Nieuws
en Advertentieblad
Bolsward en Omstreken.
1
Weggegooid
No. 24.
Zaterdag 11 Juni 1921.
60ste Jaargang.
voor
J
I
Biygp>
r
De plannen voor een
leeszaal.
Dit nummer bestaat uit
2 Bladen.
Op het gebied van
KOFFIE en THEE
waarborgt de naam
H. C. DE HAAS
altijd het beste voor
den prijs.
1
Uitgeefster:
Firma B. CUPERUS Az., BOLSWARD.
g T Pepermunt
Bloemen vanhoogerenatuur.
P. SPAKMAN GRONINGEN.
Bolswardsche Courant
Afzonderlijke
S3
P.SHJlS.Wr.ESF-E.RK-AHNPBl.
het leven,
men
deze
geld zonde het zijn, elke week wéér
aan op de zeldzame hoedanigheden der
beroemde zuivere
ABONNEMENTSPRIJS: 50 Cents per 3 maanden.
Franco per post 62t/2 Cents.
nos. van dit Blad zjjn verkrijgbaar a 5 Cent.
De tijd voor vergaderen is het niet
in de zomermaanden, de mooie natuur
roept naar buiten, maar toch waren er
nog een 40-tal personen in de Doele
aanwezig om te spreken over de oprichting
van een plattelands-leeszaal in Bolsward.
De heer H. J. de Visser had de
De heer De Visser dankt den heer
Hertzberger voor zijn duidelijke uiteen
zetting. Men is hedenavond samenge
komen om de zaak te bespreken en
ieder, die iets te vragen heeft of mede
te deeleu, wordt hiertoe in de gelegen
heid gesteld.
Een der aanwezigen vraagt naar de
kosten, verbonden aan het lidmaatschap.
De heer Herzberger deelt mede, dat die
in dit geval zijn f2,per jaar, evenwel
heeft het bestuur het recht het leesgeld
lager te stellen. Betreffende de finan
cieels zijde deelt Spr. ook nog mede,
dat in verschillende plaatsen de open
bare leeszalen belangrijke bedragen aan
giften ontvangen. Hoewel men hierop
natuurlijk niet moet rekenen, is het in
Bolsward ook geheel niet buitengesloten
dat stichtingen of vereenigingen een
PLAATSELIJK NIEUWS.
U weet toch dat aan het Kleinzand
te Bolsward een bloemenmagazijn ge
vestigd is, genaamd ^Vergeet Mij Niet?”
Deze zaak wordt hiermede bij U vrien
delijk aanbevolen.
U vindt daar in den meest uit-
gebreiden zin Planten en Bloemen.
Van de eenvoudigste bouquetten tot de
rijkste bloemstukken zijn daar steeds
frisch voorradig. Alles wat geleverd
wordt, zal bij den eersten aan blik ge
tuigenis afleggen van vakkundig werk.
Indien U uw woonvertrek eens wenscht
op te sieren met een vriendelijk plantje,
als uw kennissen het aardig vinden bij
deze of gene gelegenheid te worden
verrast met een bouquet, wanneer uw
feestzaal blijde en stemmig versierd moet
worden of als gij een geliefde doode
wilt eeren door een krans van natuur-
bloemen, in al deze en nog veel meer
omstandigheden is een goed en goedkoop
adres: H. Hollander, Bloemenmagazijn
K Vergeet Mij Niet”, Kleinzand, Bolsward.
(Reclame).
boeken die een fabrikant, predikant of
advocaat noodig heeft. Men vindt er
een kamer waar ter lezing liggen een
aantal couranten, week-en maandbladen
van alle richtingen en in een bibliotheek
met wat ruimere middelen treft men
ook vaak een Fransch of Duitsch blad
aan. De dagelijks verschijnende groote
bladen zijn er en dan week- en maand
bladen. Men heeft hier een aantal vak
bladen, wetenschappelijke bladen, in het
algemeen dat wat gerekend kan worden
antwoord te geven op directe aanvragen
of wenschen tot verdere ontwikkeling.
Uit de samenstelling van een openbare
leeszaal en bibliotheek blykt, iedereen
moet er de beste tijdschriften vinden.
