z
en Advertentieblad
Nieuws
Bolsward en Omstreken.
4
t.
IN,
TARWEBLOEM
n.v. H.v. P. S. BAKKER,
LEEUWARDEN - NIEUWESTAD.
60ste Jaargang.
Zaterdag 26 Maart 1921.
No. 13.
voor
N.
KOOPMANS’
ID
„KRISTAL”
is
voortreffelijk van smaak en
voldoet aan de hoogste
eischen.
n
I
STADSNIEUWS.
Nog een
Het handelsregister.
s,
Onze voorjaarscollectie in
JAPONNEN, MANTELS, MANTELOOSTUMES,
BLOUSES, OOSTUUMROKKEN
en MEISJESKLEEDING
is thans compleet, en wordt in onze speciaal
ingerichte afdeelingen getoond.
INGEZONDEN.
Bij dit nummer behoort een
bijvoegsel.
HET GELD.
Jubileum.
Louis Bouwmeester.
Uitgeefster:
Firma B. CUPERUS Az., BOLSWARD.
Vergadering K.V. „Bolsward”.
eerste kievitsei.
Vergadering Gemeenteraad.
Bolswardsche Courant
Afzonderlijke
Het bureau
Dijkstra
2.
en.
te
Voetbal.
SPARTA—F. C. A. II 8-4
Zondag heeft F. C. A. II een vriend
schappelijke match gespeeld tegen Sparta
Buiten verantwoor lelijkheid der Redactie
2
ADVERTENTIEPRIJS: 10 Cis. per regel.
Bij 500 of 1000 regels aanmerkelijk lager.
van dit blad i» telefonisch aangesloten onder No. 4.
en Wtot
verschillende
uiterst nuttig handelsartikel onverruild door
de stad kruien op het punt om inelkaar te
zakken van honger en uitputting. Een
dergelijke ervaring deden ook enkele losse
knechts van een slager, een hoefsmid en
een timmerman en een bediende van een
manufacturenzaak op, die respectievelijk
voor hun dagwerk ontvingen een schapen
vel, een dozijn hoefijzers, een stuk dennen
hout, en twee el rood flanel. Al die men-
schen waren wegens lichamelijke uitput
ting niet in staat om den volgenden dag
hun taak te hervatten en zij zagen ook
allen heel goed in, dat zij er niet zoo heel
veel beter aan toe zouden zijn geweest,
als ieder van hen alleen in vleesch of
alleen in drank of in huisvesting uitbetaald
was geworden inplaats van in steenkool,
huiden, timmerhout, hoefijzers en stof.
De werklieden belegden derhalve eene
vergadering en namen dadelijk het vol
gende besluit: „Dat, daar het systeem om
een arbeider te betalen met een hoeveel
heid van het door hem geproduceerde
artikel, evenveel tijd en werk noodzakelijk
maakte om zijn loon dienstig te maken
aan zijn behoeften als vereischt werd voor
den arbeid zelven, waarmee hij het voor
noemde loon verdiende; het bijgevolg
slechts rechtvaardig was, indien de werk
gevers hun arbeiders zouden veroor
loven, om de helft van den geheelen
werktijd waarvoor zij betaald werden, te
besteden voor het omzetten van hun ver
diensten in die artikelen, waarmee zij in
hun onmiddellijke behoeften konden voor
zien.”
Maar de werkgevers antwoordden hierop,
dat een dergelijke overeenkomst niet alleen
gelijk zou staan met een verdubbeling
van het loon in verhouding tot de directe
productie, maar dat bovendien hierdoor
de productie, zelve tot op de helft
zoude verminderen, hetgeen een algemeene
schaarschte tengevolge zoude hebben,
zoodat de verdere materieele ontwikkeling
van het land zeer belemmerd zoude worden.
Zoo kwam het, dat er een ernstig geschil
rees tusschen de vertegenwoordigers van
het kapitaal en die van den arbeid hetgeen
zooals altijd in dergelijke gevallen, ont
zaggelijke verliezen tengevolge had, niet
alleen voor allen die bij de zaak betrokken
waren, maar voor de geheele gemeenschap.
