Officieel Orgaan
der Gemeente Bolsward
Ji
Heeft ze wel eens geproefd?
VS
Vruchtentabletten
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
No. 46
Woensdag 6 Juni 1923
62ste Jaargang
Officiëele Advertentiën.
g
OUD-BOLSWARD.
v
Jaarlijksch onderzoek.
AANGIFTE
DE BLOEI
"dj
Fa. TROMP, Sneek.
WEEK-AGENDA.
!S
van
Juni-Zomermaand.
DIENSTPLICHT.
Het
Iedere
het bad goed af en
pas gevulde maag
eene vereeniging
een andere pas
ons
en
I
Los en in rolien.
Heerlijk frisch van smaak.
PROBEERT ZE EENS!
BEVOLKINGSREGISTER.
SIGAR,EN-bedr(jf, erkend door
tegenstander, is naast vele andere
Verder wordt verwezen naar de ten Stad-
huize aangeplakte uitvoerige openbare
kennisgeving.
De Burgemeester voornoemd,
8. E. LUNTER, l.b.
Bolsward, 4 Juni 1923.
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
In deze rubriek worden gratis alle aankon
digingen van vergaderingen enz. opgenomen.
Woensdag 6 Juni:
Ned. Bond van Lich. Opv. Bestuursverg.
des avonds 8/2 uur in „De Doele”.
Schaakclub „Westergoo”. Speelavond, aan
vang 7'/2 uur in „Ons Gebouw” (Eerste
De Burgemeester van Bolsward, roept
den verlofganger Broer Pascal, lichting
1912 (voormalige landweerlichting 1918b)
op, om op Vrijdag 22 Juni a.s., des nam.
2 uur, gekleed in uniform en voorzien van
alle tot zijn uitrusting behoorende goederen,
voor zoover deze hem zijn uitgereikt of
door hem zelf zijn aangeschaft, aanwezig
te zijn te Bolsward in de muziekschool,
Kerkstraat no. 30, tot deelneming aan het
onderzoek van verlofgangers.
Een streng of een licht arrest van ten
hoogste zes dagen het streng arrest te
ondergaan in een daartoe bestemd vertrek
of huis van bewaring, het licht arrest te
ondergaan in een kazerne kan door den
Districtscommandant worden opgelegd aan
den verlofganger, die zonder geldige reden
niet verschijnt of, daarbij verschenen zijnde,
zonder geldige reden niet voorzien is van
de hiervoren omschreven goederen.
nog maar tot
hieromtrent enkele bij
naar den
een verklaring
doen ter secretarie der gemeente, welke
zij verlaten.
Zij, die hun woonplaats naar een andere
gemeente overbrengen, moeten hiervan een
verklaring doen ter secretarie der gemeente,
welke zij verlaten en waar zij in het
bevolkingsregister zijn ingeschreven, met
opgaaf der gemeente waar zij zich wenschen
te vestigen. Het ontvangen getuigschrift
van woonplaatsverandering, hetwelk kos
teloos wordt afgegeven, moeten zij uiterlijk
binnen twee weken na hun aankomst in
de nieuwe gemeente ter secretarie dier
gemeente bezorgen.
Elk hoofd van een huisgezin moet
uiterlijk binnen twee weken ter gemeente
secretarie kennis geven van ieder lid, dat
in het huisgezin wordt opgenomen of daar
uit gaat, inwonende dienst- en werkboden
daaronder begrepen.
Onverminderd deze bepalingen is een
ieder, door het gemeentebestuur daartoe
opgeroepen, verplicht tot het doen der
opgaven, welke vereischt worden om het
bevolkingsregister in te vullen.
Overtreding dezer bepalingen wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste
veertien dagen of geldboete van ten hoogste
honderd gulden.
Ter voorkoming van moeilijkheden worden
de ingezetenen ernstig aangespoord hun
verplichtingen nauwgezet na te komen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
8. E. LUNTER, l.-b
De Secretaris,
H. HAIT8MA.
Bolsward, 1 Juni 1923.
Na de vele koude en gure dagen in April
werd de liefelijke Meimaand met verlangen
tegemoet gezien. Maar o jé, wat heeft ook
Mei ons vreeselijk teleurgesteld. Mei koel
en nat geeft koren in het vat. Dat is zeer
zeker waar. Heerlijke malsche regen zal
den tuin- en landbouw ten goede komen.
