der Gemeente Bolsward
Officiéél Orgaan
1
i
K. A. NIERMEiJER
63ste Jaargang
Woensdag 24 September 1924
No. 75
i
Brieven en
BELASTING EN WERKLOOZENSTEÜN
Attentie!
Attentie!
I
stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
J. NA WIJN Jr.
WEEK-AGENDA.
Van den Hak op den Tak.
DE SCHERMSPORT.
maar ze heeft me
Voor ons advies dragen wij volledige verantwoording
Plaatsing geschiedt door eigen vaklieden
j
Wat is een „zetter” en wat zijn
werkzaamheden
Meermalen wordt de vraag gesteld: „Wat
voor iemand is toch een zetter”? Het
antwoord op die vraag luidt als volgt:
Advertentieprijs 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz., enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief.
ROODBORSTJE.
Onze toonkamers bevatten 200 modellen
HAARDEN EN KACHELS
van alle bekende 1e KLAS FABRIKATEN, o. a.
JAARSMA, FRISIA, GODIN, JUNKER RUH, enz.
Alleen ORIGINEELE modellen Verkoop tegen fabrieksprijzen
KELDERS 29-31 LEEUWARDEN
Kollum, 15 Sept. 1924.
Aan Roodborstje!
Zaterdag voor een week
Maakte de post mij van streek
Bracht my toch een groot pak,
’k Maakte ’t los met gemak,
’t Waren wafels, een vol dozijn!
’k Begreep niet, van wie dat kon zyn,
Tot ik las in de Woensdagsche krant,
(Geschreven in Roodborstje’s trant)
Dat ik gewonnen had den eersten prijs
Daardoor raakte ik geheel van de wijs;
Roodborstje ’k moet u vriendlijk bedanken,
Maar ik steek *t niet onder banken;
Toen de wafels hier kwamen, wat strop!
Waren ze van de reis heelemaal „slop”,
Toch was ik er zeer mee tevrêe
En doe by de volgende wedstrijd weer mee.
GOSLING MOL.
(Wegens plaatsgebrek de vorige week blijven
liggen).
ons. Maar
voor dejaren
Het geheele lichaam is hier trefvlak
zoodat voorzichtigheid voorop staat. Aan
wilskracht en uithoudingsvermogen worden
dan ook hooge eischen gesteld. Dit is zeer
sterk het geval wanneer om een treffer
wordt geschermd.
Bij het sabelschermen wordt gehouwen
en gestoken.
Om die houwen op de juiste wijze d.w.z.
met het scherp en snjjdend en met de
juiste snelheid te kunnen toebrengen, zyn
wijder aan vals- en verdedigingsbewegingen
noodzakelijk, terwyl voor een deel andere,
voor een deel dezelfde spieren op andere
wijze in werking komen.
Het ge weerschermen wordt al minder
en minder als sport beschouwd, omdat het
voornamelijk door militairen wordt beoefend.
De schermsport blijft, zelfs al verliest
men tengevolge van den leeftijd, aan phy-
sieke geschiktheid, toch sportieve voldoening
schenken aan zijn beoefenaars(ster8 en haar
gunstig hygiënische invloed uitoefenen,
terwyl deze sport geen aanleiding behoeft
te geven tot over-inspanning.
Ruim 28 °/o inkomstenbelasting
wordt aan werkloozensteun
besteed!
Dat is inderdaad een cijfer om van te
schrikken. Acht en twintig procentl Zoo
staat de naakte waarheid voor ons, in
ontstellende werkelijkheid. Aan de vereeni-
ging „Nederlandsch Fabrikaat” komt de
verdienste toe, het eerst de aandacht van
het publiek te hebben gevestigd op deze
onrustbarende cijfers. Dat er enorme be
dragen aan „steun” werden uitgekeerd was
ons bekend. Het aantal mannelijke werk-
loozen, dat gemiddeld per week in 1923
bij de arbeidsbeurzen was ingeschreven,
bedroeg ruim 86000 personen, terwijl in
dat jaar ruim f 36.000.000 alleen aan
werkloozen werd uitgekeerd. Doch dat
aan werkloozen- en armensteun, bijna een
derde van onze belastingpenningen werd
geofferd, was iets nieuws voor
hier zijn de nuchtere cyfers
1922 en 1923 (raming).
