Kienws- en Advertentieblad
Bolsward en Omstreken.
I
59ste Jaargang.
Zaterdag 4 Dec. 1920.
No. 49.
VOOR
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
ST. NICOLAAS.
4
Uitgever:
Firma B. CUPERUS Az., BOLSWARD.
1
I
Friesch-Holl. Hypotheekbank.
STADSNIEUWS.
Openbare vergadering
Bolswardsche Courant
V
en
I
de nieuwste
hier in zeer
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cent» per 3 maanden.
Franco per post 62l/2 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar A 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 10 Cts. per regel.
Bij 500 of 1000 rebels aanmerkelijk lager.
Het bureau van dit blad ie lelefonitcA aangesloten ander Na. 4.
in enkele plaatsen
1919 over een tijdsverloop
in 1920 over 5 maanden.
1919 (10 mnd.)
21
73
349
711
27 November j.l. werd opgericht de N.V.
rFriescb-Hollandsche Hypotheekbank” met
een maatschappelijk kapitaal van f 1.000.000,
waarvan v'oorloopig uit te geven föOO.OuO,
welke aandeelen alle zijn geplaatst. De instel*
ling stelt zich ten doel de uitleening van
gelden onder eerste hypothecair verband op
vastigheden in Nederland, en de uitgifte van
pandbrieven. Hypotheken zullen worden gesloten
voor geen langer termijn dan 5 jaar, terwijl
de pandbrieven te allen tijde door de houders
kunnen worden opgezegd en aflosbaar zijn 5
jaar na aanzegging, zoodat een beleggings
object wordt verkregen, hetwelk slechts aan
geringe koersschommeling onderhevig kan zijn.
Commissarissen zijn de heeren:
L. K. v. Giffen, Notaris, St. Anna Parochie.
P D. de Jong, Taxateur, Bolsward.
J. M. Kingma, Dir. Kingma’s Bank,
[Leeuwarden.
P. Kingma, Grondeigenaar, Deventer.
J. W. v. d. Meulen, Kassier, Gorredijk.
J. F. Oosterbaan, Kassier, Drachten,
terwijl als Dir. optreedt de heer H. Hoekstra,
Directeur van Kingma’s Bank te Sneek, waar
tevens de instelling wordt gevestigd.
De Koninklijke Bewilliging werd op de
1920 (5 mnd.)
24
82
203
533
1283
beschouwen en we
vergaderbezoek, aldus spreker,
wel constateeren, dat de men-
Afd. Bolsward der N.V., op Donderdag 2 Dec.,
op de bovenzaal café KVoorwaarts”.
Voor de Afd. Bolsward van bovengenoemde
vereeniging, trad hedenavond als spreker op
H. BOELMANS van Utrecht, propagandist der
Ned.Ver. tot Afscb. van Alcolh. Dr. Het bezoek
was matig. De voorzitter, de heer N. Hofstee,
opende deze bijeenkomst met een woord van
welkom aan spreker en belangstellenden. Hij
hoopt, dat de spreker er in mocht slagen de
vergadering te overtuigen van de harde nood
zakelijkheid van den drankstrijd.
Daarna was *t woord aan Boel mans. Wanneer
wij deze rede woordelijk zouden weergeven,
zouden wij te veel van onze ruimte vragen.
Wij willen slechts in hoofdtrekken weergeven,
wat de spreker meende te moeten zeggen.
Door zijn geheele betoog liep deze lijn, dat
we voor een feilen strijd staan, een strijd, die
de arbeidersklasse, in den volst’rekten zin,
aangaat en waarvoor zij toch nog zoo weinig
belangstelling toont. En juist dat is toch zoo
noodig, omdat het alcoholisme meer slacht
offers maakt dan ooit te voren. We willen
even citeeren als een sprekend voorbeeld de
procesverbalen wegens openbare dronkenschap
van ons land en wel in
van 10 maanden
behoort nu eenmaal bij deze gelegenheden.