Maar zooals het in de afgeloopen Meimaand
is geweest, zou 1923 voor tuin- en land
bouw een ongeluksjaar kunnen worden,
als het dat al niet is. Ook voor het vee-
houdersbedrijf is dit natte voorjaar zeer
onaangenaam. Aan het N.bl. v. h. Noorden
wordt uit Heerenveen geschreven, dat het
in de omgeving treurig is gesteld.
Terwijl in het hooiland de maaimachines
rikketikken en een zeer dikke zwade gras
neersabelen, liggen daarnaast de weilanden,
kaal en stukgetrapt, zonder vee. Tal van
boeren hebben hun vee weer gestald in
het belang van de runderen en de weide.
Het natte, koude weer, de kille nachten,
de vochtige bodem, werkten heel slecht
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Stadsspaarkas. Inbrengen van gelden des
avonds 7 uur, in het lokaal Politiebureau.
Strijkorkest „Andante”. Repetitie ’s avonds
7 uur in de Muziekschool, Kerkstraat.
Onderling Ziekenfonds. Contributie afdracht
’s avonds van 5'/2—6'/2 uur in „Ons
Gebouw”.
Chr. Knapenvereen. Vergadering des avonds
7‘/2 uur in „Ons Gebouw”.
Zondag 10 Juni:
Kaatsvereen. „Bolsward”. Ledenwedstrijd
op het Sportterrein. Aanvang 12 uur.
Maandag 11 Juni:
Chr. Jongelings-Vereen. Ledenvergadering
des avonds 8 uur in „Ons Gebouw”.
Voor liefhebbers van dammen en schaken,
’s avonds vanaf 7*/2 uur gelegenheid in
het Wilhelminagebouw.
Dinsdag 12 Juni:
Tempelieren. Geh. Onth. Vergadering, des
avonds 8 uur in café „Voorwaarts”.
Chr. Vrouwenvereen. „Dient elkander door
de liefde”. Gewone vergadering ’s avonds
8 uur in „Ons Gebouw”.
Jongedochtersvereeniging „Eben Haezer”. Ge
wone vergadering in „Ons Gebouw”.
Bolswardsche Biljartclub. Speelavond van
6 tot 11 uur in „De Wijnberg”-
Woensdag 13 Juni:
J.V.O. afd. Bolsward. Vergadering’s avonds
8 uur in café „Voorwaarts”.
N.C.G.O.V. Vergadering ’s avonds 8 uur in
het Wilhelminagebouw. Zang van het
Geh. Onth. koor.
Schaakclub „Westergoo”, Speelavond, aan
vang om 7‘/2 uur in „Ons Gebouw”
(Eerste zaal).
Chr. Jeugd-Onth.-Ver. Vergadering ’s avonds
53/4 uur in „Ons Gebouw”.
erwtenkevers leggen hun eieren in de
vruchtbeginsels. De meeste insecten zetten
hun verwoestingswerk voort. De kleer- en
tapijtmot legt eieren.
Wingerd, vlier, liguster, roos, erwten,
boonen, klavers, melkdistel, penningkruid,
akkerwinde en hanepoot bloeien. Aardbeien,
meikersen, bosch bessen en frambozen worden
rijp. Boekweit en vlas bloeien.
Oogsttijden.
In de maand Juni wordt geoogst in
Spanje, Portugal, Italië, Griekenland, Tur
kije, Z. Frankrijk en Vereenigde Staten.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62 '/2 cent per 3 maanden
Huishouding.
Schaatsen voor den dag halen en met
olie of vet insmeren. Begin van den inmaak.
Opening der meeste buitenhotels. Plannen
maken
4 1
Tuinbouw.
Op die plaatsen in den moestuin, waaruit
reeds groenten zijn geplukt, wordt de
bodem weer omgespit en met mest behan
deld, waarna ze weer met hetzelfde gewas
of met andere beplant wordt. Bij droog
weer begiet men de planten voornamelijk
’s avonds.
zaal).
Chr. Jeugd-Onth.-Ver. Vergadering ’s avonds
53/4 uur in „Ons Gebouw”.
Donderdag 7 Juni:
Muziekkorps „Hollandia”. Concert in het
Julianapark des avonds 8 uur.
R.K. Werklieden-Vereen. Maatsbiljartpartij
voor leden, des avonds 8 uur in het
R.K. Werkliedengebouw.
School I. Ouderavond des avonds 8 uur in
School I.
Chr. Gem. Werklieden vereen. Ledenverg.
’s avonds 7’/z uur in „Ons Gebouw”.
Zangvereeniging „De Lofstem”. Repetitie
’s avonds 8 uur in „Ons Gebouw”.
