Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
59ste Jaargang.
Zaterdag 27 Maart 1920.
No. 13.
VOOR
Oer ditten en datten.
BINNENLAND.
Uitgever
Firma B. Cuperus Az., Bolsward.
Weduwen- en Weezenrente
Invaliditeitswet.
C. Achilles".
INGEZONDEN.
Nieuwe afdeeling.
„F.
Kaatsvereeniging „Bolsward".
Een jubilé.
STADSNIEUWS.
Kinderherst.-Vac. kolonies.
Bolswardsehe Courant
juist
16 jaar
geleden zijn, dat
hem niet onopge-
voor
ABONNEMENTSPRIJS: 60 Cents per 3 maanden.
Franco per post 621/s Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
April 1920 is het
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
n en zal
worden
B.
Vad.:
Maandag op Dinsdag
we getroffen door
eigenaardig natuurverschijnsel. Omstreeks
we aan het Noor-
van den hemel talrijke lichtende
i aan den horizon achter een
Hier ter stede is opgericht eene afdeeling
van de Nederlandsche vereeniging van Christ,
kantoor- en handelsbedienden, aanvankelijk
met 12 leden. Het Bestuur bestaat uit de
heeren J. Visser, voorzitter, T. Brouwer,
secretaris en G. Aukema, penningmeester.
Van de grens.
Woensdagavond is te Zevenaar een kolentrein
aangekomen uit het Ruhrgebied. Blijkbaar
zijn dus de rails daar niet opgebroken. Wel
schijnen af en toe de roode troepen op de
treinen te schieten. Een Nederlandsch ma
chinist, die met schietgeweer werd bedreigd,
keerde naar Nederland terug.
Hedenmorgen is alles rustig.
Aan de grens te Babberich sprak ik iemand,
die per rijwiel uit Emmerik kwam.
Hij vertelde, dat daar Isekend gemaakt
was, dat Dinsdag de electrische centrale te
Wesel vernield was door Spartacistische ele
menten. Gisteravond was er echter weer licht.
De treinverbinding ZevenaarWesel is
hersteld. Ook uit Munster zouden weer treinen
vertrekken.
De regeeringstroepen schijnen te Wesel
versterking te hebben gekregen. Afdeelingen
zijn aangerukt langs het door de Belgen bezette
gebied.
De commandant van de roode troepen had
Dinsdagavond de overgave van Wesel geëischt,
doch de bezetting der stad weigerde.
De Duitsche grenswacht vertelde, dat hij
alleen nog telefonische verbinding had met
Emmerik; verder is de telefonische verbinding
verbroken.
De Duitsche grenswacht bestaat, behalve
uit militaire douane-beambten, slechts uitéén
rijksweersoldaat in burgerkleeren, met als eeuig
kenteeken een witte band om den arm. Hij
is ongewapend.
In Wesel heerscht, hoewel alles er schaarsch
is, geen hongersnood.
Woensdag 7
geleden, dat hier ter stede werd opgericht
Van algemeens bekendheid mag worden
geacht, dat arbeiders die na 8 December 1919
den 65-jarigen leeftijd bereiken, onder bepaalde
voorwaarden recht hebben op ouderdomsrente,
wij meenen echter nog even te moeten wijzen
op het bij art. 379 der Invaliditeitswet bepaalde,
n.l. dat by het overlijden van een verzekerde
arbeider lijn weduwe en (of) weezen aanspraak
kunnen maken op weduwen- respectievelijk
weezenrente indien voor of door den verzekerde
15 premiën zijn betaald.
Is nu de rentekaart van 3 December af steeds
juist bijgehouden, dan kuanen op 13 Maart
hierop 15 zegels zijn geplakt ter voldoening
der verschuldigde premie.
Indien dus na dien datum een arbeider
overlijdt, laat dan de weduwe of wel de ver
tegenwoordiger der weezen nagaan of er op de
rentekaart reeds 15 zegels voorkomen.
Is dit het geval dan moet zoo spoedig
mogelijk worden overgegaan tot indiening van
eene aanvraag om Weduwen en (of) Weezenrente.
De loopende rentekaart moet bij de aanvraag
worden overgelegd. Bevinden zich op de rente
kaart nog geen 15 zegels, alleen doordat de
werkgever verzuimd heeft te plakken, dan
behoort daarvan mededeeling te worden gedaan
aan den Raad van Arbeid welke dan wel zorgt,
dat alsnog de verschuldigde premie wordt
ingevorderd.
Voor zooveel noodig wordt hierbij nog vermeld
datde Weduwe aanspraak kan doen gelden
op rente
a. indien zij den leeftijd van 60 jaar
heeft bereikt of overschreden. b. indien zy
aangericht door het werpen van
de gasfabriek te Axel door een
vliegenier tijdens den oorlog.
