Officiéél Orgaan
der Gemeente Bolsward
Maaiers en Hooiers!
I
Woensdag 13 Juni 1923
No. 48
62ste Jaargang
Officiëele Advertentiën.
h
OUD-BOLSWARD.
WOLKEN.
Wij bieden U een
gezellig tehuis
iederen ZondagmiddaginCafé
„Voorwaarts” (bovenzaal)
de Dijk te Bolsward.
I
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
j
met reden
HET SLECHTE WEER.
Waarschuwing hooibroei.
De Burgemeester
tegen hen
l
WEEK-AGENDA.
T
des
Nog geen polsslag
van
i
ï'l
Gelegenheid voor ’t schrijven
van brieven.
Gezellige spelen.
Vrij entrée. Gratis consumptie.
Ned. Bond van arbeiders in het
landbouw*, tuinbouw- en
zuivelbedrijf.
De Burgemeester voornoemd,
S. J. PRAAMSMA.
Bolsward, 11 Juni 1923.
I
U kunt het
lezen dat
VS
Pepermunt
xie beste is,
maar U kunt
het ook
proeven!
Overal verkrijgbaar.
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
er zijn
De zon
gloed en
Plots’ling verdonkert
landschep
donkerder,
het licht, enkele rood gepande daken,
een kerkdak met leibedekking, blinken in
in de verte nog, tot op een moment die
gloed, plotseling als door onzichtbare handen
f 6650 365
- 1062.75
f 5587.61»
83.625
f 5671.22
f 3910.125
- 1640.—
- 93.24
- 41.84
f 5685.20®
begin van de
nu daaruit is
i een gehuurde
invloed van dezen factor op den hoogen
druk neemt dus af. Het gevolg is dus.
dat het hoogs drukgebied verslapt en
depressies kans kragen om door te dringen.
Een frappant voorbeeld hiervan geeft de
maand Juni van het hierboven genoemde
jaar 1916. Van 3 Juni tot 21 Juni was
de gemiddelde dagtemperatuur toen niet
meer geweest dan ongeveer 12 graden.
Op 22 Juni was het gemiddelde al 15
graden, op 23 Juni 20.6 graden met een
maximum van 27.6 graden.
Het Utr. Dgbld. heeft hierover een onder
houd gehad met prof, van Everdingen,
hoofddirecteur van het Kou. Meteorologisch
Instituut te De Bilt.
Prof, van Everdingen dan vestigde aller
eerst de aandacht er op, dat de Meimaand,
wat temperatuur betreft, geen record is. Dit
jaar is de gemiddelde dagtemperatuur in Mei
ongeveer 12 graden geweest, terwijl uit de
archieven van het Instituut blijkt, dat de
laagste gemiddelde dagtemperatuur in Mei
was 10.6 graden. In de afgeloopen 70 jaar
is het 8 maal kouder geweest in Mei dan
thans het geval is geweest. In dit verband
moet men ook niet vergeten, dat het
karakter van ons voorjaar nu eenmaal koud
en nat is, en dat een warme lente slechts
geregeld bestaat in de gedachten van de
poëten, en in werkelijkheid een uitzondering
is. Reeds eerder is gepubliceerd in een
communiqué van het instituut, dat de maand
Mei wat regen betreft, wel een record is
geweest.
Een andere kwestie is, dat de lage tempe
ratuur thans, in Juni, nog voortduurt. Het
is echter te hopen, dat het in deze maand
niet zoo koud zal worden als in 1916, toen
er een gemiddelde dagtemperatuur was van
18 5 gr. In den nacht van den 4en Juni
werd toen zelfs een temperatuur bereikt van
3 graden boven nul. In dat jaar was Juni
dus nog kouder dan nu Mei is geweest.
Het algemeen karakter van ons voorjaar
is koud en vochtig. Dit vindt zijn oorzaak
in het feit, dat er omstreeks dezen tijd van
het jaar steeds in het Oostelijk deel van
den Atlantischen Oceaan een gebied ligt
met hoogen luchtdruk, dat in onze streken
aanhoudende noordelijke winden veroorzaakt.
