der Gemeente Bolsward
Officieel Orgaan
Pepermunt
weerstaat alie aanvallen
der concurrentie door
«iet te onrtreffen hwaliteit
t
I
I
Woensdag 5 September 1923
62ste Jaargang
No. 71
Officiëele Advertentie.
Uit de Raadszaal.
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
OUD-BOLSWARD.
Vermaak
TROMP - SNEE1K
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62'/2 cent per 3 maanden
GEMEENTE BOLSWARD,
WEEK-AGENDA.
Van den Hak op den Tak.
1
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van l5 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
I
Bolswardsche Courant
II
a.
j
i-
i
e.
OBSERVATOR,
I
LIV.
■J
en D B.
Aangenomen met 10 tegen 3
en een zéér fijnen smaak gaan samen bij de
echte 71/2 cents LOLLY’S,
een adres aan Z. 'E. dan
Binnenlandsche Ziken, tot
van de aangevraagde sub-
er ijs kwam in
wen er niet passeeren
Wie
stad moest, ging te paard
Burgemeester en Wethouders van Bols
ward maken bekend, dat Vrijdag 7 Sep
tember a.s. het park na 4x/2 UUT
’s namiddags is GESLOTEN.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd
8. J. PRAAMSMA.
De Secretaris:
H. HAIT8MA.
vergadering plaats
onzer Gemeente.
aanwezig.
Voorzitter de heer S. J. Praamsma,
burgemeester.
Alvorens tot de behandeling der agenda te
kunnen overgaan, moest eerst de beëediging
der raadsleden plaats hebben. Nadat alle
leden den eed of verklaring hadden afgelegd,
sprak de voorzitter de installatie rede uit,
waarvoor wij verwijzen naar het Officieels
Riadsverslag in ons nummer van a.s.
Zaterdag.
Benoeming Wethouders.
Bij eerste stemming werden herkozen
de heeren 8. E. Lanter met 9 en G. C.
Eisma met 10 stemmen, voor welker ver-
een n^ver en handeldrijvend
eeuwen, toen een
Deze moest eens op ’t bureau komen, toen
de compagnie commandant hem den vorigen
avond had zien loepen en keuvelen met
een Belgisch officier. De commandant vroeg
den onderofficier: „Wat heb je alzoo uit
de keuken geklapt toch geen militaire
geheimen?!* „Neen, luit’, enkel heb ik
hem verteld van onze vloot.* Nu fronste
de luitenant zijne wenkbrauwen en infor
meerde toen: „En wat was zijn oordeel in
deze?* „Toen ik uitgesproken was, luit’,
toen lachte hij schalks, en merkte op: een
reuzen botsr-vloot!* Na dit aanhoord te
hebben, voorspelde de compagnie comman
dant zijn mindere: „Daar zit 8 dagen
provoost voor je op! Als jij niet met dien
kerel had gesproken over onze vloot, dan
bad hij nist die voor ons zoo smadelijke
uitdrukking gebezigd!* En... de sergeant
kon voorloopig opstappen. Nu zullen er
wellicht enkele politici onder onze lezers
zijn, die denken, dat ik deze gebeurtenis
expres aanhaal, om het ontwerp-Vlootwet
in een min of meer bespottelijk daglicht
te plaatsen. Maar dat is beusch niet zoo,
hoor! Bovendien: ik wil mjj hierin beslist
neutraal houden, opdat één of meer der
Kamerleden straks nè de stemming over
dit wetsontwerp, niet zal kunnen zeggen
(zulks ter motiveering van zijn stem):
„Roodborstje in de Bolswardsche Courant
heeft mij op de idéé gebracht, dat onze
«loot toch is en bl^ft: een boter-vloot.*
Dat, nietwaar, zou onoverkomelijke bezwaren
en moeilijkheden kunnen opleveren. Want
kleine oorzaken kunnen somtijds groote
gevolgen hebben. Zoo heb ik eens hooren
vertellen, hoe het eigenlijk is gekomen,
dat d« wereld is, zoohls ze is. Twee buiten
gewoon zwaarlijvige heeren standen op ’t
punt, te Amsterdam in den trein te stappen,
om naar Rusland af te reizen. Op ’t perron
stonden verschillende hunner kennissen:
want ze hadden er vele. Eén hunner, een
goed mensch, vroeg heel kort «óór het
vertrek en in zijn stem lag groote bezorgd
heid! „Maar vrienden, zou er geen
kans bestaan, wanneer jullie je heele-
maal naar ’t Oosten verplaatst, dat het
Europeesche evenwicht verstoord wordt?*
Met oogen als «an katuilen moeten de wereld
reizigers dezen zegsman hebben nageetaard.
