lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Omstreken.
Zaterdag 13 Nov. 1920.
No. 46.
59ste Jaargang.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
II
Uitgever:
Firma B. CUPERUS Az., BOLSWARD.
UIT DE RAADSZAAL.
VOOR
bij
b.
v. d. Klei ondersteunen dat
Volgent een bepaling
nog
B.
om
W.
om i
n.
en W.
Verzoek bestuur Alg. Ned. Christ. Ambtenaarsbond
den Directeur der Gemeente-
in den beginne stellen op f 500.
van het gasbuizennet is de
maar er is gewezen op de ver-
de lengten, en ook meende men het electrisch
zwaar te moeten belasten, want het wordt
iAmbachtsschool te
aan haar school
van 't Centraal Ge-
om
eigendom, onderhoud
i.k. In handen
l.
St. Bonifacius”
waar
ze ook
Dat staat
k
i
meer opgra-
ADVERTENTIEPRIJ8: 10 Cts. per regel.
Bij 500 of 1000 regels aanmerkelijk lager.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 621/J Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zjjn verkrijgbaar a 5 Cent.
Het nieuwe gedeelte
citeit bekomen.
De heer Houtsma. Het doet mij genoegen dat de heer
Yssels is gekomen met het voorstel om de winsten of ver
liezen, telkens te brengen op de rekening van het volgend
jaar. Dat is mij sympathiek en ik hoop dat het zal worden
aangenomen.
Wat de lengte
Het bevreemdt mij wel, dat de heer
Yssels zegt, dat het electrisch bedrijf bevoordeeld wordt,
dat zie ik niet in. Indertijd werd voor ’t leggen der gas
buizen in gemeentegrond f 1000 gerekend, en daarom,
omdat de kabels de helft dier lengte ongeveer hebben, werd
gezegd: Laat het ons i
Later b^’ de groote uitbreiding
som verhoogd tot f 2000,
houding van
bedrijf niet te
toch al duur en het zou anders op een fiasco kunnen uit-
loopen. Dan meent men ook, dat bij het gas
vingen noodig zijn dan bij de electriciteit.
Men moet daarbij ook niet uit het oog verliezen, dat-het
een bedrijf van de gemeente is; de gemeente heeft de risico.
Er mag geen winst gemaakt worden, dat is waar, doch zulks
van de kabels aangaat, deze zijn reeds
opgegeven als de helft der gasbuizen te zullen beloopen,
maar de uitbreiding is mogelijk en waarom zouden
niet in ’t nieuwe deel der stad kunnen komen?
nog te bezien.
De heer Eisma.
Vergadering op Donderdag 11 Nov. 1920.
De agenda bevatte eenige punten vooraf, maar de hoofd
schotel was de gemeentebegrooting, en daar is van des
avonds 6 uur tot ruim half één aan gewerkt. Bij het voor
werk ging het bij punt 3, de vaststelling van het Gas- en
Electriciteitsbedrijf, al reeds flink op een discuteeren, en
vooral dat maakte, dat het al over 8 uur was eer ’t aan de
begrooting toe was.
De begrooting zelf, dat spreekt van eigens, geeft heel
wat stof tot bespreking en ’t was dan ook al na midder
nacht, toen de uitgaven behandeld waren. Een voorstel om
er toen maar een speldje bij te steken en voor de behande
ling der ontvangsten een verseben dag te nemen, vond geen
meerderheid, en ’k moet zeggen, dat verdere gedeelte der
begrooting ging vlug van stapel.
De behandeling was evenwel van die uitbreiding, dat het
voor dit nummer niet geheel kon worden afgedaan. De
gemeentebegrooting moet dus een week wachten met publi-
ceering. Wat er aan vooraf ging, is voor dit nummer al
ruim voldoende.
Alle 13 leden waren tegenwoordig.
Voorzitter is de heer Burgemeester, die de vergadering
opent en nadat de notulen waren goedgekeurd mededeeling
doet van de volgende
Ingekomen stukken:
a. Een raadsbesluit vau Menaldumadeel inzake voorstel
verhooging jaarwedde wethouders, met uitnoodiging om even
eens een voorstel tot verhooging dier jaarwedden
Ged. Staten aanhangig te maken.
Verzoek bestuur der vereeniging
Harlingen” om subsidie ad f 400 voor een
te verbinden vakschool voor meisjes, met afwijzend advies
van B. en W.
nootschap voor
der aannemingssom uitgekeerd, als 2/5 van het werk gereed
is. Indien het bestuur der woningvereeniging zorgt dat de
aanvragen om voorschot tijdig bij het gemeentebestuur worden
ingediend, zal een voorschot van gemeentewege niet noodig zijn.