Maar nu doet zich, als men een ondersoek
instelt naar de vermoedelijke oorzaken van 't
slechte weer, onmiddellijk weer de vraag
voor: waarom wordt die hooge luchtdruk
dan niet onderbroken door depressies? Nu
is er juist over dit punt verschil van
meening in weerkundige kringen. Prof, van
Everdingen wees er op, dat in de tropische
streken optreedt een voortdurende lucht-
strooming in bovenwaartsche richting. Dat
is een vaststaand feit. Nu verwekken die
luchtstroomingen op een hoogte van ongeveer
10 K.M. een hevige koude, en nu is prof,
van Everdingen van meening, dat deze
koude afhankelijk is van de sterkte der
zonnestraling; de kcude wordt namelyk
grooter, naarmate de straling der zon sterker
is. Dat klinkt eenigszins paradoxaal, maar
het is zoo. Wanneer er een sterke straling
is, aldus is de theorie van den professor,
dan breidt ook het koude-gebied op die
hoogte zich uit, en dat oefent zijn invloed
uit op de handhaving van het hooge druk
gebied. Eenige invloed daarop wordt ook
uitgeoefend door de temperatuur van het
water in den Atlantischen Oceaan. De
handhaving van den hoogen druk vindt
aldus haar oorzaak in een restant sterke
zonnestraling en een lage temperatuur van
het Oceaanwater.
^Bestaat er nu eenig uitzicht, dat het
weer beter zal worden
Des professor’s antwoord op deze vraag
luidde, dat na 21 Juni de kans op goed
weer zeer toeneemt, in verband met het
feit dat de zon dan haar gang naar het
noordelijk deel van onzen aardbol beëindigt,
en weer naar het zuiden terugloopt. Het
Oceaanwater wordt dan weer warmer en de
7 uur in de Muziekschool, Kerkstraat.
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 5'/2—6‘/2 uur in „Ons
Gebouw".
Chr. Knapenvereen. Vergadering des avonds
7’/2 uur in „Ons Gebouw”.
Zondag 17 Juni:
Samenkomst van grasmaaiers en hooiers,
van 2—6 uur in „Ons Gebouw” en in
café „Voorwaarts”.
Maandag 18 Juni:
Orgelbespeling door den heer A. Alt, des
avonds van 7‘/2—8'/2 uur in de Martini
kerk.
Chr. Jongelings-Vereen. Ledenvergadering
des avonds 8 iwjn „Ons Gebouw”.
van Bolsward, wijst de
betrokken ingezetenen zyner gemeente op
het groote belang dat er in de eerste plaats
voor hen zelveu in is gelegen, om brand
gevaar door hooibroei te voorkomen en
noodigt hen uit, alle voorzorgsmaatregelen
daartegen te nemen.
Hij brengt voorts ter kennis, dat bij
artikel 158 van het Wetboek van Straf
recht verschillende straffen zijn bedreigd
tegen hen aan wier schuld door nalatigheid,
gebrek aan voorzorg, achteloosheid enz.,
brand is te wijten.
De Burgemeester voornoemd,
S. J. PRAAMSMA.
Bolsward, 12 Juni 1923.
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Schaakclub
vang
zaal).
Chr. Jeugd-Onth.-Ver. Vergadering’s avonds
53/4 uur in „Ons Gebouw”.
N.C.G.O.V. Vergadering ’s avonds 8 uur in
het Wilhelminagebouw. Zang van het
Geh. Onth. koor.
Ofschoon wij dezen voorzomer, rij kei ijk ons
deel krijgen van een bewolkten hemel en
door iedereen naar heldere lucht en volop
zonneschijn wordt uitgezien, moet men toch
niet vergeten, dat die wolken voor den
echten natuurliefhebber, veel stof tot genieten
geven, bij aandachtige beschouwing. Geeft
het veld in vele opzichten stof genoeg tot
opmerken, ook de wolken die boven ons
drjjven zijn onze opmerkzaamheid dubbel
waard. Altijd vol afwisseling en steeds
weer anders, vertoonen zij zich aan ons
oog. Daar zyn op heldere heerlijke zomer
dagen, die lichte witte wolkjes, die lang-
nog helder
alles om
een schaduw het
om U heen, alles wordt veel
en al verder en verder wykt
en
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62‘/2 cent per 3 maanden
Dammen en schaken, ’s avonds vanaf l'[2 uur
gelegenheid in het Wilhelminagebouw.
Korfballen, ’s avonds 8 uur op ’t Sportterrein.
