der Gemeente Bolsward
Officieel Orgaan
Groote Inventaris-üitverkoop.
TROMP,
l
l
Nieuwe Koekjes
ontvangen,
tegen zéér geschikte prijzen bij
61ste Jaargang
Zaterdag 7 Januari 1922
No. 1
Officieele Advertentie.
PAARDENWET 1918.
Sneek.
Alle Bank- en
Eflectenzaken.
In alle afdeelingen
buitengewoon groote
ASSORTIMENTEN
tegen werkelijk lage prijzen.
|c A .-.LEVfcRTmi
W. Zeijl Zoon’s
BANK
I
N.V. H.V. P. S. BAKKER,
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
Abonnementsprijs franco per post 62‘/2 cent per 3 maanden
Uit Bolsward.
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
j
I
I
I
pRj®AvANVALKEHBlic<S--
voor Landbouw en Handel,
SNEEK,
Oude Koemarkt 35.
I
1
Tl
H
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
LEEUWARDEN. NIEUWESTAD.
Met vernieuwden moed maar
weer begonnen
Oponing Openbare Leeszaal en
Bibliotheek van Bolsward
en Omstreken.
ernjeuwden moed, met onverUauwden
laat et yver, weder onze tuk op te vatten,
.Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
door
Nijverheid
F
Ld
vJ
j
^LEEUWARDEN-
„Wonseradeel”,
ook wel blijven. Maar daarnaast is reeds
bet aantal groot dat leest voor ontwikke
ling. Zij wenschen het antwoord op be
paalde vragen door onderzoek te ver
krijgen, zij weten dat niet de courant of
het tijdschrift, maar alleen het boek
hen helpen kan, om steeds meer het
gebied te beheerschen van wetenschap,
techniek, handel of industrie, waarop zij
zich bewegen. Deze groep van hen, dié
leven om te leeren, heeft niet meer ge
noeg aan een enkel boek of blad, maar
wenscht meer. Zij wenschen door eigen
inspanning bij te halen, wat aan hun
opvoeding in dien zin, (dikwerf om
financieële redenen) heeft ontbroken.
Voor dezulken is de openbare leeszaal
en bibliotheek een uitkomst en een helper.
De leeszaal is openhaar, ieder die
wenscht, mag en kan er gebruik van
maken, zoo hij den leeftijd van 18 jaar
heeft bereikt. Hij mag lezen en naslaan
wat hij wenscht en dat alles gratis.
Wenscht hij boeken mede naar huis dan
is hij een kleine contributie verschuldigd,
he zoo laag is gesteld dat zij voor nie
mand een bezwaar behoeft te zijn.
De Openbare leeszaal en bibliotheek
stelt zich geheel ten dienste van het volk
'i zijn totaal, zij helpt mede tot ver
breiding van algemeene kennis, zij steunt
nenigeen bij zijn sftidiegang, bewaart
a deren voor den verkeerden weg, en heeft
door dat alles te zamen genomen, recht
op ons aller stefln.
Van dit laatste zijn allen -echter nog
niet overtuigd. Wie zich eeuigszins op de
hoogte houdt, zal bemerken dat, alhoewel
het minder wordt, er toch nog altijd een
deel der Raadsleden is, dat niet zijn stem
kan geven aan de subsidie voor deze in
richtingen.
Zoo ook hier ter stede.
Dit vloeit uit verschillende oorzaken
voort, die naar mijn overtuiging absoluut
■>ok allen niet gezocht mogen genoemd
worden. Neen ik kan er inkomen, dat
men principieele bezwaren heeft, maar
meen toch in dezen persoonlijk mede te
moeten werken Alleen toch doordat
alle partijen medewerken aan deze zaak,
zal ze kunnen bloeien en dat niet alleen,
maar zullen ook de bezwaren tegen som-
mige lectuur zoo klein mogelijk worden
gemaakt. Het Rijks-toezicht op de Cen
trale vereenigiug voor openbare leeszalen
en bibliotheken is door de landsoverheid
opgedragen aan 5 heeren, waarvan de
voorzitter behoort tot de A.-R., algemeen
inspecteur is een vrijzinnig staatsman,
terwijl mede zitting hebben 1 R. K., 1
Soc Dem. en 1 Vrij Liberaal. Dit waar
borgt mijns inziens voor ons allen een
strikte neutraliteit en geeft vertrouwen
dat niet iets zal gedaan of ter lezing zal
worden verstrekt nadeelig voor anderer
gevoelen, en daar ook hier ter stede
mannen van verschillende politieke rich
tingen samen werken, en alzoo elkander
kunnen contröleeren en tevens dekken,
heb ik goed vertrouwen in onze leeszaal.