De commissie van toezicht op de open
bare leeszalen en bibliotheken heeft te
zorgen dat er geen propaganda-lectuur
aanwezig is in de slechte beteekenis.
De goede tijdschriften en couranten
worden aangeschaft en de samenstelling
moet natuurlijk boven alle partijdigheid
verheven zijn. Hetzelfde heeft men bij
de uitleen-bibliotheek. Boeken voor alle
richtingen moeten er zijn, waarbij dan
vooral groote waarde aan de boeken
voor de vakken wordt gehecht. In een
betrekkelijk kleine bibliotheek zal men
ADVERTENTIEPRIJS: 10 Cts. per regel.
Bij 500 of 1000 regels aanmerkelijk lager.
Bet bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
b.v. een compleet stel boeken over de
electro-techniek enz. aantreffen. Behalve
de technische vindt men er ook weten
schappelijke werken. Er wordt steeds
getracht alle partijen vertegenwoordigd
te krijgen, ja hiervoor wordt angstvallig
gewaakt. Wordt er eens een boek ge
vraagd dat niet in de bibliotheek aan
wezig is, dan zal de commissie dit werk
onderzoeken en eventueel aanschaffen.
Dan heeft men nog in de uitleen-
bibliotheek de Romans. Zeer nauwkeurig
is men steeds in de keuze hiervan eh
aan iedere bibliotheek is steeds een
ambtenaar bezig deze rubriek na te gaan
en aan te vullen. Men heeft een groot
aantal romans zonder eenige waarde,
men kan voor de een evengoed een
ander lezen, doch er wordt voor gezorgd
dat er boeken zijn voor den een»oudigen
lezer, zoowel als voor degenen die houden
van nieuwe literatuur.
Dan zal men ook nog in 'n bibliotheek
van een beetje beteekenis aantreffen een
inkijkafdeeling. Ieder heeft wel eens
het een of ander dat hij wil nakijken,
b.v. een encyclopedie, atlas of wetboek
en in deze afdeeling nu vindt men alle
boeken waarvan verondersteld kan worden
dat ze van tijd tot tijd nageslagen zullen
worden.
De openbare leeszalen en biblio
theken hebben de belangstelling van
alle partijen, het is dus te begrijpen,
dat ook personen van alle richtingen in
het bestuur zitting hebben. Alleen
maken in verschillende plaatsen de
Katholieken hierop een uitzondering.
Deze hebben dan vaak een eigen open b.
1. en b., eveneens met Rijkssubsidie en
geheel ingericht als de andere leeszalen,
alleen wordt eenige vrijheid toegestaan
in de aan te schaffen couranten en tijd
schriften. Thans heeft ZHE. de Aarts
bisschop van Utrecht de grondstellingen
bekend gemaakt, die aanwezig moeten
zijn, zullen de Katholieken gebruik
mogen maken van de openb. leeszalen
en nu zijn de correspondentschappen in
Friesland zoodanig ingericht, dat in
ieder opzicht de Katholieken hiervan
gebruik mogen maken. Spreker brengt
dit even naar voren omdat in kleinere
plaatsen, zooals Bolsward, juist door
algeheele samenwerking zooveel kan
worden bereikt.
Er komen bij de oprichting van een
leeszaal heel wat moeilijkheden kijken
en ook het in orde houden vereiscbt
vrij wat. Voor Bolsward bestaat theo
retisch de mogelijkheid dat er een openb.
leeszaal en bibliotheek komt. Immers
het Rijk subsidieert plaatsen met meer
dan 5000 inwoners.
Bolsward zou een subsidie ontvangen
van circa f 2900, reken hierbij een
bedrag van f 1200 f 1300 locale
subsidies. Een voorwaarde, waaraan een
door het Rijk gesubsidieerde leeszaal
moet voldoen, is dat er gediplomeerd
personeel is, een voorwaarde waarvan
tegenwoordig nog al dispensatie wordt
verleend, en de leeszaal moet goed zijn
ingericht in het aanschaffen van
boeken ete. heeft men natuurlijk ruime
vrijheid. Het in orde houden vereischt
echter ook een heel bedrag. Men kan
per jaar gerust f 2000 rekenen voor
aanscbaffen en inbinden van nieuwe
boeken. En bovendien komt er nog bij
dat het Rijk met het verleenen van
subsidies wat zuiniger is geworden.
