der Gemeente Bolsward
Officieel Orgaan
PINDAS
VOOR
ALLE
STANDEN
>9
JUROEKS*
I
•r
OP HET BROOD
SCHUIMT IN DE
PAN
VOOR BAKKEN
EN BRADEN
Woensdag 7 November 1923
62ste Jaargang
No. 88
BK
TROMP, Sneek
OCJD-BOLSWARD.
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
WEEK-AGENDA.
2».
November - Slachtmaand.
4».
PUIK en GOEDKOOP hij
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
LXI. 7-//-^3
St. Andries (30 Nov.) staat op en vriest.
En laat niet af vóór Lichtmisdag.
Eenige nuttige gegevens.
Tuinlouw.
Groenten, op koolsoorten na, uit den tuin
halen; zieke planten verbranden; mest
aanbrengen en de tuin omwerken, niet te
diep, doch met breede, groote kluiten;
aardbeien gieren; op het einde van de maand
de rozenstruiken neer halen en dekkende
perzik dekken; blad verzamelen voor de
mestput, chrysanthemum koel en in het
licht plaatsen, opdat ze lang bloeien zal.
Huishouding.
Begin met inkoopen te doen voor Sint-
Nicolaas en Kerstmis.
Hygiëne.
Veel beweging in de frissche lucht hardt
het lichaam en behoedt ons tegen kou vatten.
Nooit het vertrek overmatig verwarmen,
zorg vooreen kamertemperatuur van 15° 0.;
slaap nooit met gesloten vensters; om
winterhanden en -voeten te voorkomen, wrijft
men dagelijks elke hand en voet, gedurende
5 minuten met vet of camferspiritus goed
in. Op het wrijven komt het aan, niet op
hetgeen er op gesmeerd wordt.
Dieren- en Plantenwereld.
Alle vleermuizen zijn in hun winterslaap
gegaan, al naarmate de insecten verdwijnen;
rietgangers beginnen evenals de wilde eenden
langs onze groote rivieren hunne groote
tochten te maken. De haring verschijnt in
de Zuiderzee, eikeblaren verdorren en vallen
ten deele af, de bladeren der andere boomen
zijn reeds verdord en afgevallen.
Oogsttijden.
In deze maand wordt geoogst in Peru,
Z.-Afrika, China.
Uit de Ned. Pestallozzi-kalender.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62*/2 cent per 3 maanden
Nd staat de Winter voor de deur:
’t Is alles dor op 't land,
En ’t visschersvolk haalt overal
De scheepjes op het strand.
Gelukkig wie nu warm en wel
De koü trotseeren mag:
Hij heeft geen vrees voor ’t ruw geweld
Van d'ergsten winterdag!
Dat was een nieuw gezichtspunt op het
gebied van het spoorwezen. Velen zagen
er in een gulden middenweg echter
in de plattelandsgemeenten rees groote
tegenstand, want een stoomtram naast den
rijdweg, dat rijmde niet. De paarden
moesten schichtig worden, ’t kon niet
anders. De menschen immers hebben vrees
voor zulk een stoomgevaarte, hoe zouden
dan de paarden er niet voor schrikken I
De heeren Mertens en Finet vernamen
van de algemeene tegenkanting en niet
lang daarna (Dec. 1878) werd aan de
Gemeentebesturen en aan de couranten een
circulaire gezonden, waarin de allerwege
geopperde bezwaren bestreden en weerlegd
werden. Omtrent de veiligheid, zoowel
van ’t vervoer als van de geldbelegging,
werden nadere gegevens verstrekt en...
als men dan zoo vreesachtig voor stoom
was, wilden de heeren het voorloopig met
paarden als trekkracht beproeven. De
inrichting van de spoorbaan en de rijtuigen,
alsmede een globale kostenberekening van
aanleg, de vermoedelijke opbrengst enz.
werd uiteengezet, en bij de tramwegen in
het buitenland was voldoende gebleken,
dat de tram een zeer voldoend vervoer
middel is.
