Officieel Orgaan
der Gemeente Bolsward
/ard.
I
irm.
;Tel.173
:he
Thee
KLEIN
EK
No. 56
Woensdag 16 Juli 1924
63ste Jaargang
OUD-BOLSWARD.
iker;
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
Lees dit aandachtig
J. NA WIJN Jr.
WEEK-AGENDA.
»i.
Naar den werkelijken vrede.
Tegen uitbreiding van hettoltarief
op den weg Bolsward-Sneek.
den.
I
en
iet ons
rig,
g en
udend
loogd
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62'/2 cent per 3 maanden
Dijkstr. 39 - Tel. 112 - Bolsward
4
5
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Bolswardsche Courant
Red.
at
el
Oplossingen
spryzen
stad,
fiHBW
L
n
n
n
one
van
De heer Van der Weij merkte op, dat
het eerste lid van dat voorstel door hem
i
dat de toekomst nog schier onbe-
mogelykheden in zich sluit. De
°/0- niet
it zonder
i vooruit.
oorzicht”
i van
ndel
een aanneming van het rapport niet zullen
saboteeren. Toch vormt de houding der
nationalisten een onzekere factor. Wanneer
zij zouden willen, zouden zij het er toe
kunnen leiden, dat de huidige Ryksdag
de voorstellen aannam. En dan zou het werk
van de intergeallieerde conferentie vruch
teloos zijn geweest. Bij eventueele nieuwe
verkiezingen in Duitschland zou wellicht
dan de benoodigde meerderheid in den
Rijksdag worden verkregen, doch tegen
dien tyd zou Engeland allicht reeds van
regeering veranderd zijn, terwijl de regee-
ringen in België, Frankrijk en Italië ook
niet zoo erg vast Op de beenen staan. De
intergeallieerde conferentie zal waarschijnlijk
aan de debatten in den Duitschen Rijksdag
voorafgaan en dat is maar goed ook. Want
daardoor wordt een gezonde, klare atmos
feer geschapen, tenminste wanneer de ge
allieerden eensgezind en krachtig verklaren,
dat zij een algeheele aanvaarding, zonder
eenig voorbehoud, eischen. Het moet Duitsch
land duidelijk gemaakt worden, dat dit de
eenige uitweg is, uit het huidige stelsel
van de militaire sancties. Wanneer men
dat in den Rijksdag goed voor oogen houdt
en er naar handelt, zijn we een reuzen
schrede vooruitgegaan op den weg naar den
werkelijken vrede.
Zaterdag 19 Juli:
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 67 uur in „Ons Gebouw”.
Stadsspaarkas. Gelegenheid tot ’t inbrengen
van gelden, des avonds 7 uur in het
lokaal Politiebureau.
Maandag 21 Juli:
Orgelbespelingen. 3e concert, te geven door
den heer A. Alt, ’s avonds van 7'l2—8'/2
uur in de Ned. Herv. Kerk.
Dinsdag 22 Juli:
Gemengd Koor „Bolsward”. Wegens vacantie
geen repetitie.
Tempelieren. Vergadering ’s avonds 8 uur
in cafe „Voorwaarts”.
Aankondigingen in deze rubriek worden
kosteloos opgenomen. Opgaven moeten
Dinsdagsavonds in ons bezit zijn.
Men kan aanvoeren, dat het onbillijk is,
om van rijtuigen tol te heffen en van
mechanisch bewogen voertuigen niet. Deze
onbillijkheid wordt door niemand ontkend.
Maar om haar nu op te heffen, door nu
ook de mechanische beweegkracht te belasten,
zou voor de gemeente Bolsward buitengemeen
gevaarlijk zijn.
Want de zaak zit wel wat dieper.
Het verkeer op de wegen heeft zich in
de laatste jaren volslagen gewijzigd. Dit
is een feit, waarmee nu eenmaal rekening
is te houden. Het publiek wil zich veel
vuldig en snel verplaatsen. Iedere hindernis
op den weg wordt als iets onaangenaams
ervaren. Wanneer die hindernis dan tevens
nog eiken keer met een zekere retributie
moet worden betaald, dan is het onver
mijdelijk gevolg, dat de weg, waarop die
hindernissen zich voordoen, niet anders
wordt bereden dan bij absolute noodzake
lijkheid.
Het gebruikmaken van den weg voor
plezierritten wordt gemeden.
