lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Omstreken.
59ste Jaargang.
Zaterdag 7 Aug. 1920.
No. 32.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
li
Uitgever:
Firma B. CUPERUS Az, BOLSWARD.
UIT DE RAADSZAAL.
VOOR
een
o
voor de werkzaam-
bij overweging
In de vergadering
De tolheffing bij deze
oude regeling, waaraan niet getornd
ADVERTENTIEPRIJS: 10 Cts. per regel.
Bij 500 of 1000 regels aanmerkelijk lager.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Ik wil den heer Praamsma er op
wijzen, dat pas met 1922 de financieels gevolgen der onder
wijswet van kracht zijn, over 1921 geldt dit nog niet geheel.
De heer Lunter. Het heeft mij bevreemd dat B. en W.
met dit advies komen. De zaak van die brug is reeds zoo
lang aan de orde en nu het op uitvoering begint te lijken,
nu zeggen B. en W. neen, bet kost te veel. De andere
uitgaven, als onderwas enz., hebben hier niets mee uit te
van 1896 no. 24.
1910 K 10.
1912 8.
1908 nos. 74, 54, 11 en 27.
1909 86,77,107,79enl.
nadere vaststelling werklieden-
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
f 71.500.
In handen van B. en W. om advies.
De heer Eerdmans vraagt of bij’t aanbieden der gemeente-
rekening niet de eindcijfers worden meegedeeld?
De Voorzitter antwoordt, dat dit behoort te geschieden bij
’t rapport der commissie; echter kan hij wel meedeelen dat
de rekening sluit met een batig saldo van ruim f 8000.
PUNTEN VAN BEHANDELING:
W. wijziging tarief overtocht*- en
De afstanden zijn hier niet zoo groot en
’t is ook zeker ieders streven om bij voorkeur dicht bij zijn
werk te gaan wonen.
De heer Eerdmans.
van 22 April zijn bij de vaststelling
1. Voorstel B. en
bruggelden Nijezijl.
Daar bij de behandeling van den prijs der retributiën
enkele gegevens ontbraken, werd daarbij niet genoemd de
overtochts- en bruggelden voor de Nijezijl. Ook daarvoor
gelden de motieven voor de verhooging en daartoe wordt
nu het voorstel gedaan.
De heer Pannekoek Loois. Ik heb gezien dat in dit tarief
wel sprake is van 2- en 4-wielige rijtuigen, doch niet van
auto’s en motorfietsen.
De Voorzitter. Ik weet niet of dat wel kan, op den weg
SneekBolsward zijn die ook vrij,
brug berust op
moet worden.
De heer v. d. Klei. Er zijn ook wel tollen waar de auto’s
moeten betalen en ’k vind het onbillijk, dat een arme kar
rijder moet betalen en een rijke mijnheer in een auto vrij
De heer Raima. De regeling op den Workumerweg is
anders, daarvoor moet elke 3 jaren opnieuw concessie aan
gevraagd worden.
De heer Praamsma. Ja, de tolheffing op Nijezijl berust
op een oud decreet. Toen voor eenige jaren vernieuwing der
brug noodig was, werd een wijziging van het tarief toe
gestaan op grond van ’t meerdere onderhoud. Doch om nu
een uitbreiding der tolheffing te verzoeken, zou in ons nadeel
kunnen zijn.
Het voorstel B. en W. met algemeenu stemmen goedgekeurd.
2. üitlotingen geldleeningen.
Getrokken worden
In de geldleening f 28.000
De Voorzitter. In de le plaats wil ik constateeren, dat
de geest van ons voorstel is, rekening te houden met de
booge kosten, die ook voor andere zaken noodzakelijk zijn.
De bruggen, o.a. de 8t. Jansbrug en Hollanderzet eischen
herstel wat zeker f 50.000 moet kosten, dan de torenuurwerken,
onderwijs enz. wat samen reeds op een f 164.000 is geraamd.
Het zal dus niet goed zijn, gelijk de heer Eerdmans beweerde,
elke zaak geheel op zichzelf te beschouwen, men moet juist
vooruit zien, waarvoor men komt te staan. De bewering
over het inkomen van aanvragen met of zonder brug laat
ik buiten beschouwing, de hoofdzaak van ons voorstel ligt
in de financiën, 't Zou mij aan ’t hart gaan, als later bleek
dat Bolsward fiasco moet lijden met de leeningen. Die vrees
ligt ook bij de hoogere autoriteiten, de Minister heeft de
gemeentebesturen aangeschreven niet over te gaan tot groote
werken, voor men zekerheid heeft, dat het geld er voor te
krijgen is. Op grond van een en ander meenden B. en W.
voorloopig niet met de voorstellen te moeten meegaan.