Door deze wel wat opgeschroefde voor
spiegelingen was menigeen hier te Bolsward
al half overgehaald om, als dan het spoor
niet komt, zich te verblijden met de tram.
Echter 't spoor was toch maar je ware,
dat was solied en vlug vervoer, en... er
werd nog altoos gewenscht en ook gewerkt
dat we aau de spoorlijn zouden komen.
En ziedaar las men 10 December
een telegram
„In de zitting der Tweede Kamer van
heden is goedgekeurd het gewijzigd ontwerp
voor den Spoorweg StavorenLeeuwarden,
overeenkomstig de wijziging, n.l, met de
ombuiging langs Bolsward"
Het was het Dagblad van Vriesland,
dat dit heuglijk nieuws bracht. Men
stond er van beteuterd, men wist niet
eens dat de spoorwegaanleg in de Kamer
aan de orde was gesteld.
Bij informatie bleek dan ook al spoedig,
dat dit bericht voorbarig was, onjuist ook,
want het ontwerp was niet behandeld, doch
ingediend. Maar toen bleek ook, dat de
Minister aan het slot van de memorie van
toelichting schreef
„Behalve het station te Bolsward kan
tusschen deze plaats en Workum, in overeen-
NOVEMBER.
Als haard en kachel nog niet staan,
Haalt ze dan gauw van stal,
Of slachtmaand speelt U wis een poets,
Die U lang heugen zal!
Uw leden worden stram en stijf,
Gij vat een zware koü,
En 't guur Novemberweer het maakt
Uw handen bont en blauw!
Was men hier teleurgesteld, toen bleek
dat bij de nu geprojecteerde spoorweg
LeeuwardenStavoren onze stad was uit
geschakeld, terwjjl toch in 1876 door de
StatenGeneraal het plan dezer lijn was
opgemaakt en goedgekeurd met de om buiging
naar Bolsward, ook te Harlingen zag men
er belang in dat onze stad een station
kreeg. De Raad dier gemeente sprong voor
onze belangen (en natuurlek ook de hunne)
in de bres en zond een request naar
Minister en Kamer om toch Bolsward het
spoor te geven, want de belangen van den
Zuidwesthoek zouden daar zeer mee gebaat
zjjn wegens kortere verbinding met den
uitvoerhaven. Mocht, zoo werd in dat
adres gezegd, een ombuiging naar Bolsward
te bezwarend geacht worden, dat men dan
een zijlijn legge, naar die plaats, want ook
de nog in voorbereiding zijnde spoorweg
HarlingenHeerenveen maakt een verbin
ding der twee Ijjuen te Bolsward zeer
gewenscht.
Een medestrijder dus, onze inwoners
vatten weer moed en zaten ook niet stil.
Doch daar kwam onverwacht een plan, als
het ware kwam het uit de lucht vallen,
om Friesland meteen tramwegnette voorzien.
De heeren Leopold Mertens, industrieel,
en Louis Finet, ingenieur, beiden te Brussel,
vroegen concessie voor den aanleg en de
exploitage van een tramwegnet roet stoom
kracht voor bet vervoer van personen en
goederen. Zij noemden 5 lijnen in onze
provincie, een gezamenlijke lengte hebbende
van
1°.
Nu de tijd voor het houden van vergade
ringen en uitvoeringen weer is aangebroken,
maken wij de bestuurders van vereenigingen
attent op deze rubriek, waarin aankondi
gingen enz. gratis worden opgenomen. Op
gaven hiervoor gelieve men tot Dinsdags-
avonds aan ons in te zenden.
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij hen aan, terwijl wij ons
tevens houden aanbevolen voor de levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatiebilj<*tten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
Firma B. CUPERUS Az.
Woensdag 7 November:
Biljartclub „Jan Wiemers”. Vergadering des
avonds 8 uur in café „De Drie Kronen”,
H. Gaarman.
Geheelonth.-Jeugdorganisatie „De Hoop der
Toekomst”. Vergadering ’s avonds 6 uur
in „Ons Gebouw”.
CONCERT, te geven door Mej. Doe Haasdijk
en de heeren K. Molenaar en J. Faber,
’s avonds 8 uur in „De Doele”.