B. en W. stellen daarom voor, afwijzend op het verzoek
te beschikken.
Met algemeene stemmen alzoo besloten.
3. Vaststelling verordening gas- en electriciteitsbedrijf.
De ontworpen verordening van de Commissie voor het
Gemeentelijk Gas- en Electriciteitsbedrijf wordt den Raad
ter vaststelling aangeboden.
De Voorzitter verzoekt den heer Eisma eenige nader
aangebrachte wijzigingen toe te lichten.
De heer Eisma. De Commissie heeft de verordening
nader onder oogen gehad en nu wordt, ook namens
en W., voorgesteld enkele wijzigingen goed te keuren.
Bij art. 3 staat dat de betalingen op gezette tijden zullen
worden nagezien dit wordt nu: minstens eens in de
drie maanden.
Bij art. 11, wordt nu bepaald dat wijziging in de
begrooting slechts kan geschieden door de Bed rij fscom missie.
Bij art. 15 is gezegd dat de gekweekte rente ten goede
komt aan het reservefonds dit moet zijn de rente
komt ten goede aan de bedrijven.
De heer Stockmann. Wordt daarmee bedoeld de rente
van de belegde gelden P
Zeer zeker, want zijn de gelden niet
ook geen rente gekweekt.
Het zou toch wel kunnen dat die
Verzoek bestuur afd. Bolsward
kinderherstellings- en vacantiekolonies
subsidie, met afwijzend advies van B.
rf.
om verhooging jaarwedde van
reiniging, den heer J. de Boer.
e. Verzoek bestuur Prov. Friesche vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer, om toe te treden als lid dier vereen.
f. Voorstel van de heeren Stockmann, v. d. Klei en
Houtsma, tot verhooging jaarwedde politie.
af Te behandelen bij de gemeentebegrooting.
g. Missive Ged. Staten ten geleide van de bij Kon.
Besluit dd. 22 Oct. 1920 no. 41 goedgekeurde wijzigingen
in de verordeningen op de heffing vau begrafenisrechten,
secretarieleges, marktgeld en tolgeld ophaalbrug Hollanderzet.
h. Mededeeling van den heer Bakker, Hoofd van school
II, dat hij den 1 Nov. als zoodanig in functie is getreden.
g en h voor kennisgeving aangenomen.
i. Verzoek A. Koldijk, onderhandsch pachten brug Nijezijl.
Verzoek R. K. Groenveld, veehouder te Ylst, onder-
handscb pachten stukje hooiland bij de Nijezijl.
k. Verzoek Commissarissen Mac.-adamweg SneekBols
ward om alsnog de bestrating in deze gemeente gelegen in
en beheer over te nemen.
van B. en W. om advies.
Verzoek bestuur Ned. R.-K. Transportarbeidersbond
om onderhandsch te mogen huren het lokaal
vroeger de stads-bank van leening was gevestigd.
Verzoek bestuur woningbouwstichting ffSt. Joseph”
verhoogd woningbouwvoorschot.
Voorstel B. en W. tot het aangaan eener geldleening.
Voor deze laatste 3 punten wordt urgentie gevraagd.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
l. Adres R.K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkel
bedienden, met advies B. en W.
Bedoeld advies behelst, dat B. en W. van oordeel zijn,
dat eene nadere regeling van de uren waarop de winkels
geopend zullen zijn, niet op hunnen weg ligt. De Raad stelde
regelen vast inzake winkelsluiting, de minister heeft toe
zegging gedaan, dat spoedig een regeling van den werktijd
der winkelbedienden zal komen, en bovendien hebben verschil
lende winkeliers een vervroegde winkelsluiting gepubbceerd.
Zij achten tusschenkomst van de plaatselyke overheid niet
gewenscht, daar de organisaties h. i. sterk genoeg zijn om
maatregelen te treffen tot het verkrijgen van bepaalde rust
tijden. Een ingrijpen hunnerzijds zou beteekenen een vooruit-
loopen op een wettelijke regeling, en daarom wordt gead
viseerd afwijzend op het verzoek te beschikken.
Alzoo besloten met algemeene stemmen.
2. Verzoek bestuur woningvereeniging „St. Joseph"
voorschot op rijkswoningbouw-voorschot met advies B. en
B. en W. zeggen in hun advies, dat volgens ministerieels
beschikking, tegen den tijd waarop door eene gemeente
eene betaling zal zijn te doen, ten behoeve waarvan zij kan
beschikken over het geheel of een gedeelte van een baar
toegezegd voorschot uit *s Rijks kas, het gemeentebestuur
daartoe minstens 3 weken te voren een aanvraag kan indienen.