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cent» per 8 maanden.
Franco per post 621/2 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
van Sneek, welke drie invallers had van
B. V. C., die zoo sportlievend waren de
plaats van de niet opgekomen Spartanen
in te nemen.
Kwartier over 2 wordt onder leiding
van den beer R. v. d. Meulen begonnen
Door een hoekschop wordt al spoedig
aan F. C. A. de leiding gegeven.
Sparta laat zich hierdoor niet ont-
en weet kort daarna gelijk te
geving gevonden,
aangeboden aan
alhier.
Vervolg.
De periode van goederenruil.
Maar toen nu eindelijk al die verschil
lende menschen bij elkander waren ge
komen om onderling hun producten en
diensten te verhandelen, deed zich dadelijk
een nieuwe moeilijkheid voor en zulk
een onoverkomelijke moeilijkheid, dat ieder
voor zich er ernstig over dacht of het
niet beter was, dat hij maar naar huis
ging en probeerde om elk voorwerp voor
zichzelf te produceeren, inplaats van iets
te verruilen. „Want hoe,” zeiden zij allen
kunnen wij nu uitmaken, wat naar ver
houding de onderlinge waarde is van
onze verschillende artikelen en diensten
die wij met elkander willen ruilen
„Hoe kan ik weten zeide Jansen hoeveel
brooden ik zou moeten krijgen voor mijn
jas?” „Of ik” zeide de Groot „hoe kan
ik uitmaken hoe hoog en breed de schoor
steen moet zijn dien ik zal maken voor
mijn kleedingstuk. En de boer begon
met de bakker te twisten omdat deze
laatste zijne geheele afbetaling in brood
in eens wilde afdragen terwijl de metselaar,
wien het vooruitzicht om tot in lengte
van dagen op oudbakken en waarschijnlijk
zelfs beschimmeld brood te moeten eten,
allerminst toelachte, zijn graan door den
bakker betaald wilde hebben tegen het
tarief van een versch brood per dag.
Wat de arme Jansen betreft die was lang
zamerhand zoo gedwee geworden door
den honger dat hij niet meer het hart
had om zich te verzetten tegen het voorstel,
dat hij een karrevracht brood in eens zou
krijgen in ruil voor zijn jas, hoewel zijn
huis zoo klein was dat hij een gedeelte
van zijn „afbetaling” op zijn dak zou
moeten opstapelen waar het ongetwijfeld
door anderen dan door zijn eigen familie
leden zou worden opgegeten.
Omstreeks denzelfden tijd had nog een
ander, veel besproken incident plaats.
Een man die niets te verkoopen had dan
zijn werkkracht, had zich verhuurd om
een schip te laden met steenkool
waarvan een ader ontdekt was geworden
en na een geheele dag hard gewerkt te
hebben had hij als loon voor zijn diensten
een ton steenkool gekregen. Maar daar
deze arbeider nu juist voedsel en huis
vesting noodig had en geen steenkool
(hoe nuttig dit artikel overigens ook mocht
zijn) bleef hem niets anders over dan
te probeeren of hij zijn steenkool ook
kon ruilen en dat wel zoo gauw mogelijk
om in zijn onmiddellijke levensbehoeften
te voorzien.
Hij was te arm om een paard en kar te
kunnen huren, daarom leende hij een krui
wagen dien hij met steenkool vulde en
zoo trok hij er op uit om menschen te
zoeken die voedsel en huisvesting te ver
koopen hadden. Maar al die menschen
waren toevallig al ruimschoots voorzien van
steenkool; en den volgenden ochtend zag
men den arbeider nog maar steeds zijn
B. en W. tot ver
hei aanvragen van
voor de 46
van B. en W. tot het
eervol ontslag aan den
Zondag 3 April a.s. zal de heer
G. Keikes zijn 25-jarige ambtsvervulling
als deurwaarder bij het Kantongerecht
alhier herdenken.