Zeker, hij gedroeg zich ook minder netjes.
Men moet altijd de kerk in ’t dorp laten.
Dat deed ook dien vader. Zijn jongen had
een ruit ingegooid, en daarvoor van zijn
«ader een flink pak slaag gekregen. De
glazenmaker brengt de rekening en daaruit
blijkt, dat de tuit maar ééu gulden kost.
„Zoo, dat is toch goedkooper, dan ik ge
dacht had*, zei de vader, en riep zijn zoon
met de woorden: „Hier jongen, daar heb
je twee kwartjes; je hebt een pak slaag
gehad voor een ruit van een daalder.*
Iedereen zal dat als een eerlijke daad be
titelen. Doch dien leeraar van de landbouw
school ondervond, dat niet allen even eerlijk
zijn. Hij gaf les, en vroeg: „Wanneer is
het de beste tijd, om appels te gaan plukken
Daarop kreeg hij meerdere antwoorden in
dezen geest: „Als de boer naar de stadia
en hij de hood meegenomen heeft.* Ja,
de menschenkinderen zijn nu eenmaal niet
allen gelijk. Dat blijkt mede uit het vol
gende: Een student zit in zijn studeervertrek
het is reeds diep in den nacht. Eens
klaps wordt bij opgeschrikt, doordat iemand
het raam aan den tuinkant opent. Op ’t
volgende moment staat een vagebond vóór
bem, die hem een revolver ouder den neus
duwt, terwijl hij buldert: „Je geld of je
leven!* De aangevallene echter antwoordde
heel koelbloedig: „Hier hebt ge mijn leven,
door mij zelve geschreven en in kalfsleer
gebonden; pr^'s f5.Werkelijk, de
roever moet daardoor zóó verslagen zijn
geworden, dat hij direct zoo’n exemplaar
heeft gekocht, en onmiddellijk daarna, met
dit „leven* onder z’n arm, is opgehoepeld.
Wordt ge dus ooit ia uw leven eens aan
gevallen altijd dezelfde blijven! Nog
een staaltje dienaangaande van een ziek el ij ken
rentenier. Oek hem werd op een eenzamen
weg het traditioneels: je geld of je leven!
toegevoegd. Deze liet er op volgen: „Geld
heb ik niet, en mijn leven nog maar half.*
Vreemde antwoorden, stellig. Maar dan
moet u die les in de aardrijkskunde hooren
Het was bij gelegenheid, dat de school
opziener tegenwoordig was, en de vraag
tot een leerling richtte: „Welk land ligt
rechtstreeks tegenover ons aan den anderen
kant van de aarde?* De jongen zwijgt.
De opziener vervolgt dan: „Veronderstel
’t Was in de dagen, dat de schutterij,
ook hier ter plaatse nog in bloei ver
keerde, toen da schutters zich ep zekeren
dag onledig hielden met schijfaehietea. Bij
die gelegenheid nu gebeurde het sens, dat
een kapitein tot een schutter, die buiten
de schijf schoot, zeide: „Onhandige kerel,
geef mij je geweer het is doodeenvoudig.*
Hij schoot evenwel mis; maar zonder van
zijn stuk te geraken, zeide hij; „Ziet ge,
zóó doet gij; maar let nu op!* Opnieuw
schoot hij, maar het schot gisg niet af
„Ziet ge, zóó doen anderen*, zei hij wederom
ioi den schutter. Hij legde vervolgens voor
derden keer aan. Ditmaal was het schot
raak. „Ziet ge, zóó moet ook gij doen!*
sprak hij daarop. Vorenvermeld verhaal is
mij voor historisch medegedeeldverder
kan ik er niet voor instaan. Misschien,
dat onze „Observator* er meer van weet?
