der Gemeente Bolsward
Officieel Orgaan
No. 66
Woensdag 20 Augustus 1924
63ste Jaargang
Officiëele Advertentiën.
J. NA WIJN Jr.
Brieven en stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van ‘Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
Nieuwe Vruchten.
Versche Groenten
vrijblijvend
50 ct.
70
18
15
10
15
2
8
14
76
12
5
8
10
5
30
6
5
7
PAARDENMARKT.
REISHERINNERING.
KERMIS - BOLSWARD.
WEEK-AGENDA.
OP DEN GOEDEN WEG.
HET DUIZENDJARIGE RIJK
DE REGELMAAT.
Advertentieprijs: 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
lo
Dijkstraat 39 - Bolsward
TELEFOON 112
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62‘/2 cent per 3 maanden
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel ep Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Bolswardsche Courant
van
n
F. C.
in zyn geheim-
van
nog in
rand-
n
rard,
i
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
I
>pen,
wers.
lebben
verzet
ook in
ost zal
n aan-
met de
:aatsers
ihrapte
rnamen
srs, die
;en, dat
iet door
ite van
ig over
rate klas
oordeel
ilitie
deradeel
meent e-
voor de
rsum in
daandag
Het Hollandsche landschap wordt door
velen onzer landgenooten weleens eentonig,
ja, laten wy het maar zeggen, vervelend,
genoemd. De rechte lijnen en platte vlakken,
eten,
pier.
it.
i op
g-
ar-
oukema
itspraak
'raneker
oor het
ndechen
in dit
'edstryd
dit blad
anderen
nemen
omen
olwerd
>ij hem
an het
at, naar
>ofdzaak
mor ge-
raf niet
rn geen
an deel-
zyn werkkring opvat als een onmisbaren
schakel in de keten der onderlinge ver
plichtingen, waarmee de menschheid tot
een geheel vereenigd is.
(Uit Frisia.)
opz.
enz. enz.
Aanbevelend,
van het
ir den
er door
lier aan
tkenen.
iet tact
rede te
Crt.
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij H.H. bestuurders van ver-
eenigingen aan, terwijl wij hen tevens
attent maken op ons adres voor de levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatie-biljetten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
FIRMA B. CUPERUS Az.
Woensdag 20 Aug.:
Geref. Zangvereen. „Pro Rege”. Wegens
vacantie geen Repetitie.
Schaak- en Damclub „Wejtergoo—Tavenu”.
Speelavond eiken Woensdag. Aan vang
kwart voor acht uur in „Ons Gebouw”,
leeszaal, boven.
Biljartclub „Jan Wiemers”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café Gaarmann.
Donderdag 21 Aug.:
Lycurgus en Wilhelmina. Oetenavond
8—10 uur op het Sportterrein.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Vrijdag 22 Aug.:
Zangvereeniging „Voorwaarts” vacantie.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
Zaterdag 23 Aug.:
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 6—7 uur in „Ons Gebouw”.
Stadsspaarkas. Gelegenheid tot ’t inbrengen
van gelden, des avonds 7 uur in het
lokaal Politiebureau.
Dinsdag 26 Aug.:
Gemengd Koor „Bolsward”. Wegens vacantie
geen repetitie.
Aankondigingen in deze rubriek worden
kosteloos opgenomen. Opgaven moeten
Dinsdagsavonds in ons bezit zijn.
„Werpt dammen op tegen een
oorlog, die afschuwelijker is
dan de zee zelf; treedt op als
voorvechters voor den vrede”.
(Lord Robert Cecil).
Het is nog slechts luttele maanden ge
leden, dat de bekende Engelsche pacifist,
Lord Robert Cecil, de drager van de
Volkenbondsgedachte, naar ons kleine land
kwam om ook hier het enthousiasme voor
volkenbond en vrede aan te wakkeren.
En nu Londen. Voor het eerst sedert
vele maanden heeft de aandachtige toe
hoorder op de Londensche conferentie een
toon van grooter verdraagzaamheid kunnen
beluisteren. Het was alsof de geest er iets
meer verzoenensgezind was. De gele haat-
vlam werd langzamerhand gedoofd, om
plaats te maken voor de koesterende warmte
van vredeswil en goeden burgerzin. Zou
de nog zoo kort geleden door dien ouden
Engelschen edelman met zooveel gloed
gepropageerde vredesgedachte, de gedachte
van saamhoorigheid der volken, zijn invloed
hebben doen gelden op de mannen die
voor onderstaande prijzen,
Meloenen vanaf
Druiven
Pruimen
Zure handappelen vanaf
Handperen vanaf
Tomaten per pond
Sinaasappelen vanaf
Pronksnijboonen
gemalen
Snijboonen vanaf
Slaboonen
Wortelen
Roode kool
Witte kool
Komkommers
Bloemkool
Postelein
Andijvie
Stoofperen per pond
Burgemeester en Wethouders van Bols
ward maken bekend, dat de Paardenmarkt
zal worden gehouden op Maandag 25
Augustus 1924.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
8. J. PRAAMSMA.
De Secretaris,
H. HAITSMA.
Bolsward, 16 Augustus 1924.