Het zal den jubilaris dien dag stellig
niet aan blijken van belaiigsteUi g
ontbreken en wij hopen dat tiij nog
vele jaren met dezelfde opgewektheid
zijn ambtsbezigheden mag blijven ver
vullen.
M. de R.
Beleefd verzoeken wij opname van
onderstaande:
Aan de Burgerij vau Bolsward.
Evenals dat bet vorige jaar is geschied
denkt het Drankweer-Coraité hier ter
plaatse, in aansluiting met de actie door
Zoo hebben wij Donderdagavond ge
legenheid gehad onzen grooten tooneel-
meester hier in ons midden te hébben.
Veel is er geschreven over de groote
en grootscbe huldigingen Bouwmeester
in de afgeloopen maanden gebracht in
alle plaatsen van ons land, en zelden
hebben wij een tooneelspeler gehad, die
zoo bemind is onder zijn medespelers
en gezien en geacht door het publiek,
dat bij zoozeer weet te boeien en te
brengeu onder den indruk van zijn spel.
Wij kunnen het den meester aanzien,
dat hij lichamelijk de beste jaren beeft
gehad, maar zijn spel is nog altijd zóó,
dat de hoorders geboeid worden en mede
leven met hetgeen op het tooneel gebeurt,
Zijn rustige manieren en diep gedoeld
spel, alles dwingt steeds weer nieuwe
bewondering af en een avond te luisteren
naar Louis Bouwmeester, beteekent een
avond van genot. Jammer dat de
omstandigheden niet meewerkten, gaarne
hadden wij hem een waardiger hulde
gebracht, maar degenen, die aanwezig
waren, hebben Bouwmeester door een
na ieder bedrijf herhaald langdurig
applaus, dank gebracht voor zijn eenig
mooi spel.
Opgevoerd werd deze avond ’t werk
in 3 bedrijven, „Vriend Fritz”, waarin
Bouwmeester de rol vervult van David
Sichel, joodsch rabbijn. Het 1ste bedrijf
speelt ten huize van Fritz Kobus, een
vroolijke jongeman, die zich met eenige
boezemvrienden voorgenomen heeft niet
te trouwen en te genieten van alles wat
het vrijgezelleven biedt. David Sichel, in
den omgang genaamd de Rebbe, stelt
zich echter steeds ten doel gelukkige
huwelijken tot stand te. brengen, en bij
een feestmaaltijd ten huize van mijnheer
Kobus, waar deze en zijn vrienden weer
eens de groote voordeelen van het
vrijgezellenleven opsommen, wordt het
den Rebbe te machtig en zegt de heeren
onomwonden zijn meening.
Het einde van dit bedrijf is, dat de
Rebbe Fritz Kobus voorspelt, dat hij
binnen een jaar getrouwd zal zijn, waarop
de heeren een weddenschap sluiten.
Het tweede bedrijf zien we Fritz bij
een zijner pachters waar hij logies heeft
gezocht om te ontkomen aan de Rebbe,
die niets meer doet dan hem vervolgen
met meisjes, die hij voor hem geschikt
was in goede
moedigen
maken.
Zij weten door goed samenspel nog
5 goals te maken, terwijl F. C. A. nog
1 ten deel valt.
Na de rust weten beide elftallen nog
2 goals te maken.
Sparta heeft deze wedstrijd welverdiend
gewonnen.
De drie B. V. C.-ers maakten een goed
figuur, vooral
conditie.
Jk Vraagt dit fabrikaat in
fabriaksverpahki ngvanyfO'
en 2-% KG
XlMEEL FABRIEK |X
geheel Nederland, een Blauwe week te
organiseeren van 9 tot 14 Mei, waarvan
de nadere bijzonderheden later per adver
tentie en circulaire zullen worden bekend-
g-maakt. Voor dit doel is veel geld
noodig en wij zijn zoo vrij u dezer
dagen een lijst te presenteeren, waarop
u kunt blijk geven van uw sympathie
voor de Onthouding. Waar wij het
vorige jaar hebben ondervonden, dat
de ingezetenen van Bolsward ons streven
zeer sympathiek gezind zijn, meenen
wij niet te mogen twijfelen dit jaar
weer dezelfde welwillendheid te onder
vinden.