De opbrengst van 2 jaren Rijks- en
Gemeente-Inkomstenbelasting beliep totaal
f 620.000.000.
De uitgaaf van 2 jaren Ry k en Gemeenten
aan werkloozensteun bedroeg f 70,000.000.
Idem aan armoedesteun f 100.000.000.
Per aangeslagene maakt dit in deze twee
jaar f 46.50 en f 66.uit, terwyl de
particuliere- en kerkelijke armenzorg globaal
zal bedragen f 39.000.000.
In de jaren 1920 tot en met 1923,
betaalden de aangeslagenen per hoofd ge
middeld f 900.waarvan tegen werkloos
heid f 112.en tegen armoede f 143.
dus meer dan 28 °/0, ongerekend particu
lieren- en kerkelyken steun, waarbij vooral
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62‘/2 cent per 3 maanden
By Wet van 1870 is bepaald, dat in
iedere Gemeente een College van Zetters
voor ’s Ryks directe belastingen aanwezig
zal zijn tot het verrichten van werkzaam
heden hun door verschillende belasting
wetten opgedragen. Destijds waren bedoelde
Colleges betrokken bij de Patentbelasting,
de Personeelebelasting en Grondbelasting
en bestond hun taak in het regelen der
aanslagen, tezamen met de Rijksbelasting-
ambtenaren, nadat de noodige schattingen
tengevolge veranderingen enz. van gebouwen
en gronden verricht waren.
De Patentbelasting is vervangen door
de Bedrijfsbelasting en later die weer door
de Inkomstenbelasting. Laatstgenoemde Wet
kent niet meer de Colleges van Zetters;
hun taak is o ergenomen door de Schat-
tingscommissiën, zij het dan slechts voor
een deel der aanslagen. Tot 1920 hebben
de „Zetters” medegewerkt aan de vaststelling
van de aanslagen in de Personeelebelasting;
vanaf dien tyd worden die aanslagen geregeld
door de Inspecteurs der belastingen of
hunne plaatsvervangers, nadat de schattingen
voor de huurwaarde door Ryksambtenaren
ai dan niet in overleg met deskundigen
en die voor mobilair door deskundigen of
ambtenaren verricht zyn. Alleen voor de
Grondbelasting bewyzen de Colleges van
Zetters zoodoende nog hunne diensten en
bijna was daaraan ook een eind gemaakt,
want in het z.g. Franjewetsontwerp, waarbij
meerdere vereenvoudingen inzake belastingen
werden voorgesteld, kwam ook eene bepaling
voor om de levensdraad der Zetterscolleges
af te knippen en het doen der schattingen
en de vaststelling van de belastbare opbrengst
uitsluitend op te dragen aan de controleurs
der Grondbelasting met voorlichting zoo
noodig van deskundigen. De Tweede Kamer
heeft gemeend daarin niet mee te moeten
gaanhet is zeer de vraag of die beslissing
verstandig geweest -is, omdat de Colleges
van Zetters zelfs in hun bloeityd voor de
Grondbelasting in de practijk weinig be-
teekenden. B.
Heden ontvangen:
TOMATEN, 1ste soort
SNIJBOONEN
PRONKERS
Fijne SPINAZIE
Pracht SLABOONEN, p. p. 18 of 20
Naar verluidt, had hij kort voor het naar
bed gaan, de advertentie van P. Nota gelezen.
Enfin, Als je vegetariër ben, wees ’t dan
ook goed. Evenals onze student, overtuigd
als hy was, dat ’t geen hij ging zeggen,
een goed student past: „Akelig weertje
nu eens warm dan weer koud men
weet niet precies wat men beleenen moet!”
Toch was ’t een brave vent, diezelfde
student. Wel heeft hy ’t eens een keer
aan den stok gehad met zekeren kleermaker,
bij wien hy een jas ging passen. Als ge
woonlijk, haalde hy diep adem, waardoor
z’n corpus begrijpelykerwijs opzwol. „Man,
denk je dat de jas van yzer is?” snauwde
de snijder hem nu toe. Deze ruzie was
echter nog niets in verhouding tot die van
den burgemeester en den postdirecteur.
Oordeel zelf. De burgemeester en de direc
teur van ’t postkantoor van zeker Boheemsch
stadje waren geen beste, zelfs geen goede
vrienden. Op zekeren dag was er een brief,
met het adres: „Aan den tyran van N.”