geroepen waren, ter conferentie te ver
schijnen. Het schijnt zoo. Maar daarnevens
stond de nuchtere, koude werkelijkheid,
de jjzeren drang der omstandigheden, die
beval dat nu eindelijk een halt werd toe
geroepen aan de steeds grooter wordende
verwijdering tnsschen de groote mogend
heden in Europa. En daar stond ook de
oude Mercurius (by de oude Grieken de
god van den Koophandel enO,
droeve samenloop van omstandigheden
van de dieven), de geest van den handel,
die verkondigde dat het zoo niet langer
voort kon en mocht duren. Want de handel
werd steeds slechter, eerlijke koopmanschap
kwam in het gedrang, de welvaart ver
vaagde tot een droombeeld, iets onbereiks-
baars, dat men zich nog flauw herinnerde
uit die zoete dagen van vrede, vóór den
grooten wereldbrand, die half Europaver-
zengde en verschroeide, en die de akkers
omzette in doodenakkers, waar op de plaats
waar eens de gouden korenaren wuifden
in den warmen zomerzon, de kale witte
kruisjes omhoog staken, als een aanklacht
tegen de menschheid.
Nu, na tien lange, lange jaren, navier
jaren oorlog en zes jaren ^vrede”, die
welhaast erger waren dan oorlog, nu, nu
breekt de vredesgedachte eindelijk door.
Ziet, ginds aan den Westerhemel (vergeef
mij de eenigszins zonderlinge vergelijking,
de zon komt eigenlijk in het Oosten op)
gloort het licht van een nieuwe dageraad.
Londen heeft het voorrecht gehad de con
ferentie te herbergen, die een einde maakte
aan tweespalt en wryving. 't Is waar, nog
is alles niet in alle onderdeelen ten genoegen
van alle partyen geregeld, doch de goede
wil is er en daarom kon deze conferentie
slagen. De wil tot den vrede werd levendig
gehouden en het vertrouwen van de leden
der conferentie, zoowel in de goedheid als
in het verstand van elkander, is niet be
schaamd geworden.
Thans staan wij dus aan den vooravond
van den werkelijken vrede, ja, hopen wy,
van den wereldvrede. Het Duizendjarige
Rijk gaat in vervulling. Nu dringt zich,
met steeds grooter klem, de volkenbonds
gedachte aan ons op, alle volkeren één, in
den grooten bond der naties. De welvaart
moet wederkeeren, handel en nyverheid
weer tot bloei komen, want zij berusten
op een vrye en vreedzame orde van zaken.
Maar daarom niet alleen mogen wij voor
den vrede in de bres treden, veeleer omdat
de oorlog afgryselijk is. Laat ons daarom
herhalen, wat Robert Cecil nog onlangs
zeide: Elk goed menseb, elke man en elke
vrouw, moet zijn uiterste best doen om
oorlog te voorkomen. De samenwerking in
den Volkenbond moet toenemen, het saam-
hoorigheidsgevoel moet worden aangewak-
kerd, ieder moet daartoe medewerken. En
doen wy dat, dan werken wij allen aan
het grootsche-ideaal, dat zy verwezenlijking
nabij is: <Het duizendjarige Rijk”.
Poincaré en de conferentie, die thans te
Londen is gehouden, heeft duidelijk aan
getoond dat hij meer gevoelt voor vreedzaam
overleg dan voor wapengekletter. Wanneer
de regeeringen van Duitschland en Frankryk
willen, is de gelegenheid er thans om tot
verbroedering te komen en het is te hopen,
dat thans, na 10 jaar zal blyken dat men
iets heeft geleerd.
De commissie van deskundigen, die een
rapport heeft opgesteld volgens hetwelk de
economische ontwikkeling van Duitschland
zal kunnen voortgaan, terwijl de geallieerden
tevens de hun komende schadeloosstelling
krygen, heeft met de samenstelling van dit
rapport een goed werk gedaan. Bij de samen
stelling heeft men de zaak van beide kanten
bezien, heeft men niet gezegd Duitschland
moet betalen, maar wat kunnen we rede
lijkerwijs van hen eischen.
