Nieuws
en Advertentieblad
Bolsward en Omstreken.
P. S. BAKKER,
TARWEBLOEM
LEEUWARDEN
Nieuwestad.
Zaterdag 12 Maart 1921.
60ste Jaargang.
No. 11.
f
voor
STOTTERAARS.
KOOPMANS’
„KRISTAL”
Uitgeefster:
Firma B. CUPERUS Az., BOLSWARD.
INGEZONDEN.
DE D E L E.
Onze nieuwe uurwerken.
t
i
in
e
it
n
>r
n
s-
te
>r
Benoemd
is
zuiver, blank en voordeelig
in het gebruik.
Lijst van ingekomen en ver
trokken personen over Febr.
STADSNIEUWS.
Toaniel- of Foardrachtenkriich.
Concert Haagsch Strijkkwartet.
Bolswardsche Courant
Afzonderlijke
er een
op,
van
een
van een
VDVEETENTIEPRIJ8: 10 Cts. per regel.
Bij 500 of 1000 regel» aanmerkelijk lager.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten wider No. 4.
j
5
I
5
B
r
c
s
K
D
n
ie
in
ui
n
■g
sr-
ke
Ift
en
de
raa
in
en
)er
en
rd-
eel
ast
10-
de
jen
zal
ing
be-
ran
het
eer
ijn.
ior-
>ag
jen
idt,
en.
nee
nop
de
nee
zou
óch
nag
nee
wr
ing
zou-
epe
le
jn
at
te
sn
er
i»,
n,
kir
38,
2.
et
te
s
11
ten volle verdiend.
tot opzichter der Gemeenteplantsoenen
te Kampen, de heer J. Jonker, stads
tuinier, alhier.
Aanbesteding.
week heeft de aanbesteding
voor het bouwen van
voor de vereeniging „Volks-
we ’t samen eena, dat
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 8 maanden.
Franco per post 621/a Cents.
nos. van dit Blad zjjn verkrijgbaar h 5 Cent.
gevaarlijke verleiding en
"n we al gewoon en
de overdrijving daarvan
Voorjaars Nouveauté’»
.De Doele” zou
voor ’t vereenigings-
en
toch leeft er
hevige pasaie.
Vooral in zijn pianokwintet kon men
dit een en ander opmerken.
De uitvoering zoowel van de kwar
tetten ala van het kwintet stond boven
alle bespreking.
Wij hopen dat het den heer Hoogslag
moge gelukken eena weer zulk een
avond te organiseeren. De lauwerkrans
die hem hiervoor werd aangeboden was
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de uitvinder der zelfonderricht-
methode ter genezing van het stotteren,
op 17 dezer wederom in het hotel .den
Hof van Holland” te Bolsward spreek
uren houdt. Een bezoek moet aanbevolen
worden, omdat Warnecke’s methode ook
in ons land reeds goede resultaten heeft
opgeleverd.
Zie advertentie in het nummer van
5 Maart.
zetten. In de bedoelde vergadering is
daarop ten volle de aandacht gevestigd.
Daarom heeft het mij bijzonder
verheugd, toen mij dezer dagen ter oore
kwam, dat de voogden van het St.
Anthony-Gasthuis hebben afgezien van
het hooren van de commissie, uit en
door de ingezetenen onzer gemeente
benoemd. Immers bedoelde commissie
had zich bereid verklaard om met de
Gasthuiavoogden te confereeren over de
mogelijkheid van verdere exploitatie van
.De Doele”, zoo noodig om ook middelen
te beramen tot dekking van of bijpassing
in bet financieel tekort, dat de exploitatie
zou kunnen opleveren. Nu Gasthuis
voogden het niet noodig vinden om de
commissie te hooren ia het stellig
tot ieders verheuging duidelijk
geworden, dat zij thans zelf den weg
hebben gevonden tot behoud en exploi
tatie van het gebouw. Het ia natuurlijk
niet aan te nemen, dat Gasthuisvoogden,
zonder de commissie uit de burgerij te
hooren, besloten zouden hebben het
gebouw aan zijn bestemming te ont
trekken en daardoor aan het openbare
leven te Bolsward den nekslag toe te
brengen.
