Officiéél Orgaan
der Gemeente Bolsward
op het Sportterrein
TEN BATE VAN HET „GROENE KRUIS”
Tien jaren oorlogspolitiek.
IE
1
No. 60
Woensdag 30 Juli 1924
63ste Jaargang
voor
het terrein 40 cent (belasting inbegrepen). Geen kinderkaarten aan het terrein.
a
Thans weer voorradig
alle soorten GROENTEN en FRUIT,
welke wij vrijblijvend voor de volgende
prijzen aanbieden:
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
J. NA WIJN Jr.
Dit zal Woensdagavond voor de eerste en eenigste maal gedemonstreerd worden door veteranen-voetballers van naam.
Voor Leeuwarden spelen o.a. de volgende heeren: J. Heeger, Mr. M. E. Hepkema, Mr. Vis, H. Valkema, H. Snijder,
A. Dalhuysen, G. Deibel, J. Kingma, R. Key, A. de Groote, D. Sprock.
Deze wedstrijd belooft voor voetballiefhebbers, maar ook voor hen die het spel nog niet kennen, spannend te worden.
Kaarten vanaf morgen verkrijgbaar bij de heeren K. FALKENA Bz. en J. WIJMA a 25 cent, plus sted. belasting.
Aan dezelfde adressen voor kinderen beneden 13 jaar kaarten a 15 cent plus sted. bel. verkrijgbaar.
Toegangsprijs aan
WEEK-AGENDA.
I
1914 - 1 Augustus - 1924.
'ro'
CD
12
18
15
25
vanaf 55
15
14
6
moest vallen, ging de loopgravenoorlog
onveranderd door. In September 1915
scheen het als zouden de Engelsch-Fransche
strijdkrachten doorbreken de poging werd
reeds in den aanvang gestuit. In 1916
opende Duitschland met den geweldigen
aanval op Verdun, welks tragisch en held
haftig lot een der belangrijkste episoden van
den oorlog vormt. Leger-afdeeling na leger-
afdeeling werd tegen Verdun aangevoerd,
maar het mocht niet baten; de stad hield
stand, ook al vielen aanvankelijk enkele
forten. Daarentegen drongen de Entente-
legers op de Somme aanPicardië kwam
voor een deel in hun handen terug.
Inmiddels was de strijd over een groot
aantal fronten uitgebreid. Engelsche en
Fransche schepen hadden getracht de Dar-
danellen te forceeren om Constantinopel
te kunnen nemen; de poging was mislukt
en de bekende Dardanelles expeditie, die
zooveel goed en bloed zou kosten, begon.
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief
Aardappelen, beste Borgers
Geeltjes
Slaboonen, stoksla, z. draad
dubbele
met
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62'/2 cent per 3 maanden
Parijs bedreigdde regeering nam de wijk
naar Bordeaux, toen Joffre en Foch, door
concentratie van krachten, den vijand tot
staan brachten en bij den slag aan de
Marne tot terugtrekken dwongen. Duitsch-
land breidde daarna zijn front aanmerkelijk
uit; vermeesterde Antwerpen; rukte voort
tot aan den Yser, maar vond daar een
onverwachten weerstand, die niet zou worden
overwonnen. Aan weerszijden van den Yser,
welk klein Belgisch riviertje een historischen
naam heeft verworven, werden de loopgraven
opgeworpen, gelijk over geheel de lengte
van het Westelijke front. Tegelijkertijd
speelden zich groote gebeurtenissen in het
Oosten af; de inval der Oostenrijkers in
Servië mislukte bijna geheel, en tegelijkertijd
rukten de Russen in Oost-Pruisen binnen.
Daar werden zij eerst tot staan gebracht,
toen Hindenburg, reeds jaren op non-activi-
teit gesteld, met zijn plaatselijke kennis te
hulp rukte. Dit was het sein voor geheel
een nieuwen vooruitgang der Duitsche
wapenen in Polen. In Gallicië, waar de
Russen aanvankelijk succes behaalden en
zelfs Premyszl tot overgave dwongen, werden
zij, evenals in Polen, teruggeworpen. Hier
was Mackensen de groote veldheer, die in
Warschau zijn zegevierenden intocht hield
en die in opdracht van de verbonden
Duitsche en Oostenrijksche souvereinen in
schijn de vroegere Poolsche vrijheid herstelde.