Reeds direct toen het rapport verscheen,
werd het met ingenomenheid ontvangen en
thans heeft men in Londen dit rapport
aangenomen voor de verdere onderhande-
lingen tusschen de verschillende landen.
Was men eerst van plan ter conferentie
alleen te spreken over het rapport voor
zoover dit het finantieele gedeelte enz.
regelde, dus niet over het militaire gedeelte,
al spoedig bleek dat het één niet van het
ander te scheiden was en toen de Duit
schers ter conferentie kwamen, kwam aldra
de Roerbezetting op het tapyt.
De verschillende deelen van het rapport
werden spoedig aangenomen, doch toen
kwamen de Duitschers met hun eisch:
van het Roergebied.
het, dat Herriot persoonlyk
gevoelt voor een verdere voort-
het Roerexperiment, maar de
van de Fransche regeering
Burgemeester en Wethouders van Bols
ward maken bekend, dat de Jaarmarkt
aanvangt op Maandag 1 September e.k.
en eindigt Zaterdag 6 September e.k.,
telkens des morgens 8 uur.
Dat voor muziek hoogstens vijf draai
orgels na keuring worden toegelaten
dat voor staanplaats van tenten, kramen
en disschen, men zich meet aanmelden bij
den Inspecteur van Politie, onder opgaaf
van de afmetingen der inrichtingen enz.;
dat voorts waarzegtenten en straatkun
stenaars zullen worden geweerd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
8. J. PRAAMSMA, Burgemeester.
H. HAITSMA, Secretaris.
Bolsward, 18 Augustus 1924.
In eenige voorgaande nummers hebben
wy uitvoerig gesproken over den oorlog
en zijn politieke- en economische gevolgen
en duidelijk is gebleken, dat de laatste 10
jaren op Europa's ontwikkeling veel, heel
veel invloed hebben uitgeoefend.
Hoewel reeds jaren een vrede op papier
heerscht tusschen Frankryk en de gealli
eerde mogendheden aan de eene zyde en
Duitschland aan de andere, was deze vrede
feitelijk niets anders dan een voortzetting
van den oorlog en toen Duitschland, naar
Frankryks idee, de verplichtingen haar
opgelegd bij het verdrag van Versailles
niet nakwam, werd onder Poincaré’s regime,
onmiddellijk tot het bezetten van sommige
Duitsche streken overgegaan.
Meerdere malen hebben wij reeds gespro
ken over de Ruhr-bezetting en het vrijwel
nuttelooze hiervan, maar Poincaré meende
hierin een belang voor zijn land te zien
en bleef derhalve in deze zuiver Duitsche
gebieden de Fransche macht uitoefenen.
Het aantal volgelingen van Poincaré
werd echter in Frankryk minder en kort
nadat in Engeland de arbeiders-regeering
de macht in banden kreeg, moest ook in
Frankrijk Poincaré heengaan en werd opge
volgd door den arbeiders minister Herriot.
Hoewel Herriot ook zonder twijfel een goed
patriot is, bleek al spoedig dat hij de
veiligheid van zyn land anders zag dan
Er wordt een man begraven in St. Gilgen.
De klok van het kleine witte kerkje,
waaromheen de andere witte huisjes zich
scharen als de kuikens om moeder hen,
luidt met heldere tonen en de bergen weer
kaatsen tienvoudig het lied van den dooden
man. Bim-bam,... bim-bam. Daar ginds
langs dat steile pad komt een stoet aan
en beweegt zich langzaam naar omlaag.
Vooraan de dragers van de wierookvaten,
in witte gewaden. Zes mannen torsen op
hun sterke schouders de zwartomfloerste
kist. Voor de kist mannen met kleurige
vaandels, schitterend van goud. En de
priester onder het baldakijn schrijdt langzaam
in ceremonie gewaad voort, met het groote
kruis en bidt.
Dan komt de vrouw van den overledene
in het zwart, en de lange rij van vrienden,
mannen en vrouwen. Hun vroolijk gekleurde
Tirolerpak hebben ze afgelegd en verwisseld
voor een zwart. Hoe langzaam en droef schrij
den zij nu voort in hun donkere, sombere
kleeren. Dan volgt een groep mannen in
hel-blauwe uniform. De koperen knoopen
glinsteren in den morgenzon en op het
hoofd dragen zy den martialen helm, den
Ik heb ’t weergezien, St. Gilgen. Mijn
St. Gilgen. O, het is maar een heel klein
plaatsje, een dorpje in de Oostenryksche
Alpen, op een paar uur sporen van Salsburg.
