Officiéél Orgaan
der Gemeente Bolsward
d
JUMPER
Q
W. ZEUL l ZOONS BANK
voor Landbouw en Handel,
Sneek - Oude Koemarkt 35
XMötsy
Restanten-Opruiming
Magazijn „DE ZON”.
PARAPLUIE
35 I
I
I
4
BELANGRIJK!!!
is de
61ste Jaargang
Zaterdag 9 December 1922
No. 71
’g
Het is warm
Mond- en Klauwzeer.
ZUIVER WOL
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
D. T. v. d. BERG,
St. Jacobstraat 13 - Harlingen.
HORLOGEMAKER
GOUDSMID - OPTICIEN
ALLEEN WAAR DE BRIL UITHANGT.
W. Albada Jelgersma,
Pepermunt,
Engros TROMP, Sneek.
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
Officiëele Advertentie.
2S
HH
T
I
De opheffing van het ministerie
v. landbouwnijverheid en handel.
De landelijke actie tegen de
Technische Herziening.
i I
iW
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62’/2 cent per 3 maanden
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
|DRA15lflA-vANVALKEHBURG'S--1
-LEEUWARDEN- .j
„Wonseradeel”,
Geeft af
SPAARBANKBOEKJES
RENTE 4 pCt,
terugbetaling dagelijk^
Hl en verkoudheid
Niemand verzuime een
kijkje te nemen.
Aanbevelend,
BOLSWARD.
Naleving
Bevolkingsvoorschriften.
Alweer een mooie voordracht
avond van „Het Nut” in zicht!
Uit Bolsward.
Bolswardsche Couran
de
Is het nu misschien ook de tijd om te
herinneren aan een geneesmiddel, dat door
een Nederlander is gevonden, door een
daartoe vanwege het toen nog bestaande
ministerie van landbouw aangewezen com
missie onderzocht middel, maar te licht
werd bevonden. Het zou beelemaal geen ver
wondering baren als een aangeprezen middel
bleek niet bet middel te zijn. Edoch,
daarna deed het verhaal de ronde, dat het
in ons land afgekeurde geneesmiddel in
I
Duitschland als afdoende was erkend. Dat
maakt een vreemden indruk, al willen wij
ons haasten er bij te voegen niet te kunnen
gelooven, zooals sommigen het willen doen
voorkomen, dat een profeet in zijn eigen
land nooit wordt geëerd. Wanneer evenwel
de uitvinder of ontdekker van het zoo
vurig- begeerde middel zijn zaak vertrouwt,
dan zou het naar onze bescheiden meening
alle aanbeveling verdienen dat hij in de
gelegenheid werd gesteld de deugdelijkheid
van zijn methode proefondervindelijk aan
te toonen door toepassing daarvan bij een,
twee, tien, twintig aangetaste beslagen.
Bleek dan, dat aangetast vee radikaal
Op het bureau van de landelijke actie
tegen het slechter worden van het onderwijs
is alles druk in de weer, de uitkomsten van
het petitionnement te ordenen en de cijfers
vast te stellen. Nog tientallen pakketten
met lijsten kwamen binnen. De telling
beliep reeds tot meer dan dan 585.000
handteekeningen.
Nu de minister in zijn memorie van
antwoord tegenover deze omvangrijke be
weging al reeds eenige tegemoetkoming
heeft betoond, vertrouwt het comité, dat de
Tweede Kamer in het wetsontwerp, waarvan
Vrijdag de behandeling zou beginnen, nog de
overige gevraagde wijzigingen zal aan
brengen.
Het landelijk comité heeft den voorzitter
der Tweede Kamer gevraagd het petition
nement a.s. Vrijdag persoonlijk in ontvangst
te willen nemen.
Weer dreigt onzen veestapel de zoozeer
gevreesde ziekte, die al zoovele malen ons
izewest teisterde: het mond- en klauwzeer.
Wanneer we de opgaven nagaan-dan is
er nog geen sprake van, dat er van een
sitremeen heerschen der ziekte mag worden
gerept, maar toch er is haast geen provincie
meer geheel vrjj. En wat het allerergste
is, dat is dit, dat het euvel niet door de
Deposito rente 5 pCt. één jaar vast
Het petitionnement verkreeg te Grouw
1124 handteekeningen, te Sneek 3240 en
te Heerenveen en directe omgeving '3290.