Hiervoor maken wij U opmerkzaam op de firma
K. PLANT1NGA ZOON en de firma
H. DONKER, die beiden, zoowel in als buiten
onze plaats, op dit gebied een goeden naam
bezitten.
Hiermede meenen wij onzg^getrouwe lezers
eenige uitstekende betrouwbare adressen aan
de hand te hebben gedaan voor het doen
hunner inkoopen.
Onze abonnés van buiten, die over het
algemeen hunne 8t. Nicolaas-inkoopen reeds
hebben gedaan, zouden wij willen raden,
onthoudt vooral de namen van bovenstaande
firma’s, en, indien gij iets noodig hebt,
KOOPT DAN IN BOLSWARD.
Hoogezand
Oss
Leeuwarden
Groningen
Amsterdam 1539
Wanneer we deze cijfers
zien daarbij ons
dan moeten we
schen onze argumenten zijn vergeten. Waarom
dienen we drankbestrijder te zijn. Om onze
conclusie daarvoor te trekken, gaan we terug
tot 1913, het jaar, waarin de economische
verhoudingen het beste tot ons spreken. En
dan willen we aanhalen de cijfers, die Goeman
Borgesius gebruikte. Deze verklaarde dat bet
Nederl. volk per jaar voor alcohol neertelde
f 113.000.000. Daarmee zijn we nog niet
klaar, want staat alcoöol niet in ’t nauwste
verband met misdaad, krankzinnigheid, tuber
culose, geslachtsziekten.
Wat vertelt ons Dr. Vos, geneesheer-direc-
teur van het sanatorium te Hellendoorn. Deze
verklaart, dat 10 a 12000 menschen jaarlijks
sterven aan tuberculose en deze sterfte treft in
hoofdzaak de arbeidersklasse. Juist zij hebben
door hun slechte kleeding, voeding en woning ’t
minste weerstandsvermogen en de alkohol doet
zijn sloopende werking hier wel het meest
gevoelen. De strijd tegen de tuberculose zal
niet baten, als niet meteen de strijd tegen
den alcohol wordt aangebonden.
Dr. Bolten, sprekende op het congres van
gezondheidsregeling in Den Haag op 21 Aug.
1920, over het verband tusschen alcoholisme
en geslachtsziekten, zei daar o.a.:
»We zullen preventiever resultaten verkrij
gen, indien het volk beter wordt voorgelicht
op het gebied van alcoholisme, een gebied,
dat hand in hand gaat met ’t sociale kwaad
van syphilis”.
Ook Dr. v, d. Spek verklaarde op het
congres van de Nationale commissie tegen het
alcoholisme, dat hij in de ziekenzalen de
noodlottige invloed van den alcohol met de
vingers kon aanwijzen.
Bij mijn 10-daagscbe reis door Limburg,
aldus de spreker, waar de drankstryd, vooral
in de mijnstreek krachtdadig ter hand wordt
genomen, dank zij de medewerking van de
het volgende gesprek met een mijnwerker.
Deze had ook de vergadering van den vorigen
avond bezocht. En toch mijnheer, aldus deze
mijnwerker, kunt U niet begrijpen den zwaren
strijd, dien wij hebben te voeren tegen de
drankverieiding. Wanneer wij daar na 8 uren
zwaren arbeid weer onder den grond vandaan
komen, vermoeid door den inspannenden arbeid
en in de straten boort men vanuit de taveernes,
de bars, de sleepende muziek van de draai
orgels tot op de straat uitdreunen, dan is de
strijd om voorbij te gaan, zeer moeilijk. Het
lichaam is vermoeid, de geest verdoofd en wat
is nataurlijker dan dat men alles tracht te
vergeten door het gebruik van sterken drank.