Om het groote belang dat er voor
onze gemeente bij betrokken is, hoop
ik dat wij thans weldra zullen vernemen
in welken vorm Gasthuisvoogden de
exploitatie denken voort te zetten. Moge
het zóó zijn, dat bet gebouw, met inacht
neming van behoorlijke eischen van
comfort, gezelligheid, verlichting, ver
warming en ventilatie aan zijn reeds
eeuwenoude bestemming zal blijven
beantwoorden'.
Met dank voor de plaatsing,
H. EI8MA.
Bolsward, 10 Maart 1921.
kVraa^l dil fabrikaat in
fabriwksverpakki ngvan
en 2-% KG
vImeelfabriekIz
aan de laagste
De woningen
moeten Augustus a.s. klaar zjjn.
INGEKOMEN:
Hendrina Wierdsma, de Dijk 14, van
Haarlem. Ernestine Frederika Beekhuis,
Groote Dijlakker 19, van Groningen.
Jan Gouma, Snorkstraat 4, van Balk.
Afke de Jong, Boterstraat 10, van
Witmarsum. Hermanns Sjoerds, Markt
plein 1, van Sneek. David Brameijer,
Nieuwmarkt 3, van ’s Gravenhage.
Jacob Langenberg, Tranendal 10, van
Akkrum. Eelke Franciscus de Jong,
Groote Kampen 11, vadS^armenhuizen.
Jouke Veenstra, Dijkstraat 12, van
Maarssen. Wolter Weerts, Hoogstraat
12, van Ten Boer.
VERTROKKEN:
Anna Elisabeth Stapel, Kerkstraat 48,
naar Nijverdal. Johannes Visser, Plant
soen 1, naar Terwinselen. Dirkje Anema,
vrouw van 8. de Boer en gezin, Har-
lingerstraat 46, naar Hoensbroek. Petrus
van Nus, Groote Kampen 8, naar Amers
foort. Sijtze Frederikus Sieberts, Schild-
wijk 13, naar Amsterdam. Johanna Val-
linga, 8t. Jozefbuurt 23, naar Alkmaar.
Jan Schoonhof! en gezin, Franekerstraat
80, naar Sneek. Saakje Veltmau, Frane-
In een onzer vorige nummers schreven
wij dat de uurwerken, bestemd voor den
Martini- en den Stadhuistoren, naar
bier waren afgezonden, thans zijn wij
zoover gekomen dat de nieuwe werken
zijn opgesteld en reeds in werking zijn
gesteld.
Dezer dagen werd ons de gelegenheid
geboden de beide uurwerken te bezich
tigen en wij achten ’t wel van belang onze
lezers in het kort onze indrukken weer
te geven.
Het eerst begaven wij ons naar de
Martinitoren. Reeds van verre zagen wij
de nieuwe wijzerplaten schitteren in de
zon en op zeer grooten afstand kan men
den juisten tijd op den toren zien. Het
valt direct op dat de wijzerplaten niet
meer onder de galmgaten zitten, doch
nu er boven zijn aangebracht.
Langs een donkeren wenteltrap komt
men op de eerste verdieping van den
toren, waar het uurwerk is opgesteld.
Alleen door een klein raampje dringt
het licht naar binnen, zoodat de licht
stralen de bronzen raderen en blanke
assen doen schitteren. Direct valt de
zware solide bouw van het werk
dat meer aan een machine dan aan een
uurwerk doet denken.
De groote raderen met breede tanden
die weer in harde stalen rondsels grijpen
zijn er op berekend de zware gewichten
wellicht honderden jaren te torsen,
want slechts eenmaal per week wordt
de kracht opgehoopt om de acht groote
wjjzers te drijven en de circa 50 Kg.
awaren hamer 1260 maal op te tillen.