Het Tweede Kamerlid, mej. Westerman
c.s. heeft op het wetsontwerp tot wijziging
der Lageronderwijswet 1920 eenige amende
menten ingediend.
Het eerste amendement beoogt om
mogelijkheid weer te openen op lagere
scholen vóór het 7e leerjaar onderwijs te
doen geven in een der morderne talen.
De beperking tot het 5e en 6e leerjaar
is voldoende waarborg tegen misbruik.
Het tweede amendement wil het aantal
uren inkrimpen van 14 tot 10, opdat bij
het uitgebreid lager onderwijs er meer tijd
overblijve voor de vakken, die in de hoogere
leerjaren voor het eerst worden onderwezen.
Een derde amendement is ingediend,
omdat het den voorstellers niet noodig
voorkomt, een. grens aan te geven voor
het leerlingenaantal der samengevoegde
scholen. Of de boventallige onderwijzer
benoemd moet worden aan de lagere dan
werd genezen en/of niet besmet vee gezond
bleef, dan zou met recht kunnen worden
gesproken van een weldaad voor onze vee
houderij en dus voor ons ganscbe volk.
Kan een proefneming op groote schaal
wegens bezwaren van den uivinder niet
worden genomen, dan pleit dat niet voor
vertrouwen in eigen zaak. Maar het zou
wel droevig zijn, wanneer het buitenland
onpartijdig genoeg zou zijn, op prijs te
stellen en te waardeeren, wat in ons land
geen erkenning kon vinden. Daarom zien
wij vol belangstelling het verdere verloop
van de gevreesde veeziekte binnen onze
landpalen tegemoet en de maatregelen ge
nomen tot bestrijding en voorkoming.
bij bestaande algemeene maatregelen van
bestuur aan derden jegens den minister
van landbouw, nijverheid en handel zijn
opgelegd, worden na het in werking treden
van dit besluit geacht te zijn opgelegd
jegens de onder 6 bedoelde ministers op
den daar aangegeven voet.
III. De naam van het ministerie van
binnenlandsche zaken wordt gewijzigd in
dien van ministerie van binnenlandsche
zaken en landbouw en de naam van het,
ministerie van arbeid gewijzigd in dien
van ministerie van arbeid, handel en
nijverheid.
IV. Dit besluit treedt in werking op
een nader te bepalen dag. (In de toelich
ting nopens het wetsontwerp houdende
wettelijke voorzieningen naar aanleiding
van de opheffing van het ministerie van
landbouw, nijverheid en handel, dat dezer
dagen bij de Tweede Kamer is ingediend,
wordt het uiterst gewenscht geoordeeld,
dat de dag van in werking tredirig zal
zijn 1 Januari 1923).
Burgemeester en Wethouders van Bols
ward vestigen de aandacht op de bepalingen
van artikel 6 van het Kon. Besluit d.d.
27 Juli 1887, Stbl. 141, gewijzigd bij
Kon. Besluit d.d. 11 Aug. 1920, Stbl. 699,
ingevolge waarvan de verplichting bestaat
om een verhuisbiljet binnen twee weken na
aankomst in de gemeente ter secretarie in
te leveren.
Overtreding van dit voorschrift wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste
veertien dagen of geldboete van ten hoogste
honderd gulden.
Tevens worden de ingezetenen met aan
drang verzocht bij verhuizing binnen de
gemeente hiervan zoo spoedig mogelijk aan
gifte te doen.
Burgem. en Weths. voornoemd:
S. J. PRAAMSMA, Burgem.
H. HAITSMA, Secretaris.
Bolsward, den 6 Dec. 1922.
belanghebbenden zelf met alle beschikbare
middelen wordt bestreden. In de eerste
plaats door niet on middellijk aangifte te
doen van gevallen, wanneer men nog maar
twijfelt aan het voorkomen van de kwaal.