Kreeg vroeger iedere openbare leeszaal
en bibliotheek direct Rijkssubsidie thans
wordt de steun alleen gegeven aan de
reeds bestaande leeszalen en bovendien
ieder jaar aan 5 nieuwe slechts. Voor
Bolsward zou dit beteekenen direct geen
subsidie en het gevolg van dit besluit
van onze Regeering is, dat betrekkelijk
maar een klein aantal plaatsen een openb.
leeszaal en bibliotheek tot stand kunnen
brengen.
Saeek heeft indertijd een oplossing
gevonden om de kleinere plaatsen ook
van lectuur te voorzien. Indien minstens
10 personen dit wenschten, kon in een
plaats een correspondentschap worden
opgericht, men vraagt dan de boeken
aan en dat kost niets meer dan dat men
gewoon lid is van de leeszaal. Men
te wijzen, indien inderdaad de kwaliteit
niet onovertrefbaar was.
Vraagt allen zonder uitzondering DIT
merk met de DRIE letters.
Er is geen artikel dat méér de
algemeene belangstelling waard is
dan d i t.
Wie laat niet met welgevallen zijne
blikken gaan over de kinderen der lente,
de bloemen, die moeder natuur ons met
vriendelijken glimlach, in zoo grooten
getale aanbiedt?
Wie van ons komt niet onder den
invloed hunner groote bekoringen wordt
niet dankbaar gestemd voor al hetschoone
dat ons hier te genieten wordt gegeven?
Wie is in staat ons zulk een heerlijke
kleuren-combinatie voor te houden, als
wij die waarnemen in het rijk der bloemen.
Wie van ons heeft niet dikwijls reeds
hun stil leven gadegeslagen, hetwelk zij
in eenzame afgetrokkenheid als 't ware
doordroomen! Maar ook in dien droom
lachen zij ons blijde tegen en verspreiden
zij hunne geur, terwijl zij onbewust ons
door hunne betooverende verschijning aan
zich weten vast te ketenen.
Wanneer wij zien hoe zij zich tooien
met haar schitterend kleed van tinten
en kleuren zonder tal, wanneer wij buiten
de vlinders zien fladderen van bloem
tot bloem, honing zoekend in de kelken,
kortom, wanneer wij den verjongenden
adem der lente zien zweven over ’t
veld, dan komt als een zacht zuchtje
een zoet gefluister tot ons, dat spreekt
van heerlijke harmonie. En dan jubelt
alles in vreugde en gejuich ter eere
van ’t heerlijk evenwicht in het Al,
ter eere van die eenig ware Harmonie.
De lente zal weldra plaats hebben
gemaakt voor den zomer, zooals de jeugd
gevolgd wordt door den rijperen leeftijd.
Maar er zijn bloemen van hoogere
natuur, bloemen, die nog meer en met
meer recht betooveren. Het zijn de
bloemen, die, droomende en afgetrokken
evenals de planten, zich aan het moeder
hart koesteren. Het zijn de kleine
menschelijke wezens, die bun oog nog
nauwelijks ontsloten hebben.
Wien heeft niet het glimlachen van
het kind als een hemelsche zonnestraal
de ziel bewogen?
Wiens oog ziet niet in stille aandacht
en opgetogenheid hun wonderbare ont
wikkeling naar lichaam en geest.
Evenals de plant, neemt ook het kind
gedurende zijne eerste levensdagen geen
aandeel aan de indrukken, die de buiten
wereld op zijne zinnen maakt. Het leeft
slechts voor voeding en groei.
In eenen sluimerenden toestand inge
wiegd, rust zijn wezen, en zal als uit
een droom ontwaken bij het steeds
sterker worden van het lichaam. Dan
zal het bloeien en groeien als de bloem
der lente, dan zullen wij het reine en
het mooie in den kleinen nrensch zien
ontkiemen en we zulleq de resultaten
kunnen waarnemen, die een gevolg zijn
van den verwarmenden invloed van
allen, die met zooveel zorg de bloem
tot vollen wasdom willen brengen.