Waar in onzen tijd alles moet worden
gedaan, om het vreemdelingenverkeer te
Bolsward te bevorderen, gaatdetoluitbreiding
juist in tegen de meest vitale belangen
onzer stad. Men mag niet vergeten, dat
Bolsward bijna al zijn industrie is kwijt
geraakt en dat de bronnen van inkomst en
welvaart hier bijna uitsluitend aan handel
en verkeer moeten worden ontleend. Daarom
ligt het voor de hand, dat elke belemmering
van de toegangswegen tot onze stad, voor
Bolsward uit den booze is.
Het is te voorzien, dat het auto- en
motorverkeer zich in de toekomst nog
belangrijk zal ontwikkelen. Wie de toe
neming van dat verkeer over de laatste
jaren, voornamelijk over het laatste jaar
heeft gadegeslagen, die zal er van overtuigd
zijn, dat wij nog maar in een beginstadium
zijn en
grensde
motor als verkeerskracht wordt meer en
Bolsward, den 10 Juli 1924
Aan
den Raad der gemeente Bolsward.
Edelachtbare Heer en,
De Vereeniging ter Bevordering van
Handel en Nijverheid te Bolsward, (bij
Koninklijk besluit als rechtspersoon erkent),
ziet zich genoodzaakt zich tot Uwen Raad
te wenden, naar aanleiding van het voor
stel van de Commissie van den weg Bolsward-
Sneek, inzake uitbreiding der tolheffing.
De Vereeniging Handel en Nijverheid,
die ook de belangen van het Vreemdelingen
verkeer behartigt, aarzelt niet om uit te
spreken, dat een uitbreiding van het tol
tarief, in zich sluitende de heffing van
automobielen en motorrijwielen, voor het
vreemdelingenverkeer niets minder dan een
ramp zou zijn.
Wij bieden onderstaande artikelen
vrijblijvend aan
SLABOONEN
SNIJBOONEN
FIJNE DOPERWTEN
PEULEN
SPITSKOOL
GROENE KOOL
BLOEMKOOL (reuzen)
KOMKOMMERS
GROOTE BOONEN
POSTELEIN
ANDIJVIE
WORTELEN
Deze week een partij WORTELEN af te
geven voor den inmaak,
mooi klein, prijs billijk.
Eiken dag aanvoer van AARDBEIEN,
ROODE BESSEN, KRUISBESSEN,
BANANEN, SINAASAPPELEN,
CITROENEN enz.
Aanbevelend
Oplossingen van de schadeloos-
stellingskwestie in zicht?
Het gaat er inderdaad op gelijken, of
we de laatste weken een flinke stap nader
zijn gekomen tot de oplossing van het
schadeloosstellingsvraagstuk, dat de wereld
nu al bijna 6 jaar gevangen houdt. De
bijeenkomst van de beide premiers, Mc.
Donald en Herriot, met als nagerecht, het
reisje van den vroolijken, kwieken Frau-
schen staatsman naar Brussel, opent voor
uitzichten op een definitieve oplossing van
de schadeloosstellingskwestie, die nog steeds
een „question brülante” vormde. Zooals
bekend is men overeengekomen een inter
geallieerde conferentie naar Londen byeen
te roepen, waaraan Amerika zelfs officieus
zal deelnemen. Als waarschijnlijke datum
van opening wordt heden 16 Juli genoemd.
Reeds nu hebben niet-officieele bespre
kingen plaats gehad, welke aantoonden dat
overeenstemming tusschen Frankrijk en
Engeland thans zeer goed mogelijk is.
Frankrijk, Engeland en België schijnen
het eindelijk er over eens te zijn, om het
Davres-rapport, het z.g. rapport der experts,
zonder voorbehoud te aanvaarden. In de
tweede helft van deze maand zullen de
noodige voorloopige maatregelen, opgelegd
door het rapport der experts, door de
nieuwe Duitsche regeering aan den rijksdag
worden voorgelegd. Deze maatregelen om
vatten wetsontwerpen inzake de reorganisatie
der spoorwegen, het stellen onder hypothe
cair verband van bepaalde industrieën, in
stelling van een emissiebank, alles krach
tens het rapport der experts. Verder zal
aan den Rijksdag een wetsontwerp worden
voorgelegd, waarbij bet plan ^er experts in
zijn geheel wordt aangenomen en waarbij
tevens aan de regeering volledige volmacht
in deze wordt verleend.
Van de aanneming van deze beide laatste
voorstellen hangt, wat Duitschland betreft,
het lot van het Dawes-rapport af. De
nationalisten kunnen, als zij willen, deze
wetsontwerpen doen sneuvelen. Er zijn
echter den laatsten tijd aanwijzingen, dat
deze partij aanzienlijk van houding is ver
anderd ten opzichte van het expertsrapport,
zulks vooral na de algemeene verkiezingen.