Maar kameraad, antwoordde ik hem, juist
doordat gij daaraan meedoet, helpt gij 't kwaad
instandhouden en vermeerdert de ellende van uw
klasse. En wat zeggen dan de matigen, wanneer
je daar straks zwaaiend uit de kroeg komt 1
Dan halen sij, die de matigheid prediken,
hun gordijntjes op en wijzen op jou als een
minderwaardige. En wanneer men tot die
menschen zegtwaarom helpt ge ons niet
mee dat kwaad te bestrijden dan antwoorden
ze: rBen ik mijns broeders hoeder”. »Ja”,
zeggen wij. ffWij roepen U op in naam van
de zwakken”.
Onze strijd is een felle, doch ook een
heerlijke strijd. Laat vooral de arbeidersklasse,
die bezig is een nieuwe maatschappij te
stichten, dit bedenken, dat alleen een belder-
denkend mensch in staat is aan den opbouw
van die maatschappij mee te werken. Die
gedachten zullen we in hunne harten zaaien.
Tenslotte werd nog de aandacht gevestigd
op die bekende tentoonstelling ter bevordering
van bet koffiehuisboud bedrijf en ’t hotelwezen,
verkorf genoemd I. T. H. R. E. K. A. in
Amsterdam en de actie daardoor geschapen.
Hoe onlogisch de expositie was, werd zeer
juist door den Spreker aangetoond. We zullen
dat hier niet weergeven. Trouwens, de lezers
van dit blad, die de bekende brochure van
Don »De leugens van het Drank kapitaal”
lezen, zullen dat daar uitvoerig zien op-
geteekend.
De S-urendag. Het kroegbezoek is daar
door toegenomen, maar is meer een gevolg
hiervan, dat de arbeiders steeds lange werk
dagen hebben gehad en zich nu plotseling
voor veel vrijen tijd zien geplaatst. Daarby
komt dat bun ontwikkeling nog niet op zoo’n
hoogen trap staat en een logisch gevolg is,
dat het bezoeken van café’s toeneemt., We
zullen hen echter overtuigen van het idealisme
in onzen strijd. Liefde tot de arbeidersklasse
zal on» drijven tot opofferingen, want de drank
dooft de broederschap.
Roept, o roept de kameraden uit de
smeulende werkplaatsen, uit de krotten, de
stegen, dat zij zich scharen achter de Blauwe
Vaan, die hen zal voeren naar een betere,
een gelukkiger maatschappij.
Geen der aanwezigen wenschte naar aan
leiding van het gesprokene van gedachten te
wisselen, waarna de Voorzitter deze vergadering
sloot.
Als ons blad onder de oogen der lezers
komt staan wij weer aan den vooravond van
het oude St. Nicolaasfeest. Het feest dat hier
reeds van oudsher wordt gevierd en toch
steeds nieuw blijft. De winkeliers hebben zich
bijna allen voor hunne étalages eens extra
moeite getroost, want zij weten dat een mooie
étalage vooral tegen St. Nicolaas, van groot
voordeel is. Deze dagen gaat ieder de winkels
bezien en vooral de kleintjes zijn thans steeds
op stap en alle étalages worden bestudeerd
van alles willen ze van 8t. Nicolaas hebben
en vol verlangen zien ze uit naar het oogenblik
waarop ze zullen mogen zoeken naar hetgeen
de goede Sint hun heeft gebracht.
Niet alleen voor de jeugd is 5 December
een feestdag, ook de ouderen vieren ze blijde
mee en de St. Ntcolaasavond is zoo recht
gezellig wanneer men in den huiselijken kring
vereenigd, de surprises ontvangt, toegezonden
door den goeden heilige. De ouders leven
zoo’n avond geheel met hun kinderen mede
en stellig is de St. Nicolaasavond een der
mooisten van het jaar, een avond vol gezellig
heid en vreugde in familiekring.
Maandag wordt het St. Nicolaasfeest gevierd,
en hoezeer we ook aan regen behoefte hebben,
voor onze winkelstand is het te hopen dat
het nu nog maar een dag langer droog blijft,
want velen doen hun inkoopen op het laatste
oogenblik of gaan St. Nicolaasavond hun
geluk eens beproeven met sjoelen enz., en
mooi weer helpt mede de menschen in een
opgewekte stemming te houden.