„Een tyran kennen we hier niet. On
bestelbaar”, schreef de beambte er op.
De directeur echter baalde het door, en
schreef er voor in de plaats: „Vragen by
den burgemeester.” Niet, dat die burge
meester een slecht mensch was. Integendeel.
Doch velen konden hem niet uitstaan,
omdat hy in vroeger jaren boer was ge
weest. Van hem werd dan ook in die
landstreek de volgende anecdote meermalen
verteld: Eens ging hij met een koe naar
stad, en werd hem door een collega ge
vraagd: „Zoo, Gustaaf, ga je je koe ver-
koopen, jong?” Waarop de man (toen boer)
te kennen gaf: „Neen, zie je, ik moet
naar onzen notaris in de stad, en nou zei
myn vrouw: Guus, zei ze, neem ons koe
beest mee, dan hoef je niet zoo alleen te
loopen en dan heb je wat aanspraak.” Zóó
luidt de sage. Als je goed toeluistert, kan
je haar luiden hooren
niet uit het oog mag worden verloren,
dat voor de normale bestryding der werk
loosheid (als arbeidsbemiddeling, seizoens-
werkloosheid, stagnatie in bedrijven door
ongevallen enz.) en van de armoede (als
verzorging van geestelijk- en lichamelijk
ongesebikten, ouden van dagen, enz.) boven
dien steeds belangrijke sommen zullen noodig
zijn en dan ook steeds door de overheid
beschikbaar moeten worden gesteld. Het
behoeft zeker geen nader betoog, dat deze
cijfers voor een normale en rendabele ont
wikkeling van het Nederlandsche bedrijfs
leven veel en veel te hoog zijn.
Voormelde vereeniging is van meening,
dat dit voor een belangrijk deel hieraan
te wyten is, dat een groot deel van het
Nederlandsche volk in verzuim is, d.w.z.
verzuimt de Nederlandsche industrie te
bevorderen. Hiervoor is veel te zeggen.
Wij hebben hier o.a. niet te doen met de
bevordering van een eenzydig fabrikanten-
belang, doch met een zaak van Nationale
beteekenis, welke eerder een dwingende
noodzakelijkheid wordt, gezien in het licht
van bovenstaande cijfers. En de bewering
lykt ons zeker niet te boud, dat het uit
geven van millioenen guldens voor bestrij
ding der werkloosheid en van de armoede
niet noodig ware geweest, indien steeds,
waar mogelyk, een eerlyke kans was gegeven
aan het product van Nederlandsch fabrikaat.
Dan zouden duizenden arbeiders niet gedemo
raliseerd zyn door werkloosheid en hadden
ook de belastingen belangrijk lager kunnen
worden gesteld. Hier ligt, naar wij meenen,
voor zoover zulks nog niet geschiedt is,
een krachtig terrein voor de overheid, om
haar steun te verleenen. Doch nu een
steun, die nu eens geen geld kost. De
overheid toch kan beter haar bestellingen
bij Nederlandsche firma’s doen, desnoods
tegen iets hoogeren prijs dan zij in het
buitenland zou kunnen bedingen wanneer
daarmede de Nederlandsche nyverbeid aan
werk wordt geholpen dan werkloozen
steun betalen, waarvoor niets wordt ge
presteerd.
Gelukkig is de regeering van dit feit
doordrongen en wordt dan ook steeds in
deze richting gewerkt, tenminste de laatste
jaren. Doch het publiek is er nog niet
voldoende van doordrongen. Te veel laat
men zich nog door een direct voordeel
van lageren inkoopsprijs verleiden om in
het buitenland of buitenlandsche producten
te koopen, terwijl men niet denkt aan het
feit dat men 28 pCt. van zyn inkomsten
belasting betaalt voor werkloozensteun,
noodig geworden juist door het feit, dat
men de Nederlandsche nijverheid by het
buitenland ten achter stelde! Het is dus
inderdaad van het grootste belang de in
ons land gemaakte goederen te koopen.
Bovendien, en dat is ook een factor van
belang, worden door den aldus bewerk
stelligden verhoogden afzet, de algemeene
kosten, de productiekosten natuurlijk veel
lager, waardoor de export-mogelykheid ver
hoogd wordt. Hier wordt dus een dubbel
voordeel bereikt.
