Meuws- en Advertentieblad
Bolsward en Omstreken.
II
I
i
I
a
I
59ste Jaargang.
Zaterdag 12 Juni 1920.
No. 24.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Oer ditten en datten.
K
ft
Uitgever:
Firma B. CUPERUS Az., BOLSWARD.
IN MEMORIAM.
VOOB
I
GEMENGD NIEUWS.
I
Hij raste in trede.
I.
f 100
4
ADVERTENTIEPRIJS: 10 Cts. per regel.
Bij 500 of 1000 regel» aanmerkelijk lager.
Hei bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder Ne. 4.
er
en
likemin
ears gen óch op «wé, mar 't waer helpt oan’t
non ta net mei en mei langstme wirdt er
fitsjoen nei waermte en droechte, mar de
simmermoanne iet neat net limmerich yn en
de earite dagen klagen de minsken mear oer
kjeld as oer waermte, en sadwaende giet man*
nige boer, dy’t mei s^n hea graech avensearje
yn ’e ure fortsjinnen, dan wieme ie
rom, dat mannichien him al oanbea
en nou’t de leanen fiif kear
en
sommige oanninmers mei greate
en gjin folk. Dat scil mei de tiid
ek wol ris foroarje, liken as mei de boere-
feinten ek al, dy wierne foar in pear jier al
sa krap, en non ii’t sa: hwer’t ien wêze moat
biede hjarren wol tsien oan. En sa wikselje
romte en krapte, op alle gebied, goedkeapens
en djürte, fleor en lijen mekoarren óf, sa is
't jimmer west, sa scil ’tek altiid wol bliuwe.
Frisia.
huis te Garijp en
Terwijl de ouden uit
kroost voedsel te halen
keerden, ontwaarden eij
die bezig was een der jongen op te peuzelen.
Hoe de ouden zich ook aanstelden, poesje trok
zioh daar niets van aan. Terwijl een der
spreeuwen op een afstand van poes op het
dak bleef zitten, vloog de ander in allerijl
weg en kwam in een minimum van tijd terug
met «en viertal kraaien. Op een gegeven
oogenblik vielen deze poes aan, die toen wel
beenen wilde maken, of liever gezegd: ze liet
zich langs de pannen naar beneden rollen.
Na nog wat gekrijsch onder elkander vlogen
de kraaien weder weg en zochten de spreeuwen
hun nest weder op.
Een melkoorlog.
Men schrijft ons uit Amersfoort:
Nadat voor de melk hier geruimen tijd den
literprijs van 18 cent had gegolden, werd
eenige weken geleden dezen prijs in het alge
meen gereduceerd tot 14 cent.
Deze afslag is echter van betrekkelyk korten
duur geweest. Immers gisteren kregen de
Amersfoortsche huismoeders bij het rondbezor
gen der melk de mededeeling, dat de melk
van dien dag verhoogd was tot
I
met ingang
1$ cent.
De ontevredenheid was groot. De oorzaak
bleek, dat in een in het begin der afgeloopen
week gehouden vergadering van melkveehouders
besloten was dat laatstgenoemden aan de slijters
den eisch zouden stellen de melk voor 14 cent
per liter in fe koopen, waardoor de Amers
foortsche melkfabriek Amersfortia” genood
zaakt werd de melk voor 18 cent te verkoo-
pen, welk voorbeeld door da andere melkver-
koopers met graagte gevolgd werd, uitgezonderd
een die den prijs op 16 centen bracht.
Het bestuur der Alg. Consumenten-Vereeni-
ging raadt thans zijn leden dringend aan, zich
te verzetten tegen de ongemotiveerde prijs
opdrijving door geen of zoo weinig mogelijk
melk te koopen tegen den verhoogden prijs.
Dit advies werd in sommige wijken in zoo
verre gevolgd dat de huismoeders daar een
parig weigerden melk tegen 18 cent per liter
te betrekken.
Het gevolg hiervan was, dat heden „Amers-
fortia” den prijs weder terugbracht op 14 cent.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 621/ï Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
wol, de moed wol ris hwet yn ’e hakken.
Dat is ’t gafal ek mei in hopen timmerbazen,
trochdat bja mei hjar wirk net opsjitte kinne
troch krapte fen feinten. It is sa’n nfiver
spul. Do't alaeren de timmerfeiuten toalve
cinten
er sa
for in dóbeltsje,
sa heech binne, is er gjin folk to krijen,
sa sitte
kerweien
Orgelbespelingen.
Groote Kerk - Bolsward 1920.
I.
Maandagavond j.l. 7 Juni, gaf de heer Alt
organist aan de Groote Kerk te dezer stede,
de eerste van de serie orgelbespelingen, die
hij zich voorstelt in dezen somer te geven.
