der Gemeente Bolsward
Officieel Orgaan
De internationale politiek.
Woensdag 1 October 1924
63ste Jaargang
No. 77
Brieven en
Officiëele Advertentie.
II.
stukken voor de Redactie en Administratie, opgaven van advertentiën enz., te zenden aan het Bureau van Uitgave:
Firma B. CUPERUS Az. te Bolsward - Telefoon No. 4
W inter aardappelen,
Uien, Wortelen, Koolrapen, Stoof
appels en -peren, Handappelen
en -peren
J NA WIJN Jr.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags Abonnementsprijs franco per post 62‘/2 cent per 3 maanden
Eindiging Zomertijd.
WEEK-AGENDA.
Van den Hak op den Tak.
STADSNIEUWS.
De vlucht Holland-lndië.
doen wij het beleefd verzoek ook eens prijs
opgaaf te vragen aan onderstaand adres.
Aanbevelend,
Advertentieprijs 10 cent per regel. Bij contracten aanmerkelijke korting.
Dienstaanbiedingen, Koop- en Verkoopadvertentiën, Personeelaanvragen,
enz enz., van 15 regels 50 cent. Iedere regel meer gewoon tarief
Spoorwagons.
Advertentiën voor dit blad worden gratis geplaatst in „Wonseradeel”,
Makkumer Courant en „Hennaarderadeel”, welke bladen door geheel
Wonseradeel en Hennaarderadeel geregeld huis aan huis worden bezorgd
Bolswardsche Courant
8 uur
de Fransche republiek op
de buitenlandsche politiek,
de daarop gevolgde vrede
altyd uit den nood
zegge het steeds met
stu-
zijn
en onderlinge afstanden zouden
Zij die zich wenschen te voorzien van fijne
Woensdag 1 October is een dag waarop,
naar men hoopt, een nieuw tydperk aan
breekt voor de Nederlandsche luchtvaart.
Dan toch zal van Schiphol opstygen het
Fokker-vliegtuig F VII, bemand door de
h.h. A. N. J. Thomassen Thuesink
en Wethouders voornoemd,
8. J. PRAAMSMA
De Secretaris,
H. HAITSMA.
Bolsward, 22 September 1924.
Vanaf Donderdag 2 October zullen de
spoorwagons voor het goederenvervoer tot
Bolsward doorrijden. De nieuwe lijn van
het spoorwegstation te Sneek naar die van
de tram is gereed en kannen de spoorwagons
dus regelrecht doorrijden. Dat is voor onze
zaken menschen een groot gemak.
Het is echter nog niet zeker of zij tot
het Tramstation rijden of tot de Hollandia-
fabriek. In ieder geval is het een verbetering
die onze stad ten goede kan komen. Jammer
dat het niet eenige jaren eerder is tot
stand gekomen, dan was er wellicht heel
wat industrie hier gebleven die nu naar
andere steden is verplaatst. Doch beter
laat dan nooit
Als er nu maar voldoende laad-ruimte
is aan het station. Die lijkt ons niet
bijster groot.
Repetitie van
Paulus”, comp. Mendels-
„De Doele”.
Aankondigingen in deze rubriek worden
kosteloos opgenomen. Opgaven moeten
Dinsdagsavonds in ons bezit zijn.