Voortaan gebruikt dus elke goed-geaarde
Nederlander slechts producten vah Neder-
landschen bodem en van de Nederlandsche
nijverheid, voer zoover dit eenigszins
mogelijk is.
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd.
Van Puffelen zat eergisteravond thuis te
krantlezen. Hy deed lecture: Hedennacht
heeft men op...... state tealwaar
een draadloos toestel staat opgesteld,
meerdere malen contact gehad met Mars
bewoners. „Verzekering dekt de schade”.
Als soms ’t drukfouten-duiveltje hier bezig
is geweest, of wel, dat die state door de
Mars-geluiden ernstige schade heeft geleden
noch m’n vriend, noch z’n vrouw,
noch ik weten het raadsel te ontsluieren.
Nu kan het zijn, dat wy drieën ten
opzichte van die draadlooze draden een
weinig naïef zijn, maar toch durf ik ver
klaren, dat de naïeviteit van dien dorps-
hospes grooter was. Bij hem zat een
reiziger, die vroeg„Zeg eens, kastelein,
wat scheelt uw hond toch Ik heb ’m
al een keer of wat weggejaagd, maar hy
komt telkens terug en gaat vlak bij myn
stoel zitten kijken naar elk hapje, dat ik
in mijn mond steek. Jaag hem toch
alsjeblieft weg, en laat mij in vrede eten
Nu komt ’t, waarop ik doelde: „O, mynheer,
myn hond is toch zoo’n verstandig dier.
Ik wed, dat u daar het bord hebt, waar
hij gewoonlijk van eetSmakelijke nacht
rust, zou ik hem willen toewenschen.
Want men zou denken, dat dat kostje
hem ’s nachts nog dwars moet hebben
gezeten. En daar kan de smid ook niks
aan doen, hè? Weet ge, waar bij wèl
voor kan zorgen Dat ge winterdag lekker
warm kunt thuis zitten. Geregeld kan
men een goed adres voor aanschaffing van
de een of andere kachel vinden in ons blad.
En brandstoffen (zwarte zoowel als-ja, wat
kleuren hebben ze meer?) kan je bekomen
by verschillende handelaren hier ter plaatse;
ze zullen zich wel spoedig laten opnemen op
pagina 4 van ons blad, alwaar langzaam
aan, steeds meerderen een geregeld
plaatsje wenschen te behouden. Natuurlijk,
geachte zaken-menschen, gij handelt wys!
Want: adverteeren in de Bolswardsche
Courant met oordeel, is het beginsel van
zaken-doen met voordeelEens ’t is
al lang geleden hoorde ’k eens een
winkelman zeggen„hls ik reclame ging
maken, dan liet ’k eenige malen per week
’s avonds een clown op m’n stoep optreden
Heusch, dat lijkt mij de eenige doelmatige
reclame”. Aan deze woorden dacht ik onwil
lekeurig gedurende de voorbye kermis, toen
ik meer dan eens eenige minuten heb
genoten van den paljas van het theater
„met kapotte kousen” zooals die grapzak
het betitelde. Gerust: als je zoo’n kereltje
Zaterdagsavonds voor je winkel liet optreden,
dan kreeg je vast veel kijkers. Maar hem,
die het om koopers is te doen, dient te
adverteeren! Mijne Heeren! zoo begon de
verdediger, kunt gy u niet den toestand
van den beklaagde voorstellen, die zonder
huisvesting, gedwongen was in de openlucht
te kampeeren? Is ’t dan wonder, wanneer
de stem van zyn geweten, die anders altijd
hard spreekt, ook eens heesch geworden
is? „Stellig: mooi gezegd. Doch de vege
tariër zei het niet minder mooi”. Hoor
maar. „Ik zou van woede wel uit mijn
vel kunnen springen! Ik heb vannacht
gedroomd, dat ik een worst heb opgegeten!”
„Maar daar kan je toch niets aan doen,
mijn jongen!” zei een kennis. „Jawel
zoo lekker gesmaakt!”
Het schermen is van ouds een edele
sport, die een groote mate van besluit
vaardigheid en tegenwoordigheid van geest
vereischt, terwyl het een zeer gunstigen
invloed op de lichaamsontwikkeling, vooral
de ademhaling en bloedsomloop heeft.