Intusschen, wil ik er dadelijk aantoevoegen,
dat Bolswardsche oud-kapiteins zich bet
hoegenaamd niet behoeven aan te trekken,
want ’t betreft hier geen militair geheim.
Iets anders was dat met segeant Tafellaken.
Bolswards inwoners staan van oudsher
bekend als
volkje. In de eerste
inham der Noordzee onzen Zuidkant be-
spoelde (de Middenzee) dreef meu handel
met andere kustlanden. De Hanzestad had
evenals Stavoren uitgebreide coaaecties over
zee. Toen die zeeboezem allengs dichtslibde,
zocht men langs kanalen de zee te bereiken,
e» na het ontstaan der Zuiderzee was de
weg op Workum aangewezen. Om de
koopwaren te vervoeren, de producten van
den bodem af te zetten, alsmede de hier
ontbrekende waren aan te voeren, was
men oudtijds in hoofdzaak op de waterwegen
aangewezen. In de kleistreken waren de
voetpaden en landwegen een heelen tijd
soms onbegaanbaar, en toch was voor enkele
plaatsen met anders beschikbaar. Ik sehrssf
enkele, want immers elk dorpje »n gehucht,
ja vele boerenkpfsteden hadden al vroeg
een „wijk", een opvaart tot aan den kom
der buurt of het erf der huizinge.
Men zal wal weten dat de weekmarktdag
op of na 12 November den naam droeg
Bólletoiigsrsdei. Bólle noemt meu het
wittebrood, van tarwemeel gebakken en
dat gaf den uaam aan dien weekmarktsdag,
oudtijds de laatste weekmarkt, waarop
men in gewone weersomstandigheden de
boeren en buitenlui in de stad kou ver
wachten. Dan moest aan de Stichtingen
en landeigenaren de pacht betaald worden,
dan ook maakte kim inslag van het be-
noodigde voor dea winter, zoowel spijzen
en dranken als kleedage. De boerinne
kwam dien dag als ’t «enigszins kou, mee
want het ging eigenlijk met eenige fees
telijkheid gepaard. De winkeliers, die ep
een fliakea afzet rekenen, noodigden de
klanten binnen, en die werden goed onthaald,
waarbij dan ook witte- en krentebrood niet
ontbraken ze moesten mee aaa de bólle,
en het gold als 't afscheidsmaal voer langen
tijd, want tenzij
den donkeren wintertijd waren de wegen
z®8> modderig, dat
kon, althans niet met een wagen,
noodzakelijk naar
of loopende.
Maar die moddardijken bleven niet, ook
toen was men op vooruitgang bedacht. De
hoofdwegen ware» eerst aan de beurt om
verhard te worden. Veldkeien was een
gewild materiaal, oek de af braak vanouds
gebouwen, en de binnendijken vroeger
aangelegd als waterkeeringen werden nu
de paden, waarlangs per as de goederen
vervoerd werden, voor zoover het nist per
schuit geschiedde. Da verharding der ver
keerswegen heeft in onze provincie schatten
gevorderd en tot nog toe wordt het wegennet
uitgebreid.
De steden en gemeenten waren overal
op de verbetering der wegen bedacht, waut
daar was de welvaart van de plaats mee
gebaat. Bolswards omstreken getuigen vol
doende van de zorg voor kunstwegen, maar
ten plattelands waren de afstanden voor
de meeste gemeente» te hoog, en was steun
van rijk en provincie gewenscht. Ia 1864
werden in Friesland tot den aanleg van 9
kunstwegen provinciale subsidiën verleend,
onder voorwaarde dat daarop geen tollen
zullen worden geheven. Het geheeie bedrag
der kosten van de sedert 1842 aangelegde
of verbeterde wegen in onze provincie
(waarvoor subsidie werd verleend) klom tot
ruim 4 millioen. De provincie gaf daartoe
ongeveer ééa millioen en bet Rijk f 158 000.