’t Gebeurde in den Gelderschen Achter
hoek, dat op zeker dorp door eeuige voor
standers vau de drankbestrijding een open
bare bijeenkomst was belegd, waarin een
spreker optrad, die het goede recht van de
geheelonthouding en het verkeerde van het
drinken probeerde aan te tooneu. Hij illu
streerde zijn betoog met een aanschouwe
lijke voorstelling. Op het tooneel namelyk,
had men twee emmers geplaatst; de eene
was gevuld met jenever, de andere met
beider water. Daarachter stond een man,
die een ezel vasthield, welke gedurende den
vooravond vele hartige beien te eten waren
gegeven; zoodoende zou het beest wel trek
krygen in iets, waarmee hij z’n hevigeu
dorst zou kunnen lesscheu. Toen dan ook
eindelijk de proef op de som zou gezet
worden, verkondigde de spreker: «Zelfs de
dieren willen het niet drinken. Dat zal u
zoo meteen duidelijk blijken, als den ezel
vrjjheid van beweging zal worden gelaten
ongetwijfeld zal het beest tot lessching
van zijn dorst, het hemelwater verkiezen
boven het helsche vocht." En jawel: nadat
de ezel even zijn neus had opgetrokken
voor de spiritualiënlucbt, wandelde hij fluks
naar die emmer-inhoud, welke by ten aan-
schouwe van de met open monden en
snuivende neuzen luisterende massa, in één
keer zou leegdrinken. Toen ’t geschied
was, juichte de redenaar van den avond:
«Heb ik het u niet gezegd? Wasrom
doen vele menschen niet desgelijks als dit
beest?” Iemand van de natte gemeente
interrumpeerde: «Omdat alle menschen
gelukkig geen ezels zijn!” Zoo ziet men
alweer, dat elk vak zijn eigenaardigheden
en gewiekstheden meebrengt.
Dat ondervond onlangs ook een smid
hier in de omgeving van Bolsward. (Het
drama had plaats gedurende de laatste
kermis) Onze smid sloeg er lustig oplos,
en de roode vuurgloed kleurde zijn gelaat
tot een vreemdsoortig wezen. Nochtans
is en bljjft hy het toonbeeld van werklust
en kracht. Hoe vindt u vorengaande stijl
van schryven? O, de dames, ze rillen
misschien al? Want, nietwaar, van roman
tiek wordt je altyd een beetje anders dan
anders. Maar, ik moet niet afdwalen. Terwijl
de zwarte man druk de voorhamer han
teerde, komt er zoo’n soort kermisreiziger
op hem toe, en op dien wit-gloeienden
bout wijzende, zegt hij: «Als u my ’n
ryksdaalder geeft, zal ik ’m in den mond
steken.” De smid, die wel eens had gehoord
van hypnotisme, magnetisme, somnabulisme,
mesmerisme en kamferspiritisme, dacht:
misschien, dat ik voor 'n achterwieltje iets
onbegrijpelijks kan aanschouwen laat ik
te Soesterberg, waar hij in den aanvang
van 1920 in de opleiding kwam. In
December van dat jaar behaalde hy zyn
militair brevet, waarna hij tot 1 Jan. 1922
als vlieger-ofiicier aan de L. A. verbonden
bleef. Daarna kwam de heer Van der Hoop
bij de K. L. M waar hy een eervolle
plaats innam in het uitgelezen corps vliegers
der Maatschappy.
De eerste luitenant-vlieger H. van Weer
den Poelman, werd in Maart 1917 bij de
lochtvaartafdeeling voor vliegeropleiding ge
detacheerd. Op 3 Februari 1918 haalde hij
het militair brevet. Zijn eerste succes be
haalde hij gedurende de Elta, toen hij op
de internationale rondvlucht met’n Rumpler
den tweeden prys behaalde. Ook gedurende
de Icar te Rotterdam nam hij met succes
deel aan de verschillende militaire wed
strijden. Sindsdien heet hij als lid van de
bemanning der «escadrilie-Versteegh" mede
gewerkt aan de schitterende prestaties van
het Nederl. team op de vliegfeesten te
Gothenburg.
De beste wenschen van heel Nederland
volgen onze vliegers op hun tocht. Wie
deze vlucht waagt, moet over groote wils
kracht, uithoudingsvermogen, kalme vast
beradenheid, durf en zelfvertrouwen be
schikken.
De vlucht is een proefvlucht. Geen
sportieve liefhebberij, maar de ernstige wel-
voorbereide poging om met behulp van de
uoodige instrumenten, kaarten etc. te komen
tot een onderzoek van trajecten, klimatolo
gische invloeden, kortom, in de practyk
het studiemateriaal op te doen, dat voor
de luchtvaart in het algemeen nu i
moeilijk te berekenen gevolgen kan hebben.
in het bijzonder, maar vooral
voor de perspectieven, die weer
geopend voor het wereldverkeer.