Ren natuurverschijnsel.
Uit Leiden schrijft men aan het
In den nacht van
buiten wandelend, werden
een
kwart over een ontdekten
der quadraat
bundels, die aan den horizon achter
wolkenmassa te voorschijn kwamen en lood
recht over den hemel verder verliepen. Ze
wisselden sterk in aantal en in lichtsterkte.
Nadat we ongeveer vijf minuten dit schouw
spel hadden gadegeslagen, nam het aantal
bundels zoo toe, dat de Noorderhemel één
groote, heldere lichtgloed werd. Dit duurde
misschien lt/2 it 2 minuten. Geleidelijk nam
alles weer af en om kwart voor twee zagen
we niets meer.
Staking opgeheven.
De staking bij de firma Lichtendahl is
opgeheven.
Een verzoek van de stakers, om uitbetaling
van de dagen, waarop gestaakt is, werd door
de firma afgewezen, waarna zonder eenige
voorwaarde van den kant der stakers het werk
werd hervat, Harl. Ct.
Woensdagavond had de aangekondigde Alg
Ledenvergadering plaats van de Kaatsvereen.
„Bolsward”.
De opkomst was zeer miniem. Van het
kleine SOOtal leden waren, behalve het
bestuur, slechts zeven aanwezig, wat niet
wegneemt dat de discussies zeer animeerend
gevoerd werden.
De beschrijvingsbrief van den Nederl.
Kaatsbond bevatte nog al belangryke voor
stellen, die in den breede werden besproken.
Den afgevaardigde werden de opdrachten ge
geven, en voor sommige voorstellen vrij mandaat.
Tot afgevaardigde naar de vergadering te
Franeker werd bij acclamatie benoemd de heer
W. M. Brandenburg.
Daar de Kaatsvereeniging dit jaar 35 jaar
heeft bestaan, werd nog in breede lijnen aan
gegeven hoe dit jubileum te gedenkei
t.z.t. dienaangaande nog wel iets
gepubliceerd.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder N». 4.
Mijnheer de Redacteur,
beleefd verzoeken wy opname van onderstaande.
dan de Burgerij van Bolsward.
Het Drankweer-Comité heeft besloten ook
dit jaar weder een Blauwe Week te organi-
seeren (1722 Mei) en deze speciaal dienstbaar
te maken aan de actie voor Plaatselijke Keuze.
Het zal U bekend zijn dat’n initiatief-voorstel
Rutgers c.s. is ingediend bij de Tweede Kamer,
om ta komen tot opneming van Plaatsehjke
Keuze in de Wet. Waar dit voorstel door
vooraanstaanden van alle partijen is onder-
teekend, is dit voor ons een bewijs te meer,
dat onze strijd ingang vindt ia breede lagen
van het Nederlandsche volk. Voor ons is
dit een heerlijke gedachte, te weten, dat na
jaren van strijd en ten koste van vele opoffe
ringen, ons ideaal binnen ons bereik komt.
Maar nog rest ons een krachtig doorgezette
propaganda, want onze tegenstanders zullen
ook niet rusten. Ge hebt dat ook hier ter
plaatse reeds kunnen opmerken. Niet zoodra
is ons adres inzake tapverbod van alcoholh.
dranken op Zondagen en Christel, feestdagen,
’t sluitingsuur gesteld op 10 uur, tapverbod ge
durende de kermis, enz. bij den Raad ingediend,
of van de zijde van den Bond van Hotel- en
Caféhouders „Bolsward en Omstreken” wordt
dit beantwoord. Hun argumentatie als dat
wy „fanatiek” ayn, dat wij door ons adres
de baldadigheid van de jongeren zullen in
de hand werken, kunnen wy gerust onbeant
woord laten. Wy zullen in onze Blauwe
Week toonen waar de jongeren het best beveiligd
zijn. Om deze propaganda krachtig door te
zetten moet er veel geld zijn. Het is daarom
dat in den loop der volgende maand een dames
commissie U een lijst zal presenteeren. Geeft
blijk van uw sympathie door flink te teekenen.
Voor het Drankweer-Comité,
8. J. SIX MA, Secretaris.
Jubileum Gebr. Bervoets.
Op 14 April a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn, dat de firma Gebr. Bervoets haar eerste
kleedingmagazijn opende te Sneek.
Noodlottig ongeluk.
Te Scherpenisss overleed Woensdag 54 jaar
oud de heer D. Kleppe, sinds 1913 burge
meester dier gemeente. Toen hy Dinsdag stond
te kyken naar het lichten van een te water
geraakte autobus viel hem een ijzeren katrol
op het hoofd, waarvan een schedelbreuk het
gevolg was.