Het lijkt dus thans waarschijnlijk, dat zij
van
peerd. Maar het
methode zijn om
op de gebruikers
alleen degenen die toevallig den weg moeten
passeeren, hebben het genot daarvanhet
voordeel van de verkeerswegen is voor
iederen Bolswarder, ook voor degenen,
die niet persoonlijk langs den weg gaan.
De Vereeniging Handel en Nijverheid
acht een offer uit de gemeentekas hier
volkomen verantwoord. Maar niet verant
woord zoude zijn het hanteeren van het
gevaarlijke wapen der tolheffing, waarmee
men grooten kans loopt het allereerst en
het allermeest zich zelf te treffen.
Daarom dringt de Vereeniging Handel
en Nij verheid er bij U wen Raad ten sterkste
op aan, zich krachtig te verzetten tegen
de poging van de Commissie van den weg,
om Bolsward in een zijner verkeersaders
te treffen, waarom zij hoopt, dat het voor
stel door U met algemeene stemmen zal
worden verworpen.
*t Welk doende enz.
Namens de vereeniging ter Bevordering van
Handel en Nijverheid:
(w. g.) H. EI8MA, Voorzitter.
G. H.PLANTINGA,
Secretaris.
het voorstel tot uitbreiding van het toltarief
ongedaan te maken.
Mogelyk kunnen onze andere plaatselyke
vereenigingen als de R. K. Middenstands-
Vereeniging »De Hanze" en de Chr. Mid
denstands-Vereeniging er toe besluiten hunne
adheasie te betuigen met het adres, daar
hierbij werkelijk het belang van geheel
Bolsward op het spel staat.
De Vereeniging ter Bevordering van
Handel en Nijverheid geeft door het zenden
van dit adres blijk een open oog te hebben
voor de belangen onzer stad. Het is te
hopen dat dit adres er toe moge bijdragen
LXXXIV.
Als vervolg der raadsvergadering van
4 Mei 1877, kan ik nog meedeelen, dat
er ook door andere heeren n.l. Brandsma,
van der Plaats en
over den verkoop van
sproken werd, maar
heer Peereboom nog
uitdrukkking van
de Burgemeester nog
het Justitiehuis ge-
ten slotte vatte de
even vuur op een
den heer De Kok, dat
hij zich met het voorstel van verkoop niet
kon vereenigen, maar nog minder met de
handelwijze van den voorsteller, die het
gebouw als lokaas deed dienen om het
Kantongerecht hier te houden. Nu de wet
er is, zal men doen, wat dan reeds voor
10 of 20 jaren had kunnen gebeuren.
De heer P. zei daarop^Als voorsteller
heb ik het recht nogmaals het woord te
vragen. Ik had gehoopt, dat mijnheer De
Kok dat laatste woord niet had gesproken,
want bf hij kent mij een macht toe, die
ik niet heb en ook niet pretendeer te
hebben, bf hij heeft een woord gebruikt,
dat in de discussie niet te pas komt. Het
zal toch niet waar zyn, dat een eenvoudig
lid van den gemeenteraad der Regeering
een lokaas kan voorhouden maar dan is
’t een min gepast woord. Ook in de memorie
van toelichting heb ik er op gewezen, dat
er vroeger wel pogingen zijn aangewend
om tot verandering te komen.
De discussie werd nu gesloten, en tot
stemming overgaande, kreeg de heer Peere
boom slechts 8 medestemmers, de heeren
Van der Weij, Brandsma en de Voorzitter.
Met 7 tegen 4 (men had toen elf raads
leden) werd het voorstel verworpen, echter
was daarmee de zaak niet van de baan.
Wonseradeels gemeentebestuur, dat ook
als mede-eigenaar bij deze zaak belang had,
verleende, dat begrijpt men, volle aandacht
aan de behandeling van dit punt. Het
raadhuis dier gemeente was toen nog hier
te Bolsward, toevallig schuin over
gemeentehuis staande, en de besturen
beide gemeenten konden dus, als overburen,
goed weten wat ieder hunner in het schild
voerde. (In figuurlyken zin gesproken, na
tuurlijk, want de verslagen, door de pers
publiek gemaakt, gaan ook evengoed naar
verdere afstanden).
Toen het voorstel van den heer Peereboom
was verworpen, duurde het niet lang, of
er kwam een zeer uitvoerige missive van
Burgemeester en Wethouders van Wonse-
radeel. Het stuk is te groot om het over
te schrijven of neen, een copie heb ik
er van genomen, doch het is van te grooten
omvang, om het in de krant te plaatsen,
'k Zal er enkele punten uit vermelden.