Nu reeds jaren lang zyn plannen tot een
Nederland-Indië-vlucht in beraad geweest.
Het vliegtuig, waarmede de heeren v. d.
Hoop en Van Weerden Poelman den tocht
ondernemen is, zooals gezegd, het Fokxer-
vliegtuig F VII, het nieuwste type verkeers
vliegtuig uit de Fokkerfabrieken. Het is
een groote eendekker, die met een Rolls-
Roycemotor van 360 P.K. acht passagiers
zou kannen vervoeren. De machine heeft
een dubbele stuurinrichting en wordt
bovendien voorzien van een draadlooze
telefoon-installatie (900 M. golflengte),
die door een eenvoudigen handgreep ook
te gebruiken is op scheepsgolf (600 M.).
De ruime cabine van het toestel biedt
natuurlyk goede gelegenheid tot ’t mee
nemen van ’n flinke hoeveelheid brandstof
en reservedeelen. Zoo wil men b.v. mee
nemen een extra scbroef, twee wielen, een
magneet, zuigers en allerlei kleine onder-
deelen, die misschien noodig kunnen zijn.
De normale hoeveelheid benzine, 450 Liter,
wordt vergroot door het aanbrengen van
een extra tank, zoodat het toestel 800
Liter brandstof meevoert. Door de dubbele
stuurinrichting, waarover we schreven,
kunnen de aviateurs naast elkander zitten.
Maar men heeft behalve de uiterste
nauwkeurigheid by den bouw en de inrich
ting van bet vliegtuig, nog meer voorzorgen
genomen.
Zoo zyn te Constantinopel, Basra, Cal
cutta en Bangkok schroeven gedeponeerd.
Eveneens zyn er banden gedeponeerd,
daar die in de tropen kunnen springen
en de wielen van de F VII van een
bijzonder groot model zijn, dat niet op
elk vliegtuig voorradig is.
En wat is nu de route?
De heer Van der Hoop rekent op een
gemiddelde vliegsnelheid van 140 K.M.
per uur.
De route
dan zijn
Schiphol-Praag (800 K.M.);
Praag-Belgrado (860 K.M.);
Belgrado-Constantinopel (880 K.M.);
Coustantinopel-Angora (400 K.M.);
Angora-Aleppo (800 K.M.);
Aleppo-Bagdad (800 K M.);
Bagdad-Bonchir (840 K.M
Btmdhir-Bender-Abbas (740 K.M
Bsnder-Abbas-Chabor (540 K.M);
Chabor-Karachi (720 K.M.);
Karachi-Multan (880 K.M.);
Multan-Ambala (400 K.M.);
Ambala-Allahabad (840 K.M.);
Allahabad-Calcutta (780 K.M.);
Calcutta-Akyab (660 K.M.);
Akyab-Rangoon (540 K.M.);
Rangoed-Bangkok (660 K.M.;
Bangkok-Sengora (740 K.M.).
Het is thans nog onzeker of de koene
vliegers te Kali Djati, Antjol of Bandoeng
zullen landen.
Inplaats van over Padang, zooals eerst
in het voornemen lag, wordt gevlogen over
Muntok op Banka, waar destijds een veld
voor den Australië-vlieger Ross Smitz was
ingericht, zoodat men thans niet over het
gebergte op Sumatra behoeft te vliegen.
Over het algemeen gaat de weg over
zeer goede vliegvelden, ze zijn alle aan
gelegd en voor het meerendeel in militair
gebruik.
Met de twee bestuurders, die elkaar
kunnen aflossen, gaat als werktuigkundige
mee, de heer Van den Broeke, die by de
K. L. M. speciaal de Rolls Royce-motoren
behandelt.
Als merkwaardige bijzonderheden nog het
volgende:
Het totaal gebruik aan benzine zal
gedurende dezen tocht, die berekend is op
107 vlieguren, ongeveer 10.700 liter
bedragen.