Dinsdag 19 Juni:
Gemengd Koor „Bolsward”. Repetitie van
het Oratorium „Judas Maccabaus”, des
avonds 8.15 uur in „De Doele”.
Tempelieren. Geh. Onth. Vergadering, des
avonds 8 uur in café „Voorwaarts”.
Chr. Vrouwenvereen. „Dient elkander door
de liefde”. Gewone vergadering ’s avonds
8 uur in „Ons Gebouw”.
Jongedochtersvereeniging „Eben Haezer”. Ge
wone vergadering in „Ons Gebouw”.
Bolswardsche Biljartclub. Speelavond van
6 tot 11 uur in „De Wijnberg’”
Woensdag 20 Juni:
„Westergoo”. Speelavond, aan-
7’/2 uur in „Ons Gebouw” (Eerste
XLIV.
De vorige week heb ik beloofd de op
richting van een tweetal vereenigingen te
zullen melden. Bij een eenvoudige ver
melding mag ik het evenwel niet laten.
Kr woei in de jaren, thans door mij bespro
ken, hier een soort philantropische geest
over de stad. Blijkbaar ging van de voor
mannen destijds de goede wil nit, zich voor
zijn naedemenschen en de stad nuttig te
maken. Men had hier al eenige jaren
vroeger de ^Stadsspaarkas”, waar vele
werklieden gedurende den zomer een deel
van hun weekloon deponeeren, om het in
’t najaar, als er inslag voor den winter
moet worden opgedaan, die bespaarde pen
ningen terug te erlangen met eenige rente
bovendien een nuttige instelling die
nog bestaat en zegenrijk werkt.
Dan bestond hier het Weduwen- en
Weezenfonds, waarbij, tegen een matige
contributie, de werkman, doch ook de
burgerij ingeval zij onverhoopt aan de
hunnen ontvielen een jaarlijksche uit-
keering aan de nagelaten betrekkingen
konden verzekeien.
Dat waren dus in zekeren zin al spaar-
gelegeuden, doch een wezenlijke Spaarbank
had men nog niet eigenlek moet ik
zeggen: had men niet meer. Er heeft in
het begin der 19e eeuw een gelegenheid
bastaan, waar men z’n spaargelden kon
deponeeren, o.a. waren de h.h. J. Cremer Pz.
en D. Jakles er bestuursleden van, maar
het schijnt geen opgang gemaakt te hebben
en het zaakje is spoedig te niet gegaan.
Die vroeger wat overhield, was er geheim
mee, en vertrouwde het liefst aan geen
ander toe. Men stopte het liever in een
sonde kous” dan het bij een ander iu
bewaring te geven. Ook waren de bedragen,
die men in die tijden overgaarde gewoonlijk
niet groot; een spaarbank was overbodig,
een spaarpot voldoende om den schat te
bewaren.
Maar in 1867 werd het toch weer ter
hand genomen. Een clubje heeren, ver-
eenigd om onderling zich te oefenen in
de welsprekendheid, kwam op de gedachte
om ook voor anderen nuttig werkzaam te
zyn. Hun finantieele positie zou wel ver
trouwen wekken, en in Februari werd
aangekondigd, dat er zou worde» opgericht:
Een Spaarbank te Bolsward.
Er werd een lokaal of kamer te huur
gevraagd, om er des Maandags om de 14
dagen, des middags van 11 tot 1 ure
zitting te kunnen houden. Einde Maart
d.a.v. werd bekend gemaakt, dat door de
heeren: Ds. A. Huidekoper, T. van der
Weij, N. de la Lande Cremer, W. A.
Peereboom en D. J. Brouwer, de Spaar
bank was opgericht om te beginnen Maandag
1 April, Maandags om de andere week
zitting te houden in de Kerkekamer van
de Doopsgezinde Gemeente aan het Schild-
wijk. Tot commissarissen waren benoemd
de heeren: W. van Hulst, H. van der
Werf en J. E. Westenberg.
In deze rubriek worden gratis alle aankon
digingen van vergaderingen enz. opgenomen.
Woensdag 13 Juni:
Chr. Nat. Werkmansbond. Vergadering des
avonds 8 uur, in zaal 2 van „Ons Ge
bouw”.
J.V.O. afd. Bolsward. Vergadering ’s avonds
8 uur in café „Voorwaarts”.
Schaakclub „Westergoo”, Speelavond, aan
vang om 7*/z uur >n „Ons Gebouw”
(Eerste zaal).