Geacht bestuur dezer inrichting. Als
hoofd der gemeente wil ik U feliciteeren
met het tot stand komen dezer leeszaal.
Dat zij blijke in een behoefte ook hier
te voorzien, dat velen nut van haar
mogen trekken, dat ge steeds in goede
harmonie met elkander te zamen deze
zaak zult kunnen dienen en dat door
Uw voorzichtig en omzichtig optreden de
vooroordeelen, die nog bestaan, mogen
worden overwonnen.
Dr. Hertzberger, het is bekend, datUt
die als met werk is overladen, deze in
richtingen een bijzonder goed hart toe
draagt, en nog altijd tijd en gelegenheid
weet te vinden om overal Uw gewaar
deerde steun te bieden. Ontvang ook
De tweede dag in 1922 was een ge-
wichtigen voor Bolsward en Omstreken.
De Openbare Leeszaal en Bibliotheek zijn
dien dag officieel geopend en dit zal velen
aangenaam zijn. Men werd al ongedul
dig, vond dat het lang duurde, doch wij
meanen dat alles nog al vlug van stapel
is geloopen, in aanmerking genomen,
dat in Juni 1921 de oprichtings-verga
dering heeft plaats gehad.
De Leeszaal is gevestigd op een boven
lokaal van het gebouw van de Vereen,
v. Chr. Belangen. De opening had plaats
in de groote zaal van dit gebouw.
Toen de voorzitter de heer N. Hofstee,
de bijeenkomst opende, was de zaal ge
vuld met een groot aantal belangstel
lenden en genoodigden.
De voorzitter sprak daar dan ook zijn
groote vreugde over uit. De talrijke
opkomst getuigde van de belangstelling
en het verheugde hem, dateindelijk het
verlangen van zoovelen verwezenlijkt kon
worden. Het was niet zijn plan uit te
weiden over het doel en het nut der
stichting, dat zou de heer Dr. Hertz-
bergen hedenavond doen, terwijl daarna
onze burgemeester de heer S. J. Praams-
ma, de Leeszaal en Bibliotheek officieel
zou openen. Hij bracht beide genoemde
heeren dank voor hunne aanwezigheid.
De trage aflevering der materialen,
sneeuwval enz., zeide hij, hebben de bouw
en afwerking der Leeszaal tegengehouden,
’t Geduld der leden behoeft gelukkig
niet langer op proef te worden gesteld.
De Leeszaal zal voorloopig geopend zijn
des Maandags, Dinsdags, Donderdags,
en Vrijdags ’s avonds van 79 uur, des
Woensdagsmiddags van 26 en var,
79 uur en Zaterdagsnamiddags vat*
26 uur. Van de ervaring zal het af
hangen of het aantal uren zal kunnen
worden uitgebreid. Er zal een „wenschen-
boek” aanwezig zijn, waarin een ieder
gelegenheid zal hebben zijn verlangens
kenbaar te maken, waar dan zooveel
doenlijk rekening mede zal worden ge
houden.
f 250 is beschikbaar gesteld door de
Prov. Vereen van Leeszalen, voor cou
ranten en tijdschriften.
Van iedere politieke en godsdienstige
richting zullen de hoofdbladen aanwezig
zijn, benevens de voornaamste tijdschrif
ten. Ook zal Jt HeitMn niet ontbreken
Er is een „wisselbibliotheek” aan ver
bonden. Des Woensdags en Zaterdags
zal gelegenheid bestaan boeken te halen
en te bezorgen. Men krijgt 14 dagen
leestijd. De toegang tot de Leeszaal is
voor iedereen boven 18jaar vrij Voorde
16-jarigen moet toegang worden aange
vraagd bij het bestuur, met overlegging
van een vergunning der ouders.
Formulieren zullen voor deze aanvragen
worden verkrijgbaar gesteld.
Zij, die boeken af willen staan, hetzij
in eigendom of in bruikleen, werden door
den voorzitter uitgenoodigd zulks te doen.