En dit eerste orgelconcert was alweer zeer
goed bezoeht, ruim 400 belangstellenden
hadden zich kerkwaarts begeven, om na de
lange wintervaeantie, weer oorgetuige te zijn
van deze muzikale demonstratie.
’t Is een opmerkelijk feit, dat Bolsward
vrijwel aan de spits staat wat bet bezoek aan
de orgelconcerten aangaat. Ik stel natuurlijk
het «mede aan de spits staan”, wat de kwaliteit
der te spelen muziek en het talent van den
concertgever aangaat, als axioma voorop,
heb het nu echter over de meer dan gewone
belangstelling. Van heinde en verre komen
ze opdagen, de muziekvrienden; ’t behoeft
niet meer gezegd: „van uren ver begeeft zich
eiken concertavond eene schare naar de mooie
Groote Kerk te Bolsward”.
Dat is de macht der toonkunst, dat is
de eerbied en de liefde voor „dieser Allgewalt
der Musik”.
Het is evenwel ook de drang om zich voor
eenige oogenblikken los te maken van de
zorgen en beslommeringen des levens, van
alle druk gedoe, om in de gewijde ruimte
van het Kerkgebouw, over zich en door aich
heen, te laten gaan de machtige klanken,
door bekwame hand ontlokt aan het machtige
instrument, het orgel, voor velen is dat
uur een hoogdienst, waarna men weer naar
buiten treedt gesterkt, bemoedigd en verzoend
met zooveel alledaagsch kleinzielig werken.
Was Gott thut, das ist wohlgethan;
dabei will ich verbleiben!
Es mag mich auf die rauha Bahn
Not, Tod und Elend treiben,
So wird Gott mich ganz vaterlich
In seinen Armen halten;
Drum lasz ich ihn nur walten.
Zoo is het zesde van het overbekende Duit-
sche Kerklied, (tekst van Samuel Rodigast),
waarmede deze le voordracht werd ingezet.
Deze melodie komt in onze gezangen twee
maal voor, bij Gez. 105, (hier verminkt)
en bij Gez. 197, waar ze door Bastiaans in
de oorspronkelijke zetting is opgenomen.
Vreemd dat dit lied zoo weinig gezongen
wordt, enfin, er zijn er in onzen Kerke-
lijken liederen-schat nog zooveel andere, met
pracht-melodien, die o zoo zelden op het tekst-
briefje voorkomen.
’t Was een mooie inzet voor deze eerste
orgelbespeling. De hierna gespeelde koraal-
bewerking van dit lied, van Leon Baumert,
was wel boeiend, is echter nog geheel
volgens oud beproefd recept inelkander gezet,
we hebben nu toch eindelijk genoeg van
de tusschenspelen, zelfs in „Choral-Vorspiele”
Nu volgde Bach, met Preludium in f klein,
(Peters II, 5). Dit waardevolle orgelstuk, dat
langs zoo wonderen weg weer terecht is ge
komen, en waarvan slechts 'n enkel afschrift
van het origenale bestaat, deed het o zoo
mooi. Dat is muziek, daar is geen noot
of hij moet er staan; daar is niets te veel
of te weinig, dat is de in marmer gehou
wen muziek, die blijven zal zoolang er orgels
en kerken en orbespelingen zullen zijn.
Na dezen speelde de heer Alt eenige arran
gementen, t.w. het „Larghetto”, uit de 2de
Symphonic, van Beethoven, en „Menuet”, van
Schubert.
Daar valt veel te zeggen over het spelen
van transscripties. Voor enkelen zijn ze uit
den booze. Ik wil hier nu niet op ingaan,
maar wensch slechts dit in het midden te
brengen: gij, die afkeerig zijt van orgelarran-
gementen, waarom speelt gij de symphonies
van Beethoven of van Haydn op uwe piano?
Waarom de Suites van Grieg, de werken van
Sibelius, Wagner, en zoo veel anderen, 't Is
immers alles, alles transscriptie!
Het „Larghetto”, uit de He van Beethoven
werd mooi gespeeld. En al was het nu niet
het „Orkest”, toch durf ik zeggen, dat de
overgroote meerderheid der bezoekers genoot
van de schitterende voordracht van dit nummer.
De „Suite Gothique”, van Boëllmann
voldeed geheel aan de verwachting, het
„bijschrift” had al zooveel van dit opus
verteld wij waren het daarmede roerend
eens... onbeduidend, vervelend. (Conclusie
„afvoeren van het repertoire”.)