De heer Praamsma. Ik beschouw dit uitbreidingsplan
der gemeente van groot gewicht en in de toekomst van
groot belang, doch momenteel nog niet. Ik deel niet het
inzicht van den heer Eerdmans, dat men zich bepalen moet
tot dit eene punt, integendeel meen ik, dat wij onzen
gezichtskring zoo ver mogelijk moeten uitbreiden en ook
in de toekomst moeten zien. De Voorzitter heeft reeds
gememoreerd, dat wij voor hooge lasten komen te staan.
Twee bruggen eischen samen een halve ton. De wet op
’t lager onderwijs is aangenomen en gaat 1 Jan. a.s. in
werking, waarbij de gemeente verplicht wordt te zorgen
voor schoolgebouwen, meubelen, leermiddelen, verlichting,
ja alles wat thans de bijzondere scholen hebben te schikken
2 a 3 schoolbesturen wachten daar reeds op met hun gebouwen.
De gemeente is dan verplicht er voor te zorgen, en met
de eigen scholen zal dat alles misschien f 350.000 vorderen.
De gewenschte electrificatie eischt denkelijk ook f 100.000.
daar moet de gemeente ook voor zorgen, waarbij dan de
hoop gekoesterd wordt, dat dit bedrijf zich later zelf zal
kunnen dekken. Doch als wij ons bepalen bij bruggen en
onderwijs, zal daar reeds 3.5 ton gevorderd worden. Het
surplus op de te bouwen woningen is ook belangrijk, en
ik meen dat het gemeentebudget overschreden wordt als we
verder gaan dan strikt noodzakelijk is. Wij moeten ook
weten, dat de salarissen belangrijk verhoogd werden.
Dat de belasting hier althans betrekkelijk laag genoemd
kan worden, was ten deele toe te schrijven aan 't bijzonder
onderwijs. De 300 kinderen aan openbare scholen kostten
in 1919 ongeveer f 6000, daarop afgaande wordt nu voor
de 700 leerlingen der bijzondere scholen er by, het wel
f 15.000 hooger voor de gemeente. Het zal samen een
verhooging geven van f 68.000 voor den H.O. die nu reeds
f 129.000 bedraagt. Wij zullen op den rand van den afgrond
komen, evenals reeds in Franeker ’t geval is, waar men 16
pCt. van ’t inkomen aan stedelijke belasting moet opbrengen.
De uitgaven die niet streng noodzakelijk zijn, moeten m.i.
vermeden worden. Deze brug zal voor rente en aflossing per
jaar f 5000 vorderen.
De heer Stockmann. Ik meen toch den heer Praamsma
te moeten opmerken, dat al het door hem opgesomde, wordt
uitgegeven aan productieve doeleinden. De electrificatie en
huizenbouw kan uitgeschakeld worden, want het eerste kan
op den duur wel uit en ’t andere wordt door’t Rijk betaald.
Wat het onderwijs betreft, ik ben helaas geen deskundige,
maar meen toch dat als wij later kunnen zeggen, als we
met een leege kas zitten: zie, Minister, wij hebben bruggen
vernieuwd, huizen en scholen gebouwd, dan zal hij zulks
wel goed oordeelen. Men moet niet al te pessimistisch zyn,
ofschoon ik 't met den heer Eerdmans niet sens ben, dat
men niet op andere uitgaven moet letten. Ik moet evenwel
zeggen, dat ik het plan der commissie een best plan acht
en er voor zal stemmen.
De Voorzitter. Ik betwijfel of de meening die de heer
Stockmann van de inzichten des Ministers zich denkt, in
de practijk wel opgaat. De Minister heeft juist voor groote
uitgaven voorzichtigheid aangeraden. B. en W. meenen dat
de aanleg van de brug te duur uitkomt om er nu reeds toe
over te gaan.
De heer Yssels. Ik wil den heer Praamsma niet volgen
in zijn becijferingen maar denk wel, dat hy blij zal zyn dat
er geen serieuze aanvragen om bouwterrein inkwamen. Voor
enkele burgerwoningen zou de brug er wel komen, doch om
een 60 huisgezinnen gemak te geven door goede aansluiting
aan de stad, kan het niet lijden.
De Voorzitter. In ’t advies is reeds gezegd, men kan de
zaak van twee kanten beschouwen. B. en W. waehten liever
de aanvrage om bouwterrein af, doch ’t hoofdmotief van
ons voorstel is: het financieel bezwaar, en er is nog een
andere weg om er te komen.
De heer Yssels. Ik vind dat toch een heele omweg, als
men van Hollandia geheel de Sneekerpoort om moet naar
zijn woning.