De hoeveelheid olie, die benoodigd is,
wordt geschat op 450 liter. Maar het was
noodig veel meer dan 10.700 liter brandstof
over de verschillende étappe-plaatsen ver
deeld, in voorraad te hebben.
Ten slotte nog dit over de vliegers zelf.
De heer A. N. J. Thomassen Thuesink
v. d. Hoop is 31 jaar oud. Hij begon zijn
vliegers-loopbaan op het militair vliegkamp
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Bolsward herinneren er aan, dat
de vervroeging met één uur van den wet-
telijken tijd zal eindigen Zondag, den
vijfden October a.s.
De overgang geschiedt in dier voege,
dat, wanneer het op genoemden dag drie
uur voormiddags zal zijn, de tijdregeling
naar den middelbaren zonnetijd van Amster
dam wederom wordt ingesteld welke tyd-
regeiing alsdan aanwijst twee uur in den
voormiddag.
Burgemeester
Europeesche landen, zoowel door cultuur-
als door taalbanden. De laatste jaren heb
ben de Fransche staatslieden deze cultureele
banden aangewend, om een keten van door
verdragen met Frankrijk verbonden landen
rondom de grenzen van de overwonnen
landen te smeden. Polen, Tsjecho Slowakye,
Joego-Slavië en Roemenië byv. zijn thans
nauw met de Fransche republiek verbonden.
De voornaamste drijfveer voor deze ver
dragen wordt gevormd door de wensch van
al deze landen, om de Europeesche kaart,
zooals die door het verdrag van Versailles
opnieuw werd ingedeeld, in denzelfden staat
te houden.
Deze politiek om nieuwe bondgenooten
te maken in het nieuwe Europa werd in
de vredesjaren yverig beoefend. De resul
taten zyn, voor Frankrijk, voornamelijk te
danken aan de energie van Pois caré. Maai
de nieuwe minister-president schijnt de
successen van zijn voorganger nog te zullen
overschaduwen. In ieder geval zet Herriot
de politiek van Poincaré op dit punt voort.
De Turksche republiek zal, mits Frankryk
de Syrische kwestie niet meer ophaalt, een
der beste vrienden van Frankryk worden.
Eu het is zeker niet te boud gesproken,
wanneer wy voorspellen dat, indien Rus-
land’s relaties met West-Europa wat vasteren
vorm aannemen, het zal blyken, dat de
verhouding met Frankrijk heel wat inniger
is, dan byv. met Engeland, met welk land
de Sovjets nog wel onlangs een handels-
verdrag sloten.
Er is natuurlyk wel verschil tusschen
Poincairé’s en Herriot’s politiek, doch niet
zooveel als men wel oppervlakkig zou
denken. Men moet wel bedenken, dat
Poiucaré’s val in het voorjaar veel meer
te wyten was aan ontevredenheid over den
binnenlandschen toestand, dan aan zyn
buitenlandsche politiek. Het verschil in de
politiek dezer beide staatslieden is niet
zoozeer gelegen in hun doel, doch in de
wyze, waarop zy hun doel willen bereiken.
Beide wantrouwen Duitschiand en vreezen
zy dat de oud-vyand vandaag of morgen
door zijn enorme vitaliteit en zijn machtige
industrie de Fransche hegemonie zal af
werpen. Beide zijn overtuigd van Frankrijk’s
recht om te straffen en van Duitschlaud’s
schuld aan den oorlog. Beide willen vóór
alles: schadeloosstelling en zekerheid. Er
is ongetwyfeld een groot deel van het
Fransche volk dat Poincaré’s handelwyze
af keurde en een meer vredelievende politiek
wenschte. Doch het meerendeel is nog lè
verbitterd en tè bevreesd voor de toekomst,
om te gedoogen, dat Frankrijk het wapen
van de militaire bezetting zou wegwerpen.