Midden tusschen dit groote raderwerk
ia een fijn geconstrueerd gangwerk aan
gebracht met fraai uitgevoerden Graham
ancregang op kogelasseff. Dit gangwerk
is voorzien van een 22 Kg. zwaren
compensatie aecondeslinger.
De tik ia zuiver en licht als
is uitgemaakt, dat het tapverbod in
strijd is met de Drankwet. (Zie Leeu
warder Courant 2 Maart j.l.)
Gelukkig voor U, dat de Bolsw.
vervroegde sluiting nog niet als onwettig
is bewezen. Doch daar gaat het niet
om. Het is hier de onbillijkheid, dat
er noodeloos schade wordt toegebracht
aan zakenmenschen, die, juist door hun
bedrijf, in de termen vallen voor extra
belastingen en wier koren bloeit wanneer
anderen vrijaf hebben.
Uit uw geschrijf bemerk ik, dat U
geen cafébezoeker zijt en aan het oude
liedje over
drankellende zij
kennen we
zeer goed.
Of is het in uwe oogen beter, dat
jongelui, welke ’s avonds toch willen
uitgaan, in de nog grootere verleiding
komen om op afgelegen plaatsen dingen
te doen‘welke geen licht kunnen ver
dragen
Is zulks niet hoogst immoreel?
Meent U, dat er minder gedronken
wordt? Dan hebt U het mis. Het
kwaad dat U in de café’s meent te
zien en uitgeroeid moest worden, heeft
zich naar de straat verplaatst en is
grooter en erger geworden. Het zal veel
meer slachtoffers eischen dan het matige
cafébezoek.
Nogmaals, laat de café’s op Zaterdag
en Zondag tot den gewonen tijd geopend
blij ven en het straatscbandaal zal afnemen.
Met dank voor de plaatsing,
Een liefhebber van kaartepel.
huisklok, doch steeds uiterst regelmatig
daar de hiervoor benoodigde kracht
geheel afgescheiden van de aandrijving
der wijzers iedere 30 seconden wordt
aangevuld.
Ongeveer 16 Meter hooger treffen
we de vier groote klokken aan. Op de
grootste hiervan die meer dan 3000
Kg. weegt zal het uurwerk de heele
uren voluit en de halve uren één slag
slaan Jammer dat deze klok door een
kleine scheur aan den onderrand, haar
mooien zwaren klank heeft verloren,
zoodat voorloopig wellicht de derde klok,
die 1500 kg. weegt, baar taak zal
overnemen.
Nog hooger, circa 25 Meter boven
de plaats waar het uurwerk is opgesteld,
zijn de vier bijna 2 Meter groote rood
koperen wijzerplaten aangebracht. Ook
hier weer een massa bronzen raderen
voor het drijven van de uur- en minuut
wijzers en ziet men de verbinding met
het uurwerk aan een flink kogellager
opgehangen. Bij het zien van dergelijke
uurwerken staat men verbaasd over de
manier waarop zoo’n werk wordt ge
construeerd. Alle weerstand wordt
gebroken door tallooze raderen en kogel
lagers en een beweging van misschien
een kwart millimeter aan het ondereinde
van een stang van 20 Meter hoog, doet
de gebeele stang een gelijk eind draaien.
Het uurwerk van den Stadhuistoren
is zeer hoog opgesteld, slechts enkele
meters onder de wijzerplaten. Dit werk
in zijn zwaar smeedijzeren frame op
stalen onderstel vestigt direct den indruk
van een degelijke constructie. Het is
dan ook het 725ste uurwerk door de
bekende firma B. Eysbouts te Asten
gemaakt. Het werk is niet zoo zwaar
als dat in den St. Martinitoren, maar
meer gecompliceerd, daar het twee slag
werken heeft en wel voor de heele en
de halve uren voluit en de kwartieren
één slag. Het kwartier na het uur zal
door een slag op den kleinen klok en
het kwartier voor het uur door een slag
op den grooten klok worden aangegeven.