Het hangt daar tegen den bergwand aan,
te midden van de malsche groene alpen
weide, waardoor zoet murmelend de berg
stroompjes ruischen, als vertelden zy hoe
mooi bet was, daar boven, heel hoog op
de bergen. Een honderd meter lager ligt
het meer. De 8t. Wolfgangsee, aan alle
kanten ingesloten door hooge bergen, 1700
lot 3000 M. hoog. Vooral ’s avonds is
het mooi in St. Gilgen, als de zon haar
laatste rood gouden stralen van achter den
beboschten Zwölfershoru zendt, zoodat het
iykt alsof het bosch in vuur en vlam staat.
Als zoo zoetjes aan de avondschaduwen
uit de donkere bergkloven sluipen en het
al met een donker waas omgeven. Dan
geuren de weiden en bo’schen en de koele
avondwind brengt het geruisch van den
bergstroom tot ons over. Hier en daar
flikkeren in de woningen tegen de bergen,
tusschen de donkere pijnboomen, lichtjes op.
Ook het hotel, daar hoog boven op den
uitersten punt van den Schafsberg, byna
2000 meter hoog, ontsteekt licht. Eu het
is of daar boven een vuurvliegje zit,
zooals ze hier om ons heen vliegen, als
groenwitte vonken in den donkeren avond.
Als dan de zon geheel is ondergegaan,
ligt daar beneden het meer
zinnige donkere pracht.
ontruiming
Stellig is
weinig meer
during van
samenstelling
is nog zóó, dat hy rekening dient te houden
met de oppositie en daarom kon hy niet
zoo maar aan dit Duitsche verzoek voldoen.
De conferentie kwam door dit vraagstuk
reeds op zoodanig spoor dat men enkele
oogenblikken vreesde dat ze zou mislukken,
maar door loven en bieden en tenslotte
toegeven der Duitschers, is men het eens
geworden en binnen een jaar zal het Roer
gebied door de Franschen ontruimd worden.
Enkele streken zullen reeds direct na
teekening van de overeenkomst weer geheel
aan de Duitschers komen.
Lang hebben de Duitschers volgehouden
aan hun eisch, dat ze direct weer het
Roergebied, in bezit moesten hebben, maar
ze zijn verstandig genoeg geweest er de
conferentie niet aan op te offeren, te meer
waar Herriot zei: Geef ons Uw vertrouwen
en laat het aan ons over dien termijn naar
den loop der gebeurtenissen te bekorten.
Geef ons Uw vertrouwen zei de Frausch-
man en deze woorden geven ons ook weer
eenigszins vertrouwen in de toekomst. De
Duitschers en Franschen hebben ook na
bet z.g.n. verdrag van Versailles nog altyd
scherp tegenover elkaar gestaan. Liten zij
thans door onderling en wederzydsch ver
trouwen trachten te vergeten wat gebeurd
is en opbouwen wat in de afgeloopen jaren
is vernietigd.
Thans, na 10 jaar, kunnen we althans
zien dat er verbetering komt, want lezen
we, de verhouding ter conferentie te Londen
tusschen Franschen en Duitschers was zeer
welwillend. Begint men in te zien dat men
elkander toch niet kan missen P dat het
eene land niet zonder de hulpbronnen van
bet andere kan Het is te hopen en wy
mogen het verwachten, waar thans de
Franschen en Duitschers reeds bezig zijn
een handelsovereenkomst te sluiten. In
al de conferenties die gehouden zijn, hebben
wij gezien dat de Duitschers slechte politici
waren, doch ditmaal hebben ze zich ver
standiger getoond en waar ook de tegenparty
tot handelen bereid bleek, hebben we thans
de kans gekregen en is hiervan geprofiteerd,
om tot elkaar te komen. De weg naar
een duurzame vrede is nu aangewezen;
men wil door vriendschap en overleg een
nieuw Europa bouwen. De teekenen van
slagen zijn gunstig en nu deze conferentie
is afgeloopen kunnen wy de toekomst
lichter dan te voren zien.
die onze polders te aanschouwen geven,
die als met een liniaal getrokken wegen,
overal omzoomd met een rij van dezelfde
soort van boomen, voerende naar dorpen
en gehuchten, die veel op elkander gelijken,
hebben weinig noodig om het bekoorlyke
der nieuwheid te verliezen men is er, zoo
heet het, spoedig op uitgekeken. Vooral
hoort men dit beweren door hen, die een
enkele maal over de grenzen wippen om
daar echte bergen te zien, rond te dwalen
in streken, waar de voet des wandelaars ook
andere dan gebaande paden kan drukken.