Het voornaamste verschilpunt tusschen
Poincaré’s en Herriot’s politiek is wel dit
Herriot wil inderdaad trachten te bereiken,
dat de wapens van geweld vervangen worden
door samenwerking met andere landen, door
coöperatie. Herriot zou zeker wel, als hij
kon van alle geweld tegen Duitschiand
willen afzien, als eerste stap om de garantie
van steun van Engeland te krijgen. Nu
was hij genoodzaakt een compromis te
sluiten. Hetgeen hem aardig gelukte.
Nu hoopt hij door den Volkenbond de
veiligheid van Frankryk te verzekeren en
zyn rechten te krijgen. Door den Volken
bond hoopt hy garantie te krygen, mach-
tiger dan de sancties van Poincairé. Het
geen ongetwyfeld toe te juichen is. In
een goede stap in de richting was de op
stelling van het ontwerp-protocol voor
arbitrage, veiligheid en ontwapening, door
de sub-commissie van de Se commissie in
den Volkenbond te Genève. Weliswaar
moet dit ontwerp nog een lange weg af
leggen, wil het wet worden (3e commissie,
daarna in den volkenbondsvergadering, ver
volgens in de parlementen van alle be
trokken landen), doch bet principe is aan
wezig en aanvaard. Hiermede is inderdaad
een zeer belangrijke stap gezet op den weg
naar wereldvrede en ontwapening. En hier
door kunnen inderdaad aan Frankrijk
machtiger garanties worden gegeven, dan de
sancties van Poincaré.
van der Hoop en H. van Weerden Poelman,
om de vlucht naar Nederlandsch Indië
aan te vangen.
Van het uiterste belang is deze tocht,
niet alleen voor de Nederlandsche luchtvaart
en bovenal
worden
De beteekenis van Frankrijk’s
politiek voor den Europeeschen
toestand. Waarin Herriot’s
politiek van die van Poincaré
verschilt. Wereldvrede en
ontwapening.
Er is wellicht geen element in den
huidigen Europeeschen toestand, dat nauw
lettender studie verdient, dan dat der be
doelingen van
het gebied van
De oorlog en
hebben Frankryk zonder twyfeï tot de
voornaamste militaire, zoowel als econo
mische macht op het Europeesche conti
nent gemaakt (Sovjet Rusland buiten be
schouwing latende). Frankryk’s invloed op
den algemeenen toestand in Europa is
thans grooter dan die van Engeland en
Amerika tezamen. Vóór den oorlog was
Frankrijk nauw-verbonden met vele Oost-
Voor het plaatsen van advertenties bevelen
wij ons blad bij H.H. bestuurders van ver-
eenigingen aan, terwijl wij hen tevens
attent maken op ons adres voor de levering
van alle soorten vereenigings-drukwerk als
convocatie-biljetten, reglementen, diploma’s,
programma’s, tekstboekjes enz. enz.
FIRMA B. CUPERUS Az.
Woensdag 1 Oct.:
Repetitie Operette des avonds 8,15 uur in
„De Doele”.
Oeref. Zangvereen. „Pro Rege”. Repetitie
des avonds 8 uur in het Wilhelmina-
gebouw.
Schaak- en Damclub „Westergoo Tavenu”.
Speelavond. Aanvang kwart voor acht
uur in „Ons Gebouw”, leeszaal, boven.
Biljartclub „Jan Wiemers”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café Gaarmann.
Donderdag 2 Oct.:
Bolsw. Bestuurdersbond. Kunstavond des
avonds 8 uur in „De Doele”. Spreker:
Ds. Schermerhorn met het tooneelstuk
„Geroepen”.
Biljartclub „De Harmonie”. Speelavond des
avonds van 7—11 uur in café „De Har
monie”, Nieuwmarkt 4.
R.K. Zangkoor. Repetitie ’s avonds 8 uur
in café Slippens.
Vrijdag 3 Oct.:
Postduiven-Vereen. „Vlieg Snel”. Groote
Propaganda-vergadering, des avonds half
negen in het café van den heer Boermans.
Chr. Gemengd Koor. Repetitie des avonds
8 uur in de Chr. School „Rehoboth”,
Hengstepad.
Zangvereen. „Voorwaarts”. Repetitie 's avonds
8 uur in café „Voorwaarts”.