Het werk is overigens geheel gelijk
aan dat in den St. Martinne en de
strengste eischen zullen hieraan gesteld
kunnen worden. We twijfelen dan ook
niet of deze groote en belangrijke tijds-
verbetering onzer stad zal ieder weten
te waardeeren en al spoedig zal men
vol vertrouwen aan onze monumentale
torens weer den juisten tijd vragen, die
dezen steeds correct zullen aanwijzen.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Men zal zich herinneren, dat onlangs
een openbare vergadering werd gehouden
over het behoud van „De Doele”, als
vergader-, tooneel- en concertzaal. Het
wordt door iedereen gevoeld en het is
trouwens ook ter vergadering uitgesproken
in een met algemeene stemmen aan
genomen motie, dat „De Doele” on
misbaar is.
Verdwijning
beteekenen de dood
leven te dezer plaatse en ’t kortwieken
van allerlei kunstuitingen. Het is mijn
doel niet, dit thans nader uiteen te
kerstraat 80, naar Sneek. Obe Lammert
de Jong, Looiersbuurt 10, naar Wit
marsum. Catharina Wilhelmina Brossen,
de Dijk 3, naar Enschede. Jasper Draai-
sma, Kerkstraat 36, naar Amsterdam.
Jan van der Kam, Klippen 12, naar
Spaarndam. Geert Mietus en gezin, Kerk
straat 28, naar Hoensbroek. Oeke Sie-
mensma, Lonjé 7, naar Amsterdam.
Ytje Blaauw, Gr. Dijlakker 35, naar
Rotterdam. Jacob Andela, Gr. Dijlakker
32, naar Makkum.
De krite „Boalsert” tinkt de twadde
Peaskedei yn ’e Doele to hélden in
toaniel- of foardrachtenkriich for twa
,persoanen.
De dielname is foldwaende en it
Kritetoaniel scil in nij blijspiltsje opfiere
fen Schuitmaker.
De hearen G. A. Leverland to Boalsert,
B. S. Hylkema te Ljouwert en W. Jacobs
to Arum, scille karmasters wêze for de
kriicb.
It wirdt fêst in moaie joon.
Er waren van uit Bolsward toch nog
ongeveer een twintigtal muziekliefhebbers
naar Sneek getrokken om het concert,
dat het Haagsche strijkkwartet met
medewerking van den beer Jac. N. D.
Hoogslag, pianist aldaar op Woensdag
2 Maart j.l. gaf, bij te wonen.
Dit twintigtal zal zich zeer zeker zijn
gang niet hebben beklaagd.
Het was een avond van hoog kunst
genot.
Het kwartet Op. 18 van L. van
Beethoven was al dadelyk een openbaring.
Zooals men weet kenmerkt zich de
muziek van Beethoven vooral door haar
groote diepte, steeds klinkt er ons uit
tegen het innig-diep gevoel van een
groote ziel, van een die alle mensebe
lijke aandoeningen kent, van een die
veel heeft geleden en gestreden, maar
die in den strijd heeft overwonnen en
daarin een geluk heeft gekend dat niet
van deze wereld is.
Wanneer zulke muziek op zoo
superieure wijze wordt vertolkt als door
het Haagsche strijkkwartet dan voelt
men zich in aanraking met een hoogere
wereld.
De muziek van Schubert is van
anderen aard, toch leeft er ook in deze
muziek een groote innigheid van gevoel
en uit zich dat gevoel op zoo spontane,
ongekunstelde wijze. Voor ons klonk
echter na Beethovens kwartet dat van
Schubert, hoezeer we er ook van genoten,
toch eenigszins als een verzwakking.
Na de pauze kregen we nog het
piano-kwintet van César Franck.