De financieels positie verdient noodzake
lijk versterking, doch de heer Hofstee
is er van overtuigd, dat dis wel beter
zal worden. Wie zou er niet gaarne iets
willen offeren voor zulk een nuttige en
en noodige instelling.
Dank wordt door hem gebracht aan
de verschillende corporaties, die het
hunne hebben bijgedragen om te kunnen
bereiken wat nu bereikt is. Voor aan
melding van hoogere bijdragen bestaat
steeds gelegenheid. Het aantal leden
kan ook nog veel grootor worden, dat
bedraagt thans 240. Hij wekt de ver
tegenwoordigers en corporaties, die nog
niets van zich lieten hooren op, spoedig
een gunstig bericht te zenden met be
trekking tot financieelen steun aan de Ver-
eeniging en wijdt een woord van dank
aan de h h. De Visser en Keestra, die
als correspondenten met Sneek, het initia
tief tot oprichting der vereeniging hebben
genomen. Verder brengt hij in herinne
ring en dankt daarvoor wat de heer
Zuithoff door vroegere pogingen heeft
gedaan, spreekt zijn dank uit tegenover
den architect den heer Wesseling en den
aannemer den heer Lammertsma en zijn
werklieden.
Hij leest eenige felicitatie-telegrammen
voor, deelt mede dat verschillende per
sonen, o.a. de Commissaris der Koningin,
-uitgenoodigd waren de opening bij te
wonen, doch deze verhin ierd waren, orn
te eindigen met voorlezing van een ver
langlijstje Van een der aan weiigen hnd
hij ’s middags reeds een stapel boeken
gekjegen, later kwanj zjjy goou met eeu
mooi wandbord en wat potjes met bloemen
aandragen. Dat voorbeeld verdient na
volging D<" Vereeniging zou gaarne ten
geschenke willen ontvangen een Friesch
Woordenboek Waling Dijkstra, ter op
luistering van de zaal eeu spiegel, verder
een inktstel, een kolenemmer, een water-
stel met fonteintje, een klein klokje, want
er is een nogal smalle schoorsteen, wat
vaasjes, schilderijen, voorzittershamer
enz enz.
Nadat een kwartier is gepausseerd krijgt
Dr. Hertzbergen uit Sneek het woord die
sprak over het type der thans geopende
Leeszaal. Hij deed duidelijk uitkomen
de plaats die onze Leeszaal inneemt ten
opzichte van de andere in ons land be
staande. Een z.g. plattulauds-leeszaal als
thans te Bolsward bestaat, verdient om
verschillende redenen de voorkeur boven
een door het Rijk gesubsidiëerde.
Hij deelt mede, dat de prov. ambte
naar steeds bereid is inlichtingen te
geven; spreekt eenige woorden van sym
pathie, noemt de Leeszaal en Bibliotheek
een beschavings-instituut dat overal
wordt geëerd, omdat het is voor en door
alle richtingen, voor en door alle par
tijen. Hij huldigt de eminente leiding
van ons bestuur en eindigt zijn rede met
den wensch dut de Openbare Leeszaal
moge groeien en bloeien tot heil van dr-
geheele stad Bolsward. Applaus
Thans krijgt onze burgemeester de
heer 8. J Praamsma het woord, die met
duidelijke stem ongeveer de volgende
rede uitsprak
Geachte Vergadering.
Voor een paar dagen ontving ik een
vriéndelijk schrijven van het bestuur der
Openbare Leeszaal orn hedenavond wel
met een kort woord, din officieel tè willen
openen. Gaarne had ik c|ie uitnoodiging
eenigen tijd eerder gehad. Zeer zeker zou
ik dan meer tijd disponibel hebben
kunnen stellen voor een op te stellen
woord. Toch meende ik wel iets t<
kunnen zeggen, en heb dan ook beloofd
de officieele opening t« zullen bewerk
stelligen.
De zaak die ons in dit avonduur hier
samenbrengt is voor Bolsward nieuw en
van tamelijk groot belang voor eeu deel
narer inwoners.
Werd reeds sedert eenige jaren hiel
de gelegenheid gegeven om boeken ter
lezing en bestudeering te ontvangen,
straks zal dat alles in meer uitgebreideu
zin kunnen geschieden, en wordt boven
dien de gelegenheid opengesteld in een
net lokaal, verwarmd en vei licht te
kunnen zitten lezen, en naslaan ook op
technisch terrein wat menigeen zelf niet
kan aankoopen en toch uoodig is, hetzij
voor zelfvorming, hetzij voor studiegang,
die leidt tot het bereiken van meerdere
kennis op veel en velerlei terrein.