Sted. Muziekkorps „Bolsward”. Gewone
repetitie des avonds 8 uur in de muziek
school.
Zaterdag 4 Oct.:
Onderling Ziekenfonds. Contributie-afdracht
’s avonds van 67 uur in „Ons Gebouw”.
Stadsspaarkas. Gelegenheid tot ’t inbrengen
van gelden, des avonds 7 uur in het
lokaal Politiebureau.
Maandag 6 Oct.:
Damclub „Bolsward”. Speelavond in het
Wilhelminagebouw van 7—11 uur.
Dinsdag 7 Oct.:
Bolswardsche Biljartclub. Ledenwedsrijd van
7 tot 11 uur in „De Doele”.
Gemengd Koor „Bolsward”.
het Oratorium
sohn, des avonds 8 uur in
het eens wagen! «Aangenomenliet de
aangesprokene hem hooren en meteen over
handigde hy den kermisklant een riks.
Zich omkeerende, kwam hy met den gloeien-
den boot opdagen en wilde dezen den
duizendkunstenaar in diens mond duwen.
Maar vóór hy die verschillende bewegingen
had uitgevoerd, had hy bliksemsnel het
kunststuk reeds zien gebeuren. Wat toch
was geschied? De man had doodeenvoudig
het geldstuk in den mond gestoken! En
toen de verbouwereerde smid goed en wel
de situatie, waarin hy geplaatst was gewor
den, had o’erzien, en een vloed van scheld
woorden uitameet, liet de ander reeds op
verren afstand de kuiten zien! Dit voorval
leert alweer, dat men in menschen niet te
veel vertrouwen moet stellen.
De professor, die meende dat zyn
denten alijd met 4/4 aandacht naar
betoog luisterden, was vrijwat geraakt, toen
het volgende tweegesprek w».s afgeloopen.
Professor: «Gy bracht gisteravond een
onaangename stoornis in rny'n lezing, door
dat hard praten.” Student: «Ónmogelijk!”
Professor: «Maar ik hoorde je toch.” Stu
dent: «Dan was het in mijn slaap.”
Wij stappen nu vau den slaapkop op
eene, die er glad bovenop was. Kleine Jan
namelyk vroeg: «Hoe komt het toch pa,
dat u daar zoo kaal bent?” Papa, die geen
woord zei, of er zat een diepzinnige betee-
keriis achter, verklaarde dat verschynsel
aldus: «Toen ik klein was, klopte mijne
moeder me altyd op het hoofd, omdat ik
zoo’n zoeten jongen was.” Wel ja, men
moet maar gevat zyn! Ik wil nog even
nog- diegenen, die vroeg of laat een examen
moeten afleggen, een middel aan de hand
doen, dat hen bijna
helpt’doch, men
een strak-ernstige tronie.
Als de examinator u byvoorbeeld vraagt:
«Hoe denkt gy over de plannen, die Cesar
koesterde vóór zijn dood?” dan zegt gij:
«Ik ben daaromtrent geheel uw meening
toegedaan, professor.” En in 99 van de
100 gevallen zult ge dan wel hooren, hoe
bet. komt.
Laten we nu besluiten met de inhoud
weer te geven van twee briefjes. Men zou
ze tot titel kunnen geven: afkoeling.
Eerste brief. «Dierbaarste Emiiie, Ik heb
den postzegel, die op de enveloppe van je
laatsten brief aan my was geplakt, telkens
en telkens opnieuw gekust, omdat ik weet,
dat hy door je honigzoete lippen was be
vochtigd. Voor eeuwig: je Eduard.”
Tweede brief. «Dierbare Eduard. Hoezeer
mij ook het bewys van je liefde, dat me
met dien postzegel gegeven is, treft, moet
ik je toch laten weten, dat ik geen post
zegel bij de hand had, en dus de man,
die ’s morgens hij ons kwam met vliegen-
dood, om één gestuurd heb. Tevens heeft
hij den zegel op den brief gedaan en dezen
gepost. Je Emiiie.”
ROODBORSTJE.
