der Gemeente Bolsward
Officieel Orgaan
i
W. ZEUL ZOON S BANK
voor Landbouw en Handel,
Sneek - Oude Koemarkt 35
f 20,00
vanaf f 10,00
tot f 20.00
tot f 30.00
Ondergoederen
TROMP
BB
TROMP - Sneek
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaVen van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
Zoo algemeen
bekend is de ongeëvenaarde kwaliteit der
zuivere medicinale
61ste Jaargang
Zaterdag 21 October 1922
No. 57
Officiëeïe Advertentie.
Jansen Tilanus.
Deze week ontvingen wij groote zendingen
vana
bijzonder fraai assortiment in prijzen van
en een
Beleefd aanbevelend,
J
Hierby bevinden zich zeer aparte modellen, bewerkt
met smalle biesjes lederg ar neer ing en smaakvolle bijpas
sende knoop.
ZUIVER WOLLEN
SOKKEN
Ontvangen
HEEREN
FLANEL-HEMDEN
JONGENS
FLANEL-HEMDEN
in alle maten,
vanaf f 1,95. w
Wollen en Zijden
SJAALS.—
Nieuwste
ZELFBINDERS.
HANDSCHOENEN
w.o.
Imt. Wiidleer met
riemsluiting.
1
.41
Zuiver wol, jaeger en wit
Dames Overtrekjes
,65.
j in goedkoope prijzen, reeds
JgT Pepermunt
g T Hoest-Pastilles
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
TT’LEEUWARDEN-
SAAMHOORIGHEID.
LEEUWARDEN
Sneek.
Engros
VAN
in zwart, zwart met ge
kleurd en bruin.
Nieuwste streepen.
Geeft af
SPAARBANKBOEKJES
RENTE 4 pCt,
terugbetaling dagelijks.
Deposito rente 5 pCt. één jaar vast
reeds overal vraagt.
^WBER^<RAAKn|
Tel. 446 - LEEUWARDEN Nauw 174 I
HORLOGES, KLOKKEN I
Prima kwaliteiten. Groote keuze. Lage prijzen.
-
DRAlSlfi^
e A mLEVLRTRAMI
A.7J< a
teekening zijn vanaf Maandag
a.s. a f 2,ter secretarie
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 1—-5 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
1
middels opgedane ervaring. De toepassing
van een nieuw beginsel eischt immers
eenigen tijd van overgang, van teleurstelling,
van aanpassen in één woord en daarom
was het goed gezien met het noodigste te
beginnen. Jammer genoeg duurde het wat
heel lang eer de gewenschte uitbreiding
kwam. Waarom dat zoo lang duurde, laten
we nu maar rusten, als hier niet ter zake
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
AANBESTEDING.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Bolsward zullen op Dinsdag 31
October a.S., des voormiddags 12 uur,
in *t openbaar ten Raadhuize aanbesteden:
Het maken van een gedeelte straat
weg, lang ongeveer 252 M., waar
langs een fegeltrottoir, lang onge
veer 241 M., met aanverwante riolee-
ringswerken op den Sneekerweg
te Bolsward.
«^Bestek en
23 October
verkrijgbaar.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62'/2 cent per 3 maanden
De tijd |r*N,coei'aas nadert.
Voor Wederverkoopers komen wij
weer met allereerste kwaliteit
CHOCOLADELETTERS en
BORSTPLAAT en vele andere
courante artikelen.
Prijzen zeer concurreerend
denken, dat allen, die ijveren voor zoo
weinig mogelijk inmenging van Vadertje
Staat de handen zouden ineenslaan om
samen te doen wat gedaan moet worden
om zelf het heft in handen te houden.
Niet alzoo. Der vaderen spreuk Een
dracht maakt macht” heeft afgedaan. Daar
wordt naast de onderlinge land- en tuin-
bouwverzekering propaganda gemaakt voor
de Waarborg, die zieltjes tracht te winnen
met de bewering, dat men bij de Waar
borg maar 1/4 van de premie betaalt, die
de Onderlinge heft. Nu stellen wij ous
in dezen geen partij. Maar wij willen er
den nadruk op leggen, dat het hier gaat
om de belangen der werknemers en niet
om winst te maken. Wanneer men van
beide zijden het werkvolk in land- en
tuinbouw hetzelfde minstens garandeert
wat de wet eischt, dan moeten de kosten
toch ongeveer hetzelfde bedragen.