Wonseradeel wenschte juist wat de heer
Peereboom had voorgesteld: het Justitiehuis
over doen aan ’t Rijk of anders tot ver
koop over te gaan. Zij hadden een vorig
jaar daartoe reeds het plan gevormd, om
den bestaanden toestand op te heffen, maar
begrepen, dat Bolsward, zoolang de rechter
lijke organisatie in behandeling was, daar
niet gaarne aan zou willen meedoen Nu
echter de wet op de rechterlijke indeeling
in werking is getreden, waarbij Bolsward
als kanton zeer vergroot is, geeft dit juist
een geschikte aanleiding om tot een zuiveren
en voor de gemeenten meer voordeeligen
toestand te geraken, en begrijpen ze niet,
dat onze raad niet meeging met het voorstel.
De argumenten, waarom verkoop of over
dracht van het gebouw juist nu gewenrcht
en billijk is, ook ten opzichte de andere
kantongerechten, worden nader uiteengezet.
Ook de argumenten, waarop in onzen raad
het voorstel bestreden is, worden nader
gewikt en overwogen. Onder anderen staat er:
„Dat de verkoop van het gebouw geen
noemenswaardig voordeel zou medebrengen,
is een argument, dat misschien de in zoo
gunstige finantiëele omstandigheden ver-
keerende gemeente Bolsward van den ver
koop zou kunnen afzien, maar dat voor
de onder een zwaren schuldenlast gebukt
Onder vriendelijke dankzegging voor de
toezending, plaatsen wij gaarne onderstaand
adres:
gaande gemeente Wonseradeel niet in aan
merking mag komen".
„Dat de aanwezigheid van het kanton
gerecht aan Bolsward wel zooveel voordeel
heeft aangebracht, als de rente van het
kapitaal van aankoop beloopt; dat de ver-
grooting van het kanton nog meer voordeel
zal aan brengen deze en meer soortge
lijke argumenten hadden, met alle be
scheidenheid gezegd, by een zaak, die
Bolsward en Wonseradeel regardeert, niet
in de schaal mogen worden gelegd. Zij
bewijzen zonneklaar, dat Wonseradeel ten
onrechte een deel in het gebouw heeft en
dat, indien er van gratis afstaan in gebruik
sprake kan zijn, Bolsward alléén daarvoor
het offer zou moeten brengen.”
Ook over het indertijd besproken woord
„voortdurend" handelt deze missive, maar
wordt opgemerkt dat dit niet beteekent
onherroepelijk, te meer, wijl er geen contract
bestaat tusschen het Rijk en de gemeenten.
Nochtans, zoo eindigt de missive, nu de
raad uwer gemeente termen heeft kunnen
vinden om een voorstel tot het vragen van
huur te verwerpen, oordeelen wij een besluit
tot overdracht van de aan onze gemeente
behoorende helft het meest gepast.
Als raadsbesluit van onzen raad geven
B. en W. van Wonseradeel U kennis:
lo. dat hij voor onze gemeente geen
vrijheid kan vinden, het Justitiehuis te
I Bolsward langer gratis aan het Rijk in
gebruik af te staan
2e. Jat, mocht de raad van Bolsward
hiertoe geen genoegzamen grond zien, in
overweging wordt gegeven, de aan Wonse
radeel behoorende helft in het gebouw op
taxatie over te nemen;
3o. dat, indien de raad van Bolsward
daartoe niet genegen is, door den raad van
Wonseradeel pogingen zullen worden in
het werk gesteld, om langs wettelyken weg
tot scheiding van de massaliteit te geraken
en verzoeken bij dezen, de zaak op
nieuw bij uw raad ter tafel te brengen en
zijne beslissing ons mede te deelen.
In de vergadering van 29 Juni 1877
werd de missive ter tafel gebracht, en...
het Dag. Bestuur stelde voor, dit stuk
voor notificatie aan te nemen.
De heer Peereboom was de eenige, die
daarop aanmerking maakte; hij zeide: Ik
had gehoopt, dat een mijner medeleden,
die vroeger tegen myn voorstel hebben
gestemd, nu het woord had gevraagd; daar
dit geen plaats heeft, vraag ik, of het wel
betamelijk is, een bevriend Gemeentebestuur,
op een missive als deze, geen ander ant
woord te geven dan dat ze voor not. is
aangenomen. Ik zal niet meegaan me', het
voorstel van Wonseradeel, maar dring toch
aan op een ander antwoord.