Heerlijke bloemen! Heerlijke jeugd!
Heerlijke lente van het leven.
De dichter zingt:
Heerlijkst tijdperk van
Zorgelooze, blyde jeugd,
Als men jubelt door de dreven,
’t Jong gemoed vervuld van vreugd.
Heerlijkst tijdperk van bet leven
O, wat vliedt gij spoedig heen,
Al te ras gaat g’ ons begeven
De herinn’ring blijft alleen.
Heerlijkst tijdperk van het leven
Dan eerst wordt g’ op prijs gesteld,
Wanneer gij ons hebt begeven,
En voor goed zijt heengesneld.
Maar toch bij d' erinneringen
Aan U, onvolprezen tijd,
Blijft aan al uw zegeningen
Nog de dank van ’t hart gewijd.
Ja, de dank aan dien tijd blijve ons
bij. Want wij hebben dien tijd doorleefd
om te kunnen komen tot den zomer
van het leven. En wij zijn gaan gevoelen
dat tijdens onzen lente-groei in ons is
ontwaakt een eigen wil, kracht en ver
stand, benevens de zucht naar volmaakt
heid in ieder opzicht, voor zoover vol
maaktheid is te bereiken.
Als jong plantje onbewust, namen
wij Jater waar als in een droom, maar
wat wij als 't ware in den droom zagen,
wordt ons steeds duidelijker; wat wij
voorheen slechts vermoedden, bekomt
eene hoogere beduiding in ééo woord:
de bloem van hoogere natuur komt in
haar heerlijken groei tot het gelukkig
bezit van zelfbewustzijn.
Verzorg ook deze bloemen van hoogere
natuur vooral met liefde en gij zult u
verlustigen in haren bloei en groei.
gevoelde in Sneek dat voor dit werk
Rijkssubsidie zou komen en inderdaad
deze is gekomen en bet vorig jaar nog
aanmerkelijk verhoogd. Toch was met
die correspondentschappen nog niet veel
gewonnen, men was er tevreden mee,
doch een gedeelte werd slechts bereikt
van een groot gedeelte der lectuur was
het correspondentschap afgesloten, want
van de leestafel zoowel als van de inkijk-
afdeeliug konden ze geen gebruik maken.
Toen heeft men gezegd hier in Fries
land wij moeten verder gaan. In ver
schillende plaatsen werden kasten ge
plaatst, de menschen zagen dan de
boeken, konden ze eens doorkijken en
van de 300 boeken, in zoo’n kast
aanwezig, kon men althans vaak een
meenemen. In Bolsward is het tot het
plaatsen van zoo'n katt nooit gekomen.
Toen echter vorig jaar die grootere
Rijkssubsidie kwam, zeide men nu er
voortaan maar 5 nieuwe leeszalen ieder
jaar gesubsidieerd worden, vervallen
vele plannen, want in plaatsen met een
6 a 8000 inwoners zal van een groote
veelzijdige bibliotheek niets komen, en
zijn die kleine gemeenten dan niet meer
gediend met een keurbibliotheek, die
jaarlijks verwisseld kan worden. Zoo
is men gekomen tot het idéé plattelands-
bibliotheken op te richten. Men kan
alle boeken ontbieden en eenige malen
per week af halen. Voorts kan men
zorgen, dat bij de boeken, die in zoo’n
plattelands-leeszaal aanwezig zijn, steeds
een bepaald soort boeken voorhanden is.
Zoo is in Bolsward pas de electriciteit
gebracht; indien hier nu een plattelands-
leeszaal reeds was, zou men er voor
moeten zorgen, dat alle werken op gebied
van electro-techniek aanwezig waren.