Voor het Drankweer Comité,
S. J. SIXMA, Secr.
Mijnheer de Redacteur.
Op gevaar af van uwe lezers te ver
velen en misbru'k te maken van de
gastvrijheid in uw geëerd blad, kom ik
nog éénmaal eenige ruimte verzoeken
om de heeren Mol en Sixtna te ant
woorden.
Dat het straatscbandaal is toegenomen,
kan ieder die oogen en ooren heeft,
constateeren. Mijne overtuiging is, dat
de vervroegde sluiting daaraan mede-
werkt. Lees niet „alleen de oorzaak is”.
Dat de sluiting meer slachtoffers eischt,
kunt u ook zelf waarnemen als u ziet
dat thans de flesch op straat de rondte
doet inplaats van het glaasje in de
herberg.
En dat de jongelui nog aan grootere
verleiding blootstaan, is mede een gevolg
van bet vorenstaande. Ziehier dan feiten.
Men behoeft waarlijk geen groote
dosis onbeschaamdheid er op na te
houden, dit te beweren. Ieder die het
zien wil, kan het zien. Maar u brengt
dit in verband met uwe drankweer-
propaganda. De fouten die daaraan kleven,
wilt u niet zien. Liefst zou u nog willen
vertellen, dat ik de drankellende help
bevorderen, maar dan is u mis. Dat
zou beschamend zijn.
Om nu niet in sommige oogen voor
onbeschaamd door te gaan, acht ik het
gewenscht mijn pseudoniem te bewaren.
Zoo’n eisch wordt gewoonlijk gesteld,
als men met de zaak aan zit, nietwaar!
En hiermede M. d. R. neem ik
afscheid van dit onderwerp, ’t Begint
zoo te verwateren.
Met dank voor uwe welwillendheid,
Een liefhebber van kaartspel.
Bolsward, 21 Maart 1921.
Hiermede sluiten wij dit debat.
Redactie.
Benoeming leden Commissie voor
de lichamelijke opvoeding.
12. Benoeming van een gemeente-
architeet.
Voorgedragen worden de Heeren:
1. A. S. Vellinga, Hoofdopzichter
Nieuwe-Schrans bij Leeuwarden.
2. D. G. Boontje, Gemeente-archi-
tect te Workum.
3. A. Timmenga, Hoofdopzichter
te Leeuwarden.
Donderdag hield de Kaatsvereeniging
„Bolsward” eene ledenvergadering in
„den Hof van Holland”. De opkomst
der leden was zeer slecht, buiten het
bestuur waren slechts een 8-tal leden
ter vergadering.
De reglementswijziging artikel 1 werd
aangenomen en tevens er in opgenomen,
dat de Vereeniging zich ten doel stelt
de kaassport te bevorderen.
De contributie werd tot f 1.50 verhoogd
terwijl 't boekjaar voortaan wordt geacht
te loopen van 1 April tot 1 April,
inplaats van 1 Juli tot 1 Juli, zooals
tot nu toe het geval was.
Tot afgevaardigde naar de Bonds
vergadering werd benoemd de heer
W. M. Brandenburg. De afgevaardigde
kreeg voor sommige punten vrij-, voor
enkele belangrijker artikelen bindend
mandaat.
Maandag j.l. is door A. Y. Kramer
alhier hot eerste kievitsei in deze om-
hetwelk hij heeft
den heer Burgemeester
Dinsdag 29 Maart vergadert de raad
dezer gemeente, ter behandeling van
de navolgende punten:
1. Verzoek van het Bestuur der
W oning stichting St. Jozef"inzake be
naming straat met voorstel van B. en W.
2. Voor stel van B. en IV. tot wijzi
ging van het tijdstip voor toelating van
kinderen op de O. L. Scholen.