By geregelde beoefening, bevordert het
schermen in byzondere mate de gezondheid
en het algemeen uithoudingsvermogen.
Het onderscheid tusschen schermen en
andere lichaamsoefeningen is, dat geregelde
beoefening tot op hoogen leeftijd steeds
toenemende vaardigheid tengevolge heeft.
Daar het schermen vooral, ook het oog
oefent, is het schier onmisbaar als winter
sport voor hen, die ’s zomers het tennissen
en kaatsen beoefenen.
De floret is het wapen voor beginnelingen.
Het is zeer licht en daardoor gemakkelyk
te hanteeren.
In verschillende landen en in ons land
in vele groote steden, wordt het floret-
schermen ook veel door dames beoefend.
Het is echter een vereischte dat men
van goed onderlegde gediplomeerde onder
wijzers les krijgt.
Behalve floret-schermen, heeft men nog
degen-, sabel- en geweerschermen.
Het degensebermen heeft dit met floret
schermen overeen, dat alleen mag worden
gestoken. Het wapen is echter zwaarder
zoodat men spoediger vermoeid zal wezen.
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij H.H. bestuurders van ver-
eenigingen aan, terwijl wij hen tevens
attent maken op ons adres voor de levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatie-biljetten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
FIRMA B. CUPERUS Az.
Woensdag 24 Sept.:
j.V.O. afd. Bolsward. Vergadering ’s avonds
8 uur in café „Voorwaarts”.
Pluimveeverkooping des avonds 8 uur in
café Boermans, vooraf van 6—8 uur be
zichtiging.
Gas- en Electriciteitstentoonstelling. Geopend
van 11 uur v.m. tot 4 uur n.m., 5 tot 7
uur n.m. en van 8 tot 11 uur n.m.
Repetitie Operette des avonds 8,15 uur in
Café Slippens.
Geref. Zangvereen. „Pro Rege”. Repetitie
des avonds 8 uur in het Wilhelmina-
gebouw.
Schaak- en Damclub „Westergoo—Tavenu”.
Speelavond eiken Woensdag. Aanvang
kwart voor acht uur in „Ons Gebouw”,
leeszaal, boven.
Biljartclub „Jan Wiemers”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café Gaarmann.
Donderdag 25 Sept.:
Gas- en Electriciteitstentoonstelling. Geopend
van 10 uur v.m. tot 2 uur n.m. van 3
tot 7 en van 8 tot 11 uur n.m.
Biljartclub „De Harmonie”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café „De Har
monie”, Nieuwmarkt 4.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Vrijdag 26 Sept.:
Gas-'en Electriciteitstentoonstelling. Geopend
van 3 tot 6 uur en van 8 tot 11 uur n.m.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Zangvereen. „Voorwaarts”. Repetitie ’s avonds
8 uur in café „Voorwaarts”.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
Zaterdag 27 Sept.:
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 6—7 uur in „Ons Gebouw”.
Stadsspaarkas. Gelegenheid tot ’t inbrengen
van gelden, des avonds 7 uur in het
lokaal Politiebureau.
Maandag 29 Sept.
Damclub „Bolsward”. Speelavond in het
Wilhelminagebouw van lll2—11 uur.
Dinsdag 30 Sept.:
Bolswardsche Biljartclub. Speelavond van
7 tot 11 uur in „De Doele”.
Gemengd Koor „Bolsward”. Repetitie van
het Oratorium „Paulus”, comp. Mendels
sohn, des avonds 8 uur in „De Doele”.
Aankondigingen in deze rubriek worden
kosteloos opgenomen. Opgaven moeten
Dinsdagsavonds in ons bezit zijn.
per pond 10 ct.
18
10
15
Bossen WORTELEN, koopje 5
BLOEMKOOL 15 of 25
Reuzen voorraad
HANDPEREN en HANDAPPELEN,
waaronder houdbare soorten, enz.
Reeds nu gaat er roem van onze fijne
GEMARIONEERDE HARING,
f 1,— per flesch, 6 ct. per stuk.
Neemt proef! Neemt proef!
Aanbevelend,
Dijkstraat 39 - Bolsward
TELEFOON 112
I
Bolswardsche Courant
i
n
n
A
p'