De Voorzitter.
-14.000
- 5.500
- 49.000
- 61.000
B. en W.
Vergadering op Donderdag 5 Augustus 1920.
De vorige week raadsvergadering, en nu al weer, en
zulks wel juist in den tijd der vacantie, de tijd van reizen
en uitgaan, men moet wel zeggen, dat er ijver aan den
dag wordt gelegd. En er waren hedenavond belangrijke
zaken aan de orde, zaken die geld komen te kosten. Het
uitbreidingsplan werd voor een deel aangenomen, als een
begin, dan kan later bij behoefte het verder voortgang
hebben. Dan werd ook toegestaan het voorschot aan de
woning-commissie #St. Jozef” voor 30 woningen, en tenslotte
om ook de Gemeente aan te sluiten bij de provinciale
electrificatie. Een en ander vorderde een behandeling van
7 tot half 11 uur, doch daar was ook een schorsing van
een half uurtje inbegrepen. Tijdens die schorsing zou
besproken worden de wijze van uitvoering der brug. De
electrificatie ging nog al vlug van de band, maar toen wij
te halfelf ons huiswaarts spoedden, was ’t verre van licht.
Er zal nu electrisch licht en gaslicht komen, doch op dat
moment ontbraken beide, er brandde geen enkele lantaarn.
Evenwel in deze duistere tijden is veel donkerheid. De
dag was van de lucht, de maan nog niet present, het was
in één woordeen volkomen beeld van den tijd. De elec-
triciteit mag wel te hulp komen.
Tegenwoordig waren 12 leden, de heer Eisma was afwezig.
Voorzitter is de heer Burgemeester, die de vergadering
opent, waarna de notulen worden goedgekeurd en mede-
deeling wordt gedaan van de volgende ingekomen
stukken:
a. Vaa Ged. Staten bericht, dat van den Minister van
Arbeid goedkeuring is ontvangen, dat het maximumgetal
vergunningen in deze Gemeente wordt bepaald op 15.
b. Van den Bond van Pensionneering een verzoek om
een blijvend verhoogd pensioen voor de oud-Gemeente-
ambtenaren.
c. Van den heer A. F. G. Ridder, bericht dat hij aanneemt,
de benoeming tot lid der Commissie voor de Lichamelijke
Opvoeding.
Een en ander voor kennisgeving aangenomen.
d. Van den Gemeenteontvanger de rekening over 1919.
Deze wordt in handen eener Commissie gesteld ter onderzoek,
de heerenEerdmans, Mol en Houtsma.
e. Schrijven van de Commissie tot Woningbouw ^Patri
monium,” waarbij verzocht wordt bij ’t uitbreidingsplan
grond beschikbaar te stellen voor ’t bouwen van 12 woningen,
en een adres van dezelfde vereeniging verzoekende een
voorschot van de Gemeente voor dien woningbouw van
van ’t werkliedenreglement de artt. 16 en 17 aangehouden,
omdat daarover eerst overleg met de betrekkelijke commissie
plaats zou kunnen vinden.
In overleg met die commissie wordt nu de vaststelling
dier artikelen voorgesteld en tevens dat art. 40 zoo gewijzigd
wordt, dat het scheidsgerecht zal bestaan uit 7 leden.
De heer Pannekoek Loois wijst er op, dat omtrent de rust
tijden de bepaling niet strookt met de Arbeidswet, art. 22.
De Voorzitter licht in, dat art. 25 dier wet de uitzon
deringen behandelt en daarvan wordt hier gebruik gemaakt.
Evenwel in het schrijven van den heer Tolle was het getal
18 in plaats 17 gezet, dat berustte op een abuis.
De fleer Yssels. Ik meen toch dat er een rusttijd van
36 uren moet zijn en er wordt hier 32 uren genoemd.
De Voorzitter. Ik meen dat de cijfers conform de wet
zijn. Als men daarvan niet overtuig'd is, zou het beter zijn,
de behandeling uit te stellen. Toch meen ik dat de zaak
in orde is, en met de Commissie van overleg is alles goed
nagegaan.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Voorstel Uitbreidingscommissie tot aanleg straten en
bruggenbouw met advies B. en IV.
In verband met het bestaande uitbreidingsplan en een
verzoek van de vereeniging ySt. Joseph” om voorschot voor
een 30-tal woningen werd 9 Maart j.l. een commissie van
onderzoek benoemd. Deze Commissie stelt nu voor een
ophaalbrug over de gracht te bouwen en den aanleg van
een straat van deze brug tot voorbij de fabriek Donker,
en aansluitende bij de Cnossenlaan.