In de tweede plaats wat voor het
algemeen nog eigen is door te trachten
bet verdachte vee alsnog van de hand te
doen. Dat is voor den algemeenen gezond
heidstoestand van den geheelen veestapel
zeer nadeelig, maar voor de direct belang
hebbenden hoogstwaarschijnlijk het voor-
deeligste. Daarmee is de zaak volstrekt
nog niet goedgepraat, maar als het er op
aankomt zich opoffering, schade te ge
troosten in het algemeen belang, dan zijn
er maar heel weinig menschen, die daartoe
bereid zijn. Er wordt wel veel gepraat,
ook geschreven over het dooden van het
eigen ik, maar er is nog zoo’n lange weg
tusschen zeggen en doen.
Het meest bedenkelgke in het onder
havige geval is nog we), dat men nog
steeds sukkelt met de vraag welk genees
middel moet worden aangewend, en nog
liever of er ook een middel is om de
ziekte te voorkomen. Het allerlaatste
nummer van het Friesch Landbouwweekblad
levert daaromtrent een sprekend voorbeeld.
De zaak is echter dat er nog geen voor
behoedmiddel is gevonden tegen het mond
en klauwzeer, al ontbreekt bet niet aan
raadgevingen.
of koud; vóór of na St. Nicolaas; altijd
komt van pas
mits de zuivere medicinale Jg
die ieder wil.
Het «winterwerk” van «Het Nut” is nog
maar pas begonnen, twee schitterend mooie
voordracht-avonden hebben wij reeds gehad,
en zoo waar, de derde is ook al weer in
zicht!
A.s. Vrijdag 15 December zal de heer
J. J. van Meurs, predikant te Zuid Schar-
woude, in de groote zaal van «De Doele”
een zeer belangrijke lezing houden over
het onderwerp: „Een blik in de oneindige
wereldruimte”populair-wetenschappelijke
voordracht op astronomisch gebied.
Als bewijs dat deze voordracht in het
geheele land een goed onthaal heeft gehad,
kan dienen dat wij in meer dan 15 groote
en kleine nieuwsbladen een gunstige recensie
konden lezen. Enkelen hiervan willen wij
laten volgen:
Alkmaar sche Courant:/een astrono
mische voordracht, die zeer leerrijk en
hoogst belangwekkend was en met onver
deelde aandacht werd gevolgd, enz.
Reclame
4201
Rotter damsch nieuwsblad: zoudat
ook iemand, die- nooit aan astronomie ge
daan beeft, dé voordracht gemakkelijk kan
volgen en er van genieten kan. Spreker
oogstte een welverdiend succes; hij weet
ook den juisten weg te vinden, om die
hooge wetenschap populair te maken.
Provinciale Groninger Courant: Op
welk een bevattelijke wijze wist de spreker
verschillende verschijnselen in het oneindig
heelal voor te stellen, en welk een machtigen
indruk kregen de aanwezigen van de onme-
telijke hemelruimte en van de eenheid in
de schepping, ’t Was een hoogst leerrijke
en genotvolle avond.
Appingedammer Courant: en gaf op
zeer heldere en bevattelijke wijze den toe
hoorders een beeld van den wonderen bouw
van het heelal. De causerie voldeed geheel
aan de eischen, die men aan goede lezingen
stellen mag. Het publiek heeft den spreker
onder groote stilte en met onverdeelde
aandacht gevolgd.