8. Voorstel van B. en IV. tot goed
keuring der rekening van de Stadswerk
inrichting.
4 Voorstel van B. en IV. tot ophef
fing gemeenschapp lijk beheer weg Bols
ward- H ar Hu gen.
5. Voorstel van B.
onbewoonbaarver klaring van
woningen.
6. Voorstel van
hooging der huren en
een verhoogd voorschot
gemeente woningen
7. Adres van G. Fritsma te IVelsrijp
om onderhands te mogen pachten het
vischwater de Bolswarder Leeuwarder
trekvaart met voorstel van B. en IV.
8. Wijziging gemeente begrooting 1921.
9. Voorstel van B. en W. tot afstand
van een gedeelte van den trekweg Bols
ward-Leeuwarden aan het Bestuur van
den Huinserpolder.
10. Voorstel
verleenen van
Stadstuinier.
11.
Op 15 Maart is de Handelsregisterwet
1918 en de wet op de Kamers vau
Koophandel in werking getreden. Toen
begon dus de verplichting voor hen,
die daarvoor in aanmerking komen, om
van de in de wet genoemde gegevens
betreffende hun handels- of fabriekszaak
opgave te doen aan de commissie, met
hel samenstellen van het handelsregister
belast, en die bijvoorbeeld te Leeuwarden
gevestigd is ten kantore van den secre
taris, mr. R. Romer.
Het doel van de instelling is: aan
het publiek gelegenheid te verschaffen,
zich op de hoogte te stellen, wie een
bepaalde handelstaak drijft, welke de
vorm van die zaak is, welke personen
voor de verbintenissen van die zaak
aansprakelijk zijn en tot hoeverre hunne
aansprakelijkheid gaat.
De eigenaar der zaak moet deze ge
gevens verstrekken door invulling van
een formulier, dat daartoe de noodige
vragen bevat. Voor elke zaak wordt
een dosier aangelegd, van welks inhoud
het publiek kosteloos inzage kan nemen.
De koopman moet opgave doen van
het in zijn handelszaak gestoken kapitaal,
hetgeen voor het publiek echter streng
geheim blijft.
Tegen onjuiste opgaven dreigt de wet
met strafbepalingen.
Een ieder, die zijn beroep maakt van
eenigen tak van handel of nijverheid in
den ruimsten zin, is verplicht omtrent
zijne taken de noodige opgaven te doen.
Zear kleine zaken worden vrijgesteld.
Deze uitzonderingen zijn:
1. straatventers, die niet tevens een
winkel houden;
2. handelslieden, wier belastbaar in
komen over elk der laatst verloopen
drie belastingjaren blijkens den hun
opgelegden aanslag in de rijks-inkomsten-
belasting (ongerekend den kinderaftrek)
minder dan f 2000 's jaars bedroeg of
die in 't geheel niet in die belasting
zijn aangeslagen;
3. ambachtslieden, die gedurende ten
minste zes maanden per jaar niet meer
dan 1, 2 of 3 personen boven 19 jaar
in hun dienst hebben, (twee personen
beneden 18 jaar staan gelijk met één
persoon boven 18 jaar), en die uitslui
tend verkoopen, hetgeen in hunne onder
neming is voortgebracht of bewerkt;
4. land- en tuinbouwers, die uit
sluitend verkoopen hetgeen in hunne
onderneming is voortgebracht (verbouwd,
gekweekt, gefokt) en visscbers, die uit
sluitend verkoopen, wat in hun onder
neming is gevangen. Onder deze uit
zondering vallen dus ook de boeren, die
uitsluitend kaas verkoopen, die zij maken
van melk van hun eigen koeien.
Bovendien zijn uitgezonderd:
a. publiekrechtelijke lichamen (bijv,
gemeenten);
b. minderjarigen, die geen hand
lichting hebben bekomen.
Van zaken die reeds gevestigd zijn
bij het inwerking treden der Handels
registerwet moet de opgaaf geschieden
binnen 3 maanden na dien dag, dus
vóór 15 Juni 1921.