Doch 't is mijn plan over de op komst
zijnde spoorwegen, en dan in betrekking
tot onze stad, iets te verhalen. De voor
uitgang «as voorheen op verkeersgebied
nam door de speorwegen een grooten sprong.
Stoomkracht en beweging langs de ijzeren
tweeling lijnen dat was, nu men dat een
maal kende, je ware, ’t Ligt buiten mijn
bestek de wording van het Nederlandsehe
spoorwegnet te behandelen, doch voor zoo
ver het Friesland betreft, ea inzonderheid
de pogingen om ook Bolsward aan een
spoorlijn te krijgen mogen hier in her
innering gebracht worden. Reeds in 1864
hebben eenige aanzienlijke Friezen zich
vereenigd tot een Comité voor den aanleg
van een spoorlijn HarlingenHeerenveen,
om op die plaats verbinding te hebben met
de toen geprojecteerde lijnen. In de raads
vergadering van 21 Maart van dat jaar werd
behandeld het verzoek van de heeren P. B. J
Vegelin van Claerbergen c.s. om een bijdrage
tot de voorloopige kosten ea tot de rente-
garautis voor een aan te leggen spoorweg-
lijn, waaraan ook Bolsward zou worden
opgenomea. Verzocht werd: l0. De belang
stelling in den aanleg te toonen, door het
indienen van
Minister van
ondersteuning
sidie dit werd aangenomen.
2°. Een bijdrage tot bestrijding der voor-
loopige kosten. Dit werd afgewezen, die ’t
op touw zette, moest oek de voorbereiding
op zich nemen.
8°. Een rentegarantie dit werd aan
gehouden tot het gebleken zal zijn, welke
richting aan den weg zal worden gegeven.
Het plan was de lijn van Harlingen over
Bolsward, Sneek en Joure naar Heersnveen
te leggen. Hoewel het Comité zelf voorging
«en flinke inschrijving te nemen, de Pro
vincie f 100.000 beschikbaar stelde en ook
de betrokken gemeenten zich niet onbetuigd
lieten, kwam toch het benoodigde geld
niet bijeen eu niet lang daarna liet het
Comité zich ontbinden.
Hier ter stede had zich evenwel een Com
missie gevormd, die, in overleg met eenige
heeren uit Sneek, aandeelen trachtten te
plaatsen voor een spoorlijn iu andere richtieg
en wel van Leeuwarden naar den Zuidhoek
cm met aen bootveer verbinding der Noor-
delijke provinciën met Holland en het
Zuiden te krijgsn. Ds Noord Holiatsdsch
Frissche-Spoorweg is, zoo men weet, met
heel veel wikken en wegen tot stand
gekomen. De Commissie hier te Bolsward
bestond uit de heeren B. M. Ament,
W. van Hulst, J. de la Lande Cremer,
G. Sohrakamp en J. Binkes Ieder dezer
heeren stelde de gelegenheid open om voor
de deelneming bij hen in te schrijven.
Hoe groot de geldelijke belangstelling der
ingezetenen was is begrijpelijkerwijs niet
openbaar gemaakt, denkelijk echter liet
men zich niet onbetuigd en ook ons
gemeentebestuur verklaarde zich warm voor
stander. In de vergadering «au 18 Maart
1865 werd besloten dat er voor rekening
der Gemeente 200 aandeeien zouden worden
genossen een bedrag van f 50.000,
onder voorwaard® dat het station bij Bols
ward wordt geplaatst in overleg en wet
goedkeuring van Burgemeester ea Wet
houders.