Vrijdag 8 Juni:
Zangvereen. „Voorwaarts”. Gewone repetitie
’s avonds 8 uur in café „Voorwaarts”.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Mannenkoor „Hollandia”. Repetitie ’s avonds
7 uur.
Bolswardsche Biljartclub. Speelavond
6 tot 11 uur in „De Wijnberg”.
Zaterdag 9 Juni:
Stadsspaarkas. Inbrengen van gelden
op den gezondheidstoestand van het vee.
In plaats, dat de melkopbrengst grooter
werd, nam hij af; sterfgevallen, vooral
longontsteking, kwamen voor.
Menig boer vond na zoo’n konden nacht
een koe dood in de weide.
Want de bodem was zóó drassig, dat
bij het gaan liggen der koeien het water
uit den grond te voorschijn kwam en zich
rondom het lichaam een smal waterplasje
vormde.
Zoo werd de nacht doorgebracht, boven
dien nog koud weer en vaak nog regen ook.
Geen wonder, dat men het vee weer
stalde. En nog staat het grootste deel op
stal, ofschoon wij nu reeds in Juni zijn.
Door de drassigheid zijn de weiden stuk
getrapt, zoodat er geen gras is. Een paar
zonnige dagen kunnen wonderen doen.
Maar ze zijn er nog niet geweest. Natuurlijk
wordt het nu gemaaide gras allemaal inge
kuild; een deel er van wordt aan het vee
op stal gevoederd omdat het hooi nu bijna
overal op is.
Volgens statistische gegevens is er in
tientallen van jaren, misschien wel in geen
eeuw, zulk een natte en koude Mei geweest
als dit jaar. Onze hoop is nu maar weer
op Juni gevestigd. De zomertijd is 1 Juni j.l.
aangevangen, wie weet of het zomerweer
nu ook spoedig komt. Het is te wenschen,
maar „als het regent op 8t. Veit (15 Juni)
regent het zes weken laug”. Als dit uit
komt, dan blijft er niet veel meer van
den zomer over, want dan hebben wij
Augustus al bereikt.
Wij zullen ons echter
Juni bepalen en
zonderheden geven.
voor uitstapjes of reizen.
Hygiëne.
zwemmen begint. Gezonde sport.
Nederlander behoort die sport te
beoefenen. Het staat zoo gek, dat een zee
varend volk als het onze, betrekkelijk zoo
slecht zwemmen kan. Water is er over
vloedig, zwemgelegenheden daarentegen nog
schaarsch. De magistraten van vele steden
dienden eens meer aandacht te schenken
aan deze tak van hoog noodzakelijke sport.
Gelukkig hebben wij nu in Bolsward ook
onze zweminrichting, waarvan wij dezen
zomer al gebruik kunnen maken. Zorg dat
het lichaam, voordat een bad wordt ge
nomen, afgekoeld is en niet bezweet. Men
moet hoogstens 15 minuten in het water
blijven. Zorg dat ge steeds in het water
blijft, in plaats van te stoeien in de lucht
en slechts zoo nu en dan onder te dompelen.
Droog het lichaam na
spring nooit met een
direct in het. water.
Dieren- en Plantenwereld.
Hazen werpen voor de tweede maal, de
reegeit en hinde van het edelhert werpen.
Alle hier te lande broedende stand-, trek
en zwerfvogels hebben jongen, behalve
kwartelkoning en kwartel, die evenals de
koekoek en de griet eieren leggen. Sommige
kwikstaarten, lijsters, meezen en gorzen
leggen voor de tweede keer. Niet veel vogels
zingen meer. De zwartkop, spotvogel,
karakiet en rietzanger laten zich nog hooren.
De Junikever vliegt uit. De boonen- en
van
vriend
factoren, te danken aan het feit, dat wij
niet alleen steeds konden voldoen aan de
hoogste eischen van die winkeliers, die
standaardwerken vroegen van
onverdachte reputatie, maar ook,
dal wij altijd prompt tevreden konden
stellen hèn, die schitterende, alles
overtreffende c o n c u r r en t i e-me r-
ken verlangden.
Met vertrouwen bevelen we dan
ook ONZE merken aan.
XLIII.
Het jaar 1867 is thans aan de beurt,
doch van het reeds besproken vorig jaar
mag ik nog even bij het af cheidn?men
zeggen, dat de reeds vermelde kindersterfte
hier toen wel abnormaal hoog is geweest.
Uit de opgaven van den Burgerlijken Stand
zie ik, dat er in 1866 hier 86 kinderen
beneden 10 jaren zijn te grave gebracht.