Dit laatste toch wordt hoe langer hoe
meer het hoofddoel van de openbare
leeszalen. Lezen van dag-en weekbladen,
om mede daardoor ook op de hoogte te
blijven van hetgeen er alzoo voorvalt, is
in algemeenen zin genomen zeker heel
goed, maar wordt reeds door bijna ieder
thuis medegemaakt, en zou dus buiten
de leeszaal ook al geschieden, en niet
rechtvaardigen daarvoor alleen een in
richting te openen. De verbetering van
het onderwijs, de U.L.O. scholen, de vak
scholen, ja de idee van meer willen weten,
die algemeen is doorgedrongen, dit alles
heeft gemaakt, dat een groot deel der
jonge menschen, gaarne gebruikt maakt
om door middel van de openbare lees
zalen en bibliotheken hun kennis uit te
breiden.
De gevallen zijn reeds vele, dat jonge
menschen met goede voorontwikkeling
en begaafd met energie door de hulp
welke zij vonden in de leeszaal hun
kennen en kunnen opvoerden tot hooger
peil, ja hen deed bereiken een lang ge
koesterd ideaal, dat zonder die hulp niet
te bereiken zou zijn geweest De snelle
groei en de groote bloei waarin de Open
bare Leeszalen en Bibliotheken zich dan
ook mogen verheugen, zijn naar mijn over
tuiging het beste bewijs, dat ze in een
bestaande behoefte voorzien. Tot 1898
was er slechts 1 leeszaal en bibliotheek
en wel te Utrecht. Toen volgde Dordrecht,
toen Groningen en daarna Leeuwarden
In 1905 waren er dus nog maar slechts
in totaal 4. En nu? ja geachte vergade
ring precies weet ik het niet, maar wel
dat het aantal zeer belangrijk is toege-
nomen, en in 1920 reeds de zestig was
gepasseerd.
Er is een geslacht gekweekt en ge
vormd, dat behoefte heeft aan lectuur,
die zich aan de eigen persoon en aan de
»igen persoonlijke omstandigheden aan-
oust. Ds groote meerderheid las vroeger
voor ontspanning meestal een roman, ook
wei eeos een aardige reis- of natuurbe
schryvmg. De-je le^ts voor outapauniug,
zij zijn er nog vele, en zij zullen er zeker
Het jaar 1921, zalf niet meer dan een
nauwelijks waarneembare stip in de on-
van tjjd, op zijn beurt
samengesteld uit vele kleinere, toch alle
doorleefde tjdseenheden, heeft zich onge
merkt weder achter ons opgestapeld.
De ondejiareavond (o woord vol poëzie I)
hebben wij allen, als naar gewoonte, in
eigen familiekring doorgebraeht. Wij
hebben elkander de hand gereikt en ons
i voorgenomen alle onaangenaamheden, on
dervonden en aangedaan, te zullen ver-
4 geten. Wij' hebben afwisselend, set
aan
aangedaan, te zullen
l geten. Wij hebben afwisselend,
.d 4 blijdschap of weemoed, teruggedacht
etgeen oja en de onzen is gepasseerd
een gevoel van goed te willen zijn en
doen heelt ons doortintelt en wij allen
hebben «ns weder voorgenomen, datgene
te laten wat ons en anderen leed zou
kunnen berokkenenwij hebben oogen-
blikken doorleefd, waarop wjj, in ons zelf
gekeerd zijnde, den plechtigen eed aflegden,
mede te blijven werken aan eeue in alle
npzichtffl, hoogere opvoering van ons zelf
u onzffl medemensch.
■n, o wonder, op den dag hierop vol-
eude, getuigt onze gemoedstoestand van
on vtjongenden invloed, door onze goede
..ddoelngen hierop in gewerkt, ’t Is of wij
u plotseing weder bezield zijn met nieuw
leven, of alles en allen ons toeroepen
tij! ernjeuwden moed, met on verflauwden
gesterkt door de wetenschap, dat e.en nuttig
en werkzaam bestaan, ons de grootste vol
doening bezorgd voor ons zelf en voor
anderen, ’t Is alsof een nieuw arbeids
veld weder voor ons open ligt, of nieuwe
hoop ons tot nieuw en jong leven opwekt.