Niet onvermeld mag ik hier laten, dat
het Gasthuis op zich had genomen, dat
bedrag te zullen storten. De Gemeente op
zich zelf dus kon pronken met geleende
veeren gelukkig echter waar men zoo’n
pluimdier heeft ongelukkig dat de veeren
niet opgevorderd zijn. Echter het verloop
van deze en nog meerdere spooronderhande-
liagen zullen volgen. Belangstelling is door
de gemeente en de ingezetenen voldoende
getoond, en een samenloop van omstandig
heden heeft er toe geleid, dat nog altoos
de hoop is gebleven, maar de werkelijkheid
om aan ’t spoor te komen uiet verwezen
lijkt is.
Gegroet,
In deze rubriek worden gratis alie aankon
digingen van vergaderingen enz. opgenomen.
Woensdag 5 Sept.:
Gebouw „de Doele”. 51e opvoering van:
„Een gescheiden Vrouw”, ’s avonds 8 uur.
Schaakclub „Westergoo”, Speelavond, aan
vang om 7‘/2 uur in „Ons Gebouw”
(Eerste zaal).
Biljartclub „jan Wiemers”. Speelavond van
7 tot 11 uur in café „De Drie Kronen”
(H. Gaarman).
N. C. G. O. V. Bijeenkomst des avonds
8 uur in het Wilhelminagebouw.
Donderdag 6 Sept.:
Gebouw „de Doele”. 135é opvoering van:
„Polly Perkins”, ’s avonds 8 uur.
Handicap-Draverij, ’s nam. 2 uur.
Zangvereeniging „De Lofstem” Repetitie
’s avonds 8 uur in „Ons Gebouw”.
Vrijdag 7 Sept.:
Gebouw „de Doele”. 65e opvoering van ’t
familie-blijspel„Z. B. B. H. H.” des
avonds 8 uur.
Ringfietsen om luxe voorwerpen bij Café
„De Drie Kronen” van H. Gaarmann,
’s nam. V/2 uur.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Zaterdag 8 Sept.:
Stadsspaarkas. Inbrengen van gelden des
avonds 7 uur, in het lokaal Politiebureau.
Onderling Ziekenfonds. Contributie afdracht
’s avonds van 5’/2—6’/2 uur in „Ons
Gebouw”.
Chr. Knapenvereen. Vergadering des avonds
7’/2 uur in „Ons Gebouw”.
Maandag 10 Sept.:
Chr. Jongelings-Vereen. Ledenvergadering
des avonds 8 uur in „Ons Gebouw”.
Dammen en schaken, ’s avonds vanaf 7'/2 uur
gelegenheid in het Wilhelminagebouw.
Korfballen, ’s avonds 8 uur op ’t Sportterrein.
R.K. Werklieden-Vereen. Ringvergadering
’s avonds 8 uur in ’t R.K. Werklieden
gebouw.
Dinsdag 11 Sept.:
Chr. Vrouwenvereen. „Dient elkander door
de liefde”. Gewone vergadering ’s avonds
8 uur in „Ons Gebouw”.
Jongedochtersvereeniging „Eben Haezer”. «Ge
wone vergadering in „Ons Gebouw”.
Bolswardsche Biljartclub. Speelavond van
6 tot 11 uur in „De Wijnberg”’
Geh.-Onth. Koor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in het Wilhelminagebouw.
Woensdag 12 Sept.:
Jubileum-feesten. ’s Morgens 8 uur. Koraal-
muziek op den toren van het Stadhuis.
83/4 uur. Klokgelui.
9 uur. Dienst in alle kerken.
11 uur. Kinderaubade voor het Stadhuis,
onder leiding van den heer A. Alt.
Daarna optocht van ruim 1200 kinderen.
’s Middags 1 uur. Groot Kinderfeest op het
Sportterrein.
5 uur. Openluchtspel:
„DER FRIEZEN TANK”,
van Y. Schuitmaker.
Eerste opvoeringsrecht voor Bolsward.
’s Avonds 8 uur. Zanguitvoering van 4 koren
in het Park, tevens muziek van „Andante”.