In ’t geheel bedroeg het getal overledenen
134, dus nog geen 50 personen boven 10
jaren, dat is beneden het gemiddelde
doch daarvoor was het dan ook onder de jeugd
dubbel zoo hoog als in gewone jaren.
’t Is wel een contrast, van deze kiuder-
ramp ineens over te gaan tot de opvoe
ringen van rederijkerskamers, echter het
geval doet het mij zoo aan de hand, want
begin Januari trad voor het eerst op de
Kamer „Eendracht zij ons Doel”. Trouwens
in het leven ziet men ook gewoonlijk vreugd
naast smart, een lach bij een traan.
Men had hier al lange jaren de Rade
rijkerskamer Gysbert Japiks, ik meen wel
sedert 1856, doch dat is maar een opgaaf
uit ’t geheugen; ’k heb gezocht naar beschei
den hieromtrent, maar gevonden heb ik
het niet. Zeker is, dat die Kamer iederen
winter een paar gezellige avonden gaf voor
hare kunstlievende leden. Ook den 2eu
Kerstavond was weer een uitvoering ge
geven, echter was het geen tooneelspel.
Ónder leiding van den heer Egbers werden
muzieknummers gegeven, en ter afwisseling
had men voordrachten in poësie. Volgens
het verslag was ’t publiek uitermate tevreden,
doch er waren ook die liever een tooneel-
stuk hadden gezien. Trouwens er was lang
zamerhand toch een soort tegenactie ge
komen. Altoos werden de voorstellingen
in „De Doele” gegeven; ’t was een zaakje
van en voor de deftigen. Het gemopper
leidde er toe, dat eenige jongelieden bijeen-
stapten, en met alle kracht aan ’t studeeren
gingen om ook voor de kleinere burgerij
wat te geven, en op 6 Januari 1867 kwam
in de Sociëteit „De Nederlanden” bij
Germen Ypma voor het eerst „voor ’t
voetlicht”. De nieuwe kamer: „Eendracht
zij ons Doel”, oogstte al dadelijk veel
bijval, en dat bleef zoo. De sympathie
van het kleine burgerpubliek heeft deze
kamer sedert haar eerste optreden gehad.
Die eerste voorstelling bestond uit drie
blijspelen, getiteld: De ingebeelde ziekte;
De twee Bedienden of het Spook te midder
nacht en Da kompie an, da gatie weer! en
de verwachting werd verre overtroffen. Al
dadelijk hoorde men den wensch: Dat zij
spoedig weer een dergelijken avond geven.
Aangemoedigd door dat succes werd weer
naet bekwamen spoed naar andere stukken
omgezien en begin Maart was men weer
gereed. Toen bad men een grooter stuk
ingestudeerd, namelijk: Ben Bankbiljet van
duizend gulden, gevolgd door een nastnkje:
Ben grap van Oom. Opnieuw ging er één
roep over het fraaie spel en het talent der
jongelui, ’t Ging dus maar wat flink van
stapel echter er kwam weldra concur
rentie op dit gebied, wat ik spoedig nader
hoop te bespreken. Hier kan ik al vast
vertellen dat „Gysbert Japiks” nu ook
weer opfrischte, en den 22 Februari een
voorstelling gaf voor hare leden, maar om
te laten zien, dat men hier ook wel wat
voor den kleinen medeburger over had,
gaf men des Zondags d.a.v. een volks
voorstelling. En dat laatste viel ook zeer
in den smaak.
Waar ik hier sprak van
reeds lang bestaande en
opgericht, meen ik mij nu ook verder met
het vereenigingsleven dier dagen te moeten
inlaten en dan moet ik het hebben over
de Vereeniging tot afschaffing van Sterken
Drank, waarvan reeds eenige jaren vroeger
hier een afdeeling werd opgericht, en verder
over de nieuwe instelling: „Spaarbank
Bolsward” en de Liberale Kiesvereeniging.