Schadevergoeding bommen op Axel.
De Engelsche regeering heeft zich thans
ook bereid verklaard de schade te vergoeden,
bommen op^.
Engelsch
narenbond die reeds 12.000 leden telt en
voor dit jaar o.a. op f 205.000 aan contri-
butiën rekent. De N. C. A. B. die 12 Dec.
1909 werd opgsricht accepteert den klassen
strijd en sloot zich mede dientengevolge in
den loop der jaren aan by het N. V. V. dat
circa 250.000 leden telt.
Volgens spreker is de ambtenaar, wat bezol
diging als werktijd aangaat, steeds achteraan
gekomea en slechts een sterke en machtige
organisatie is in staat eventuaele eischen kracht
bij te zetten.
Dat het N. V. V. en de S. D. A. P. één
zijn, meende spreker ten stelligste te moeten
ontkennen, immers de 8. D. A. P. werkt op
politiek terrein, terwijl het N. V. V. hieraan
niet meedoet en slechts de sociale belangen
behartigt. In Juni 1916 werd een congres
gehouden waar eene salarisregeling werd vast
gesteld en tevens de noodzakelijkheid werd
bepleit van eene permanente staatscommissie
teneinde de Regeering voortdurend van
advies te kunnen dienen.
De Staatscommissie is gekomen, hoewel
zonder vertegenwoordiging der organisaties
daarin.
Voorts wijdde Spreker nog een enkel woord
aan den tegenwoordigen toestand, waarbij hij
het tegenwoordige Duitschland vergeleek met
een in aanbouw zijnd huis, waarin de timmer
man, behanger enz. nog aan het werk zijn en
derhalve nog een chaos gelykt, doch waaruit
wellicht iets beters te voorschijn kan komen
als het gereed is,'.dan het voorheen was.
Na nog eens op het nut van modern orga-
niseeren te hebben gewezen, beëindigde de
Spreker zijn door een betrekkelijk klein, doch
zandachtig gehoor gevolgde rede.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen, werd geen gebruik gemaakt, en te
circa 10 uur, werd de vergadering door den
Voorzitter met een woord van dank aan den
spreker gesloten.
Dat hat wol in kibich Ijipke west derre
yn Oentsjerk; dat hat him net steurd oan
waer en wyn en kjeld, mar hat it sahwet
bigrepen hawn dat it nei mids Maert bigonn
to lüken, en wol de Ijip syn goede namme
omheech balde, dan tsjinnet er om dy tiid in
aesiker de gelegenheid to jaen om in ai to
finen, en sa hat dan in Ijippepear yn ’e kriten
by Oentsjerk bij wien en wiette syn nêsterij
yn oarder brocht, en hja hawwe in aeisiker
bliid makke mei him twa aeijen fine to litten,
ien for de koninginne en ien for de kommesaris.
Sjuch det binne in pear adressen hwer't men
hiel goed wit, hwet er mei ’t stjflren fen sa’n
earste Ijipaei bidoeld wirdt. O ja, de fynder
gint it fen herten oan de hege persoanen,
dy ’t er it aeike persint jowt, mar it sprek-
wird fen in tsjilling iltstjilre om in einfflgel
to fangen, is der gewoanliks wol by to pas
to bringen. Nou as de bidoeling mar bigrepen
wirdt dan is der neat to dwaen, mar oars
kin sa’n persintsjejaeudery wol ris hwetsnen
forrinne. Sa waerd foar jieren op in doarpke
it earste Ijipaei foun troch in arbeider, dy’t
der de nije dokter, dy’t er krekt komd wie
to wenjen, mar ris mei forearje woe, och
faeks joech dy ek sa folie wol as de komme
saris, en dan koed er foartdaliks de „fooi”
mar barre en kosten fen forstjflren hied er
ek net. Sa pandere de arbeider de jouns,
gnap forklaeid, mei it aeike op dokters hüs
ta. Op syn skiljen kaem de faem foarre en
do wie 't: „Wolle jy minhear de groetenisse
wol fen my dwaen, en siz dat ik him dit
Ijipasi, it earste, persint jow. De man bleun
stean, en de faem bracht it aeike yn ’e hüs,
en kaem do ringen wer by de bringer en
sei: minhear foun it hiel freonlijk fen jo,
en ik moast jo foaral bitankje”.