Daar kan in de administratiekosten eenig
verschil schuilen, maar de zaak waar het
om gaat, kost bij den een precies zooveel
als bij den ander. Vandaar dat die con
currentie ons spijt en dat wij vreezen dat
de belanghebbenden in een of ander op
zicht aan het korte eind zullen trekken.
Zou het alsnog niet mogelijk zjjn, dat van
weerskanten duidelijk werd uiteengezet
welk risico men draagt en wat men den
arbeider verzekert, toegelicht door concrete
voorbeelden. Dan kunnen de werkgevers,
die voor hun volk zoo goed mogelijk willen
zorgen, kiezen waarbij zij zich willen aan
sluiten, als samensmelting niet mogelijk
is. Want dit staat bij ons vast: Wanneer
de Waarborg precies hetzelfde risico draagt
als de Onderlinge, dan ksn het niet missen
of de kosten moeten ongeveer dezelfde zijn.
Wij zouden zeggen, de uitkeeringen
moeten bij beide instellingen gelijk zijn,
want alles is nauwkeurig in de wet vast
gelegd. Daarom te meer lijkt het vreemd,
dat de een het goedkooper zou kunnen
doen dan de ander, wat wij dan ook niet
kunnen gelooven.
Er is nog een andere instelling, de
Nederlandscbe Onderlinge te Schiedam, die
ook werk van deze verzekering maakt.
Deze instelling staat uitstekend bekend en
werkt voornamelijk in het Zuiden des lands.
Niettemin werkt zij ook wel in Friesland
en naar ons ter oore kwam beveelt „De
Philantroop” den overgang barer verzekerde
landbouwers naar deze Nederlandsche Onder
linge sterk aan.
De tijd dringt. Wie zich niet hier of
ginds aansluit wordt straks ambtshalve
ingeschreven bij da organen der overheid.
Daarom is het hoog tijd, dat er klare wgn
worde geschonken. Daartoe te hebben op
gewekt is alleen het doel van dit artikeltje.
Gaandeweg vermindert het aantal ge
dachtenisvieringen, dat een arbeider een
kwarteeuw, veertig, vijftig jaren bij den-
zelfden werkgever in dienst is geweest.
Dat is op zich zelf nu wel niet zoo erg,
maar als men de zaak op de keper be
schouwt, dan blijkt daaruit toch, dat in
den loop der jaren, langzamerhand, zonder
dat men het merkt, in de verhouding
tusschen werkgever en werknemer een ver
andering heeft plaats gehad, een verande
ring, die in het algemeen niet als een
verbetering kan worden beschouwd. Die
verhouding toch is het tegengestelde van
inniger geworden. Daar voltrekt zich zoo
zoetjes aan een vervreemding van wie in
den grond der zaak toch bij elkander be-
hooren. Het is toch wel niet voor tegen
spraak vatbaar, dat beiden elkander noodig
hebben, werknemer en werkgever, zooals
in onze dagen de omschrijving luidt Vroeger,
dat is voor veertig, vijftig jaar, sprak men
in onze landbouwstreek van boer en arbeider.*
Toen was er in de verhoudingen nog iets
van het oude, gemoedelijke, dat inderdaad
verkwikkend aan kan doen, omdat het wijst
op een verstandhouding, die iets verder
reikt dan de gewone ruilhandel: arbeid
voor loon en daarmee uit. Toen gevoelden
beide partijen, dat hun belangen voor een
goed deel evenwijdig liepen, dat de een
niet zonder den ander kon. Dat was nog
in den tijd, dat een boer er niet aan dacht
een oude arbeider op een goeden, neen op
een extra kwaden dag naar huis te zenden,
met de boodschap, dat hjj maar niet moest
terugkomen, omdat er voor hem geen werk
meer was. En wanneer een arbeider eens
een paar weken ziek was, dan werd des
Zaterdagsavonds het weekgeld door een
milddenkenden boer evengoed bezorgd, alsof
de arbeider de heele week trouw zijn werk
had verricht. Intusschen kwam in den loop
der tijden meer en meer het bewustzijn
naar voren, dat het niet aan het persoonlijk
inzicht van den werkgever mocht worden
overgelaten of hij de zorg voor zijn werk
volk al of niet voor zijn rekening zou
nemen en in de tweede plaats in welke
mate. Naar gelang dat besef levendiger
werd, kwam de wetgever die gedachte in
den vorm van wetten belichamen en wat
oorspronkelijk voortkwam uit het goede
hart van den patroon, werd vastgelegd in
de wet, zoodat wettelijke verplichting werd
wat eerst als moreelen plicht was gevoeld.