De jaren 1915 en 1916 waren zwaar
doorworstelde oorlogsjaren. Het aantal deel
nemers vermeerderde. In 1915 met Italië,
dat zich van de Triple Alliantie afkeerde
en ter wille van de irredenta de zijde der
Entente koos. Daarna Bulgarije, in welks
hoofdstad intriges van verschillenden aard
werden gesponnen, met het resultaat, dat
Bulgarije zich, gelijk Turkije reeds tevoren
had gedaan, bij Duitschland en Oostenrijk
aansloot en met hen de Centrale machten
vormde. Weer een jaar later kwam Roemenië
in den oorlog; aanvankelijk scheen het
succes aan zijn wapenen verzekerd en werd
het begeerde Zevenbergen zonder slag of
stoot genomentoen kwam de Duitsche
veldtocht, die het veroverde plotseling
terugnam en het Roemeensche land tot op
een klein gedeelte na in bezit nam. Maar
in het Westen, waar dan toch de beslissing
Augurken, Appels, Peren, enz.
alles tegen uitersten dagprijs.
Zij die Sla- of Snijboonen voor den inmaak
wenschen, kunnen bij ons bestellen met
prijsopgaaf.
Aanbevelend
Dijkstraat 39 - Bolsward
TELEFOON 112
I.
De periode van vijftig jaren, die 1864
van 1914 scheidt en tegelijk daaraan ver
bindt, is zeker een uiterst belangrijke. In
een halve eeuw tjjds werden z.g.n. histo
rische belangenvraagstukken opgelost; de
politieke landkaart van Europa veranderd
4 ct. p. p.
6
18
16
15
fijne m.dr.,inmaak 16
Wagenaars
n
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij H.H. bestuurders van ver-
eenigingen aan, terwijl wij hen tevens
attent maken op ons adres voor de levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatie-biljetten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
FIRMA B. CUPERUS Az.
Woensdag 30 Juli:
Geref. Zangvereen. „Pro Rege”. Repetitie
’s avonds 8 uur in het Wilhelminagebouw.
Schaak- en Damclub „Westergoo—Tavenu”.
Speelavond eiken Woensdag. Aanvang
kwart voor acht uur in „Ons Gebouw”,
leeszaal, boven.
Biljartclub „Jan Wiemers”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café Gaarmann.
Donderdag 31 Juli:
Muziekkorps „Hollandia”. Concert 's avonds
7'/2 uur in het Julianapark.
Lycurgus en Wilhelmina. Oetenavond van
8—10 uur op het Sportterrein.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Vrijdag 1 Aug.:
Zangvereeniging „Voorwaarts” vacantie.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
Zaterdag 2 Aug.:
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 6—7 uur in „Ons Gebouw”.
Stadsspaarkas. Gelegenheid tot ’t inbrengen
van gelden, des avonds 7 uur in het
lokaal Politiebureau.
Dinsdag 5 Aug.:
Gemengd Koor „Bolsward”. Wegens vacantie
geen repetitie.
Aankondigingen in deze rubriek worden
kosteloos opgenomen. Opgaven moeten
Dinsdagsavonds in ons bezit zijn.