Met verlichting.
Schaakclub „Westergoo”. Speelavond, aan
vang 7'/2 uur in „Ons Gebouw” (Eerste
zaal).
Biljartclub „Jan Wiemers”. Speelavond van
7 tot 11 uur in café „De Drie Kronen”
(H. Gaarmann).
Dinsdagmorgen 10 anr had de eerste
van den nieuwen Raad
Alle 18 leden waren
kiesing de Burgemeester een woord van
dank sprak en hierbij herinnerde aan de
aangename samenwerking welke steeds tus
schen hem en de beide wethouders heeft
plaats gehad.
Benoeming Commission.
Bedrijfs ommissie (gas en electr.)
In de vacature J. Wesseling wordt met
6 stemmen gekozen de heer D. B. Eerdmans.
Verder verkregen de heeren A. C. H. Pan
nekoek Loois 8, T. van der Zee en Va® der
Wal ieder 1 stem, 2 blanco’s.
Vacature T. van der Zee. Uitslag:
gekozen T. v. d. Zee met 9 stemmen;
T. H. de Boer 1, blanco’s 8.
b. Commissie gem.-reiniging.
Vacature P. D. v. d. Klei. Uitslag:
gekozen P. D. van der Klei met 8 stemmen;
T. H. de Boer 1, 4 blanco’s.
Vacature M. Yssels. Uitslag: gekozen
M. Ysseis met 8 stemme». Ykema 1, 4
blanco’s.
Commissie Strafverordeningen.
Vacature J. Haima. Uitslag: gekozen
J. Haima met 11 stemmen, 2 blanco’s
Vacature D. B. Eerdmans. Uitslag:
eek< zen J. de Haan met 7 stemmen, D.
B. Eerdmans 4, 2 blanco’s.
d, Commissie Muziekkorps.
Vacature A. C. H. Pannekoek Loois.
Uitslag: gekozen A. O. H. Pannekoek
Loois met 11 stemmen, 2 blanco’s.
Vacature B. Stockmann. Uitslag: gekozen
J. Boekema met 7 stemmen, Ykema en
T. H. de Boer ieder 1, 4 blanco’s.
Commissie Woning- en Grondbedrijf.
Vacature J. Haima. Uitslag: gekozen
J. Haima met 11 stemmen, 2 blanco’s.
Vacature J. Wesseling. Uitslag: gekozen
Ykema met 7 stemmen. J. Boekema en
T. H. de Boer ieder 1 stem, 4 blanco’s
f. Commissie georganiseerd overleg.
Vacature 8. E. Lanter. Uitslag: gekozen
T. «an der Zse met 7 stemmen, M. Yssels,
D. B. Eerdmans en P. v. d. Klei ieder
1 stem, 3 blanco’s.
Vacature D. B Eerdmans.Uitslag: gekozen
Van der Wal met 7 stemmen, D, B.
E-rdmans en M. Yssels ieder 1 stem,
4 blanco’s.
Vacature L. Mol. Uitslag: gekozen T.
H. de Boer met 6 stemmen, M. Yssels 3,
Pannekoek Loois 1, 8 blanco’s.
g. Leden Houckemaleen.
Vacature D, B. Eerdmans. Uitslag: ge
kozen D. B Eerdmans met 9 stemmen,
J. Haima 2, 2 blanco’s.
Vacature L. Roode. Uitslag: gekozen
J. de Haan met 7 stemmen, A. C. H.
Pannekoek Loois, T. H. de Boer, J. Haima
en Ykema ieder 1 stem, 2 blanco.
Punt 4. Voorstel B. en W. tot ephef
fing van het vervolgonderwijs, lokte eeaige
discussie uit, waaraan deelnamen de heeren
Pannekoek Loois, J. Haima
Eerdmans.
stemmen.
Punt 5. Vaststelling wijziging gemeente-
begrooting 1923. Aangenomen met alge-
meene s'emmen.
(Zie het uitvoeriger verslag volgend nummer).