Van Enrico Bossi hoorden we een „Alle-
Allerhaude „berichten” komme der tsjin-
wirdich fit Ingelan en Amerika, dat mei gauëns
in hopen dingen in ein goedkeaper wirde scille,
en dat is al in tiding der’t de minsken wol
nei harkje wolle, binammen de frouljue, dy’t
as hushóldster, it bihear hawwe oer de pong,
en faek mar in hiel bult holbrekken hawwe
om mei de ynhóld fen dy pong roun to kommen,
hwent alles is sa bidroefde djór, dat mannige
mem faken de klacht utert: „’t jild raent
yen ut 'e bóse”. Dat sadwaende, as men dan
grutsjen heart fen priisforleging, is ’t gjin
wónder dat sa’n biskie mei folie nocht ónt-
fongen wirdt. Mar nou kin men fit Ingel&n
wei wol skrinwe fen leger prizen, mar dat
jowt al in bedroefd bytsje, hwent it nfiverste
is wol, dat itjinge fit Ingelan wei yn fis lan
ynstjórd wirdt, net goedkeaper, mar djürder
wirdt. Sa is de foarige wike it wollen jern
dat Ingelan bjir ynstjürt, wer forhege en it
liket wol, dat men der fen twa wallen ite
wol, hwent hwet hja fitfiere, moat djór bitelle
wirde, towyl hja for de wolle, dy t hjir yn
fis Ian is, neat uer hawwe en sadwaende leit
de wollehandel op ’t heden tsjin ’e groun,
nimmen wit hwet eigeljks de priis is, en hwet
baen wirdt is de measte boeren to min,
fen hannel dwaen komt sadwaende neat,
as fen moai hea winnen, der leit
genóch op swé, mar 't
ta net mei
Domineee-bijbaantjes.
In een stadje in Noord-Holland heeft een
der predikanten van de Ned. Herv. Kerk,
die met zijn jaarwedde zijn gezin niet kan
onderhouden, zich gevestigd als installateur
om aldus zijn inkomsten te vermeerderen. In
een advertentie in het plaatselijk blad maakt
bij nu melding van het gratis leveren van
begrootingen voor licht- en kracht-installaties.
Het tappen kan men verbieden, het drinken niet.
Wat de kermis te Deventer betreft, moet
geconstateerd worden, dat op den eersten dag
8 processen-verbaal wegens openbare dronken
schap zijn opgemaakt, tegen verleden jaar,
toen geen tapverbod was uitgevaardigd, geen
enkel.
Het tapverbod schijnt dus een averechtsche
uitwerking te hebben.
Solidariteit onder vogels.
Door een ooggetuige wordt aan de Berg.
Ct. het volgende aardige tafereeltje uit de
dierenwereld verteld: Twee spreeuwen hadden
hun nest gebouwd onder een dakpan van een
daar hun jongen uitgebroed.
waren om voor hun
en daarmede terug-
een kat bij het nest,
STADSNIEUWS.
Algem. Verzekering-Maatschappij
„de Philantroop”, gev. te Bolsward.
In de op 9 Juni j.l. gehouden algemeene
vergadering van aandeelhouders in de Algem.
Verzekering-Maatschappij „De Philantroop”
te Bolsward, werden de balans en winst- en
verliesrekening over 1919 goedgekeurd. Aan
het verslag is het volgende ontleend
De ontvangen premiën hebben bedragen in
de afdeeling besmettelijke ziekten-verzekering
f 15.247.87, levens-verzekering en lijfrente»
f 141.089.081/2, ongevallen- en ziektea-ver-
zekering f 116.610,bedrijfs-verzekering
f S.AOS.OS1^, te zamen f 276.850,94 tegen
f 241.712,631/2 in 1918.
Aan uitkeeringen in genoemde afd. is respec
tievelijk verstrekt f 7.585,05, f 45.664,021/2,
f 56.134,84 en f 2.320,83.
De exploitatie van alle vier afdeelingen
heeft winst opgeleverd.
Het verzekerd kapitaal in de afd. Leven
is toegenomen met f 765.655.99 en bedroeg
op 31 December f 4.133.017,84. Aan de
wiskundige reserve voor eigen risico is toe
gevoegd f65.133,74; zij komt met f577.981,28
op de balans voor. De extra reserve bedraagt
f 15,523,12.
De beleggingen bestaan o.m. uit hypotheken
f 472.265,effecten f 153.006,27, leeningen
op polissen f 90,382,onroerende goederen
f 18.800,Van de beleggingen is eene
gemiddelde rente gekweekt van 4,67 °/0
(vorig jaar 4,53 °/0).
De effecten zijn berekend naar den koers
van 30 December 1919. Het koersverlies
ad. f 10.728,58 is uit de winst afgeschreven.
De bruto winst bedraagt f 16.499,23 Het
dividend voor aandeelhouders is vastgesteld
op 6 °/0.
Als Commissaris is herbenoemd de heer
Dr. H. J. Slijper te Utrecht.
Bond van Politiepersoneel.