door de opkomst van Duitschland, en door
de vorming van de Triple Alliantie eenerzijds
de Triple Entente anderzijds geheel nieuw
georienteerd. Maar van hoeveel grooter
beteekenis is niet, zoowel relatief als abso
luut, de periode van slechts een tiental
jaren, die thans achter ons ligt. In dit
schijnbaar korte tijdvakvoor de eeuwig
heid nauwelijks medetellend is de poli
tiek niet slechts van Europa, maar van
geheel de wereld omvergeworpendroomen
van eeuwen achtereen als die betreffende
de onafhankelijkheid van Polen en Bohemen,
betreffende de stichting van een groot
Servisch rijk zijn plotseling, als automatisch
in verwezenlijking geraakt. In deze tien
jarige periode vormen 1914 en 1918 de
culminatiepunten. In 1914 werd de storm
ontketend; de politiek-economische vloedgolf
die zich vanaf 1918 over de wereld heeft
verspreid, is van de ontketening van dien
storm van menschelijke hartstochten het
begrijpelijk gevolg. Het zijn niet vier jaren
oorlogspolitiek, die wij beleefd hebben, maar
het zijn er reeds tien; het zullen er zoo
straks wellicht meer zijn. Want al werd
formeel door den vrede van Versailles de
oorlog beëindigd, de oorlogsgeest waart
nog over geheel de wereld rond, zoowel
politiek als economisch. Het gaat ermede
als met den leerling van den toovenaar,
die wel de formule kende om het water
in overmatigen aandrang te doen stroomen,
doch vergeefs zocht naar de woorden om
den stroom te stuiten, toen deze hem te
machtig werd 1
Het uitbreken, plotseling, onverwacht
toch nog na deze jaren van voorbereiding,
van den grooten oorlog op 1 Augustus
1914, had twee oorzaken een nabije en
een verwijderde. De nabije lag in den
moordaanslag te Serajewo; de verwijderde
in de ontwikkeling, die de Europeesche
politiek heeft gevonden, nadat Duitschland
aan het einde van den Zuid-Afrikaanschen
oorlog de door Engeland aangeboden toe
nadering weigerde, en Frankrijk erin slaagde
om Engeland, dat genoeg had van zijn
splendid isolation, in den kring van het
tweevoudig Russisch Fransch verbond te
trekken. De ^voorbeeldige” bestraffing, door
de Oostenrijksche politiek noodzakelijk
geacht tegenover den moordaanslag te
Serajewo, was rechtstreeks tegen Servië,
indirect tegen Rusland gericht, welks invloed
op den Balkan ten koste van Oostenrijk,
in Perzië ten koste van Engeland ziender-
oogen toenam. Niet te Berlijn maar te
Weenen heeft men met den oorlogsfakkel
gezwaaid en den bondgenoot, die vóór alles
loyaal wilde z\jn, medegesleept. Rusland
speelde de nevenpartij in dit dubbelzinnig
spelreeds den dag nadat Oostenrijk zijn
opzienbarend ultimatum tot Servië had
gericht, riep de Russische minister van
buitenlandsche zaken de gezanten van
Engeland en Frankrijk tot zich, en de
eensgezindheid dezer Triple Entente scheen
voorloopig verzekerd. Tenzij de Duitsche
diplomaten zich bekwamer hadden getoond
dan zij deden; tenzij zij hun vrees voor
Rusland hadden kunnen overwinnen door
hun vertrouwen op Engeland te vestigen.
Maar het staat historisch vast nog
op den dag, dat Engeland met hernieuwde
voorstellen van vriendschappelijke samen
werking bij Bethman Holweg kwam, zag
deze slechts Rusland en het gevaar van de
Russische mobilisatie. Daardoor was de
samenwerking met Engeland om het con
flict te localiseeren, gelijk toen nog had
kunnen geschieden, vanzelf uitgesloten.
Daarbij kwam de schending van België’s
onzijdigheid, uit z.g.n. militaire overwe
gingen, welke Duitschland niet alleen een
stuk prestige, maar ook materieel groot
nadeel heeft gebracht. In den aanvang van
Augustus was de strijd ontketend; reeds
enkele dagen daarna zou Duitschland, door
de deelneming van Engeland aan dien strijd
bemerken, dat het ging om leven of de
wereldheerschappij. Het was geen oorlog,
gelijk wij er gekend hebben in de tien
tallen jaren, die achter ons liggen, maar
het werd een strijd op leven en dood,
waarin steeds meer landen, willens of on
willens, werden betrokken.
De aan vang van den oorlog bracht een
overweldigend Duitsch succes op het Wes
telijk front. Na een korten, heldhaftigen
weerstand der Belgen bij Luik, braken de
Duitschers door; wierpen de Franschen en
Engelschen bij Charleroi terug en rukten
in de richting van Parijs op. Reeds scheen
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Bolswardsche Courant
Woensdag 6 Augustus a.s., ’s avonds 7 uur
Wat is Voetbal?
Buitengewone V oet halsport dein o n stra t i e
te geven door het FRISIA Veteranen Elftal, Leeuwarden
-tegen Combinatie ACHILLES-BOLSWARD -
n|
>1
n
n
n
n
n
v
n
n
n
DO
Q
52.
C
r+-
O*
w
op
1
ll
n
Snijboonen,
Pronksnijb.,
Tomaten,
Meloenen
Kruisbessen
Roode bessen
Komkommers
v
n
n n
n
n n
n n
n
n
n n
n n
v
n
