der Gemeente Bolsward
Officiéél Orgaan
JURGENS
I
„VOOR
ALLE
STANDEN
OP HET BROOD
SCHUIMT IN DE
PAN
VOOR BAKKEN
EN BRADEN
I
I
De Vraag
f
Woensdag 21 November 1923
No. 92
62ste Jaargang
OüD-BOLSWARD.
in Engrosbij: Tromp, Sneek.
P.S. Zéér ruim gesorteerd in kistjes van
25 stuks.
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
WEEK-AGENDA.
Verg.
I
I
I
I
naar
GO
1 A
CD
ES
CO
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
het spoor in verbinding te brengen, werd
hier in onze stad zelf overwogen. Met
den heer Jentink, burgemeester, aan ’t
hoofd, werd bedoeld een tramweg te hebben
langs Tjerkwerd naar Hieslum en daar
een station Bolsward te hebben bij den
spoorweg. Het praatje heeft hier in die
dagen druk geloopen dat het ernstig in
voorbereiding was, maar men heeft er later
niet meer van vernomen.
Om nog even op den spooraanleg L»eu-
wardenStavoren terug te komen, daar
werd, nu het plan eenmaal aangenomen
was, spoed mee gemaakt.
Nog in 1879 lagen de lijsten van ont
eigening enz. gereed en kon ieder er inzage
van nemen, om indien men nog bezwaar
tegen een of ander had, die bezwaren in
te dienen. Het plan was, het traject
SneekLeeuwarden eerst gereed te maken
en dat gedeelte voorloopig afzonderlijk in
exploitatie te brengen. Men zal zich her
inneren, dat dit ook in werkelijkheid zoo
is geschied.
Maar die spoorlijn, die ons neus voorbij
ging, wil ik liefst niet nader behandelen.
De tram, interesseert ons meer. Hoe ging
het daar mee?
In Maart 1880 kwam de Vederlandsche
Tramweg-Maatschappjj tot stand. De tijd
van concessieverlening aan de Brusselsche
heeren, straks genoemd, verliep 1 Mei.
doch in Maart werd de zaak overgenomen
door eenige Nederlanders en dat werd de
nu nog bestaande N. T. M. De statuten
verkregen den 16 April 1880 de Koninklijke
goedkeuring, en nog in dezelfde maand
verscheen een bekendmaking dat het Maat
schappelijk kapitaal, voorloopig bepaald
op drie ton, waarvan f 60.000 door de
Directie was gestort, verder opgenomen
werd per obligaties h f 1000. De inschrijving
werd op Vrijdag 30 April geopend en was
terstond reeds volteekend. Men had goede
verwachting van deze onderneming en daar
de heer 8. Hamelink te Utrecht directeur
was, en de heeren Baron van Hardenbroek,
Vermeys en Gerlach Commissarissen waren,
mannen die als deskundigen bekend stonden
en wier namen een goeden klank hadden,
schonk ieder die ’t had, gaarne zijn geld
in deze onderneming.
Op 5 Oct. van dat najaar werd als het
begin der Maatschappij in onze provincie
de lijn DokkumVeenwonden als paarden-
spoor geopend, de lijn Bolsward - Sneek
zou stoomkracht hebben en op Donderdag
Dat er een consortium heeren was, Brusse
laars, die plannen voorbereidden om tram
wegen aan te leggen en te exploiteeren,
heb ik reeds gemeld. Zij vroegen overal,
zoowel in 't buitenland als in Nederland,
concessies aan, omdat zij inzagen dat naast
de spoorwegen, de goedkoopere tramwegen
een toekomst hadden. Waar dus eenige
plaatsen waren, waar handel, industrie of
productie een tramweg hun rendeerend
scheen, trachtten ze het eerst er bij te
zijn om beslag op die trajecten te leggen.
Voor Friesland, dat heb ik ook al gemeld,
hadden ze het oog op een vjjftal tramlijnen,
en in Mei 1879 ontvingen de betrokken
gemeentebesturen een circulaire van de
heeren Mertens en Finet, waarin de plannen
TREFFERS
OUDE JONGENS
HARTEN KONING
GARSIFA (POPULAIR)
neemt meer en meer toe.
HET KAN OOK NIET ANDERS.