Wij hebben de voorafgaande dagen de
verschillende étalages eens in oogenschouw
genomen en het eerste wat opvalt als men
zoo de stad ingaat, dat zijn... de vuile straten.
Hoe geriefelijk alles hier in onze goede stad
ook is ingericht, de bestrating en de drink
watervoorziening laten nog veel te wenschen
over.
Het eerst kwamen wij terecht bij den heer
J. v. d. MEER, Groote Markt, die in en
achter den winkel de étalages heeft ingericht.
In banketwaren, zooals: marsepain, speculaas,
taai-taai heeft men hier een rijke keuze, doch
ook de étalage van suikerwerken is dit jaar
buitengewoon voorzien.
Een geheel ander vak is dat van de heeren
Gbbrs. WOLKE, wier beroep het is, de
menschen in de kleeren te steken. De artikelen
van deze firma leenen zich bijzonder voor
8t. Nicolaas-cadeaux, een boezelaar, blouse of
heerlijk warme jumper, het zijn allen zeer
welkome en vooral nuttige geschenken. Eu
wat vooral van groot belang is, de firma
besteedt aan de kwaliteit, zoowel als aan de
afwerking van alles wat haar zaak verlaat, de
meeste aandaeht, zoodat wij dit adres voor
Uwe St. Nicolaas-cadeaux ten zeerste kunnen
aanbevelen.
Wij komen dan bij den heer REPKO
terecht, die zoowel in goud- en zilverwerken,
als galanteriën een groote keuze heeft en
indien U bier binnengaat, zult U stellig iets
van Uw gading vinden.
Een vanouds bekend adres, bekend om
prima waar, is de FIRMA H. C. DE HAAS,
waar U in bet bijzonder ruime voorraad bus
ten chocola, en fijne Edammertjes vindt.
Een eindje verder vinden wij de nieuwe
zaak van den heer 8. 8. van HETTEMA,
die vooral uwe aandacht voor zijn keurige
doozen fondants, verpakte cacao enz. vraagt.
Indien de dames een geschikt cadeau
voor de heeren zoeken, nu lang zullen ze
zich niet behoeven te beraden indien ze het
sigarenmagazijn van den heer M. B. EBRD-
MANS binnenstappen, waar men u gaarne
wil mededeelen wat een goed merk is dat
de heeren zal bevallen.
De firma JULIUS STOCKMANN biedt
zoowel in manufacturen, als in de karpetten-
afdeeling een prachtige collectie. Zeer nuttige
cadeaux vindt men hier in den vorm van
parapluies, bontwerken, de nieuwste dessins
linoleums, terwijl de goede Sint iemand die
veel last heeft van koude voeten, niet beter
kan verrassen dan met een voetzakvacht bij
deze firma gekocht.
Wij gaan verder langs de Dijlakker en
dan komen we bij één der nieuwste winkels
in onze stad, n.l. die van de firma L. P.
ook Bolsward zal verlichten, is een zeer
leuke verrassing een lamp, electrisch com-
foor of iets dergelijk». Doch ook in gas
lampen, lampekappen enz. vindt U bier een
ruime sorteering, terwijl tenslotte een electrische
zaklantaarn van de firma Gosliga Co, ook
een zeer welkom St. Nicolaas-cadeau zal zijn
voor de donkere avonden.
Bij de heeren J. B. VlAN DEN OEVER Zn.
vinden we zoowel in de vitrines als binnen
in den winkel, zeer mooie uitstallingen
iets wat we trouwens van deze zaak wel gewoon
zijn. Op te noemen wat we hier zagen voor
nuttige cadeaux zou beslist onmogelijk zijn,
prachtig porselein, aardewerk, tin, eikenhouten
meubeltjes, kortom een* enorme keuze en door
een bezoek te brengen aan deze Zaak, zult U
gauw bevrijd zijn van de vraag: wat voor
cadeau moet ik geven. U komt hier zeker
terecht.