Donderdagmiddag vergadarde in het café van
mej. de wed. P. Huizenga alhier de afdeeling
Friesland van den Alg. Bond van Pol. pers,
in Ned. De notulen der vorige vergadering
werden onveranderd goedgekeurd. Uit de
ingekomen stukken stippen wij aan een schrijven
van het Hoofdbestuur dat een salaris-adres is
verzonden aan den raad van Workutn terwijl
in verband daarmee de bondsvoorzitter een
onderhoud zal aanvragen met Burgemeester
en Weth. dier gemeente. Verder werd een
verzoekschrift om loonsverhooging ingediend
bij den Raad van Franekeradee). Lecture
wordt gedaan van de zoogen. stellingen ont
worpen naar aanleiding der a.s. reorganisatie
der politie.
Uit het jaarverslag van den secretaris bleek
dat de afdeeling bij voortduring in ledental
toeueemt. In 18 gemeenten is actie gevoerd
voor loonsverhooging, over het algemeen met
succes. Een gemeente verhoogde binnen het
jaar gelijk aan f 1000. Enkele andere zagen
het nut van een salaris, waarvan de ambtenaar
onafhankelijk kan bestaan, minder goed in.
Dan werd de tussekenkomst van Ged. Staten
ingeroepen. Aan verschillende hoofden van
politie werd verzocht, de politieambtenaren te
verbieden het collecteeren voor de gewapende
dienst als zijnde schadelijk voor zijn prestige.
In December werd de afdeelingsvoorzitter,
A. Faenstra van Hijum gekozen tot Hoofd
bestuurder.
Ingevolge een besluit der vorige vergadering
zullen in de provincie op verschillende plaatsen
propagandavergadaringen plaats hebben, waar
van de eerste, te Bolsward, is gepasseerd.
Besloten werd de eerstvolgende te Franeker
te houden op 29 Juni a.s.
Met algemeene stemmen werd besloten een
actie te voeren voor een salaris van f 1900
met 5 éénjaarljjksche verhoogingen van
tot een max. van f 2400 per jaar.
Opgericht werd de afd. „Kring Bolsward”
met voorloopig 11 leden. Tot leden van het
bestuur werden gekozen de heeren R. de Jong
te Workum, voorzitter, R. Elzinga, seer., J.
Woudstra, penningm. beiden te Bolsward.
Ten slotte zal het Hoofdbestuur worden
aangezocht om er bij de overluid op aan te
dringen dat dienstjaren bij de gem. politie
vervuld, zullen meetellen voor de periodieke
verhoogingen bij de Rijksveldwacht.
Niets meer aan de orde, sluit de Voorzitter
de vergadering.
Den lOen dezer maand is te’s-Graven-
bage overleden de heer P. PEEREBOOM.
Wij zouden in onzen plicht te kort
schieten, als wij in dit blad niet een
enkel woord wijdden aan de nagedachtenis
van dezen merkwaardigen man.
De heer Peereboom werd den 24 Oct.
1850 te Bolsward geboren en een groot
deel van zijn leven heeft hij in onze
stad doorgebracht. Toen bij den 3 Juni
1884 tot burgemeester van Bolsward
benoemd werd, bleek al spoedig, welk
een bekwaam magistraat hij was. Niet
gemakkelijk was deze man noch voor
zich zelf, noch voor anderen. Zijn
militante en temperamentvolle natuur
schiep vaak moeilgkheden, maar bracht
ook voorrechten mee, daar hij, als bet
de belangen van Bolsward betrof, van
geen wijken wist. Met veel energie
bestuurde hij onze gemeente en iedereen
kon van hem getuigen, dat er kraeht
van hem uitging. Aan hem was het
ook voornamelijk te danken, dat ons
Raadhuis, hetwelk veel van zijn aanzien
had verloren, weer als een pronkjuweel
van rennaissance kon schitteren, zoodat
het stadgenoot en vreemdeling steeds
boeit.
Geen wonder dan ook, dat velen het
betreurden, toen de heer Peereboom den
23 Maart 1898 werd benoemd tot lid
der Gedeputeerde Staten van ons gewest.
Daarvan getuigden vooral de hartelijke
woorden van afscheid, die in de raads
vergadering van 7 April 1898 tot den
scheidenden burgemeester werden gericht
door de heeren R. Feenstra en H. Ooster-
baan, wethouders, en T. van der Weij,
als oudste lid van den raad. (Van de
toenmaals in functie zijnde gemeente
raadsleden is er geen enkele meer in
leven.)
Burgemeester Peereboom heeft ve«l
voor Bolsward gedaan en de herinnering
aan hem leefde zoodanig voort, dat men
zelfs tegenwoordig nog wel hoort spreken
van „burgemeester” Peereboom.
Eere zij de nagedachtenis van dezen
man, die met bekwamen en scherpen
geest krachtig heeft gewerkt voor elke
zaak, die hem ter behartiging was opge
dragen.
Bolswardsche Courant
i'
I.
f
i
-