Chr. Jeugd-Onth.-Ver. Vergadering ’s avonds
53/4 uur in „Ons Gebouw”.
Donderdag 14 Juni:
Maria-Vereen. Vergadering ’s avonds 8 uur
in het R.K. Werkliedengebouw.
Chr. Gemengd Koor. Zanguitvoering
avonds 8 uur in het Julianapark.
Vrijdag 15 Juni:
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
Zangvereeniging „De Lofstem”. Repetitie
’s avonds 8 uur in „Ons Gebouw”.
Zangvereen. „Voorwaarts”. Gewone repetitie
’s avonds 8 uur in café „Voorwaarts”.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Mannenkoor „Hollandia”. Repetitie ’s avonds
7 uur.
Bolswardsche Biljartclub. Speelavond
6 tot 11 uur in „De Wijnberg”.
Zaterdag 16 Juni:
Stadsspaarkas. Inbrengen van gelden
zaam langs den blauwen hemel drijven,
zachtjes voortgestuwd door het luwe zuide-
windje. Of soms zijn het de dreigende
onweerswolken, zich langzamerhand vor
mend tot geduchte onweersbuien, vuur en
hagel in huu schoot bergend.
O, hoe vaak in later dagen, wolken,
[wandelaars der lucht,
Zal het kind der aard ontroeren, dat U
[naoogt in uw vlucht,
Beven zal hij bij uw dreigen, juichen
[bij uw avondrood,
Tuchtiging of zegen wachten, dood of
[leven uit uw schoot!
Vooral als d# lucht in den zomer onweer
achtig is met koel zomerweer, als hier en
daar plaatselijke onweersbuien komen, zijn
de stapelwolken mooi voor waarneming.
Als men op een beschutte plek, terwijl er
een styve wind uit het Westen of Z.W.
waait, zich neerzet, het uitzicht vry heeft
naar het Oosten en Z.O., kan men die
groote dreigende wolken prachtig waarnemen
en beschouwen. Langzaam drijven zij over
ons heen en langs de kim. Om naar
het schijnt later zich meer te vereenigen en
slechts heel langzaam zich verplaatsen. Het
zonlicht valt op de zich hoog in de lucht
verheffende wiite koppen van grillige vor
men en toovert met licht- en schaduw
plekken voor ons oog een heel gebergte
met rotsen en dalen. Somtijds treft men
het, dat zij zich ontlasten tot een onweersbui
in de verte. De lucht begint er dreigend
door uit te zien en onverwacht flikkert
een snelle bliksemstraal en doorklieft de
donkere wolken soms tot in de witte koppen
en gaat dan met de bekende zig-zag straal,
schijnbaar naar de aarde. Vaak, na vrij
langen tijd hoort men den donderslag veraf:
Wondere straal die daar schiet,
Al wat is vordert tijd, slechts de bliksem
vonk niet
van duur, vliegt het
[flitsende vuur,
Duizend mijlen daar heen...
Als er na een zeer warmen broeiënden
zomerdag onweer komt, zijn de stapelwolken
of donderkoppen vaak al uren tevoren op
te merken. Als men er dan op let zal
men zien, hoe vaak de gestalten en vormen
der uitloopers dier wolken veranderen.
Ook de avondhemel met zijn verschillend
getinte wolken kan zeer schoon zijn. Wie
in ’t bezit is van een verrekijker, moet
als de zon iu een wolkenbed ondergaat,
zyn kijker eens op de wolken richten.
Wien dat nooit gedaan heeft, zal het
een verrassing zijn. Hoe vol warme tinten
de kleinste wolkjes dan zijn, en alles ver
andert van vorm en van kleur terwijl
men kijkt. Het kleinste wolkje, dat men
met het bloote oog nauwelijks onderscheiden
kan, is dan een prachtig gerande wolk,
in een zee van licht. Ook de wolken-
schaduwen kunnen zoo afwisselend werken.
Gij fietst bijvoorbeeld op een dag, als er
vrij groote wolken langs den hemel drijven.
schijnt nu nog helder en geeft
leven aan alles om U heen.
In één week werden toen bij verschil
lende ingezetenen wel drit bekendmakingen
verspreid. De eerste was en daar kom
ik straks op terug de aansporing lid
te worden der ^Liberale Kiesvereeniging”.