B. en W. nu, betuigen waardeering
heden en bemoeiingen der Commissie, maar
van het practische nut van dezen bruggenbouw en straten
aanleg, meenen zij dat dit niet opweegt tegen het financieele
offer dat van de gemeente gevraagd wordt, en dat de dadelyke
uitvoering van deze belangrijke werken nog niet noodzakeiyk
is. Er is sedert den aankoop van 't Gasthuisland nog alleen
van »St. Joseph” een serieuze aanvraag om bouwterrein
ingekomen. Voor de uitvoering van deze werken alsmede
van nog een tweetal andere woniugvereenigingen is het vol
doende, dat een drietal straten, aansluitende bij de Cnossen
laan worden aangelegd. Ook bij de stichting eener school
is de brug nog niet noodig en B. en W. zijn van oordeel,
dat een uitgaaf van f 52.500 thans heel bezwarend voor de
gemeente is, daar door de voorstellers tot electrificatie dezer
gemeente en de bydrage in de annuiteit woningbouw ook
belangrijke uitgaven worden gevorderd, waarbij nog komt dat
uit de gewijzigde onderwijswet belangrijke kosten voor de
gemeente zullen voortvloeien. Op grond van een en ander
adviseeren B. en W. voorloopig niet in te gaan op de voor
stellen der Commissie.
De heer Wesseling. Ik acht het ongewenscht alleen een
straat aan te leggen voor de ingekomen aanvraag, en beschouw
het als een groot belang dat er een brug komt, in aansluiting
met de aan te leggen straat. Als het uitbreidingsplan goed
geleid zal worden, moet men met a beginnen, dat is de brug,
en dan de hoofdweg, die geven verbinding met het terrein.
Ik zou derhalve, als voorzitter der Commissie, graag zien,
dat B. en W. hun voorstel intrekken.
De Voorzitter. De brug bij Kroeger en de hoofdstraat
zijn niet noodzakelijk om de aangevraagde woningen te
bouwen, de hoofdstraat leidt naar de woningen voor den
middenstand.
De heer Wesseling. Dat sehijnt door B. en W. niet goed
begrepen te worden. De Commissie stelt niet voor de
hoofdstraat dadelijk door te trekken, maar vooreerst de
kromme straat naar de bedoelde woningen, en dat zal
nog iets minder kosten dan wat B. en W. bedoelen.
De heer van der Klei. In de vroegere Commissie, waarin
ik ook het genoegen had zitting te nemen, is steeds getracht
met een behoorlijk plan gereed te komen. En nu deze
nieuwe Commissie met zoo’n plan te voorschyn treedt, ver
wondert het mij dat nu B. en W. het ontraden. Het
is altoos de bedoeling geweest dat de brug en bestrating
er eerst moesten komen en als die er zyn, zullen wel aan
vragen om bouwterrein inkomen. Het is wel waar dat de
Gemeente daar veel geld in moet steken, doch dat wordt
later weer productief. De grond is gekocht voor 50 cent
per M2 en wordt verkocht voor 3 h 4 gulden. Het spijt
my, dat B. en W. niet met de voorstellen der Commissie
meegaan.
De heer Eerdmans. Het doet mij genoegen, dateindelijk
deze voorstellen eens aan de orde komen. Ik wil aannemen
dat B. en W. deze zaak ernstig hebben overwogen, en het
bekende motief van den heer Praamsma dat er geen serieuse
aanvragen komen, kan bestreden worden met de meening die
ik steeds heb verkondigd, zoolang er geen brug en geen
weg is, blijven de aanvragen uit, maar zijn de terreinen
gereed, dan komen ook wel de aanvragen. Om de aandacht
te vestigen op de andere groote uitgaven, en daarom dit
af te wijzen acht ik verkeerd. Iedere zaak moet op zichzelf
beoordeeld worden. En nu is het bekend, dat Bolsward
volgebouwd is, en er geen voldoende woningen zijn. Hadden
B. en W. het anders kunnen aantoonen, dan zou ’t motief
om geen brug te bouwen geldig zijn. Ik weet ook wel dat
er meer dingen zijn, die veel geld moeten kosten, toch acht
ik de finantieele toestand niet zoo ongunstig, dat die f 55.000
niet te bekomen zijn. En de bezorgheid moet niet leiden
tot een zuinigheid, waarbij in Bolsward niets meer tot stand
kan komen. Het doet mij genoegen, dat de plannen tot
uitbreiding nu ter tafel zijn gebracht, en ’k zal het voorstel
der commissie steunen.
Bolswardsche Courant
r -
y
y
y
y
8.
y
y
y
y
y
y
y
Vooritd
reglement.
r
u
r