Ja, nieuwe hoop, want heeft 1021 voor
velen tal van teleurstellingen gebracht, is
1921 voor vele zaken een jaar van malaise
geweest, toch zullen wij er van overtuigd
blijven, dat wij allen de kracht hebben,
om de op onzen levensweg geplaatste hin
derpalen te verwijderen, om alle bezwaren
te overwinnen.
Ook wij zijn dankbaar gestemd ten op
zichte van den vooruitgang, waarin onze
bladen zich mogen verheugen. Dankbaar
jegens Hem, die ons de kracht geeft tot
stand te brengen, dat wat wjj gaarne wil
len, dankbaar jegens alle met ons streven
sjrmpathiseerenden, voor han woorden van
aanmoediging en volharding.
Ous blad Hennaarderadeel is vanaf
1 Januari het officieele blad der gemeente
Hennaarderadeel” geworden en wij ver
wachten, dat de ingezetenen dier gemeente
hunne advertentie’s nu ook zulleu plaatsen
in dit blad. Langzaam maar zeker komen
er reeds meerderen.
Ook onze Bolsvardteha Courant ia op
nieuw weder gekozen als de courant, waar
in het officieele raadsverslag en officieele
annouees worden opgenomen, waardoor ons
blad is gestempeld tot het officieele orgaan
der gemeente Bolsward. Ter bevrediging
van onze adverteerders hebben wij vanaf
1 Januari een zeer groote uitbreiding ge
geven aan de verspreiding en wordt de
Btlswardeeke Courant thans in ieder gezin
ontvangen en gelezen. Een maatregel die
de publiciteit zeer zeker ten goede komt.
De advertenties zjjn voer ieder blad een
levensbehoefte en met vreugde mogen wij
eonstateeren, dat ons aantal adverteerders
steeds grooter wordt. Wjj zijn dan ook
genoodzaakt geworden het aantal kolommen
uit te breiden en van op 7 te brengen.
Dit heeft ten gevolge, dat wij meerdere
advertenties kunnen plaatsen en ook, dat
wij, waarschijnlijk aan ons verlangen kunnen
voldoen om de lezers, nog meer dan dit
tot op heden bet geval was, redactioneel
nieuws te kunnen aanbieden.
Joo is, bij verschijning van dit nummer,
onze onde getrouwe Bolswardeeke Courant
weder nieuw leven ingeblazen en komt zij
in een nieuw kleed gestoken, vol levens-
blgbèid tot u.
Wij hopen, dat het ons mag gelukken
haar tot vollen bloei te brengen. Alle
teekejen wijzen er op, dat wij op deu
goeden weg zijn. En ’t is daarom, dat
wij met vernieuwden moed en lust en ijver
ons w(vk zullen voortzetten.
’t la ons er niet om te doen zuster-
bladen te verdringen, doch niemand zal
en mag het ons euvel duiden, als wij alle
pogingen in het werk stellen, de plaatste
veroveren, die ons krachtens recht en
billijkheid, ter meerdere eere van hen, die
het moeilijke pionierswerk hebben ver
richt, toekomt!
Dat zij ioo
De Burgemeester der gemeente Bolsward
brengt bij deze ter kennis van belang
hebbenden den inhoud van artikel 13 der
Paardenwet 1918 [Staatsblad no. 419),
I luidende als volgt:
Ieder, die eigenaar of houder is van een
tweejarigen of ouderen hengst, is verplicht
I hiervan bij den Burgemeester der gemeente
I zijner inwoning aangifte te doen binnen
eene maand, nadat de hengst twee jasr is
geworden of in zjjn bezit is gekomen,
alsmede voor den eersten Februari van
elk jaar.
De Burgemeester geeft van deze nan-
gifte kosteloos een bewijs af volgens een
onzen Minister van Landbnaw,
1 en Handel vast te stellen moiel.
Formulieren voor de aangifte zullen ter-
krijgbaar zijn ter secretarie.
Bolswabd, den 4 Jan. 1922.
De Burgemeester voornoemd,
S. J. PRAAMSMA.
Het jaar 1921, zelf niet meer dan een
eindige ruimte
Bolswardsche Courant
1
<rwiirw~wnwnmnffWM 111 nMniri'iiriiBiir i
.1 i JU j miMM
fis
ITV
1L