De tweede: een verzoek om mee te doen
aan ^Volksweerbaarheid” dit is reeds
behandeld in no. XXXIII mijner schetsjes.
De derde was: De uitnoodiging om van
deze gelegenheid om spaargelden te depo
neeren, gebruik te maken, en voornamelijk
om de inrichting by den arbeidenden stand
aan te bevelen, want het doel der oprichting
is vooral spaarzaamheid aan te kweeken
en armoede te voorkomen.
Al spoedig bleek het, dat het plan
algemeen by val vond. Uit de balans van
het eerste jaar toch lees ik dat
geweest 174 deelhebbers.
Ingebracht was
Opgevraagd
Blyft
By geschreven rente
Totaal
Het actief gaf aan:
Aan effecten:
Belegd kapitaal
Renten te goed
Contanten
Totaal
Ziedaar het bescheiden
grootsche inrichting, die i
voortgekomen. Begonnen in
kamer, eerst om de 2 weken een zitting,
later wekelijks, is nu op eiken werkdag
de gelegenheid opengesteld gelden te brengen
of terug te halen in ’t in 1914 zoo degelijke,
doelmatigeen fraaie tot stand gekomen gebouw
dat tegenover den antieken stadhuisgevel,
zulk een goeden indruk maakt. De werk
kring dezer Spaarbank is in de 55 jaren
van haar bestaan, dat behoef ik niet nader
aan te toonen, enorm to'genomen. In
1817, toen de Bank 50 jaren bestond, is
reeds opgemerkt, wat deze inrichting, waar
aan in 1906 ook een Voorschotbank is
verbonden, tegenwoordig beteekent voor
onze stad.
Daarbij werd o.a. nog opgemerkt:
*De Oprichters zijn allen overleden en
hebben een reeks van opvolgers gehad die
allen belangeloos hun tijd en hun kunnen
ten dienste stelden van de Spaarbank.
De tastbare resultaten van dien arbeid
zijn hierboven genoemd, doch tevens is de
neiging tot sparen gekweekt, bevorderd en
geleid, een spaarzin die nog jaren zijn
goede werking zal laten gevoelen, niet
alleen door het verkrijgen van een zekeren
welstand, maar ook en vooral door zijn
indirect bevorderen van orde, regelmaat,
vooruitgang, dus ware beschaving.”
Omdat in 1867 gemeenteraadsverkiezing
in aantocht was, en er, zooals terloops
reeds werd aangestipt een soort ontevreden
heid ontstond over den gang van zaken
mopperaars zijn er nu en waren er ook
toen; zullen er altoos wel blyven werd
getracht een vereeniging op te richten in
vrijzinnigen geest, teneinde te trachten
andere leden in den Raad te krygen. De
vereeniging werd 16 Maart in H’ï Rood-
hert” opgericht; een dertigtal kiezers
onderteekenden het reglement dat door een
voorloopige commissie, den 1 Maart daartoe
gemachtigd, was opgesteld. De eerste stoot
tot deze beweging was gegeven door W. U.
de Jong, later vooral bekend als voorzitter
der Schippersvereniging sScbuttevaer”.
Dat het leven dezer kiesvereeniging veel
bewogen echter heel kort is geweest, zal
de volgende week nader besproken worden.
Gegroet:
OBSERVATOR.
DIENSTPLICHT.
Inschrijvingsregister en Alpha-
betisch Register.
De Burgemeester van Bolsward maakt
bekend, dat het inschry vingsregister voor
de lichting 1924, met het daaruit opge
maakt alphabetisch register gedurende tien
dagen, van 11 Juni tot en met 20 Juni
1923, ter gemeentesecretarie voor een ieder
ter inzage ligt.
Tegen deze registers kan binnen dien
tijd bezwaar worden ingebracht bij een
met reden omkleed verzoekschrift. Dit
moet bij den Burgemeester, ter secretarie
dezer gemeente wordsn ingediend. Aan den
verzoeker wordt een bewijs van ontvangst
afgegeven. De Burgemeester zendt het
verzoekschrift aan den Commissaris der
Koningindeze beslist bij een
omkleed besluit.
Het verzoekschrift behoeft niet gezegeld
te zijn.
Bolswardsche Courant
t
I
I
i
I
J
i des
avonds 7 uur, in het lokaal Politiebureau.
Strijkorkest „Andante”. Repetitie ’s avonds
r