Bij den heer JAN PRINS vindt men o.a.
een zeer groote keuze lingeries, spreien, buffet-
kleedjes enz., iets wat zich ook zeer goed
voor geschenken leent.
In de terugreis gaan wij nog even aan bij
den heer G. H. SYPERDA en smullen even
van die heerlijke marsepain en andere zoetig
heden, die daar zijn uitgestald. Ook hier een
prachtige St. Nicolaastafel waar men te keus
en te keur kan gaan.
Weet U waar men ook een rijk voorziene
étalage vindt? Bij de Wed. S. STIENSTRA
Broerestraat, terwijl eenige stappen verder
een heusche Si. Nicolaas met zijn getrouwe
knecht is aangekomen bij den heer tE RUITER,
firma wed. Dooper. Naast vele merken prima
sigaren zien we bier een mooie uitstalling
schrijfbenoodigdheden, kinder- en gezelschaps
spelen.
Wie meer gevoelt
wandversieringen kan
voor schilderijen of
zeer goed terecht bij
den heer H. G. DE BOER. Broerestraat,
terwijl de heer P. A. GERRITSMA U zeer
nuttige geschenken aanbiedt in den vorm van
parapluies, hoeden en petten.
De heer K. FALKENA Bzn., heeft voor
de feestdagen twee keurige étalages gereed
gemaakt. Voor dames en heeren is dit een
vertrouwd adres voor het doen van inkoopen
en de keuze is buitengewoon groot. Doozen
post, de nieuwste boekwerken, kinderspelen,
kortom voor »elck wat wils”, terwyl de sigaren
die hier verkocht worden van een bekende
prima kwaliteit zijn. Noemen wij slechts
^Delftsche Post” en de Binnenhof”, sigaren
die thans ook in Bolsward verkrijgbaar zijn.
Een prachtig geschenk voor heeren vinden de
dames hier in ^assortiment” kistjes sigaren.
Een winkel, hoewel niet in bet centrum
gelegen, doch zeker de moeite waard om
gezien te worden, is die van den heer
J. A. NIEUWENHUIS, Witheerenstr. Naast
suikerwerken, zien we hier een mooie collectie
kinderspeelgoed, waarvan wy vooral die
prachtige groote poppen willen noemen.
Hoewel de firma TH. VAN DER MEULEN
geen speciale St. Nicolaasétalage heeft inge
richt, vindt men er zeer veel nuttige huis
houdelijke geschenken, als gaskacheltjes,
famiiieschalen, tapijtschuiers en». De echte
Ruiterschaatsen die deze firma in voorraad
houdt zullen ook welkome verrassingen zijn,
terwijl men de jongens nooit gelukkiger zal
kunnen maken dan met een mooie voetbal,
die men hier in prima soorten vindt.
Een groote keuze St. Nicolaas artikelen
vindt men vooral voor heeren bij den heer
K. MOL, hoek Schildwijk. Prachtige dassen,
overhemden, zijden sjaals en
soorten parapluie’s treft men
groote verscheidenheid aan.
Aan deoverzijde heeft de heer DIRK JORNA
een fraaie en groote voorraad gouden- en
zilverwerken geëtaleerd en ieder die iets zoekt
in goud of zilver geven wij den raad vervoeg
U daar, en uw keuze is spoedig bepaald.
Vooral mogen wij niet verzuimen onze lezers
het adres in herinnering te brengen van den
heer IJ. O. BEKEMA, Blauwpoort, die een
groote sorteering heeft in suikerwerken,
bussen cacao, fleschjes eau de cologne, doozen
toiletzeep en sigaren.
Voor een hartig brokje is de heer
F. K. MOBACH het aangewezen adres.
Stukjes rookvleesch, prima belegen kaasjes,
benevens alle soorten comestibles zijn bier
tegen billijke prijzen voorhanden.
Wat zou echter een St. Nicolaasavond zijn,
indien we niet iets hadden om al die
Na de tijd nadert dat de electrische stroom
port of alcoholvrije likeuren, al naar believen,
een afdeeling van 190 leden had ik