De vreemdeling denkt er eenigszins an
ders over, en menigmaal hoorden wy uitingen
van bewondering voor onze mooi onder
houden landerijen en voor de verrassende
vergezichten, die men overal in het laag
gelegen Westen onzer zee-provinciën kan
genieten. Die buitenlandsche bezoekers
kregen er den indruk van rust, kalmte en
regelmaat. Hun oog, nog niet gewoon ge
worden aan de afwisseling van tinten in
de onderscheiden seizoenen en op de ver
schillende uren van den dag, zag ze scherper
dan wy hun gemoed was meer ontvankelijk
voor de eenvoudige schoonheid der groenende
met zilveren ad’ren doorweven vlakten
ook omdat het zoo scherp contrasteert met
hun dagelyksche omgeving.
Voor verreweg de meeaten onzer gelykt
het leven eenigszins op die grasvelden en
bouwlanden overal ongeveer hetzelfde, waar
men het ook beschouwt. Er zyn uren en
dagen, met een kruis of met een ster ge-
teekend, dagen van groote droefenis,
die scheidensmart brachten, dagen ook, die
buitengewone blydscbap gaven, wegens een
behaald succes of door een dier groote ge
beurtenissen, als vaste data in ons levens
boek vermeld, maar dat zyu de uitzon
deringen. Meestal loopen wij op vlakke
bodems langs rechte wegen. Alles, is tevoren
met nauwkeurigheid bepaald en onder
gewone omstandigheden weten wy precies
hoe het zijn zal over eenige weken en
maanden.
De gang onzer bezigheden is als die
van een tredmolen met afgepaste, nooit
versnellende bewegingen, waar we op een
gegeven uur zyn en wat wy er doen moeten,
't wisselt bijna niet afhet eenmaal vast
gesteld programma blyft voor langen tijd
geldig. Voor groote, diep-ingrijpende emotiën
is nagenoeg geen plaats, en het zou niet
weinig moeite kosten,onzelevensbeschrijving
op te sieren met iets, dat maar eenigszins
aan romantiek is verwant.
Zoo, in gelijkmatige kalmte, in zelden
onderbroken regelmaat, vloeit van millioenen
der onzen het leven voort, van de wieg
tot aan het graf.
Er ligt werkelyk in die gedachte iets
benauwends. De man, die jaren lang heeft
getuurd langs dezelfde effen beemden, welks
steeds wederkéérende vervanging van het
zomerkleed met het winterkleed hij nauw
keurig kent, hoort spreken van de bergen
en bossoben en van het zeestrand, van den
Oceaan zelven met de wit gekuifde golf-
koppen, waarop de stoomboot danst, die de
opvarenden heenvoert, ver weg naar het
vreemde land. Daar zyn ongekende wonderen
te aanschouwen, spannende avonturen te
beleven. Met een zucht ziet hij om zich
heen en vraagt waarom hy zoo blijft vast
gebonden aan hetzelfde plekje, vastgesloten
in het enge kringetje van zyn bedryf, vast
geklonken in een regeling van uren en
minuten onveranderlijk als de slingerboog
van zyn huisklok.
Het schynt plat en prozaïsch, ontdaan
van alles wat den geest verheft en toch is
het niet zoo. Het ontleent zijn aantrekke
lijkheid, die zoo groot is, dat de in den
vreemde vertoevende landzaat er na korte
afwezigheid met verlangen naar terugziet
aan twee dingen aan zijn kleuren en aan
zijn vergezichten.
En zoo is het ook met ons leven der
alledaagsche onveranderlijk terugkeerende
plichten.
Wat er kleur aangeeft, dat is de glans
der huiselijke vreugde, stralende op het
pad dergenen, die voor de hunnen alles
doen, wat de hand te verrichten vindtdat
is het zonnetje, van binnen door doordrin
gende, ook in de stulp des eenvoudigen
daglooners. En een breed perspectief ontrolt
zich voor het oog van hem, die zijn maat-
schappelyken arbeid heiligt door zyn streven
naar bevordering van het maatschappelijk
welzyn die in zijn taak iets meer ziet
dan een middel om brood te kunnen koopen