De drankbestrijding is al van ouden
datum, vooral door Ds. M. E. v. d. Meulen
werd er op aangedrongen, dat men iets
zou trachten te doen ter beperking der
drankellende. Hadden vroeger de Gebroeders
Halbertsma in hun geschriften de drank
bestrijding zoowatin een bespottelijk daglicht
gesteld, en was er om hun snedige zegs
wijzen wel eens geglimlacht, de meer ernstige
mannen zagen toch heel wel in, dat de
oude kwaal der Batavieren en Friezen, nog
altoos een volkskwaal was, die knaagde
aan het welzijn van maatschappij en vele
gezinnen. Men besloot daarom vergaderingen
uit te schrijven, waarin lezingen en be
sprekingen werden gehouden, om te wijzen
op den omvang van het kwaad. Ik heb
in vorige jaren als sprekers zien aankondigen:
Ds. M. E. v. d Meulen, Ds. Dardenne
Ankriuga, Ds. Huidekoper, de heer P. Peere-
boom, Commissaris van politie, de heer
Jarigsma, hoofd der school te Hichtum en
anderen. De vergaderingen werden steeds
gehouden in „de Kapel” en later toen
deze was verdwenen in het lokaal „Eens
gezindheid” op het Hengstepad. De aan
leiding dat ik die vereeniging hier bespreek
is een soort critiek op de vergadering van
Donderdag 24 Januari. Het is misschien
het meest origineel het door mij opgemerkte
krantenbericht in zijn geheel over te nemen.
„Wij herinneren ons eens gehoord te
hebben, hoe bij het optrekken van een
leger ten strijde, de onwilligen, zoo die er
zijn, in de voorste rij geplaatst en zoo ge
dwongen worden hun plicht te doen.
’t Was Donderdag j.l. in onze oude Kapelle,
dat die herinnering bij ons opkwam. Men
trok daar te velde tegen een machtig vjjand
en velen was het aan te zien, dat dien
te bestrijden hnn ernst was. Bij de achter
hoede des legers werd die ernst niet gevonden,
en schoon er geen grond bestaat, om dia
achterhoede te verdenken van verraad, van
heulen met den vijand, scheen zij toch
niet afkeerig om zich recht gemeenzaam
te maken met ’s vijands bondgenooten.
Maar laat ons de zaak bij zyn naam
noemen. Dat we het oog hebben op de
vergadering van de leden der afschaffing,
is ieder duidelijk. Wat we daar hoorden
en zagen, maakte op ons de meest ver
schillende indrukken. Terwijl daar toch
in krachtige taal de gevolgen der ondeugd
aanschouwelijk werden voorgesteld, terwijl
mannen en vrouwen met belangstellende
aandacht aan de lippen der sprekers hingen,
hoorde en zag men in den achterste rijen
der aanwezigen veel, wat daar niet moest
plaats vinden. Daar in die achterste rijen
bevonden er zicb, die aan het „paarlen
voor de zwijnen” deden denken. Wie
enkel het laatste uur der vergadering kan
bij wonen en zich getroosten moet een plaats
achteraan in te nemen, zoo hij een beschaafd
mensch is, hij houdt het geen uur vol.
En nu onze herinnering aan onwillige
strijders.. Men moest bij de vergadering
van de leden der afschaffing, naar het ons
voorkomt, ook hen, die nu de achterste
plaatsen bezetten, op de voorste rijen doen
plaats nemen, of ze over alle rijen ver
deden. Daar, met de bestuurders onmid-
dellijk voor zich en de meer beschaafde
hoorders om zich heen, zou gedurende die
paar uren niet zooveel uitgehaald kunnen
worden. Zoo het nu was, zal men ze er
niet gaarne zien. Kan men een goede
zaak nog beter maken, waarom zou men het
niet willen
Burgemeester en Wethouders van
ward, overwegende, dat het van
belang is, dat het bevolkingsregister nauw
keurig wordt bijgehouden en de krachtige
medewerking van de ingezetenen hiertoe
een eerste vereischte is;
herinneren aan de volgende bepalingen,
regelende de verplichting der ingezetenen
tot het doen van aangifte voor het bevolkings
register.
Zij, die op den dag der laatste volks
telling in den vreemde of in een der
koloniën of overzeesehe bezittingen van
het Rijk hebben vertoefd, moeten hiervan
ter secretarie der gemeente kennis geven
binnen één maand na hun terugkomst.
Zij, die uit een plaats buiten Nederland
hun woonplaats overbrengen in een gemeente
van Nederland, moeten hiervan een ver
klaring doen ter secretarie der gemeente
binnen twee weken na hun aankomst in
de gemeente, vergezeld van een paspoort,
reis- en verblijfpas of ander deugdelijk
bewijsstuk.
Bij alle kennisgevingen moeten de noodige
opgaven worden verstrekt voor de inschrij
ving in het bevolkingsregister.
Zij, die huu werkelijke woonplaats
binnen het Rijk verlaten om die over te
brengen naar een Nederlandsche Kolonie,
een overzeesehe bezitting of
vreemde, moeten hiervan
Bolswardsche Courant
I
i.
Bols-
groot
VOOR HET
r
Ji
i