In Akkrum en Workum heeft
reeds plattelands-bibliotheken en
gaan zeer goed. Men moet natuurlijk
zorgen, dat er komt een zaal, die men
geregeld ter beschikking heeft, want
er komt ook een leestafel en inkijk
afdeeling. De voorwaarden om te komen
tot een plattelands-leeszaal zijn er moet
zijn een plaatselijke vereeniging, die de
zaak regelt. De provinciale bibliotheek
geeft finantiëele en boekensubsidie. Ook
worden de correspondenten voor hunne
bemoeiingen gehonoreerd. Men hoopt
de plattelands-leeszalen ook nog een
subsidie van f 400 te kunnen toestaan,
terwijl een voorwaarde tevens is, dat
ook de gemeente 5 cent per inwoner
subsidieert. Indien men weet, dat de
gemeente Sneek reeds f 2000 subsidie
aan de leeszaal aldaar geeft om nog
niet eens te spreken van Leeuwarden
met f 15000, dan is het bedrag van
5 cent per inwoner zeker niet hoog.
Gaat het voorstel aan de Regeering
om de plattelands-leeszalen te subsidi-
eeren door, dan zullen deze binnen
eenige jaren over voldoenden steun be
schikken om zichzelf te redden. De
mogelijkheid voor oprichting is hier
stellig aanwezig en waar het in andere
kleine plaatsen kan, zoo kan het ook
hier. Wanneer spreker zou moeten
adviseeren zou hij zeggen: richt zoo
spoedig mogelijk een vereeniging op,
die dit vraagstuk beoordeelt en dan
verdere stappen neemt. Hoe het kan,
ie thans uiteengezet, aan de aanwezigen
is het thans uit te maken hoe het zal.
leiding van deze vergadering en opende
met een woord van dank aan hen die
gehoor gaven aan den oproep in de
bladen om deze vergadering bij te wonen
Het is reeds eenige jaren geleden, dat
een soortgelijke vergadering hier in
Bolsward is gehouden. Toen was het
doel een onderafdeeling te worden van
de openbare leeszaal en bibliotheek te
Sneek, welke plannen in zooverre zijn
doorgevoerd, dat wij hier een corres
pondentschap hebben gekregen, men
kan opgeven welke boeken men wenscht
te ontvangen, deze komen dan van
Sneek en worden in een zaaltje in het
Spaarbankgebouw uitgereikt. Thans zijn
we misschien zoover gekomen dat we
tot een plattelands-leeszaal in onze stad
kunnen komen. De tegenwoordige tijds
omstandigheden hebben geleid tot veel
vrijen tijd en hierdoor zijn er velen die
zich nog wat verder willen ontwikkelen,
hetwelk door een plattelands-leeszaal
uitstekend kan geschieden.
Om nu te weten te komen wat zoo’n
plattelands-leeszaal wil zeggen, zijn tot
ons overgekomen de heeren Dr. L. Hertz
berger en A. de Vries beiden van Sneek,
waarvan in het by zonder eerstgenoemde
heer ons iets omtrent de leeszalen zal
vertellen. Na deze inleiding zullen de
aanwezigen zelf een besluit moeten nemen
Hierna neemt het woord Dr. L. Hertz
berger. Spreker gelooft dat de voorzitter
in het kort al heel goed heeft laten
uitkomen de beteekenis van een open
bare leeszaal en bibliotheek. Hij vond
het niet noodig om hier te vertellen
wat een openbare leeszaal en bibliotheek
wil, doch toen men hem mededeelde
dat er hier in Bolsward nog zeer veel
menschen van een leeszaal niets weten
of er volkomen koud tegenover staan
is bij op zijn eerste idee teruggekomen.
De hoofdgedachte bij een openbare lees
zaal en bibliotheek is, ieder, die boeken
tijdschriften enz. noodig heeft, moeten
wij die verstrekken, de eenvoudig ont
wikkelde moet ergescbiktelectuur kunnen
vinden. De boekerij van een openbare
leeszaal en bibliotheek moet zeer veel
zijdig zijn, men moet er vinden de
Verkrijgbaar in elke prima zaak.
Voor H.H. Winkeliers bij: Firma Y. L. HETTEMA Zn., grossier,
Bolsward, Firma L. COCK, grossier, Sneek, Firma Th. LEENES,
grossier, Heerenveen.
Hoofdvertegenwoordiger:
'F