Fexelsche Courant: Het is slechts
aan enkelen gegeven een zoo wetenschap
pelijk onderwerp op populaire wijze te behan-
delen; de heer van Meurs bleek tot die
weinigen te behooren. Op vaak geestige
wijze behandelde spreker zijn onderwerp en
wist zijn gehoor volle twee uren onder adem-
Het Kon. besluit tot opheffing van het
ministerie van landbouw, nijverheid en
handel en tot wijziging van den naam van
het ministerie van binnenlandsche zaken
en van arbeid bepaalt het volgende
1. De zorg voor de zaken, waarmede
het departement van landbouw, nijverheid
en handel was belast, wordt opgedragen
a. aan bet hoofd van het departement
van binnenlandsche zaken de wetten,
Koninklijke besluiten en het verder beheer
betreffendede instelling van de directie
van den landbouw; het landbouwonderwijs
het veeartsenij kundig onderwijs; den land-
bouwvoorlichtingsdienstden planten-
ziektenkundigen dienst; de paarden-,
rundvee-, varkens-, schapen- en geiten
fokkerij en de pluimvee- en bijenteelt; de
rijkslandbouwproefstations, de pröefboerde-
rijen en proefvelden het landbouwkrediet
de bevloeiïngen en de ontwatering in het
belang van den landbouw; de jacht; de
bescherming van in het wild levende dier
soorten, nuttig voor den landbouw; de
bestrijding van bedrog in den handel in
meststoffen, zaaizaden en veevoederhet
veeartseuijkundig staatstoezicht; de rijks-
seruminrichtingde verstrekking van grond
aan landarbeiders; de ontginning van woeste
gronden (voor beöossching en voor stichting
boerderijen); het beheer van de rentambten
en den scheurpolder; het staatsbosch-
bedrijf; het rijksboschbouwproefstation de
bescherming van bosschen en andere hout-
opstanden de maatregelen op zuivel
gebied de bevordering van den afzet van
landbouwproducten; de internationale maat
regelen en algemeene zaken den landbouw
betreffende; de landbouw-statistiekde
visscherij.
b. aan het hoofd van het departement
van arbeid de wetten, Koninklijke besluiten
en het verder beheer betreffende; ’t octrooi
en merkenwezenhet handelsregisterde
kamers van koophandel en fabrieken; de
vordering en uitvoer van schepen, maat
regelen in verband met den handel in het
buitenland; de economische politiek; den
middenstandde nij verheid de proefstations
en bet vakonderwijs ten behoeve van handel
en industrie; de commission voor de
algemeene entrepots; tentoonstellingen en
jaarbeurzen het instituut voor brandstoffen
economie; het ijkwezen; de maatregelen in
het belang van de eerlijkheid in den bandel
<de bewerking en verspreiding van door het
-departement van buiten landsche zaken
beschikbare gestelde economische berichten
van N-derlandscbe diplomatieke en consu
laire ambtenaren; hel instituut voor
zuivering van afvalwater.
c. aan het hoofd van het departement
wel aan de school voor uitgebreid lager,
moet worden vrijgelaten.
Het volgende amendement heeft de
strekking om ook gemeentebesturen vrij
te laten om het hoofd der openbare school
niet met het onderwijs eener klasse te
belasten.
Voor groote scholen wordt het beslist
noodig geacht, het hoofd van het onderwijs
in een klasse vrij te stellen.
Het laatste amendement wil dat de zoo
genaamde eenmansscholen, waarbij aan één
onderwijzer het onderwijs van 6 of 7 klassen
wordt opgedragen, uitzonderingen blijven.
Het maximum getal van de bestaande wet
worde voor deze scholen dus niet vergroot.
van waterstaat de wetten, Koninklijke
besluiten en het verder beheer betreffende:
het mijnwezen; de zeeschipperij; de vaart
binnengaatsde noodregeling aangaande
de verzekering van schepelingen tegen
geldelijke gevolgen van bedrijfsongevallen;
de binnenschipperij; de doortoeht en het
vervoer van landverhuizers; het vervoer,
den in-, uit- en doorvoer, verkoop en opslag
van buskruit en andere licht ontvlambare
of ontplofbare stoffen; de strandvonderij;
de De Ruyter medaille en het redding-
wezen; de Rijnvaart; het vervoer en de
vervoermiddelen; het Koninklijk Meteoro
logisch Instituut;
d. aan het hoofd van het departement
van marine de Koninklijke besluiten en
het verder beheer betreffende: den storm-
waarschuwingsdienst en de kustwacht;
e. aan het hoofd van het departement
van financiën de wetten, Koninklijke be
sluiten en het verder beheer, welke een
uitvloeisel zijn van de buitengewone om
standigheden tengevolge van den oorlog.
II. Alle bevoegdheden en verplichtingen
onderwerpen betreffende, welke bij bestaande
algemeene maatregelen van bestuur aan
den minister van landbouw, handel en
nijverheid zijn opgedragen, gaan over op
de onder 1 bedoelde ministers op den daar
aangegeven voet.
Alle verplichtingen, de in het vorig
lid bedoelde onderwerpen betreffende, welke