Vereen. „Eendracht zij onze leus”. Verg,
’s avonds 8 uur in café Hoekstra.
Bibliotheek St. Vincentiusgebouw, ’s avonds
van 7—8 uur.
Donderdag 8 November:
Krite Boalsert. Repetitie ’s avonds 8 uur in
café Hoekstra.
Vrijdag 9 November:
Mannenkoor „Hollandia”. Repetitie ’s avonds
7 uur.
Zangvereen. „Voorwaarts”. Gewone repetitie
’s avonds 8 uur in café „Voorwaarts”.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Verkooping Renteniershuis Sneekerweg, door
Notaris K. M. de Haas te Sneek, in café
Witteveen, 's avonds 7 uur.
Zaterdag 10 November:
Onderling Ziekenfonds. Contributie afdracht
’s avonds van 5’/2—6'/2 uur in „Ons
Gebouw”.
Stadsspaarkas. Inbrengen van gelden des
avonds 7 uur, in het lokaal Politiebureau.
Maandag 12 November:
Bioscoop-Voorstelling Miss Venus,’s avonds
8 uur in „De Doele”.
Schaak- en Damclub „Tavenu”. Speelavond
des avonds 7 uur in het Wilhelmina-
gebouw.
Dinsdag 13 November:
Bioscoop-Voorstelling Miss Venus,’s avonds
8 uur in „De Doele”.
Gemengd Koor „Bolsward”. Repetitie van
’t Oratorium „Judas Macabeus”, ’s avonds'
8 uur in „De Doele”.
Tempelieren. Vergadering ’s avonds 8 uur
in café „Voorwaarts”.
Geh.-Onth. Koor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in het Wilhelminagebouw.
Woensdag 14 November:
Vereen. „Eendracht zij onze leus”. Verg,
’s avonds 8 uur in café Hoekstra.
Jeugd N.V. Vergadering ’s avonds 8 uur in
café „Voorwaarts”.
Geheelonthouders-Jeugdorganisatie „De Hoop
der Toekomst”. Vergadering ’s avonds
6 uur in „Ons Gebouw”.
Maar dubbel zwaar is thans het lot
Van wie in bittren nood,
In nijpende armoê en ellend’,
Geen vuur heeft en geen brood!
Hoe menig arbeidersgezin
Ziet zonder geld en goed
Met angst en zorg en droefenis
Den winter tegemoet!
5°.
De adressanten wezen er op,
provincie Friesland door den aanleg
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
ongeveer 186 K.M.
Van Leeuwarden over Holwerd en
Dokkum naar Veenwouden.
Van Veenwouden over Bergum,
Drachten enz. naar HeerenVeen.
Van daar over Joure naar Lemmer.
Van Harlingen over Bolsward naar
Workum.
Van Bolsward over Sneek naar Lemmer.
dat de
van
dit vervoermiddel gebaat is, zonder dat er
grooten lasten op den Staat, de Provincie
of de Gemeenten worden gelegd.
De locomotieven zouden loopen zonder
gedruisch, en geen stoom laten ontsnappen,
zoodat de paarden er niet bevreesd voor
zullen zijn. De snelheid zal hoogstens
20 K.M. per uur bedragen, er kan op 5
Meter gestopt worden, dus al weer weinig
gevaar voor ongelukken. De tram rijdt
onmiddellijk langs en door de steden en
dorpen en ook langs den weg kunnen
passagiers ingenomen en uitgelaten worden,
zoodat een tramweg veel meer gerief biedt
dan een spoorweg. Teneinde de onteigening
en dus ook de kosten te verminderen,
wenscht men langs den kant der wegen
te gaan met vignolastaven (gootjerails)
die in zand voldoende stevigheid bieden.
De ondernemers wenschen de exploitage
van een op te richten maatschappij te doen
uitgaan, en de aanleg zal een solide, winst
gevende geldbelegging vormen, waarbij de
geheele bevolking gebaat zal z(jn.
1
f
Bolswardsche Courant
I
PLAN
□11
3®.
j