pelijke basis was totaal onvoldoende. Menige
drukker was er wel van overtuigd, dat zijn
letters en machines sleten en dus op ’n zekeren
tyd vernieuwd zouden moeten worden, maar
al zag hij het voor zijn oogen, een weten
schappelijk berekende kostende prijs, waarin
behoorlijke afschrijvingen waren opgenomen,
ontbrak. Er werd dus gerekend, zoo goed
en zoo kwaad als het ging en natuurlyk
kwam bet altijd op kwaad neer. Zoo kon
het gebeuren, dat een lichtvaardige rekenmeester
„op" was tegelijk met zyn materiaal. De
benoodigdheden in een drukkery slijten snel,
groote afschrijvingen zijn das noodig, te meer
omdat ook smaak en mode spoedig wisselen.
Reserveeren is dus de alpha en de omega
van drukkerswijsbeid, reserveeren voor moderne
machines en voor de laatste lettersoorten.
Wie alleen op zijn bestaan van heden let
en niet overhoudt voor de toekomst, is onfeil
baar ten doode opgeschreven.
Er was nog een ander struikelblok voor
den bona fide drukker, de concurrent op
afbetaling. Een typograaf, die een sommetje
had geërfd of bespaard, of daaraan door
vriendelijke menschen geholpen was, kocht
een kleine installatie op afbetaling in huur
koop. Marcheerde het zaakje, dan was hij in
staat de termijnen van afbetaling te voldoen;
zoo niet, dan kwam de leverancier en nam
het heele boeltje weer mee, om er een ander
gelukkig mee te maken. De drukker trok
zich dat niet altijd bijzonder aan. Hy werd
weer typograaf en verdiende den kost. Maar
intusschen had hij een jaar of twee, drie Set
terrein onveilig gemaakt door lage prijzen en
afgeraffeld drukwerk; een en ander was alweer
niet geschikt om het respect van het publiek
voor het vak te verhoogen.
Dat werd waarlijk niet onder stoelen of
banken gestoken. De besteller van drukwerk
zag er volstrekt niet tegen op, als hij de
eerste proef bad gekregen, om een gewichtige
of ongewichtige reden maandenlang met af
drukken te treuzelen. Miste de drukker al
dien tyd zijn kostbaar materiaal, hij durfde
er gewoonlijk niet aan te denken, dat verlies
in rekening te brengen; de besteller betaalde
dat niet. Wel verlangde hij proefdrukken,
die er natuurlijk keurig moesten uitzien en
dus papier, inkt en vry wat arbeidslooa kost
ten, maarin geen geval in rekening
gebracht mochten worden. „Zulke kleinig
heden,” meende de klant, „moeten toch niet
betaald worden”. En de drukker verdroeg dat
alles om de concurrentie en zag al zuchtend
aan, hoeveel hij op deze en andere manieren
haast iederen dag doen moest, zonder dat
iemand hem daarvoor vergoeding gaf.