De Voorzitter, Burgemeester Jentink
antwoordde: Dan zal ik het voorstel van
het Dag. Bestuur zoo wijzigen: den Raad
van Wonseradeel uit te noodigen, bij de
hooge Regeering zoodanige voorstellen te
doen als bij noodig acht, maar dat Bolsward
in zijn voorstel niet kan treden.
meer gemeengoed van het publiek en zoo
is het duidelijk, voor ieder die zich van
deze feiten rekenschap geeft, dat het ver
keer zich nog belangrijk uitbreiden moet.
Daarvan zullen verschillende plaatsen, vooral
die, welke zooals Bolsward ongunstig
ten opzichte van het spoorwegverkeer ge
legen zijn, kunnen profiteered Maar nu
is het zelfs aan kinderen duidelijk, dat
men zich zelf in de vingers snijdt, wanneer
men te midden van deze reusachtige ver-
keersontwikkeling, een muur gaat oprichten,
om dat verkeer te belemmeren.
Het reizend publiek men bedenke
dit toch I is niet om Bolsward verlegen
maar omgekeerd onze Bolswardsche nering
doenden wel om het reizend publiek.
Zij die uitstapjes gaan maken, schuwen
onze stad. Men wenscht nu eenmaal niet
op een traject van nog geen tien kilometer,
twee keer te stoppen om te wachten op
de wisseling van geld, de opening van
den tolboom enz. Daar komt nog by, als
een niet te onderschatten psychologische
factor, dat, nu eenmaal het Rijk is voor
gegaan met de afschaffing der tollen, het
publiek zich in toenemende mate ergert
aan nog bestaande tollen, zich daartegen
telkens, waar het maar te pas komt, verzet,
maar bovenal waar nieuwe tolheffingen
komen, daarop met grooten weerzin zal
reageeren.
Chauffeurs en autoverhuurders, buiten
Bolsward, vestigen er de aandacht op, dat
een reisje naar Bolsward, uit de richting
Sneek, (op zich zelf, wegens den toestand
waarin de weg verkeert, toch al geen genot!)
heen en terug tachtig cent tol zal moeten
kosten en de reis wordt, zoo zeker als
twee maal twee vier is, naar een andere
plaats gemaakt, als zij althans niet beslist
noodzakelijk is.
Wij hebben in Bolsward juist al onze
krachten in te spannen, om de reizigers
tot ons te trekkenniet om ze af te
stooten. Omringende gemeenten hebben in
dit opzicht met Bolsward een tegenstrijdig
belang. Speciaal Sneek en Wijmbritseradeel
hebben belang bij de tolheffing; maar het
belang van Bolsward is daaraan tegenover
gesteld. Bolsward moet zijn deel trachten
te krijgen van het zich in overweldigende
mate toenemende auto- en motorverkeer en
het wil de Vereeniging Handel en Nijver
heid voorkomen heel kortzichtig te zyn,
indien men dat verkeer wil belasten.
Daarom komt onze Vereeniging metkracht
op tegen hetgeen de Commissie van den
weg voorstelt.
Erkend wordt, dat de weg geld kost en
wegens den deplorabelen toestand waarin hij
nog grootendeels verkeert, nog meer geld
kosten zal. Erkend wordt, dat deNed.Tramw.
Maatsch, den weg voornamelijk in dien
slechten toestand heeft gebracht en dat die
zelfde Ned. Tramw. Maatsch. de Commissie
den weg financieel ernstig heeft gedu-
zou de allergevaarlijkste
nu de kosten te leggen
van den weg. Want niet
22, 25 et.
32, 40
- 18
- 20
15
10
25
13 tot 15
10
10
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij H.H. bestuurders van ver-
eenigingen aan, terwijl wij hen tevens
attent maken op ons adres voor de levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatie-biljetten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
FIRMA B. CUPERUS Az.
Woensdag 16 Juli:
Geref. Zangvereen. „Pro Rege”. Repetitie
’s avonds 8 uur in het Wilhelminagebouw.
Schaak- en Damclub „Westergoo—Tavenu”.
Speelavond eiken Woensdag. Aanvang
kwart voor acht uur in „Ons Gebouw”,
leeszaal, boven.
Biljartclub „Jan Wiemers”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café Gaarmann.
Donderdag 17 Juli:
Stedelijk Muziekkorps. Uitvoering ’s avonds
8 uur in het Julianapark.
Muziekgezelschap „Andante”. Repetitie des
avonds 7'f2 uur in de Muziekschool
Kerkstraat.
Lycurgus en Wilhelmina. Oefenavond van
8—10 uur op het Sportterrein.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Vrijdag 18 Juli:
Zangvereen. „Voorwaarts”. Repetitie ’s avonds
8 uur in café „Voorwaarts”.
Mannenkoor „Hollandia”. Repetitie 's avonds
7 uur.