Vraagt ze Uwen winkelier.
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62‘/2 cent per 3 maanden
Maandag 26 November:
Schaak- en Damclub „Tavenu”. Speelavond
des avonds 7 uur in het Wilhelmina-
gebouw.
Dinsdag 27 November:
Gemengd Koor „Bolsward”. Repetitie van
’t Oratorium „Judas Macabeus”, ’s avonds
8 uur in „De Doele”.
Tempelieren. Vergadering ’s avonds 8 uur
in café „Voorwaarts”.
Geh.-Onth. Koor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in het Wilhelminagebouw.
Woensdag 28 November:
Vereen. „Eendracht zij onze leus”,
’s avonds 8 uur in café Hoekstra.
Geheelonthouders-Jeugdorganisatie „De Hoop
der Toekomst”. Vergadering ’s avonds
6 uur in „Ons Gebouw”.
16 December, hield de heer 8. Hamelink
in „de Doele" een lezing over de verkeers
middelen vanaf de vroegste tijden tet heden,
om te besluiten met een warm pleidooi
«oor de tram, een gemakkelqk, snel en
goedkoop vervoermiddel.
Wie den heer Hamelink hoorden, en er
was een talrijk publiek, zijn overtuigd
geworden dat voor Bolsward en omstreken
de tram een groot belang is. Drie lynen
waren vanuit onze plaats teen in voor
bereiding naar Sneek, naar Harlingen
en naar Workum. De laatste is op papier
gebleven, de twee eerstgenoemde zijn
gekomen.
Men zal zich nog herinneren hoe enthou
siast men was, toen de dienst op Sneek
geopend werd, maar ook hoe al spoedig
teleurstelling kwam, w(jl de overvloedige
regens den kleibodem zoo week maakten,
en de rails telkens wegzakten, zoodat
machine en tramwagens soms beurtelings
derailleerden of in den onderwal van den
weg schuil gingen. Voor herstel van den
weg is de dienst eenigen tijd gestaakt
moeten worden. Ik zal hierover thans
niet nader spreken, want door mijn uit
stapje op het gebied van ’t spoor- en
tramaanleg ben ik in den tijd al veel
verder gekomen, dan mijn plas was. Ik
zal dus weer teruggaan en nog eenige
gegevens bijeenverzamelen betreffende het
jsar 1869. Toch meen ik nog even te
moeten wjjzen op een paar latere pogingen
om Bolsward toch nog aan een spoorlijn
te krijgen.
Door de tram raakte de spoorlijn Har
lingenHeerenveen voorgoed van de baan,
maar in een andere route werd nog licht
gezien. Dat reeds in 1880 werd gesproken
om de trambaan BolswardSneek zoo in
te richten, dat er spoorwagens op konden
rijden en hoe die zaak dus al ruim 40
jaren in den molen is, zal ik nu ook
maar niet nader behandelen, 'k Verheug
mij dat men thans einde 1923
eindelijk bezig is, den weg daarvoor in
gereedheid te brengen. Bolsward heeft
daar reeds veel te lang op gewacht. De
industrie en handel hebben door dat talmen
al reeds een gevoelige knak gekregen.
Een meer echt plan om hier het spoor
te krijgen, werd in 1903 en ’04 nog
beproefd. In het Bandeltblad van Dec.
1903, werd gesproken van een plan tot
aanleg van een lokaalapoor Franeker
BolswardSneek. De concessie voor die
nader ontvouwd werden, en tevens werd
meegedeeld, dat de Minister van Waterstaat
enz. op hun concessie-aan vraag had bericht,
dat in beginsel tegen het verleenen der
concessie geen bezwaar bestond bjj de
Regeering, en ook geen bedenkingen gerezen
waren ten opzichte de Friesche tramwegen,
maar vooraf moesten ze het bewijs leveren,
dat bij de betrokken besturen en eigenaren
van de benoodi^de wegen en terreinen
geen bezwaar bestond tegen den afstand dier
wegen en gronden voor gemeld doel. Daarom
werd nu aan de gemeentebesturen de be-
noodigde toestemming gevraagd, en zoo
voegden de heeren er bij, men kon gerust
zijn toestemming geven, want de aanleg
der trambanen zou geschieden onder Staats
toezicht, zoodat de veiligheid en soliditeit
volkomen gewaarborgd waren. De heeren
zelf waarborgden, dat aan de wegen geen
schade zou worden berokkend, integendeel
de wegen zouden, waar dit noodig was
verbreed en versterkt worden.