Het is geen wonder dat de kunst
van César Franck voor de meeste con
certbezoekers uit de provincie in vele
opzichten nog een gesloten boek is.
Men hoort zoo weinig muziek en van
wat men dan nog hoort wijkt de muziek
van Franck in vele opzichten af.
César Franck vertegenwoordigt een
geheel nieuwe richting. Voornamelijk
geïnspireerd door Beethoven en Bach
volgt hij zijn eigen weg die in vele
opzichten van die der classieken afwijkt.
Noemen wij slechts een andere wijze
van melodie-vorming, nieuwe harmonieën
een geheel andere architectuur. Wie
met deze dingen eenigszins bekend is,
vindt in Franck’s werken dingen van
een sublieme schoonheid.
César Franck was een innige, teedere
naar het mystiek neigende natuur,
leeft er in zijn muziek soms
Mijnheer de Redacteur.
Ik had wel verwacht, dat
aanval zou losbreken op mijn ingezonden
stukje en wijl U in uw voorlaatste
nummer kennis gaf, dat een stuk te
laat kwam om toen nog geplaatst te
worden, heb ik tot nu toe gewacht met
antwoorden, om dan twee vliegen in
één klap te kunnen slaan.
Laat ik eerst mijn collega kaartspeler
eens onder handen nemen.
Welnu, waarde heer, uwe veronder
stelling dat de caféhouders een actie
tegen de vervroegde sluiting op touw
zetten, wordt door hunne bond officieel
weersproken. Deze slag ia dus afge
troefd. Hiermede vervalt dan ook uwe
uitdrukking van „een addertje onder
het gras.”
Ik heb beelemaal niet beweerd, dat
men thuis niet kan kaarten. Indien U
tenminste niet zwartgallig is jegens de
caféhouders en hunne inrichtingen, zult
U mij moeten toegeven dat in de café’s
het kaartspel een aangename verpoozing
biedt. Of komt U nooit in zoo’n lokaal
Zoo ja: dan weet U wel dat men niet
speciaal daar heen gaat om te drinken,
doch ook om de gezelligheid. Wanneer
U dan bij een goeden hospes komt,
zult U geen hazardspel mogen spelen,
omdat dit uit den booze is en alzoo
geweerd wordt.
Gelukkig zijn
wanneer men kaart, niemand beklad
wordt, doch dat bekladden van andere
personen veelvuldig in ’t café zou voor
komen is mij nooit gebleken. Hier
speelt U hoog spel.
De z g. kaartavondjes aan huis kunnen
zeer gezellig zijn, maar hoe dikwijls
komt het niet voor dat huiselijke om
standigheden dit bezwaarlijk maken.
Verder schijnt U geen zakenman te
zijn anders zou U geen opheldering
vragen over de belemmeringen die den
kasteleins in de laatste tijden in den
weg worden gelegd. Dit is wel misère
ouverte.
Uw slotwoord „opgepast” geeft ook
mij te denken.
Aan den voorstander van cafésluiting
kan ik nog zeggen dat de Hooge Raad
over het tapverbod juist zoo schijnt te
denken als de heer Kantonrechter te
Leeuwarden. Bij arrest van 21 Febr. j.l.
- 179400
- 179000
Firma Krijtenburg, Harlingen - 174800
E. Statema, Bolsward - 174580
L. H. Geveke, Leeuwarden - 174440
A. v. d. Zee, Sneek - 172866
Joh. Olij, - 165000
Firma Gebr. Geveke, Leeuw. - 159448
Begrooting f 181100.
Het werk is voorloopig
inschrijvers gegund.
Deze
plaats gehad
84 woningen
huisvesting”, alhier.
De uitslag was
R. Feenstra, Bolsward f 193840
D. Feenstra, - 193300
J. v. Anholt, - 185000
Gerrit de Wilde en Co.,Leeuw.- 182439
Gebr. de Boer, Steenwijk
J. Nauta, St. Anna Par.