In deze was onze vaderlandscbe wet
geving geenszins toonaangevend. Het was
Duifscbland, waar in dezen de wetgeving
voorging. Het was Duitschland, dat begon
met sociale wetgeving, toen in andere landen
daaraan nog niet werd gedacht en speciaal
ons land bleef in deze materie langen tijd
schromelijk in gebreke. Totdat in het begin
dezer eeuw ook ten onzent wetten in het
leven werden geroepen om den achterstand
in te halen. We herinneren aan de woning
wet en de ongevallenwet, waarvan de laatste
niet in het Staatsblad verscheen dan na
geduchten tegenstand, vooral van de zijde
der Eerste Kamer, die niet zoozeer het
beginsel der wet verwierp als wel de uit
werking en de toepassing ervan. Men
de hoop ijdel, dat de deelname zoo algemeen
zou worden, dat ingrijpen van den wetgever
overbodig zou zijn. Dat men zich daarmede
gevleid heeft willen we niet beweren, maar
stellig heeft men door de oprichting van
eigen verzekeringen zooveel mogelijk getracht
de zaak in eigen hand te houden, meenende
daarmede voor minder geld hetzelfde doel
te kunnen bereiken.
Voor minder geld hetzelfde doel 1
Ziedaar waar het op aankomt! De land
en tuinbouwongevallenwet kwam tot stand
en de ijveraars voor eigen beheer hadden
in zooverre succes met hun onderlinge
verzekeringen, dat deze werd erkend, mits
daardoor de werknemers niet in minder
conditie kwamen, waaraan de wetgever
schoon gelijk had! Daardoor kwam ook
de eisch, dat er een voldoende „kapitaal”
moest zijn verzekerd. Het gevolg daarvan
was, dat de baanbrekers wij denken weer
aan „De Philantroop” in een hoek
werden gezet en hun bedrijf moesten op
geven. Het is jammer, ze hadden beter
verdiend, maar er is niet veel tegen te
doen. Het pionierswerk van „De Pbilan-
troop” en dergelijke had echter beter lot
verdiend. De onderlinge verzekering kreeg
het recht door te gaan, mits de noodige
waarborg gegeven werd, dat. het personeel
niet in minder conditie kwam. Zooals
hierboven is vermeld. Nu zou men zoo
dienende. Vooruitziende mannen op land
bouwgebied togen echter aan het werk en
schiepen onverplicht de onderlinge land-
bouwongevallan-verzekering. Ondernemende
verzekeringmaatschappijen waren al voor
gegaan den landbouw in de gelegenheid te
stellen het personeel te verzekeren en een
der eerste dier maatschappijen was „De
Philantroop” te Bolsward. Intusschen bleek
dat men, alleen, omdat er J. T. S. op staat,
ook met vertrouwen de zuivere medicinale
vreesde de rompslomp der ambtenarij! En
het vervolg’ der geschiedenis van onze
sociale wetgeving heeft wel bewezen, dat
die vrees niet geheel ongegrond was. Want
de invaliditeitswet en de ouderdoms-verze-
kering, samengekoppeld in ééa wet, gaven
het aanzijn aan een heirleger van ambtenaren,
die nu misschien niet altijd even tactisch
optraden. Men bedenke evenwel, dat die
ambtenaren ook menschen zijn. En degenen,
die in verzet kwamen, hebben eigenlijk
aan zich zelf te wijten, dat de wet hen
oplegde, wat zij zelf jarenlang hadden ver
zuimd. Hadden zij de saamhoorigheid ge
voeld en gedaan wat noodwendig daaruit
moest voortvloeien dan was de wetgeving
overbodig geweest en dus achterwege ge
bleven. Maar juist omdat zoovelen dat niet
voelden, wij willen niet zeggen, zich hielden
alsof ze dat niet voelden, moest de wet
gever tusschen beide komen en voorschrijven
wat aller plicht was, terwijl maar een deel
der werkgevers zich vrijwillig van dien
plicht kweet.
Zeer eigenaardig wordt dat geïllustreerd
door hetgeen we nu weer aanschouwen
bij de invoering vah de land- en tuinbouw
ongevallenwet. Bij de aanneming der
ongevallenwet werd deze bepaald tot
fabrieken en werkplaatsen. Wat goed gezien
was, omdat men daarna geleidelijk kon
voortgaan, gebruik makende van de in-
I
Bolswardsche Courant
DAMESMANTELS
I
V- -
-SV
K. MOL, Sneekwp., BOLSWARD-
TAV» Wl i II— tSWWTJiWIBM III Ml ■WWM—W
'i--'
■v
I
I
V
'!i
'jij