Volgent een bepaling van het bestek wordt ’t eerste gedeelte
is in de eerste jaren ook heel niet te wachten, doch wel
zijn verliezen te duchten. Komt er al winst, dan kan later
een voorstel tot verhooging der vergoeding gedaan worden.
De heer Stockmann. Het idee zit toch steeds voor, dat
de gemeente bet gas moet leveren tegen kostprijs. Al wordt
er eens een winstje gemaakt, er kunnen ook verliezen
komen, en dat drukt dan op den hoofdeüjken omslag.
De oude regeling vind ik wel goed, dat de helft der winst
aan de gemeentekas komt en de helft als een reservefonds
wordt vastgelegd.
De heer Eerdmans. Ik heb de oude regeling ook nagegaan,
en waar de heer Yssels er op wijst, dat bij bet electrisch
bedrijf geen winst mag gemaakt worden, bij het gasbedrijf
vind ik dat zulks ook niet mag. Wanneer art. 14 en 15
en desnoods tot 17 vervallen, is dat in de gegeven omstandig
heden de meest zuivere verhouding. Elk jaar kan de rekening
worden opgemaakt, wat er over of te kort is, wordt op het
volgend dienstjaar overgeschreven.
De heer Eisma. De mogelijkheid om een reserve te
kweeken om het onvoorzien te dekken, dient toch te blijven
bestaan. De heer Eerdmans vergeet iets, of wel hij onder
scheidt niet goed. De gasfabriek is van de gemeente zelf,
maar zulks is met het electrisch bedrijf niet het geval.
De heer Houtsma. Ik vond wel goed dat wij de begroo
ting der gasfabriek hier ook meteen behandelen, omdat deze
kwestie in nauw verband staat met die begrooting. Een
fabriek moet zich zelf kunnen bedruipen, doch winsten
behoeven er bij deze fabriek niat gemaakt te worden, want
die worden door de gasverbruikers betaald ten bate ook van
niet gasgebruikers.
De heer Lunter. Ik vind de opmerking van den heer Yssels,
als zou het electrisch bedrijf bevoordeeld worden ten koste
van bet gasbedrijf, zoo gezocht mogelijk.
Dat is onjuist. De tekorten, die er de eerste jaren wel
zullen komen, worden door de gemeente gedekt. Daarom is
ook gezegd, daar de vergoeding voor gebruik van gemeente
grond, voor gas eerst f 1000 was, later op f 2000 is gesteld,
daar kunnen we voor electriciteit wel toe met het op f 500
te bepalen. Maar de beide bedrijven blijven volkomen
gescheiden.
De heer Yssels. Ik heb ook niet bedoeld, dat door de
gasfabriek het tekort op de electriciteit gedekt moet worden,
doch ik meen dat de Commissie zal trachten den gasprijs
hoog te houden om daardoor meer aansluiting bij 't electrisch
bedrijf te krijgen. Dat is de toeleg en daarom zeg ik op
beide bedrijven mag geen winst gekweekt worden.
De heer Lunter. Dat argument is toch zeer gezocht en
er bestaat geheel geen grond voor.
De heer Haima. Ik wil niets zeggen over art. 14, doch
opmerken dat in de verordening in den beginne sprake is
van Directeur-boekhouder, en verderop wordt het alleen
ffDirecteur”. Het behoort overal gelijk te zijn.
De Voorzitter. Ja, daarop zal gelet worden. Maar het
voorstel Eerdmans, waarin het voorstel-Yssels en ook dat van
Stockmann is opgelost, behelst om art. 14 letter d te
schrappen en 15, 16 en 17 te laten vervallen, zoodat dan
de winst- en verliesrekening telkenjare wordt overgeschreven
op de volgende jaarrekening.
De keer Eisma. Ik moet de heeren wel in overweging
geven, goed te bedenken wat dat inhoudt. Het wordt nu
een heel ingrijpend voorstel. Als er een crisis ontstaat, komt
dat geheel op rekening der gemeente, want die moet dan
het verlies bijpassen.
Da heer Praamsma. Ik had geen plan hierover te spreken,
omdat mijn collega Wethouder dit punt goed verdedigd heeft,
doch ik moet, nu men het zoo ingrijpend maakt, er op
wijzen, dat het heel wel mogelijk is, dat de goedkeuring
van Ged. Staten er niet op verkregen kan worden. Jarenlang
ia door den Raad al op die richting aangestuurd, maar Ged.