Ja, sei de man, mar dat is de bidoeling
eigliks net, op sa’n menear kin 'k it by elken-
ien wol kwyt, dan hie 'k it ek wol nei 't
earmhüs bringe kind. Nei noch efkes praten,
hwer ’t de dokter ek oan to pas kaem, die
’t bliken dat dokter mear forstan hie fen sike
minsken as fen easte Ijipaeijën, mar do ’t er
de bidoeling wiste fen ’t „persintsje” kaem
de saek wol yn oarder.
It liket wol det de fügels fen ’t Maeitiid
in goed foarbyld jaen wolle oan ’e minsken
hwet iver en warberens oangiet. Ljippen binne
al ier en bitiid oan 't lizzen en op plakken
wirde de einaeijen ek al by nêstfollen foun.
En hja hawwe by al hjar iver sa’n fleorich
sin, dat in hiel poarsje minsken dy ’t alles
fen ’e tsjistere kant oansjugge wol winskje
mochten dat se hwet hiene fen ’e wille dy’t
er yn ’e fflgelwrald smakke wirdt. Frisia,
blijvend- invalide is en dat de Weezen recht
hebben op de rente indien zij nog niet den
leeftijd van 14 jaar hebben bereikt.
bovengenoemde vostbalclnb.
Ter gelegenheid van dit jubileum is besloten
2e Paaschdag groote serie-voetbalwedstrijden
te organiseeren, waarvoor alle le klasse clubs
zijn uitgenoodigd, welke aangesloten zijn bij
de F. V. B.
Zondag a.s. speelt F. O. Ategen Frisia 3
van Leeuwarden, aanvang half twee. Te 12
uur F. O. A. 2 tegen Frisia 4.
Woensdag 31 Maart a.s. zal het 40 jaren
geleden zijn, dat onze stadgenoot, de heer
F. de Jong, in dienst trad bij de zaak, welke
thans gedreven wordt door de firma De Groot
Eerdmans.
Deze dag zal zeker
merkt voorbijgaan.
Men meldt ons uit Doetinchem
Te ’s-Heerenberg leeft de bevolking in
groote vrees voor de komst van het Duitsche
roode leger. De vrijwillige landstorm is opge
roepen. Militaire wielrijders zijn reeds aange
komen. Verdere militaire versterkingen worden
verwacht. Alg. H.
Mevr. Rackwitz-de Jongh, eerste violiste
van het Residentieorkest, zal Prinses Juliana
les in het vioolspel geven. De lessen zullen
deze week beginnen.
Op den 18 Mrt. in „de Doele” gehouden
ledenvergadering van de Kinderherst.-Vacantie
kolonies afd. „Bolsward”, werd na inleiding
en lezing der notulen, het jaarverslag gelezen.
Daaruit bleek, dat in 't afgeloopen jaar door
de vereeniging 17 kinderen (waarvan 3 voor
eigen rekening) werden uitgezonden, waarvan
5 nog na-verpleging genoten.
In 1918 1919 werd voor’t eerst gelegen
heid geboden, ook ’s winters kinderen ter
verpleging op te nemen. Van die gelegenheid
werd door de afdeeling „Bolsward” gebruik
gemaakt; zij zond in de maanden Januari en
Februari 8 kinderen naar „Rivierhuis” te de
Steeg.
Betrekkelijk een groot aantal kinderen
genoot dit jaar weer van lucht, goede ver
pleging en goede vötding, doch feitelijk nog
te weinig, want velen moesten thuis blijven,
omdat de kas geen meerdere uitgaven toeliet.
De inkomsten waren f 859.41, de uitgaven
f 848.S9ll2, zoodat er een batig saldo bleef
van f 15.5 l>/2.
Het voornemen bestaat dezen zomer 10
kinderen uit te zenden, terwijl de afd. de hoop
koestert, dat tij krachtig finantiëel gesteund
zal blijven worden.
Vergadering N. C. A. B.
Maandagavond werd op de bovenzaal van het
café Stoop eene openbare vergadering gehouden,
belegd door de afd. Bolsward v. d. Centr.
Ned. Ambtenaarsbond. Als spreker trad op
de heer Noordhoff, lid van het Hoofdbestuur
te Amsterdam. Na de gebruikelijke opening
begon de Spreker zijn rede met er op te
wijzen dat de moderne beweging, wat de
ambtenaarswereld betreft, nog maar 11 jaar
oud is, en de N. C. A. B. de 2e bond in
deze richting is die werd opgericht. Voor
dien tyd had men verschillende categorale
bonden en hondjes, die zonder eenig program
werkten en speciaal letten op eigen belangen
zonder zich verder om de gemeenschap te
bekommeren.
Verschillende ambtenaren kwamen tot de
overtuiging dat er een sociaal voelende bond
moest komen en thans vinden we een ambte-