Dat bij de raadsleden, vooral ten platten-
lande het afstaan der wegen niet van een
leien dakje ging, men zaï bet zich wellicht
herinneren. De tram naast den rijweg,
dat leek velen ongerijmd, gevaarlijk, ja
ónmogelijk, en de vergunningen kwamen
dan ook niet zoo vlug in, als de Brusselsche
heeren verwacht hadden.
Voor Bolsward rezen evenwel nog andere
tramplannen. Sneek, dat uit na^ver met
Bolsward, gewerkt had om ons het spoor
te onthouden, en dat hierin zoo glad
geslaagd was, scheen nu toch eok weer
goed te willen maken wat het voor ons
bedorven had. Er ging weldra van eenige
kapitaalkrachtige Sneeker heeren een plan
uit, om hun stad toch met Bolsward te
verbinden, maar nu door een tramlijn langs
den Mac ademweg. De beer H. P. N.
Halbertsma, ingenieur te Sneek vroeg voor
die onderneming concessie aan in den Haag.
Men zou de trambaan eerst exploiteeren
met paarden als trekkracht, doch het zoo
inrichten, dat er later ook stoom gebezigd
kon worden. De dienstregeling zou zoo
ingericht worden, dat er op alle personen
treinen van het aan te leggen spoor, een
goede aansluiting voor Bolsward kwam.
Gelijk te verwachten was, kreeg de
aanvrager eenigen tijd later antwoord van
de Regeering, dat tot 1 Mei 1880 een
aanvraag om concessie aanhangig was van
de heeren Mertens en Finet.
Een ander tramplan om Bolsward met
Nu de tijd voor het houden van vergade
ringen en uitvoeringen weer is aangebroken,
maken wij de bestuurders van vereenigingen
attent op deze rubriek, waarin aankondi
gingen enz. gratis worden opgenomen, op
gaven hiervoor gelieve men tot Dinsdags-
avonds aan ons in te zenden.
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij hen aan, terwijl wjj ons
tevens houden aanbevolen voor oe levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatiebiljetten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
Firma B. CUPERUS Az.
Woensdag 21 November:
„Patrimonium”. Vergadering ’s avonds 8 uur
Consistorie Witheerenstraat.
Jeugd N.V. Vergadering 's avonds 8 uur in
café „Voorwaarts”.
Geref. zangkoor „Pro Rege”. Repetitie des
avonds 8 uur in het Wilhelminagebouw.
Biljartclub „Jan Wiemers”. Vergadering des
avonds 8 uur in café „De Drie Kronen”,
H. Gaarman.
Geheelonth.-Jeugdorganisatie „De Hoop der
T oekomst”. Vergadering ’s avonds 6 uur
in „Ons Gebouw”.
Vereen. „Eendracht zij onze leus”. Verg,
’s avonds 8 uur in café Hoekstra.
Bibliotheek St. Vincentiusgebouw, ’s avonds
van 7—8 uur.
Donderdag 22 November:
S.D.A.P. Vergadering 's avonds 8 uur
café „Voorwaarts”.
Bolswardsche Biljartclub. Ledenvergadering
's avonds 8‘/2 uur, in „De Wijnberg”.
Optreden van Prof. Meiachini, ’s middags
en ’s avonds in „Den Hof van Holland”.
Krite Boaisert. Repetitie ’s avonds 8 uur in
café Hoekstra.
Vrijdag 23 November:
Mannenkoor „Hollandia”. Repetitie ’s avonds
7 uur.
Zangvereen. „Voorwaarts”. Feestelijke verg,
’s avonds 8 uur in café „Voorwaarts”.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Zaterdag 24 November:
Ijsclub „Bolsward”. Jaarvergadering’s avonds
8 uur in café Slippens.
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 5'/z—6'/a uur in „Ons
Gebouw”.
Stadsspaarkas. Inbrengen van gelden des
avonds 7 uur, in het lokaal Politiebureau.
Bolswardsche Courant
PLANTA
sa
es
BS