Staten wilden van de gasfabricatie hebben een afzonderlijk
bedrijf in apart beheer, en dan moest er een reservefonds
bij komen. Dat is toen, meen ik, gegrond op art. 114bis
en Gedeputeerden zullen, dunkt mij, nog wel dezelfde ziens
wijze hebben. De heeren staren zich blind op dat bedrag
van het reservefonds, doch ten aanzien van den omvang van
het geheele bedrijf is 't slechts een luttele som.
De Voorzitter. Ook mij wil het voorkomen dat dit voorstel
gevolgen kan hebben voor de andere bedrijven. Hetzelfde
zou dan voor de Gemeentereiniging kunnen gelden, maar
dan in omgekeerden zin, wijl daarop een tekort komt. Ik
voor mij geef den heeren in ernstige overweging de gevolgen,
die er uit kunnen voortkomen ook voor de andere bedrijven.
De heer Eerdmans. De gemeentereiniging is, bij de
gasfabriek vergeleken, iets heel anders. Het bedrijf der gas
fabriek moet financieel zoo nauw mogelijk sluiten, doch de
reiniging moet verliezen opleveren. De gasfabriek behoeft
geen verlies te lijden, daar wordt de gasprijs naar geregeld,
en daar is daarom ook geen reserve noodig.
De Voorzitter. Men moet zich geen verkeerde opvatting
vormen van de gemeentebedrijven. Ook bij de reiniging kan
men streven naar den kostenden prijs. Het gevaar bestaat
en daarom wil ik er op wijzen.
Bij de gasfabriek evenwel heerscht niet het beginsel om
winst te maken, doch het is er om te doen om de menschen
aan gas te helpen.
Het voorstel-Eerdmans wordt aangenomen met 7 tegen 6
stemmen, tegen de heeren Lunter, Haima, Eisma, Praamsma,
Stockmann en Wesseling.
De verordening, zooals deze thans gewyzigd is, wordt aan
genomen met 7 tegen 6 stemmen. Tegen de heeren Lunter,
Haima, Eisma, Praamsma, Stockmann en Wesseling.
De heer Eisma.
belegd, dan wordt er
De heer Stockmann.
rente aan 't fonds ten goede kwam, doch ik heb iets anders,
en wil dan herhalen wat ik vroeger reeds heb opgemerkt.
Als iets voor de fabriek wordt aangeschaft dan behoort
dat niet uit het fonds bestreden te worden. Dat is geen
goede boekhouding. De verliezen zou ik wel uit dat
fonds bestreden willen zien, maar extra aflossingen zou ik
willen laten vervallen. Het fonds moet niet omlaag gaan
door aankoop van een pand. Dit moet bij leening gevonden
worden, actief en passief moeten blijven kloppen.
De Voorzitter. U zou dus het le lid willen schrappen,
het 2e lid handhaven en dan 't Se lid van dat artikel
weer vervallen.
De heeren Houtsma en
voorstel.
De heer Lunter. Het reservefonds is tot stand gekomen
om iets beschikbaar te hebben als soms wat extra moet
worden aangeschaft; dan behoeft men niet dadelijk tot een
leening over te gaan. Dat is de bedoeling van dit fonds.
In de buitengewone omstandigheden is men nu met dit
reservefonds gedekt.
De heer Stockmann. Ik vind zulk een fonds ook wel
mooi, maar ik vind de boekhouding niet juist.
De heer Yssels. Het verheugt mij dat deze verordening
aan de orde komt. Het wil mij niet geheel bevredigigen,
want ik vind, dat het electrisch bedrijf bevoordeeld wordt
ten koste het gasbedrijf. Als het electrisch bedrijf
een tekort meebrengt, zal de gasfabriek dit moeten dekken,
en dus zal de gasprijs daarom verhoogd móeten worden.
Bij art. 14 wordt voor gebruik gemeentegrond voor gas
buizen f 2000 gerekend en voor de electrische kabels, die
wel de helft der lengte hebben als de gasbuizen, wordt de
vergoeding slechts f 500.
Art. 15 bepaalt dat 50 pCt. der winst belegd wordt in
een reservefonds, bij de gasfabriek tot een maximum van
f 25000, bij de electriciteit tot f 10000, maar bij de electri
citeit mag geen winst gemaakt worden, en ik zou willen
dat van beide bedrijven de winst of ’t verlies komen op de
volgende rekening.
Dat voorstel vindt ondersteuning.
De heer Wesseling. De vergoeding f 2000 gasfabriek en
f 500 electrisch bedrijf, lijkt oogenschijnlijk zeer veel te
verschillen, maar men moet niet vergeten dat overal gas
komt, wat met de electriciteit niet dadelijk zoo zal komen.
van de stad zal bijv, wel geen electri-
Bolsvarisclie Courant
I
I
c.
